К. Д. Бузаубакова



Pdf көрінісі
бет365/446
Дата07.01.2022
өлшемі7,89 Mb.
#20932
түріОқулық
1   ...   361   362   363   364   365   366   367   368   ...   446
 
 
Сурет-76. Сөйлеу мәдениетінің  сапалары 
 
Атақты  педагог  Я.А.Коменский:  «Педагогтың  оқушы  назарын  өзіне 
аудара  алатындай  деңгейдегі  сөз  мәнері  болуы  қажет.  Мұғалім  тілі  оқушыға 
түсінікті,  нақты  әрі  тартымды  болуы  қажет»  –  деп,  сөз  мәнеріндегі 
мәдениеттілік  педагогтың  рухани  байлығының,  ойлау  мәдениетінің  маңызды 
көрсеткіші  және  тұлғалық  қалыптасу  құралы  болып  табылатын  айрықша  атап 
өтті. 
Сөздің 
дұрыстығы
Мінсіздігі
Тазалығы
Байлығы
Дәлдігі
Қисындылығы
Мәнерлігі
Бейнелігі
Әсерлігі
Орындылығы
Түсініктілік
Жүйелігі
Мағыналығы
Байланыстылығы
Айқындылығы
Жандылығы
Тартымдылығы
Айғақтылығы
Ғылымилық
Идеялылық
Ықпалдылық
Иландыруы
Тұтастық


276 
 
Сөйлеу,  сөйлесе  білу    –  өнер,  мәдениеттіліктің    етене  белгісі.    Ал  тіл  – 
тұлғаны  қалыптастырудың,  әлеуметтік  тұрақтануының  маңызды  құралы.  Оқу-
тәрбие процесінде тіл ерекше орынға ие. Егер сөзді педагог белгілі бір мақсатта 
тәрбиелеу 
құралы 
ретінде 
пайдаланса, 
оның 
ықпалы 
артады.
 
Ы.Алтынсарин: «Мұғалім балалармен істес болады: егер олар бір нәрсені 
түсінбесе,  онда  мұғалім  шәкірттерді  кінәламай,  оларға  дұрыс  түсіндіре 
алмағаны  үшін  өзін-өзі  кінәлауы  керек.  Мұғалім  балалармен  сөйлескенде 
ашуланбай,  күйгелектенбей,  сабырлылықпен  сөйлеп,  шұбалаңқы  сөздер  мен 
керексіз  терминдерді  қолданбастан  әрбір  затты  ықыласпен,  қарапайым  тілмен 
түсіндіру  керек»  –  деп,  мұғалімнің  сөзі  әсерлі,  тартымды,  сенімді,  сондай-ақ 
дауыс ырғағы мен мимикасы мәнерлі және бай болуы қажет екенін  көрсетті. 
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   361   362   363   364   365   366   367   368   ...   446




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет