К ә с І п т І к б І л І м б е ру г. В. Ярочкина электротехника негіздері



Pdf көрінісі
бет3/159
Дата16.10.2023
өлшемі7,04 Mb.
#116057
түріОқулық
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   159
тарау
ЭЛЕКТРОСТАТИКА НЕГІЗДЕРІ
Сіз бҧл бӛлімді оқу нәтижесінде мына мәліметтерді білетін боласыз: 

Істей аласыз:
-
екі зарядтың ӛзара әсер кҥшін, электр ӛрісінің кернеуін, 
электр ӛрісі нҥктесінің потенциалын анықтау; 
-
тізбекті, параллельді және аралас байланысқан жалпақ 
конденсатордың сыйымдылығы, конденсатордың эквивалентті 
(жалпы) сыйымдылығын есептей алу; 

Біле аласыз:
-
токтың, электр зарядының, электр ӛрісінің кернеуі мен 
потенциалының ӛлшем бірліктері; 
- Кулон заңы. 
1.1. ЭЛЕКТРЛІК ӚРІС

Электрлік ӛріс 
— зарядталған бір денеден екіншісіне ӛтетін, заттардан 
бӛлек, ерекше, материя тҥрі болып табылады. 
Электр ӛрісі зарядтан бӛлінбейді және сонымен бірге оны қоршайды. Электр 
ӛрісінің кҥші әсерімен зарядтардың әсерлесуі – ӛзара тартылуы мен тебілуі жҥзеге 
асады. Электр ӛрісі кез келген ортада, тіпті ваккумда, зарядтың айналасында 
туындайды. Зарядталған барлық дене ӛрісі жекеленген элементарлы зарядтарға – 
электрондар мен протондарға, жататын ӛрістерден қҧралған. Егер электр ӛрісіне 
сынама оң заряд орналастырса, онда осы ӛріс кҥші оны белгілі бір бағытқа 
орналастыруға талпынып, оған әсер етеді. 
Электр ӛрісі кҥшімен, сынама оң заряд орын ауыстыратын тҥзу 
күштік түзу
деп 
аталады.
 
Электр ӛрісі кҥштік тҥзулер арқылы кескінделеді (1.1 сурет). 
Электр ӛрісінің зарядқа оның қозғалу жылдамдығын кҥшейте отырып, әсер етуі 
жылдамдатылған электр
ӛрісі деп аталады.
Егер электр зарядын электр ӛрісі кҥшіне қарсы қозғалтсақ, онда электр ӛрісінің 
энергиясы ӛседі де, заряд қозғалысының жылдамдығы кемиді. Бҧндай ӛріс
тежеуші электр ӛрісі
деп аталады.


Электр ӛрісінің әсерімен тексерілетін оң заряд бойынша жылжитын 
сызықты 
күш сызығы
деп аталады. Электр ӛрісі кҥш сызықтары арқылы 
кӛрсетілген (1.1 сурет). 
Зарядқа әсер беріп, оның жылдамдығын ӛсіретін электр ӛрісі 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   159




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет