Катон-Верстка-01. indd
жүктеу/скачать 2,93 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ҚОҢЫРБАЙ
| ҚОҢҚАЙ – тау, Белқарағай а.о. Жеке тұрған тау мағынасын беретін
оронимдік атау. Атаудың алғашқы сыңары моңғол. гон «салт бас, жалғыз бас» мағыналы сөзінен де, екінші сыңары Ә.Қайдардың айтуынша түркі-моңғолға ортақ көне жұрнақ -қай/-кей (М.: теріс-кей, күн-гей, оң-қай т.б.) [38;118]. Сонда Гонхай>Қоңқай «жеке тұрған, оқшау» деген мағына береді. Катонқарағай ауданында кездесетін Қоңқай, Бала Қоңқай, Үлкен Қоңқай, Қоңқайбаз тауларының бәрі де жалпы тау жүйесінен бөлініп қалған, жеке тұрған таулар болып табылады [16,106б.]. Х.: Сыртқы келбетіне байланысты қойылған. Сыртқы келбеті басқа таулардан қарағанда қонқайып тұрады[134]. М1.: Алдымыздан қар басқан тау кездеседі. Ол – Қоңқай тауы екен... [22,222б.]. М2.: Ол өзінің кіндік қаны тамған, ата-анадан жастай айырылып, ерте үзілген балалық бал дәуренінің ізі қалған туған топырағы Топқайыңда, Қоңқай тауының баурайында мәңгіге тыныстап жатыр [40,3б.]. М3.: Шығысы Қоңқайға, оңтүстігі Алты қыз таушасына тірелетін далашықтың әп-әдемі төскейіне соқаның түрені тиіп, біраз жылдан бері сұлы егіп келе жатқан[23,20б.]. 170 ҚОҢЫРБАЙ – жайлау, Алтынбел а.о.. Антропотопоним. М.: Жебетей жұртының. Алтай тауының бөлігі[113]. ҚОҢЫРБАЙ – тау, Алтынбел а.о. Антропотопоним. М.: Адам атымен қойған атау[138]. ҚОҢЫРЖОН – тау, Ақсу а.о. «Қоңыр» сын есімі + Жон зат есім (географиялық термин) үлгісімен жасалған топоним. Бұл атауда Қоңыр сапалық сын есімі тура мағынадан гөрі, ауыспалы мағынада қолданылған. Жап-жасыл шалғын түске боянған тау осыны аңғартады. Қазақ халқының танымында қоңыр түсі табиғат құбылыстарының кейбір қалпын көрсетеді: қоңыр салқын, қоңыр жел. «Қоңыр самал жел» деген тәрізді «қоңыр салқын ауасы» бар жота деген мағынаға жуық, яғни малға жайлы жота мағынасын береді. жүктеу/скачать 2,93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|