ӨЗГЕ  ТІЛДІ  ДӘРІСХАНАЛАРДА

ү ш ін   о зін ің   п ік ір ін ,  дэлел д ем елер ін  
айтуға  бейім делген  
субъект рётінде;
гүрлі ж ауап  в а р и а ш т а р ы н  ж өне бірегей ш еш імдерді 
ж и н а к т а п ,  о зд ер ін ің   к о й ы л ған   м әселеге  қ аты сты   н ақты  
дәлелдері м ен  уәж демелерін (бір ойды қуаттау нем есе теріске 
ш ы ғару ү ш ін  келтірілетін сендірерлік дәлелдерін) ж үп  больш  
ксл ісіп ,  өз  о й л а р ы н   ж еткізуш і  суб ъект-суб ъект  ретіндегі 
белсеңділік таны туш ы .
К о м м у н и к ат и в т ік   ой ы н дард ы н   б а с к а   о й ы н   түрлерін ен  
ар ты қ ш ы л ы гы  ол  — іс-орекет, ол — та п ы м , ол  — о к ы п  жоие 
ү й р е н у   қ ү р а л ы ,   о й ы н - к р е а т и в т і к ,   о й ы н - б е л с е н д і  
ш ы ғарм аш ы л ы қ, ойы н-дем алы с.  К ом м уникативтік ойы ндар
—  б елііііі  бір  тап сы р м а,  к аги дал ар   бағы ты н дағы   м ақсаттар 
м ен м іңдеттерді орьш дау орекеті.
К о м м у н и к ати втік ой ы н дарды н  е ң  негізгі екі түрін  атауга 
болады:
1) 
ж а р ы с қ а   түсу  о й ы н ы   —  екі  то п   өткір  ж ә н е   үты м ды  
п ік ір л е р ін   айтытт,  ш е ш ім ін   д ә л е л д е у   ү ш ін   б ір -б ір ім е н  
жарысалы.
2 
Ж ү п т ы қ ,   ү ш т ік ,  ү ж ы м д ы қ   о й ы н   -   о й ы н ғ а  
қаты суш ы ларды ц  м ақсаты  да,  кабы лдаған ш еш ім і де бірге.
К ом м уни кативтік ойы ндарды ң м ақсаты   -  дай ы н ды қсы з, 
белсен д і  әр ек еті  ар к ы л ы   қ аты сы м ға  түсуді  үй ы м дасты ру, 
с о н д ы қ т а н   м ү н д а й   о й ы н д а р   б с л г іл і  б ір   б с р іл г е н  
тап сы р м ал ар д ы , л и н гв и с т и к а л ы қ   м індеггерді  оры н д ай ты н  
тш дік о й ы щ а р д а н  озііщ ік м ақсаты м ен  ерекш еленеді.
К оммлі іикативтік ойы ндарды ц негізінде түрлі тактикалар 
м ен   тех н ол о ги ял ард ы   қ о л д ан у   әр екеті  бар:  болж ам   жасау, 
іздену, ш еш ім қабьш дау, д и а ір ам м аіа р  мен тірек сызбаларды 
қ о л д а н ы н   қ а т ы с ы м г а   тү су ,  м ө с е л е л ік   т а п с ы р м а л а р д ы н  
ш еш ім ін  табу, ролдік ой ы н дар ж оне суреттеу.
61

Болжам жасау ойыны. 
О йы нш ы лар 
екі 
т о п к а  бөлш еді, бір 
гоп  ак п а р атты  т о л ы к   бш еди  ал  ек ін ш і то п  б о л ж ам  ж асауга 
орекеттепеді.
Қүрама-қиыстыру ойьшы. 
Т оп  топш аға (2, 3 не 4) бөлінеді 
де,  бірдей  тап сы р м а  алады ,  тап сы р м а  тү р л і-тү сті 
катты   а к  
к а ғ а з г а   ж а з ы л г а н .  Б ү л   к а г а з г а   “ ж а р т ы л а й   с о з ’',   с е з  
тіркесгерш ің бір сы цары , диалог репликасы  ж опе со й лем п ің  
жартысы жазылады.  О қы туш ьш ьщ  бүйры ғымен топ мүш елері 
сөз, сөз тіркестері ж эн е т.б.  к ал ган  ж арты сы н ж и н а п , диалог 
қ ү р ы п , бір-бірім ен қары м -қатьтн асқатү ссд і.
Іздену ойьшы. 
О йы нга қаты суш ы лар м әселелік ақп аратты  
ж арты л ай   тү сің ел і,  ал  м өселен і  т о л ы к   ш еш у   ү ш іп   ор екет 
жасайды.  О ларды ң м ақ саты  —  а қ п а р а т ш  то л ы к  түсіну үш ін 
бірліктс б олы п   ж үм ы с істсу.
М ы салы ,  Қ азакстандағы  кор ш аган  орта, экологи я туралы 
м олім еттері  бар, б ір а қ  топ болы п  долелді ү сы н ы стар  айтуы  
керек.
I 
Иешім  кабылдау  ойыны 
-   м а с е л е   к о й ы л ғ а н   с е й л с у  
ж ағдаятты ң тапсы рм а бойы нш а жүп  болын  ш еш ім  қабьищ ау 
орскстінс к ү р ы л ған  ойы н.
М ы сал ы ,  м еи дегі  д ен сау л ы қ ,  ж астар  м о сел есі  туралы  
ой ы н ды  беру.
Л е к с и к а т ы қ , гр ам м а ш к ал ы қ , ф о н ет и к а л ы қ  ж ән е  сөйлеу 
дагды лары  м сн  білігін қалы птасты ру уш ін  к о м м уникативтік 
ойы ңдардьщ  атды нда мы надай ойы н 'гапсырмалары беріледі: 
Yju'i  б о й ы н ш а  д и а т о г  қү ру .  Т іл  ү й р ен у ш іл ер   бүл 
үлгі-диалоіты  озісргп ей  немесе м азм үны п сол озгертіп сүхбат 
к ү р а д ы .  О л   ү ш ін   а д а м   а т т а р ы н   т а р и х и   о қ и ғ а л а р г а  
б ай л ан ы ст ы р ы п  езгертуге н ем есе д и ал о г м а зм ү н ы н   сақ тай  
оты ры п  о қ и ға ж елісін сәл езгсртіп  д и ал о г қ ү р аты ;
О й ,  н и етк е  (и н тен ц и я)  к аты сты   м ы н ад ай   сы зб ан ы
62

пайдаланы л диалог куру.  М ы салы , сәлемдесу-танысу-алғы с 
а й т у -к о ш т а с у ,  ш а к ы р у - к е л іс у   ( к с л іс п е у ) - а л ғ ы с   айту, 
сәлсм десу-отіну-кош тасу ж эн е т.б.;
Б ер іл ген   сөй леу  ж ағд аяты н ы ң   м азм ү н ы н   сақ тай  
оты ры п,  сол  озгеріспсн диалог қ ү р у  ж ән е ролдерді ойнау.
Коммуникативтік ойындардьщ түрлері:
I.  О йы ндар:  пікірталас,  ш оу-бағдарлам а,  к о н ф ер ен ц н я, 
диспут.
М үндай коммуіш кативтік ойындар алдьш а л а д а й ь щ ш к т ы  
каж ет етеді:
1) 
пікірталас маісриалдары м ен танысады;
2) 
мәліметтер жинайды.
П ікірталас тақы ры бы  сурақ ретінде берілуі м ум кін немесе 
қ ан атты   сөздсрм ен   де  бсрілуі  м үм кін.  М ы салы ,  “Ж астар 
мәселесі қалай  ш еш ілуде?”
II. Жүптык немесе үштік ойьш.
1) 
О лар  “Ән м ен ә н ш і,?  байқауы н  үйы мдасты рады .
2) 
“Қ ы з Ж ібек” фильміндегі келе ж аткан Ж ібек, Төлеген 
он  айтады .  О сы   сах н ал ы қ  көріністі өзгертіп,  “Тші  үстін д е” 
(Д о см ү к ас ан )  деген   түріне  ш агы н   этю д  үй ы м дасты ры п , 
'‘Қ үтты қтау тілек"’ атты  н о м и н ац и я береді.
III.
  “ Ең 
үздік асаба" атты  номинация. 
Б үл ү ш ін   “ С үндет 
т о й ”  элем ен ті  бар  ф и л ьм   н ем есе докум ен талды   ф и л ьм н ен  
сю ж ет іздеп,  ой ы н  үйымдастыру.
“ Шоу-багдарлама” ойыны.
Тақьфыптары:
1)  К и ел і  қ а з а қ   дастарханы .  Бүл  о й ы ш а   “ Қ ы з  Ж іб е к ” 
ф и льм ін ен  үзінді алуға болады.  “Т а й қ а за н ”.
2)  “ Н ауры з к ел д і”  - докум енталды   ф ильм   “ Н аурыз ә н і” .
3)  “'Қ а з а қ  д әстүрің д егі ам андасу әд еб і” .  Банды ны   қуган 
Хамит.
63

Бүл  о й ы н  ү ш ін  қ а з а қ  д әстү р і-сал ты  (дастархан басы нда, 
м ереке  күнгі  к о ң іл -к ү й , т.б.)
М үндай ойы нлар интенсивті кары м -қаты нас қү р у  аркы яы  
сой леу,  т а п қ ы р   сөй леуге  м ү м к ін д ік   аш ы л ад ы ,  ш ы н а й ы  
к аты сы м ға түсуге ие болады.
Тапсырмалар:
1) Ф ильм нен үзінді корсетіледі.  (Тайқазан) ксйіпксрлсрдін 
сөздсрін озгертіп,  и ш ы н  қойы лы м  үйымдастыру үсынылады.
2)  Ә нді  гы ндайды .  Ә н  м азм ү н ы н   т ал қ ы л а й д ы ,  с ә й к е с  
диалог қ ү р ы п ,  ролде ойиайды .
Пайдоіанылган өлебиеггер:
1. Қ .Қ адаш ева. Қ азак ш аж аіи ы р ты п  оқы туды ц одістемелік 
негіздері.  О зге т іл д ід о р іс х а н а л а р д а ғ ы қ а з а қ т іл і:  П ед.ғ.д ок. 
...дис.  —  А лм аты ,  2001.
2.  Н .И .Т о р у н о в а ,  Г .И .К о к т а ш с в а .  Д е л о в а я   и г р а . 
И н о стр .я з.в   ш коле.  2000.  №  6.
3.  О .С .Г азм ап .  Р оль  игры   в  ф о р м и р о в а н и и   л и ч н о с т и  
ш к о л ьн и к а.  С овет.п едогоги ка.  1982.№ 9.
Резюме
О п р е д е л е н ы  
р о л ь  
и с п о л ь з о в а н и я  
м е т о д и к и  
к о м м у н и к а т и в н ы х   и гр   в  р у с с к о я з ы ч н о й   а у д и т о р и и . 
Р а с с м о т р е н ы   в о зм о ж н о с т и   р а ц и о н а л ь н о г о   п р и м е н е н и я  
ко м м у н и к ати в н ы х  игр п а  зан яти ях  казахского язы к а.
Summary
T he  rule  o f  using  o f m eth o d ic  o f  c o m m u n ic a tio n   gam es  in  
R ussian  class  have  been  considered.  T he  possibility  o f  ratio n al 
using o f  com m u nication  gam es in study o f  K azakh language have 
been show en.
64

Гүлжанат  С А БЫ РЖ А Н Қ Ы ЗЫ , 
Семей  каласынлгы 
№30  орта  мектептіц 
казақ  тілі  мен  әдебиеті 
пәнінін  мүғалімі.
САПАЛЫ  САБАҚ  КЕПІЛІ  - 
КӨРНЕКІ  ҚҮРАЛДАР
Бүл өдіс  -  оқуш ы ларды н  тілін дамыту, өткен  материалды 
б ек іту   ү ш ін   ү т ы м д ы  
о д іс т е р д ің   б ір і.  О қ у ш ы л а р д ы д  
м атериалды   сан алы   түрде  тү сін іп ,  есінде  берік  сақтауъін 
к а м т а м а с ы з   етуде  к ө р н е к іл ік т ін   м о н і  зор.  Б ір ін ш ід е н , 
м атер и ал д ы   т ү с ін д ір у   ү ш ін   м ү ғал ім ге  к ө м е к ш і  қ ү р а л . 
Е кін ш ід ен ,  о к у ш ы ға  ж аң а  м атериалды   м еңгеруге ж ец іл д ік 
тугызады. Ү ш інш іден,  окуш ы ларды ң қ а за қ т іл ін  оқуға дсген 
ы н т а с ы н ,  қ ы з ы ғ у ш ы л ы ғ ы н   а р т т ы р а д ы .  Т ө р т ін ш ід е н , 
оқуш ы н ы н  сстс сақтау,  кору ссзімдсрін жетілдіріп, соны м ен 
қатар, о к уш ы лард ы ң  ойлау қабілетін дамытуға комектеседі.
М үғалім нің әз созі мен корнекілікті үш тастыра білуі қ азақ 
тілінін теориялы қ материальш  оқуш ы ларды ң сапалы да білгір 
меңгсруінің, п рактикалы қ дағдыларды игеруінің нсгізіі шаргы 
бодып саналады.
Енді  шжірибсмізде сабақтарда іске асы ры п ж үрген корнскі 
к ү р ал д ар д ы  колд ан у,  он ы  п ай далан у тосілдеріне то қ тал ы п  
корейік.
Т а б л и ц а л ы қ  ко рн ек іл ік.  Б үл м ектепте к о п  тараған ж оне 
қ а за қ  тілін окы туда ж иі қолданы лы п  отыратьтн өтс пайлалы 
о д іс т е м е   қ ү р а л д ы ң   т ү р і ( о р ф о г р а ф и я л ы қ   т а б л и ц а , 
ф онстикальтқ таблица,  грам м атикалы қ таблица, т.б).
С хем алы қ корнекілік.  Бүл қ а за к  тшіндегі заңдылы ктарды
65

с х е м а   р е т ін д е г і  к ө р с е т е т ін   к ө р н е к іл ік т ің   т ү р і.  К е с т е , 
схем ал ар д ы , тіл д ік м агери алды ,  ж атты гуды  (сеп тік,  к о п тік , 
тәу ел д ік,  ж іктік  ж алғаулары н )  өтксндс  қо л д ан у ға  болады . 
М ысалы:  7-сы ны пта отілетін "Етістіктің болы мсыз түрі” деген 
тақы ры пта мьш андай кестенің үлгісін пайдалаңды қ.  Кестенің 
үлгісін  көрсету.  О қу ш ы л ар   кестедегі  үлгіге қ а р а й   отырьтп. 
оздері мысал ойлайды орі соз к а щ а й  ды бы ска біткеіще қ ав д ай  
к о с ы м ш а н ы ң   ж ал± 'ан агы н ы н а  к о зд с р і  ж етед і.  Б с р іл іе н  
к естед ен   о қ у ш ы л а р   етістік тің   б о л ы м сы з  т ү р ін ің   со зд ің  
іү б ір ін е   -м а, 
-м е.  -ба,  -бе,  -п а ,  -ne  ж у р н а қ т а р ы н ы ң  
ж алғануы   ж э н е   “ж о қ ” ,  “ ем ес”  сөздер ін   колдан>'  ар қ ы л ы  
ж асалаты ны н б к е д і. М ы салы :  оқы  - оқыма,  ж аз - жазба, т.б.
Т іл  саб ағы н д а  к о л д ан ы л аты н   к ө р н ек іл ік тің  түрі  -  сурет 
корнекілігі.  Суретті пайдалан>г - барлы қ сы ньш тар үш ін керек 
тс,  үты м ды  әдіс.  Б үл, әсіресе,  бастауы ш  с ь ш ы ш а р д а  е т е  жиі 
қолдаиы лады . О йткені жас балалардың дүш іе тануы, ой-өрісі 
өлі  тәж ір и б ел ік   с и п а п а   болады .  С урет  б о й ы н ш а   ж ү м ы с 
оқуш гылардың тілін дам ы ту үш ін өте тиім ді.
Қ азіргі уакы тта тож ірибелі педагогтар м е н  әдістем еш ілер 
қ а з а к  тіл ін  о қ ы гу  б ары сы н да те х н и к ал ы қ  қ ү рал д ард ы ,  атан 
айтқанда, проекцш ілы қ дыбысты ж а з ь т  алатын агаіараттарды, 
д и аф и л ь м ,  в и д ео ф и л ьм ,  теледидарды   п ай д ал ан у   саб ак ты  
жандандыратьтньш, окуш ы ларды ңсол  пәнге к.ызьауіиылығын 
ар тты р аты н д ы ғы н ,  оздігінен   ізденуі  м ен   ш ы ғар м аш ы л ы қ  
бағы тта іздсністср ж асауы н а м үм кіндіктср ж а с а й ш н д ь н ъ ш  
д о л е л д е п   о ты р .  Т е х н и к а л ы қ   қ ү р а л д а р д ы   п а й д а л а н ы п  
ө т к із іл г е н   с а б а қ т а   о қ у тп ы л ар   ж а л ы қ п а й д ы ,  ж а ц а   о к у  
м атер и ал ы н   қабы лдауда  о л арды ң   әр   тү рл і  сезім   м ү ш сл ср і 
қ а т ы с а д ы ,  о қ у ғ а   к ы з ы ғ у ш ы л ы ғ ы   а р т ы п ,  т ү с ін д ір іл г е н
66

м атери алдарды   тез  қ аб ы лдауы н а  м ү м к ін д ік  т>гады.  Э рине, 
техп икалы к күралдар м үгалім нің рөлін еш  уақы тта да аткара 
алмайды .  Ол м үғалімге тек көм екш ілік қы зм етін  ғана аткара 
алады,  о н ы  бірсы пы ра ж үм ы стардан босатады.
С абакта техникальтқ қүралдарды  пайдалануды ң жолдары. 
'Г е х н и к а л ы қ   қ ү р а л д а р   д ы б ы с т ы к ,  п р о е к ц и я л ы қ   б олы п  
болінеді.  С он гы   кезле  мектегі төж ірибесіндс  ком пью терлік 
сынъпт, видео аппараттары н да қолд ан ы п  жүр.
Сабакта м апш тоф онды  мынадай максатта пайдалану' керек: 
ер ек ш е д ы б ы стар м сн  сөздерді д ү ры с  айтуға  үйрету. дүры с 
сө й леудағд ьш арьш қальттасты ру, сойлеу тіліне  жаттыкгыру, 
к л а с с и к а л ы к ,  к а зір гі  кездегі  м у зы к ан ы ң   ір а м м о ф о н д ы к  
нем есе  м агн и то ф о н д ы к  жазуларды тыңдату'.
М ап ш то ф о н  қ аза қ ш а ә н  үйретуде үлкен қы зм ет аткарады. 
Қ азақш а тақ п ақ  айтуға үйрстудс оны ң магнитофонға жазылған 
ү д г іс ін   қ о л д а н у   ү ты м д ы .  Д и а ф и л ь м ,  д и а п о зи т и в т е р д іц  
м азм үн ы н  м агнитоф он таспасы наж азы н, тыңдату да пайдалы.
К о р н е к і  күралдьгн,  түрлері  әд іскерлік,  п едаго ги кал ы к 
т ү р г ы д а н   д ү р ы с   ж а с а л у   ү ш ін   о ға н   м ы н а д а й   та л а п т а р  
койы лады :
1. К орн екі қүрадда берілген материаддъщ м азм үны  мекгеп 
б ащ ар л ам асы н а негізделіп,  сөйлсмдсрі  у зак , мәтіндсрі  ауыр 
б о л м а у ы   к е р е к .  Е г е р   о қ у ш ы л а р д ы ң   т ү с ін іг ін е   ауы р 
м атериалдар берілсе,  о н ы ң  к ө р н ск ілііі де ш ам алы  болады.
2.  К о р н е к і  қ ү р а л   белгілі  бір тілдік м атериалға  арналы п, 
со н ы ң  н егізгі белгілеріп дол корсететіндей болуъі керек.
3.  К о р н е к і  к ү р а л   таза,  ө р іл тері  а н ы к ,  жазуы  сы ны пка 
түгел к о рін етін д ей   ү л к ен  болуы  керек.
4.  М атер и ал д ы ң   негізгі  белгілері  (әріптер  мен  создер)
67

қ ы зы л  с и я м е н  ж азы л ы п ,  қал ган д ар ы   ж ай  си я м сн  ж азы луы  
керек.  К о р н ею   қ үралды   е к і-а к   түрлі  си я м ен ,  оте  қаж етгі 
болған ж агд ай да ған а үш  түрлі си ям ен  ж азуга болалы .
5.  К орнскі  қүралда ш артгы  белгілерді оры нсы з көп беруге 
болмайды.
6.  О іш агы  берілген мөтіндер  мсн м ы салдарды ң  тәрб и елік 
маңызы күпіті, тақы рьш ты ң ғылыми озгешелікхеріне лайы қты  
болғапы  дүры с.  Қ ай ш ы  пікір тутызатын  м ы салдар берілмеуі 
керск.
7.  О қуш ы ларға тарты м ды  ж өне көр н екті болуы   үш ін оны  
колем  i  к іш к ен е  к агазға  ж асаута  болм ай ды .  О ған   ар н ал ған  
қ а га зд ы ң  үзы н ы   бір м етр,  кө лд ен ен і  75  см б о л ган ы  дүры с.
К о р п е к іл ік   әд ісі  -  қ а з а қ  тілін  о қ ы ту   әдастерінің  іш інде 
орын алатын әдістсрдің түрі. О лж аң а материалдарды түсіндіру 
с а б а қ т а р ы н д а   д а ,  о т к е н   м а т е р и а л д ы   қ а й т а л а у ,  б е к іт у  
саб ақ тар ы н д а д а  к ең ін сн   п айдаланы дады .  М ү ға л ім н ің  созі 
м ен   к о р н е к іл ік т і  үш тасты р у   -   қ а з а қ   т іл ін ің   т е о р и я л ы қ  
м атер и ал ы н   о к у ш ьш ар д ы д   сан алы   әрі  берік  м ең геруін ің , 
п р акти кал ы қ  дағдыларды игеріп, іскерлікке үйренудің негізгі 
ш арты  болы п  табы лады .
Пайдаланылған әдебиеттер:
1.  М .О р а л б а е в а ,  К .Ж а қ с ы л ы қ о в а .  “ О р ы с   т іл ін д е г і 
м ектептерде қ а з а қ  тілін оқы ту әдістем есі” .
“ Гәж ірибе а л м а с а й ы қ ” ж урн алы ,  2003 ж ы л ,  №  1.
2.  Н .О ралбаева.  К а за қ т іл ін  үйренеміз. А.,  “М ск гсп ” ,  1989.
3.  Н .О ралбасна.  Қ а з а қ   тілін   ү й р ен ем із 
А..  “ М е к т е п ” , 
1987. 
_________________________
68

Гүлгина  Ж ҮНІСОВА, 
Алматы  қаласын;іаіы 
“Алматы  -  Үмгг”  мектебінін 
қазақ  тілі  мен  әдебветі 
іюііінің  мүгалімі.
ДЕҢГЕЙЛЕП  ОҚЫТУ 
ТЕХНОЛОГИЯСЫ
Д и д а к т и к а л ы қ   п р о ц е с с   о й д а іы д а й   ж ү зеге  асу  үш ін 
о қ у ш ы л а р д ы   б е л г іл і  д ә р е ж е д е   о к у ғ а   қ ы з ы к т ы р ы п , 
ы нталан ды ру қаж ст.  О ған  мүғалім ө зін ің  шебсрлігі  аркы лы  
ж оне  м іпдетті  түрде  қ ы зы к т ы ,  тарты м ды ,  оз  бетім ен  білім 
алуга қолайлы   қүрасты ры лған м азмүн арқьтлы жсткізс алады. 
О қу ш ы   оз  бетім ен  ең   том ен гі  деңгейдегі  тапсыр.малрды 
оры ндаудан бастайды да, оларды то л ы қ  оры ндап  болғаннан 
кейін келесі деңгейге кошіп отыраиы.  Бүл оқуш ылар арасъшда 
ж ары су  ж агд ай ы н   туғы зады ,  әр  о к у ш ы н ы ң   өз  қабілетіне, 
ш а п ш а н д ь и ы н а   сәй к сс  ж оғары   дсңгеге  көтерілуінс  то л ы қ  
ж ағдай ж асайды .
Д е ң г е й л ік   т а п с ы р м а л а р   о қ у ш ы л а р д ы ң   б іл ім ін   ж аң а  
одіспен, я ғн и , рей ти н г ж үйесі бойы нш а бағалауға м үм кіндік 
бсрслі. О л үш ін тақ тан ы ң  ca'i ж а қ  ш етіне окуш ьиіардың гізімі 
ілінеді. Д ең гей л ік тап сы р м ал ар д ы ц  қ ан ш ал ы к ты  оз бетімен 
ж әнс дүрыс орындалып ж атканы н бақылап отыру мақсатьш сн 
окуш ы  үстаздың тексеруінен кейін оларды тактада ілулі түрган 
тізімдегі оз аты н ы ң  түсы на өзінің дүры с дәптерінін соңы нда 
“ + ”  белгісім ен белгілеп отырады.
Б а р л ы қ   о қ у ш ы   о з   қ ы з м е т і н   б і р і н ш і   д е ң г е й д і ң  
тап сы р м а л ар ь ш ан   бастайды .  Әр  оқуш ы   оларды   оры іщ ау 
а р қ ы л ы   5  у п ай   ж и н ап ,  “зач ет”  алуға  міндетті  ж ән е  келесі
69

деңгейге к ө ш іп  оты рады .  II д ен гсй   ү ш ін   10  үпай  қ о с ы п   “4 ” 
алады   да,  III  д ең гей   ү ш ін   15  ү п ай   қ о с ы п ,  б а р л ы к   ж и ға н  
үп ай   ү ш іп   “ 5”  алды.  О қ у ш ы н ь щ  т ак ы р ы п т ы   к а н ш а л ы қ т ы  
т о л ы қ  ж ән с тсрсң м снгергенін рей ти н г ж үй есім ен  а н ы қ тау  - 
оте ти ім ді әдіс.
Д ең гей л ік  тап сы р м а л ар  к а р а п а й ы м н а н   күрделіге  к ар ай , 
о й л ау ы н   д ам ы ту   а р к ы л ы   о к у ш ы л а р д ы ң   д ү н и е т а н ы м ы н  
к е ц е й т е д і,  қ ы з ы т у ш ы л ы г ы
11
  а р т т ы р а д ы ,  із д е н у ш іл ік к е  
баулиды.
- 
ж еңілдетілген. Т ак ы р ы п ты  к ар ап ай ы м   білім м ен  
____   т ү е ін ік  д ед гей л е игеру.
Л
- м ем лекеттік білім стандартьтны ң талабы н а сай 
тапсырмаларды атган білімін қоддана білу ж әне тадцау 
деңгейін дс игсру.
0
- ж оғары  күрделілік дорежесіпдегі тапсы рм алар атган  
бідім ін топтау жинс бағалау д ең і’ейіне бағы тталған.
О сы   т и ім д і  ә д іс т е р д і  п а й д а л а н у д ы ң   а р қ а с ы и д а   к о п  
ж етістіктерге жеттік.
Л сңгсйлік тапсы рматардьщ  бүгінгі күнде мемлекеттік тілді 
оқьггу' бары сы н да коптегеп нотиж еге жету үш ін  м а іщ з ы  зор.
Модуль (7-сынып)
Л ексикалық тақырып: 
Ө нер -  ағы п ж а т к а н  б улақ.
Граммагика.іык тақырыи: 
С ан  есім, күрдслі сан ссім, рстгік
сан ссім.
70

Бөлімі
Сабак, саны
Модуль мазмүны
Уақьгіы
Кіріспе. 1-сабак.
1
.  М одуль кұ р ам ы н  
түсіндіру.
2.  Грамм атикалы қ 
тақы рып.
3.  С оздік ж үм ы сы .
4. Л екси к ал ы қ  
такьтрып.
5  минут.
Сөйлесу 2-сабақ.
3-сабак.
М өтіндерм ен  ж үмы с.
Г'рамматикалык 
жаггығулар.
45  минут. 
45  минут.
4-сабақ.
Т оп пен  жүмыс.
45  минут.
5-сабак.
“ Қ арлы  кесек” 
окы та үйрету 
ойыны.
45 м инут.
6-сабак..
Д еңгейлік тап -
сырмалармен
жүмыс.
45 минут.
Қ оры -
тынды.
7-сабақ.
Тест.
А ралы қ бакьглау. 
7-сы ньш .
45  минут.
7-сынып.
Сабақтьщ тақырыбы: 
С ан есімді кайталау.
Сабақтын максаты:
Білімділік: 
оку ш ы л ар д ы ң   өткен   сабактарда  сан  есім нің
71

қ ү р а м д ы қ   ж ә н с   м а ғ ы н а л ы қ   т ү р л е р ін е н   а л ғ а н   б іл ім - 
д ағд ы л ар ы н   ж үйелеу;  сан   есім дерді  қ а л а й   м ең герген д ігін  
гскссру; сан  ссімдерді бір-бірінен қатесіз аж ы рата білу.
Дамытушылык: 
оқуш ы ларды ң қабш етіне сай  тахісырмалар 
беріп,  б ай л ан ы ст ы р ы п   сөй леуді дам ы ту,  е з   ойларьтн  сркін  
а й г а   білуте,  т іія н а қ т ы ,  м ә д е іш е т т і  тү р д е  ж е т к ізе   білуге 
дағдыландыру.
Тәрбиелік:  мьтсалдар арқы лы   оқуш ы ларға идем лы к-саяси 
торбие  беру, тугаи олкеге деген сү й ісп ен ш іл ік ке тәрбиелеу.
С абақты ң түрі:  қоры ты н ды лау сабағы.
Сабақтың әдіс-тәсілдері: 
ж и нақтау, іздену,  сөйлеу,  сү р ақ - 
жауан.
С абақтьш   көрнскілігі:  д ец гей лік  тап сы р м алар ,  суреттер, 
р ей ти н г бағалау үлгісі.
Сабақтың барысы:
I. Үйымдастыру кезеңі.
II.  Сабақтын мақсатымен таныстыру.
Т а к т а д а   іл ін ге н   сы зб ад а  к ө р с е т іл ге н   с а н д а р   арқьтльт 
тапсы рм алар тан дан  аду.
Аз сан ы  бар тап сы рм алар ж еңіл, ал сан ы  ү л ғай ған  сай ы н  
т а п с ы р м а л а р   д а   к ү р д е л е н е д і.  Ж а у а п   р е й т и н г   т ү р ін д е  
б а ға л а н а д ы   (тү сін д ір іп   кө рссту,  д с ң гс й л ік   т а п с ы р м а л а р  
б ойы нш а ж асатады).
тапсырмалар
10
15
20
25
30
35
жаттығулар
10
15
20
25
30
35
сүрақтар
10
15
20
25
30
35
72

Тапсырмалар
Л

жүктеу/скачать

Достарыңызбен бөлісу: