Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің Хабаршысы № 1 (77), 2019
60
еңбек қорғау инженері» етіп қызметтерге тағайындаймыз, олардың міндеттері мен
мақсаттарын белгілеп, нәтижеге жету ҥшін дайындалуға бірнеше қосымша әдебиеттер
ҧсынуымызға болады. 2 – кезеңді ойын сәті деп : ӛз кәсібіне даярлығы, белгілі бір мақсатқа
жетуі, міндетті орындауы, бҧны сабақ ҥстінде іскер – мамандар жҥргізеді. 3 – кезеңді
қорытынды деп. Оқушылардың ізденімпаздығын, іскерлік және маман иесі ретінде жауап
беру қабілеттерін бағалау. Сабақта кҥкірт қышқылы ӛндірісіндегі технологиялық
ҥрдістердің ғылыми негіздерін толық ашу, оқушылардың іскерлігін, шығармашылығын, ой
- ӛрісін дамыту, ӛзіндік ой қорытуға, мақсат қоя білуге және қоршаған ортаны қорғауға
тәрбиелеу міндеттері қойылды. «Кҥкірт қышқылын ӛндіру», «Кҥкірт қышқылының
қолданылуы» сызбаларымен ӛндіріс орнындағы жҧмыс істеу технологияларын
интерактивті тақта арқылы кӛрсету тақырып мазмҧнын ашуға кең мҥмкіндік берді [6; 14-
18].
Ҥшінші ойын тҥріне танымдық ойындарды жатқызуға болады.Танымдық ойындар
химия пәнін оқыту ҥдерісін жетілдіру оқушылардың танымдық белсенділігі мен
ізденімпаздығын арттыруға негізделген. Оқу-танымдық қызмет барысында оқушылар
қажетті кӛлемдегі білімді игеріп қана қоймастан, танымдық қабілеті мен шығармашылдық
ойлауы да дамытылады. Оқушылардың танымдық қызығушылықтарын дамытуға арналған.
Танымдық ойындардың оқушыларға деген маңызы:
- таным ҥрдісіндегі белсенділігі, білімге қызығушылығы;
- ӛздігінен ізденушілік әрекет жасауға ынтасы;
- оқу-танымдық қызметтегі негізгі тҥйінді мәселені анықтау білігі;
- игерілген білімді талдай білуі;
- ӛз іс-әрекетін бақылау, бағалау кӛрсеткіштерінде беріледі.
Оқушылардың танымдық қызығушылығының ең жоғары деңгейі танымдық
міндеттерді ӛздігінен шешуде ҧтымды жолдарды қолдана білуімен, жаңаны білуге деген
қызығушылығының жоғары болуымен және ӛз іс-әрекетін бақылап,бағалай білуімен
сипатталады. Орта деңгейде оқушы танымдық іс-әрекет деңгейін ӛздігінен орындауды
оқытушының кӛмегін қажет етуімен сипатталады, тӛменгі деңгейде оқушы тапсырманы
қайталаумен шектеліп, оқытушының кӛмегімен орындайды. Мысалы «Кім кӛп біледі?»,
«Білгір химик», «Жҥзден жҥйрік», «Бҧл неліктен?», «Кім кӛп біледі?», «Кім жылдам?»,
«Не? Қайда? Қашан?», «Білгір химик» сияқты танымдық ойындарын ойнатуға болады.
Мысалы: 9 сыныптарға «Қаныққан кӛмірсутектер» тақырыбында танымдық ойында
оқушыларға ойынның фотосуреттері таратылады. Ойынның мақсаты – қаныққан
кӛмірсутектер атының дҧрыс жазылуының оқушы жадында ҧстауына мҥмкіндік жасау
және ол қаныққан кӛмірсутектердің атын есте қалдыру.
Ойынның шарты: бес қатарға орналастырылған тҥрлі-тҥсті шарларға «тҥрлі
әріптерді» пайдаланып, тиісті әріптерді толтырып, бес қаныққан кӛмірсутегінің аттарын
тез және қатесіз жазып шығу қажет. Ойынның дҧрыс немесе қате екендігін оқытушы ӛзі
саралап, әділ бағасын береді [7].
Қорыта келгенде, оқу ҥрдісінде «ойын» тҥрлерін пайдалану, біріншіден,
оқушылардың білімін берік меңгерту қҧралы болса, екіншіден балалардың сабаққа деген
қызығушылығын, белсенділігін арттырып, білім сапасын кӛтеру болып табылады.
Ойын технологиялары оқу процесінің тиімділігін арттырудың қосымша әдістемелік
қҧралдарының қатарына жатады. Оқушыларға қатысты ойын қызметі эмоционалдық,
диагностика, релаксация, ӛзін-ӛзі іске асыру функцияларын орындайды, педагог ҥшін ойын
ӛткізу оқушылардың білім деңгейін және пәндік білімді меңгеру қабілетін талдауға,
балалардың оқытылатын пәнге танымдық қызығушылығын ынталандыруға және дамытуға,
олардың жеке қасиеттерін жетілдіру ҥшін жағдай жасауға мҥмкіндік береді. Ойын
технологияларының мҥмкіндіктері соншалықты әртҥрлі, бҧл кез келген жеке ерекшеліктері
бар. Оқушыларды ойын процесіне тартуға мҥмкіндік береді. Психологтардың айтуы
бойынша, бала ойын ҥстінде қандай болса, ӛскенде еңбек ҥстінде сондай болады, — дейді.
Сондықтан ойын - адамның ӛмір танымының алғашқы қадамы. Баланың ӛмірі қоршаған
ортаны танып білуі, еңбекке қатынасы, психологиялақ ерекшеліктері ойын ҥстінде
қалыптасады. Ойын барысында ӛздерін еркін сезінеді, ізденпаздық, тапқырлық әрекеті
байқалады. Ойын ҥстінде ӛмірдің ӛзіндегідей қуанып, ренжиді. Сондықтан мҧғалім баланы
сабақта талабын шаттандыратындай, ойын оятындай, іскерлігін дамытатындай болу керек.
Оқушылардың белсенділігін саналы ойлана білуін, ой-ӛрісінің дамуын, қиындықты жеңу,
тӛзімділікке баулуды ҥйрету мҧғалімнің негізгі міндеті. Бабаларымыздың асыл
қазыналарына деген кӛзқарасын қҧрметтеуге сӛз әсемдігін сезінуге ҥйретеді. Батылдыққа,
ӛжеттікке тәрбиелейді. Ойын әрекеті ӛзіндік әрекет.
Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің Хабаршысы № 1 (77), 2019