-т (-ыт, -іт)
аффиксі - зат есім дердің
жұрнағы (бүл ж ұрнақ етістіктерден зат есімдер тудырып тұр).
Бұл жұрнақтарға омонимдес болып келетін тағы бір ж ұрнақ
бар, ол - өзгелік етістің
-т (-ы т , -іт )
жұрнағы. М ысалы:
бүра-
т. құра-т, сүра-т, цуан-т, тарыл-т, ж т а-т , суал-т
жэне т.б.
Етістіктің
н, (-ын, -ін)
жұрнағы мен зат есімнің -//
(-ын, -
іи)
жұрнағы да омонимдес аффикстер ретінде танылуға тиіс.
Мысалы,
іиегін, талпын (талап
сөзінен жасалған) деген сөздер-
дің құрамындағы
-ін (~ын)
жұрнағы зат есімнен етістік тудыратын
жұрнак болса,
толцын, боран, сауын, жиын, иіыгын, түйін, егін,
жугын, тыгын, жауын, агын, тігін
деген сөздердің құрамындағы
-н (-ын, -ін)
жұрнағы - етістіктен зат есім тудыратын жұрнактар.
Аталған омонимдес аффикстердің жалғануынан әрі есім сөз, эрі
етістік сөздер жасалады. Мысалы:
М аңт ан
1.
Мансап іздер, мал цуар, Бәрі
мақтан іздеген
(Абай).
Маңтан II. Әринемен ел кетті. Қоқш аиды,
мақтанды
(Абай).
Қорган
I
.
Сол әскер суды өрлеп талай жүрді. Судың басы бір
цұздар іиатца кірді. Ш аттыц аузын бекіткен алтын
қорган.
Қақпасы бекітулі көзі көрді
(Абай).
Қорган
II. Ж ау да
қорғана бастады. Кемелерді алга өткізіп
жіберіп, катерлер ж агалауга таянып келіп, кіші калибрлі
зецбіректен бас көтергізбестей етіп ок, жаудырды
(Ө. Қанахин).
Ж асырын
I. Менен
жасырын сыр біліп алмақ болады
(М.
Әуезов),
Бүлар кем болса, бес рет
Достарыңызбен бөлісу: |
