Китаб-ус-салат намаз кітабы даярлаған: Хасан Яваш Жетінші басылым


Дəрет алғанда тыйым салынған жағдайлар



Pdf көрінісі
бет12/33
Дата03.03.2017
өлшемі2,61 Mb.
#6690
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   33

Дəрет алғанда тыйым салынған жағдайлар
Дəретте тыйым салынған жағдайлар он екi. Бұларды орындаған 
жағдайда харам немесе мəкрух болады. Олар:
Дəрет сындырған кезде қыблаға алдын не артын қарату. 
1. 
Дəрет алу үшін бiреудің қасында əурет жерiн ашу харам бо-
2. 
лады. 
Оң қолымен əурет жерiн жууға болмайды. 
3. 
Су  болмаған  уақытта  қоректiк  заттармен,  тыңайтқыш 
4. 
нəрселермен жəне сүйек, көмiр, жануар қорегiмен, қамыс, жапырақ, 
керамика бөлшегі, мата, қағаз, басқаның заты сияқты нəрселермен 
əурет жерiн сүрту мəкрух. 
Дəрет алатын суға түкiрмеуi жəне мұрнын сiңбiрмеуi керек. 
5. 
Дəрет мүшелерін тым асыра немесе мөлшерiнен аз жумауы 
6. 
қажет жəне үштен артық немесе кем болмауы керек. 
Дəрет  мүшесiн  əурет  жерiн  құрғатқан  сүлгімен  сүртпеу 
7. 
қажет. 
Бет жуғанда суды бетке ұрып жумау керек. Маңдайдан ба-
8. 
стап төмен қарай ағыза жуу қажет.
Суға үрлемеу керек.
9. 
Ауыз бен көздi қатты жұмып алмау қажет. Ерiннiң көрiнiп 
10. 
тұрған бөлiгiнде жəне көздiң қабығында су тимеген кiшкене бiр жер 
қалса дəрет қабыл болмайды.
Оң қолмен сіңбірмеу қажет. 
11. 
Басты, құлақты, желкенi мəсих еткенде қолды жеке-жеке су-
12. 
ламау керек.
Мисуак қолдану: Дəрет алып жатқанда мисуак қолдану сүннети 
мүəккəдə болып табылады. Хадис шəрифте келтірілгендей: «Мисуак 
қолданып оқылған намаз, мисуаксыз оқылған намаздан  жетпіс 
есе артық.»
      “Сираж-ул-уаһһаж”  кiтабында  мисуак  қолданудың  он  бес 
пайдасы көрсетілген. 
Өлер кезінде шаһадат кəлимасын айтуына себеп болады.  
1. 
Тiс еттерiн бекемдейдi.
2. 
Қақырықты кетіреді. 
3. 
Өт жұмысын реттейді.
4. 
Ауыз ауруын кетiредi.
5. 
Ауыздың жағымсыз иiстерiн кетiредi. 
6. 
Аллаһу та’ала одан разы болады. 
7. 
Бас тамырларын қуаттандырады. 
8. 
Шайтан ренжиді. 
9. 
Көздері нұрланады. 
10. 
Игiлiктері мен жақсылықтары артады.
11. 
Сүннетпен амал еткен болады.
12. 
Аузы пəк болады. 
13. 
Фасих-ул-лисан, яғни ашық, көркем жəне мəнді сөйлейтін 
14. 
болады.
Мисуак  қолданып  оқылған  екi  рəкат  намаз  жетпiс  рəкат 
15. 
намаздың сауабынан да артық болады. 
Мисуак - Арабстанда өсетін Əрак ағашының бұтағы. (Түзулеу) 
Ұшынан екi сантиметрдей қабығын аршып, ашылған жерiн бiрнеше 
сағаттай суға батырып қойғаннан кейін езетін болса, щетка сияқты 
ашылады.  Əрак  ағашы  табылмаса  зейтун  бұтағынан  да  жасалады. 
Əйелдердің мисуак орнына, мисуак қолдану ниетімен сағыз шайнау-
лары да дұрыс. 
Дəрет алудағы маңызды жайттар
      
Мұқтаж болмаса да төмендегi он нəрсеге мəн берiлу керек.
Екi қолы шолақ болған адам, үлкен дəрет ала алмайды. Бұл 
1. 
кісі шолақ қолын топыраққа, жүзін дуалға сүртіп тəйəммум алады. 
Жүзiнде де жарасы бар болса намазын дəретсiз оқиды, яғни қазаға 
қалдырмайды.

- 56 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 57 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Бiр құманмен дəрет алғаннан кейiн, сол құманның суын тол-
21. 
тырып қою.
Дəрет  алып  болған  соң  (немесе  ортасында)  Аллаһуммаж-
22. 
ални минаттəууабин... дұғасын оқу. 
Дəрет  алғаннан  соң  Субха  намазын,  яғни  екi  рəкат  намаз 
23. 
оқу. 
Дəретi болса да кейiнгi намаз үшiн қайта дəрет алу.
24. 
Беттi жуғанда көздi былшықтардан тазалау. 
25. 
Беттi,  қолды,  аяқты  жуғанда  парыз  болған  жерлерден 
26. 
асырып  жуу.  (Қолды  жуарда  уысқа  су  алып  білекке  қарай  ағытып 
шынтақпен қоса жуу)
Дəрет  алып  жатқанда  қолданылған  суды  үстіне  шашырат-
27. 
пау. 
Өз мазһабында мəкрух болмаған бір амал басқа мазһабта па-
28. 
рыз болса, мұны орындау мустаһаб болады. 
Дəрет алғанда тыйым салынған жағдайлар
Дəретте тыйым салынған жағдайлар он екi. Бұларды орындаған 
жағдайда харам немесе мəкрух болады. Олар:
Дəрет сындырған кезде қыблаға алдын не артын қарату. 
1. 
Дəрет алу үшін бiреудің қасында əурет жерiн ашу харам бо-
2. 
лады. 
Оң қолымен əурет жерiн жууға болмайды. 
3. 
Су  болмаған  уақытта  қоректiк  заттармен,  тыңайтқыш 
4. 
нəрселермен жəне сүйек, көмiр, жануар қорегiмен, қамыс, жапырақ, 
керамика бөлшегі, мата, қағаз, басқаның заты сияқты нəрселермен 
əурет жерiн сүрту мəкрух. 
Дəрет алатын суға түкiрмеуi жəне мұрнын сiңбiрмеуi керек. 
5. 
Дəрет мүшелерін тым асыра немесе мөлшерiнен аз жумауы 
6. 
қажет жəне үштен артық немесе кем болмауы керек. 
Дəрет  мүшесiн  əурет  жерiн  құрғатқан  сүлгімен  сүртпеу 
7. 
қажет. 
Бет жуғанда суды бетке ұрып жумау керек. Маңдайдан ба-
8. 
стап төмен қарай ағыза жуу қажет.
Суға үрлемеу керек.
9. 
Ауыз бен көздi қатты жұмып алмау қажет. Ерiннiң көрiнiп 
10. 
тұрған бөлiгiнде жəне көздiң қабығында су тимеген кiшкене бiр жер 
қалса дəрет қабыл болмайды.
Оң қолмен сіңбірмеу қажет. 
11. 
Басты, құлақты, желкенi мəсих еткенде қолды жеке-жеке су-
12. 
ламау керек.
Мисуак қолдану: Дəрет алып жатқанда мисуак қолдану сүннети 
мүəккəдə болып табылады. Хадис шəрифте келтірілгендей: «Мисуак 
қолданып оқылған намаз, мисуаксыз оқылған намаздан  жетпіс 
есе артық.»
      “Сираж-ул-уаһһаж”  кiтабында  мисуак  қолданудың  он  бес 
пайдасы көрсетілген. 
Өлер кезінде шаһадат кəлимасын айтуына себеп болады.  
1. 
Тiс еттерiн бекемдейдi.
2. 
Қақырықты кетіреді. 
3. 
Өт жұмысын реттейді.
4. 
Ауыз ауруын кетiредi.
5. 
Ауыздың жағымсыз иiстерiн кетiредi. 
6. 
Аллаһу та’ала одан разы болады. 
7. 
Бас тамырларын қуаттандырады. 
8. 
Шайтан ренжиді. 
9. 
Көздері нұрланады. 
10. 
Игiлiктері мен жақсылықтары артады.
11. 
Сүннетпен амал еткен болады.
12. 
Аузы пəк болады. 
13. 
Фасих-ул-лисан, яғни ашық, көркем жəне мəнді сөйлейтін 
14. 
болады.
Мисуак  қолданып  оқылған  екi  рəкат  намаз  жетпiс  рəкат 
15. 
намаздың сауабынан да артық болады. 
Мисуак - Арабстанда өсетін Əрак ағашының бұтағы. (Түзулеу) 
Ұшынан екi сантиметрдей қабығын аршып, ашылған жерiн бiрнеше 
сағаттай суға батырып қойғаннан кейін езетін болса, щетка сияқты 
ашылады.  Əрак  ағашы  табылмаса  зейтун  бұтағынан  да  жасалады. 
Əйелдердің мисуак орнына, мисуак қолдану ниетімен сағыз шайнау-
лары да дұрыс. 
Дəрет алудағы маңызды жайттар
      
Мұқтаж болмаса да төмендегi он нəрсеге мəн берiлу керек.
Екi қолы шолақ болған адам, үлкен дəрет ала алмайды. Бұл 
1. 
кісі шолақ қолын топыраққа, жүзін дуалға сүртіп тəйəммум алады. 
Жүзiнде де жарасы бар болса намазын дəретсiз оқиды, яғни қазаға 
қалдырмайды.

- 58 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 59 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Ауру адамға жұбайы немесе күйеуi, балалары, бауырлары 
2. 
дəрет алдырады. 
Үлкен дəретте тас немесе осы сияқты нəрселермен тазалану 
3. 
судың орнына жүредi. 
Ақылынан  айырылған  немесе  есінен  танған  адам  жиыр-
4. 
ма  төрт  сағат  iшiнде  есiн  жинай  алмаса,  өзiне  келгеннен  кейiн 
намаздарының  қазасын  өтемейді.  Iшкiлiк,  апиын,  дəрi-дəрмек 
арқылы  ақыл-есiнен  айырылған  адам,  əрбiр  намазының  қазасын 
өтейдi. Жатып басын қимылдата алмайтындай қатты ауырған кiсiнің 
халі жиырма төрт сағаттан асса, намаздарының қазасын оқымайды. 
Əжетханаға  кiру  үшiн  арнайы  шалбар  қолдану  жəне  бас 
5. 
киім киіп кiру мустаһаб.
Əжетханаға кiргенде қолында Аллаһу та’аланың есiмi жəне 
6. 
Құран Кəрiм жазылған зат болмауы тиіс. Бiр нəрсеге оралған немесе 
қалтада болуы керек. 
Əжетханаға сол аяқпен кiрiп, оң аяқпен шығу керек. 
7. 
Əжетханада əурет жерiн отырған соң ашу жəне сөйлемеу 
8. 
керек.
Ұятты  жерiне  жəне  нəжіске  қарамау  керек.  Əжетханаға 
9. 
түкiрмеу керек.
Ешбiр  суға,  мешiт  қабырғасына  жəне  айналасына,  молаға 
10. 
жəне жолға дəрет сындыруға болмайды.
Дəреттi бұзатын жағдайлар
Жетi нəрсе дереттi бұзады.
Алдан жəне арттан шығатын нəрселер: 
1- 
а) Үлкен жəне кiшi дəретке отыру жəне жел шығару.
б)  Клизма  аспабының  ұшы  немесе  адам  саусағы,  арттан 
кiргiзiлiп  шығарылғанда,  айналасы  ылғал  болса  бұзылады.  Құрғақ 
болса да қайта дəрет алу абзал. 
в) Еркектер жəне əйелдердiң кiшi дəретiнiң сызбауы үшiн алды-
на қойған мақта, тампон сияқты нəрселерiнiң сыртқа шығып тұрған 
ұшы суланса, бұзылады.
Ауыздан шығатын нəжіс нəрселер: 
2- 
а) Ауыз толтырып құсса,
б) Түкiргенде қан түкіріктен көп болса. 
в)  Асқазан  жəне  бауырдан  келген  сұйық  қан  Имам  Ағзамның 
үкімі бойынша аз болса да дəреттi бұзады. 
г) Құлаққа тамызылған май, дəрi ауыздан шықса.  
Терiден шығатындар: 
3- 
а) Қан, iрiң, сары су шықса. 
б)  Шешек  ауруынан  жəне  қандайда  бiр  iсiктен  шыққан  қан, 
сары  су,  ғусылда  жуылуы  керек  болған  теріге  жайылса,  мысалы, 
мұрыннан  келген  қан  мұрын  сүйегінен  ағып  өтсе,  құлақтан  аққан 
қан құлақ тесiгiнен шықса. 
в) Сыздауық жəне жарадағы қанды, сары суды, мақтамен сорып 
алса.
г)  Мисуак  жəне  басқа  тiс  тазалайтын  нəрседегi  қан  ауызға 
жұқса.
д) Құлақ, кiндiк жəне емшектен ауырып немесе бір ауру арқылы 
сұйықтық шықса.
ж) Сүлiк көп қан сорса, дəрет бұзылады.  
Ұйықтау:
4- 
Жанбастап немесе шынтағына, не бiрнəрсеге сүйенiп ұйықтау 
дəреттi бұзады. 
Талып қалу, есінен айрылу, қояншық сияқты аурулар ұстап 
5- 
қалу  немесе  жүрiп  бара  жатқанда  теңселетiндей  мас  болу  дəреттi 
бұзады.
Намазда күлу, намазды да, дəреттi де бұзады. Бiрақ 
6- 
жас баланікі бұзылмайды. Жалаңаш болып жыныс мүшелерiн 
үйкеу, əйел мен еркектiң де дəретiн бұзады.
 
Дəрет алғанын бiлiп, одан кейiн бұзылғандығына күмəнданса 
дəретi  бар  болып  есептелiнедi.  Ал  дəретi  бұзылғанын  бiлiп,  содан 
соң дəрет алғанына күмəнданса, дерет алуы керек. 
                           
Дəреттi бұзбайтын жағдайлар
Ауыз, құлақ жəне терiдегi жарадан шыққан құрт.
1. 
Қақырық құсу.
2. 
Қан құсқанда бастан келген сұйық қан түкiрiктен аз болса.
3. 
Тiстен шыққан қан түкiрiктен аз болса.
4. 
Бастан келген қатқан қан көп болса да.
5. 
Асқазаннан, бауырдан келген қатқан қан ауыз толы болмаса. 
6. 
Құлаққа тамызылған май құлақтан немесе мұрыннан шықса.
7. 
Мұрынға тартылған нəрсе мұрыннан бiр немесе бiрнеше күннен 
8. 
кейiн қайта шықса.
Бiр нəрсенi тiстегенде сол нəрседе қан көрсе.
9. 
Ешбір аурусыз басқа бір себеппен жылау, мысалы, пияз, түтiн 
10. 
жəне газ əсерiмен көзден жас ақса.

- 58 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 59 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Ауру адамға жұбайы немесе күйеуi, балалары, бауырлары 
2. 
дəрет алдырады. 
Үлкен дəретте тас немесе осы сияқты нəрселермен тазалану 
3. 
судың орнына жүредi. 
Ақылынан  айырылған  немесе  есінен  танған  адам  жиыр-
4. 
ма  төрт  сағат  iшiнде  есiн  жинай  алмаса,  өзiне  келгеннен  кейiн 
намаздарының  қазасын  өтемейді.  Iшкiлiк,  апиын,  дəрi-дəрмек 
арқылы  ақыл-есiнен  айырылған  адам,  əрбiр  намазының  қазасын 
өтейдi. Жатып басын қимылдата алмайтындай қатты ауырған кiсiнің 
халі жиырма төрт сағаттан асса, намаздарының қазасын оқымайды. 
Əжетханаға  кiру  үшiн  арнайы  шалбар  қолдану  жəне  бас 
5. 
киім киіп кiру мустаһаб.
Əжетханаға кiргенде қолында Аллаһу та’аланың есiмi жəне 
6. 
Құран Кəрiм жазылған зат болмауы тиіс. Бiр нəрсеге оралған немесе 
қалтада болуы керек. 
Əжетханаға сол аяқпен кiрiп, оң аяқпен шығу керек. 
7. 
Əжетханада əурет жерiн отырған соң ашу жəне сөйлемеу 
8. 
керек.
Ұятты  жерiне  жəне  нəжіске  қарамау  керек.  Əжетханаға 
9. 
түкiрмеу керек.
Ешбiр  суға,  мешiт  қабырғасына  жəне  айналасына,  молаға 
10. 
жəне жолға дəрет сындыруға болмайды.
Дəреттi бұзатын жағдайлар
Жетi нəрсе дереттi бұзады.
Алдан жəне арттан шығатын нəрселер: 
1- 
а) Үлкен жəне кiшi дəретке отыру жəне жел шығару.
б)  Клизма  аспабының  ұшы  немесе  адам  саусағы,  арттан 
кiргiзiлiп  шығарылғанда,  айналасы  ылғал  болса  бұзылады.  Құрғақ 
болса да қайта дəрет алу абзал. 
в) Еркектер жəне əйелдердiң кiшi дəретiнiң сызбауы үшiн алды-
на қойған мақта, тампон сияқты нəрселерiнiң сыртқа шығып тұрған 
ұшы суланса, бұзылады.
Ауыздан шығатын нəжіс нəрселер: 
2- 
а) Ауыз толтырып құсса,
б) Түкiргенде қан түкіріктен көп болса. 
в)  Асқазан  жəне  бауырдан  келген  сұйық  қан  Имам  Ағзамның 
үкімі бойынша аз болса да дəреттi бұзады. 
г) Құлаққа тамызылған май, дəрi ауыздан шықса.  
Терiден шығатындар: 
3- 
а) Қан, iрiң, сары су шықса. 
б)  Шешек  ауруынан  жəне  қандайда  бiр  iсiктен  шыққан  қан, 
сары  су,  ғусылда  жуылуы  керек  болған  теріге  жайылса,  мысалы, 
мұрыннан  келген  қан  мұрын  сүйегінен  ағып  өтсе,  құлақтан  аққан 
қан құлақ тесiгiнен шықса. 
в) Сыздауық жəне жарадағы қанды, сары суды, мақтамен сорып 
алса.
г)  Мисуак  жəне  басқа  тiс  тазалайтын  нəрседегi  қан  ауызға 
жұқса.
д) Құлақ, кiндiк жəне емшектен ауырып немесе бір ауру арқылы 
сұйықтық шықса.
ж) Сүлiк көп қан сорса, дəрет бұзылады.  
Ұйықтау:
4- 
Жанбастап немесе шынтағына, не бiрнəрсеге сүйенiп ұйықтау 
дəреттi бұзады. 
Талып қалу, есінен айрылу, қояншық сияқты аурулар ұстап 
5- 
қалу  немесе  жүрiп  бара  жатқанда  теңселетiндей  мас  болу  дəреттi 
бұзады.
Намазда күлу, намазды да, дəреттi де бұзады. Бiрақ 
6- 
жас баланікі бұзылмайды. Жалаңаш болып жыныс мүшелерiн 
үйкеу, əйел мен еркектiң де дəретiн бұзады.
 
Дəрет алғанын бiлiп, одан кейiн бұзылғандығына күмəнданса 
дəретi  бар  болып  есептелiнедi.  Ал  дəретi  бұзылғанын  бiлiп,  содан 
соң дəрет алғанына күмəнданса, дерет алуы керек. 
                           
Дəреттi бұзбайтын жағдайлар
Ауыз, құлақ жəне терiдегi жарадан шыққан құрт.
1. 
Қақырық құсу.
2. 
Қан құсқанда бастан келген сұйық қан түкiрiктен аз болса.
3. 
Тiстен шыққан қан түкiрiктен аз болса.
4. 
Бастан келген қатқан қан көп болса да.
5. 
Асқазаннан, бауырдан келген қатқан қан ауыз толы болмаса. 
6. 
Құлаққа тамызылған май құлақтан немесе мұрыннан шықса.
7. 
Мұрынға тартылған нəрсе мұрыннан бiр немесе бiрнеше күннен 
8. 
кейiн қайта шықса.
Бiр нəрсенi тiстегенде сол нəрседе қан көрсе.
9. 
Ешбір аурусыз басқа бір себеппен жылау, мысалы, пияз, түтiн 
10. 
жəне газ əсерiмен көзден жас ақса.

- 60 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 61 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Əйел баласын емiзсе.
11. 
Көп терлесе.
12. 
Маса, шыбын, бүрге т.б. сияқтылар көп шақса.
13. 
Теріге жайылмаған қан жəне ауыз толтырмай құсу.
14. 
Ұйықтағанда сүйенген нəрсесiн тартса, құламаса.
15. 
Намазда ұйықтаса.
16. 
Аяғын жинап отырып, басын тiзесi үстiне қойып ұйықтаса.
17. 
Аяқтарын бiр жағына шығарып, жерге отырып ұйықтаса.
18. 
Жайдақ жануарда ұйықтаса (жануар өрге шықса да немесе тегiс 
19. 
жерде жүрсе де.)
Намазда күлiмдеу.
20. 
Намазда күлгенiн жалғыз өзi естiсе, бұл - 
21. 
даһқ делiнедi. Даһқ 
жалғыз намазды ғана бұзады.
Шаш, сақал, мұрт жəне тырнағын алса.
22. 
Жара қабығының түсуi дəретті бұзбайды.
23. 
Дəрет үшiн жеңiлдiктер
(мəсi жəне жараға мəсих)
Мəсих - сипау деген мағына бередi. Мəсихтің екі түрі бар:   1. 
Мəсiге мəсих тарту:
Мəсi - аяқтың жуылуы парыз болған жерлерiн жауып тұратын 
су өткiзбейтiн аяқ киiм. Мəсi үлкен болып бармақтар мəсiнiң ұшына 
жетпей тұрса жəне мəсих сол бос жердің үстіне тартылса дұрыс бол-
майды. Мəсi жол жүргенде мықты, əрі бекем жəне аяққа шақ болуы 
керек.
Табаны мен аяқтың үстi немесе тек табаны терiмен қапталып 
тiгілген  шұлыққа  мəсих  тартуға  болады.  Қалың,  мықты  болып,  1 
сағат жол жүргенде жыртылмайтын, төмен түспейтiн қатты шұлыққа 
да мəсих тартуға болады.
Мəсі дəретсіздіктің аяққа өтуіне кедергі болады. Аяқ жуылғаннан 
кейiн мəсiлердi киіп дəрет алуға болады.
Мəсих мəсiнiң үстiңгi жағына тартылады. Мəсiнiң астына, яғни 
табанына мəсих етiлмейдi.
Сүннетке сай мəсих тарту үшiн оң қолдың бес саусағын сулап 
оң мəсiге, сол қолдың саусақтарын сулап сол аяқтағы мəсiге, аяқтың 
ұшынан бастап тобыққа қарай жабыстырылып тартылады. Алақан 
мəсiге тигiзiлмейдi. Мəсіһтің үш саусақ енінде жəне бойында болуы 
парыз. 
Мəсихті қолдың сыртымен де тартуға рұқсат болғанымен, iшiмен 
мəсих тарту сүннет. Ылғал көгалдың үстiмен жүргенде мəсiнiң үстi 
ылғалданса мəсихтiң орнына жүредi.
Мəсiнiң үстiне мəсіһ тарту уақыты, муқим (жергілікті) үшiн 24 
сағат, сафари (жолаушы) үшiн 3 күн 3 түн, яғни 72 сағат. Бұл уақыт 
мəсiнi киген кезден емес, дəрет бұзылған кезден басталады. Мəсi ки-
ген адам дəретi бұзылғаннан кейiн 24 сағат өтпестен бұрын сапарға 
шықса,  бұл  мəсiге  3  күн  3  түн  мəсi  тарта  алады.  Жолаушы  болып 
жүрiп,  сапары  аяқтылып,  муқим  болса,  мəсiнi  шешiп  аяғын  жуып 
дəрет алады. 
Аяқтың үш бармағы сиятындай жыртығы немесе тесiгi болған 
мəсiге мəсих тартуға болмайды. Мəсiнiң бiрнеше жерiнде кiшкене 
тесiктер  болса,  бұлардың  барлығын  қосқанда  үш  бармақтың 
көлеміндей  болса,  бұған  мəсих  тартуға  болмайды.  Бiр  мəсiде  екi 
бармақ, басқа мəсiде де екi немесе бiр бармақ көрiнетiндей тесiк бол-
са, бұған мəсих тартуға болады. Мəсих етуге болмайтын жыртық, үш 
бармақтың  ұшы  емес,  үш  бармақтың  барлығы  көрiнетiндей  үлкен 
болуы керек.
Жара жəне бинтке мəсих ету:
2. 
Жараның, сыздауықтың, терiдегі кесік жəне жарықтардың үстіне 
таңылған дəке, мақта, мата, лейкопластырь сияқтылардың шешiлiп 
жуылуы ауруды асқындыратын болса, олардың үстiне мəсих тарты-
лады. 
Үзiрлi  кiсi  қалаған  кезінде  дəрет  алып,  қалағанынша  парыз, 
нəпiл  намаздарын  жəне  Құран  Кəрiмдi  оқуына  болады.  Ал  намаз 
уақыты шыққанда дəретi бұзылады. Осылайша əр намаздың уақыты 
кiрген соң қайтадан дəрет алып, сол уақыт шыққанға дейiн ғибадатын 
орындай бередi. 
Үзiрлi  болу  үшiн,  дəрет  бұзатын  нəрселердiң  намаз  уақыты 
бойынша тоқтамай жалғасып тұруы керек. Яғни, бiр намаз уақыты 
iшiнде дəрет алып, бiр ғана парызды оқитындай уақыт дəретiн ұстап 
тұра  алмайтын  кiсi  үзірлі  болады.  Бұл  кісінің  осы  үзiрi  əр  намаз 
уақтысында бiр де тоқтап, бiр де ақса да үзiрлi болып есептеледi.

- 60 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 61 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Əйел баласын емiзсе.
11. 
Көп терлесе.
12. 
Маса, шыбын, бүрге т.б. сияқтылар көп шақса.
13. 
Теріге жайылмаған қан жəне ауыз толтырмай құсу.
14. 
Ұйықтағанда сүйенген нəрсесiн тартса, құламаса.
15. 
Намазда ұйықтаса.
16. 
Аяғын жинап отырып, басын тiзесi үстiне қойып ұйықтаса.
17. 
Аяқтарын бiр жағына шығарып, жерге отырып ұйықтаса.
18. 
Жайдақ жануарда ұйықтаса (жануар өрге шықса да немесе тегiс 
19. 
жерде жүрсе де.)
Намазда күлiмдеу.
20. 
Намазда күлгенiн жалғыз өзi естiсе, бұл - 
21. 
даһқ делiнедi. Даһқ 
жалғыз намазды ғана бұзады.
Шаш, сақал, мұрт жəне тырнағын алса.
22. 
Жара қабығының түсуi дəретті бұзбайды.
23. 
Дəрет үшiн жеңiлдiктер
(мəсi жəне жараға мəсих)
Мəсих - сипау деген мағына бередi. Мəсихтің екі түрі бар:   1. 
Мəсiге мəсих тарту:
Мəсi - аяқтың жуылуы парыз болған жерлерiн жауып тұратын 
су өткiзбейтiн аяқ киiм. Мəсi үлкен болып бармақтар мəсiнiң ұшына 
жетпей тұрса жəне мəсих сол бос жердің үстіне тартылса дұрыс бол-
майды. Мəсi жол жүргенде мықты, əрі бекем жəне аяққа шақ болуы 
керек.
Табаны мен аяқтың үстi немесе тек табаны терiмен қапталып 
тiгілген  шұлыққа  мəсих  тартуға  болады.  Қалың,  мықты  болып,  1 
сағат жол жүргенде жыртылмайтын, төмен түспейтiн қатты шұлыққа 
да мəсих тартуға болады.
Мəсі дəретсіздіктің аяққа өтуіне кедергі болады. Аяқ жуылғаннан 
кейiн мəсiлердi киіп дəрет алуға болады.
Мəсих мəсiнiң үстiңгi жағына тартылады. Мəсiнiң астына, яғни 
табанына мəсих етiлмейдi.
Сүннетке сай мəсих тарту үшiн оң қолдың бес саусағын сулап 
оң мəсiге, сол қолдың саусақтарын сулап сол аяқтағы мəсiге, аяқтың 
ұшынан бастап тобыққа қарай жабыстырылып тартылады. Алақан 
мəсiге тигiзiлмейдi. Мəсіһтің үш саусақ енінде жəне бойында болуы 
парыз. 
Мəсихті қолдың сыртымен де тартуға рұқсат болғанымен, iшiмен 
мəсих тарту сүннет. Ылғал көгалдың үстiмен жүргенде мəсiнiң үстi 
ылғалданса мəсихтiң орнына жүредi.
Мəсiнiң үстiне мəсіһ тарту уақыты, муқим (жергілікті) үшiн 24 
сағат, сафари (жолаушы) үшiн 3 күн 3 түн, яғни 72 сағат. Бұл уақыт 
мəсiнi киген кезден емес, дəрет бұзылған кезден басталады. Мəсi ки-
ген адам дəретi бұзылғаннан кейiн 24 сағат өтпестен бұрын сапарға 
шықса,  бұл  мəсiге  3  күн  3  түн  мəсi  тарта  алады.  Жолаушы  болып 
жүрiп,  сапары  аяқтылып,  муқим  болса,  мəсiнi  шешiп  аяғын  жуып 
дəрет алады. 
Аяқтың үш бармағы сиятындай жыртығы немесе тесiгi болған 
мəсiге мəсих тартуға болмайды. Мəсiнiң бiрнеше жерiнде кiшкене 
тесiктер  болса,  бұлардың  барлығын  қосқанда  үш  бармақтың 
көлеміндей  болса,  бұған  мəсих  тартуға  болмайды.  Бiр  мəсiде  екi 
бармақ, басқа мəсiде де екi немесе бiр бармақ көрiнетiндей тесiк бол-
са, бұған мəсих тартуға болады. Мəсих етуге болмайтын жыртық, үш 
бармақтың  ұшы  емес,  үш  бармақтың  барлығы  көрiнетiндей  үлкен 
болуы керек.
Жара жəне бинтке мəсих ету:
2. 
Жараның, сыздауықтың, терiдегі кесік жəне жарықтардың үстіне 
таңылған дəке, мақта, мата, лейкопластырь сияқтылардың шешiлiп 
жуылуы ауруды асқындыратын болса, олардың үстiне мəсих тарты-
лады. 
Үзiрлi  кiсi  қалаған  кезінде  дəрет  алып,  қалағанынша  парыз, 
нəпiл  намаздарын  жəне  Құран  Кəрiмдi  оқуына  болады.  Ал  намаз 
уақыты шыққанда дəретi бұзылады. Осылайша əр намаздың уақыты 
кiрген соң қайтадан дəрет алып, сол уақыт шыққанға дейiн ғибадатын 
орындай бередi. 
Үзiрлi  болу  үшiн,  дəрет  бұзатын  нəрселердiң  намаз  уақыты 
бойынша тоқтамай жалғасып тұруы керек. Яғни, бiр намаз уақыты 
iшiнде дəрет алып, бiр ғана парызды оқитындай уақыт дəретiн ұстап 
тұра  алмайтын  кiсi  үзірлі  болады.  Бұл  кісінің  осы  үзiрi  əр  намаз 
уақтысында бiр де тоқтап, бiр де ақса да үзiрлi болып есептеледi.

- 62 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 63 -
НАМАЗ КІТАБЫ

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   33




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет