Клинические дисциплины chapter clinical disciplines акушерство и гинекология obstetrics and gynecology
жүктеу/скачать 19,82 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ФИТОПРЕПАРАТТАРДЫ ЗЕРТТЕУ ҮШІН ТЫҚЫР КЕКІРЕНІҢ ҚОЛДАНЫЛУ МҮМКІНШІЛІКТЕРІ
- Зерттеу жұмысының мақсаты
- Зерттеу жұмысын қорытындысы бойынша
- А.Ш. АМИРХАНОВА, Г.О. УСТЕНОВА, Г.Н. ГЕННАДЬЕВНА
- ВОЗМОЖНОСТЬ ИСПОЛЬЗОВАНИЯ ОСТРОЛОДОЧНИКА ГЛДАКОГО ДЛЯ РАЗРАБОТКИ И ИССЛЕДОВАНИЕ ФИТОПРЕПАРТОВ Резюме
- Ключевые слова
- THE ABILITY TO USE OXYTROPE GLABRA FOR THE DEVELOPMENT AND RESEARCH OF PHYTOPREPARATIONS Resume
- Keywords
- ОПРЕДЕЛЕНИЕ ФЕНОЛКАРБОНОВЫХ КИСЛОТ В СЫРЬЕ VERBASCUM SONGARICUM
- Материалы и методы исследования.
- Результаты и их обсуждение
- B.G. MAKHATOVA 1 , U.M. DATKHAYEV 1 , N.YE. BURDA 2 , V.S. KYSLYCHENKO
- DETERMINATION OF PHENOLCARBONIC ACIDS FROM VERBASCUM SONGARICUM RAW MATERIALS Resume
Keywords: odontogenic osteomyelitis, antibiotics, step-down therapy.
УДК:615.451.16:615.7-001.5 А.Ш. АМИРХАНОВА, Г.О. УСТЕНОВА, Н. Г.ГЕМЕДЖИЕВА С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық Медицина Университеті Модуль «Фармацевт-технолог» ФИТОПРЕПАРАТТАРДЫ ЗЕРТТЕУ ҮШІН ТЫҚЫР КЕКІРЕНІҢ ҚОЛДАНЫЛУ МҮМКІНШІЛІКТЕРІ Мақалада тықыр кекіре өсімдігі жайында толық мағұлмат бере отырып, дәрілік қасиеттетері мен халық медицинасында қолданылуы қарастырылған. Түйінді сөздер: Oxytropis glabra, алкалоидтар, флаваноидтар, кумарин.
Жұмыстың өзектілігі: Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаев отандық дәрілік құралдар жасау, өндіру мен өндіріске енгізу саласындағы жұмысты жандандыру және таяудағы жылдары Қазақстан Республикасының медицина мекемелері мен халқын дәрілік қамтамасыз етудегі отандық фармацевтік өнімнің үлесін 30 %-ға дейін жеткізуге тапсырма берді. Қазақстан Республикасында фармацевтика өнеркәсібін фитохимиялық өндірісті дамыту арқылы жүзеге асыру орынды әрі экономикалық тиімді, мұның өзі, республикада дәрілік өсімдіктердің бірегей шикізат базасы болуымен, химия, медицина мен фармация салаларында едәуір ғылыми-техникалық әлеует жинақталуымен және дәрілік препараттардың субстанцияларын отандық өндірушілердің дәрілік өсімдік
шикізатын өңдеуге
дәстүрлі түрде
бағдарлануы болып табылады. Бұл ретте, отандық фармацевтика өнеркәсібін дамытудың негізгі басымдықтарының бірі - дәрілік өсімдік шикізатының негізінде бірегей отандық субстанцияларын және олардың негізінде дәрілік препараттарды жасау мен өндіріске енгізу болып табылды. Зерттеу жұмысының мақсаты: Тықыр кекіре өсімдігінің дәрілік қасиеттерін зерттеу және
осы өсімдікке биологиялық сипаттама беру. Әдеби шолуларға сүйенсек әлемде осы өсімдіктің 579 түрі, ал Қазақстан Республикасы бойынша 121 түрі бар, оның 35 түрі – эндемик. Қазақстанның барлық облыстарының жазық далаларындағы өзен-көл алқаптарында, тұзды, сорлы, ұсақ тасты
жерлерде және
қиыршықтасты биік
тау бөктерлерінде, көгалды жерлерде өседі. Осы өсімдіктің бірқатар түрлері: Алматы Кекіресі (Oxytropіs almaatensіs), инелі Кекіре (Oxytropіs hystrіx), Қаратау Кекіресі (Oxytropіs karatavіensіs), Недзвецкий Кекіресі (Oxytropіs nіedzweckіana), Талас Кекіресі ( Oxytropіs talassіca), бұдыр Кекіре (Oxytropіs echіdna) және Өгем Кекіресі (Oxytropіs ugamіca) – тек Қазақстанда ғана өсетін, өте сирек кездесетін өсімдіктер. Сондықтан қорғауға алынып, Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген [1]. Тықыр Кекіре мен түбітті Кекіре (Oxytropіs puberula) – улы өсімдіктер болып табылғанымен оларда айтарлықтай дәрілік қасиетке ие. Кекіренің көп тараған түрінің бірі – тықыр Кекіре (Oxytropіs glabra). Қазіргі таңда шикізат қоры бар, аз зерттелінген өсімдіктерді зерттеу басты міндеттердің бірі ретінде қарастыруға болады. Тықыр кекіре өсімдігі (Oxytropіs glabra) – бұршақ тұқымдасына жататын көп жылдық шөптесін өсімдік, кейде шала бұта. Жемісі – ұзынша не дөңгелек пішінді бұршақ (үрлеп қойған сияқты). Оның биіктігі 5 – 70 см, жіңішке келген
сабағы жерге
көлбей өседі,
тықыр. Жебе
жапырағының түгі сирек болады. Жапырағының ұзындығы 2 – 10 см, сағақтары қысқа түкті. Гүлсидамы ақ, қара түкті, гүлдері шашақ гүлшоғырына топталған. Тостағанша жапырағы қоңырау тәрізді болады. Күлтесі күлгін түсті көк. Тықыр кекіре маусымда гүлдеп, шілде айында дән салады. Жемісі – бұршақ. Табиғат ортасына байланысты бұл өсімдік барлық Қазақстан аумағында, шөлді
және таулы
аймақтардан басқа жерлерде жеткілікті мөлшерде таралған. Негізінен көп таралған жерлері: Орта Азия, Шығыс және Батыс Сібір, Монғолия. Тықыр кекіре үшін ең қолайлы жер күн түсетін, ылғалды өзен-көлдердің жағалаулары болып табылады [2]. Тықыр кекіре өсімдігінің дәрілік және емдік қасиеттері бар, сондықтан да емдік мақсатта осы өсімдік шөбінің вегетативті органдары гүлі,
сабағы, жапырағы пайдаланылады. алкалойдтар, каротиндер, флавоноидтар және С витаминдер болады. Химиялық құрамын сұйық хроматография–масс спектрометр LC-MS әдісі арқылы 11 флаваноид,1 алкалоид және пальмитин қышқылдары, кумарин болатыны анықталынған [3,4]. Осы орайда әдебиет көздерінің мәліметтеріне сай тықыр кекіре өсімдігі тибетік медицинада температура түсіретін, ауруды бәсендететін, орталық жүйке жүйесінің қызметін реттейтін және несепті шығаратын қасиеттеріне негізделіп, кеңінен қолданылғаны анықталынған. Тибеттік медицинада бұл өсімдік көп қолданысқа ие. Орталық жүйке жүйесіне әсер ету, температура түсіру және несеп шығару, гемостатика ретінде
521
тықыр кекіре шөбі негізінде дайындалған қайнатпалар қолданылады. Дәстүрлі медицинада осы өсімдік тұқымдасы негізінде жақпа майлар, гельдер жасалынған. Зерттеу жұмысын қорытындысы бойынша, отандық тықыр кекіре өсімдігі созылмалы ауруларда, қабынуға қарсы стероидты емес, өсімдік тектес дәрілік құралдарды ұзақ уақыт бойы және педиатряда және гериатрияда қолдануға мүмкіндік береді. Осы мақсатта ацетилсалицил қышқылы, парацетамол дәрілік
құралдарына ұқсас
фармакологиялық қасиетке ие, тиімді
әрі қауіпсіз фитопрепарат жасау маңызды болып тұр.
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 1
2
WANG S. et al. Effect of Oxytropis glabra on serum biochemical indexes of rabbit [J] //Chinese Veterinary Science. – 2013. – Т. 2. – 013 с. 3
Абдулина С.А. Қазақстанның түтікті өсімдіктерінің тізімі/Жауапты редакторы Р.В. Камелина. - Алматы,1999. - С.99-100. 4
Мао Х. Li, Zhi H.Lan, Li L. Wei, Wen J. Zhang, Ru X. Zhang and Zheng P. Jia, Phytochemical and Biological Studies of Plants from the Genus Oxytropis, ACG publications by academy of Chemistry of Globe Publications //-2012.-Том 6, №1 – P. 1-20. 5
С. Пурэвсурэн, Чанг Квиху, Алколоиды остролодочника ложножелезистого, применяемого в традиционной медицине Монголии//-2004.-Т6. - №1 – С. 72-74. 6
7
Сапожникова Т.Г. Oxytropis DC. // Красная книга Хабаровского края. – Хабаровск: 2000. – С. 68–72. 8
Павлова Н.С. Oxytropis DC. // Флора российского Дальнего Востока. – Владивосток: 2006. – С. 175–181.
А.Ш. АМИРХАНОВА, Г.О. УСТЕНОВА, Г.Н. ГЕННАДЬЕВНА Казахский национальный медицинский университет им. С.Д. Асфендиярова Модуль «Фармацевт-технолог» ВОЗМОЖНОСТЬ ИСПОЛЬЗОВАНИЯ ОСТРОЛОДОЧНИКА ГЛДАКОГО ДЛЯ РАЗРАБОТКИ И ИССЛЕДОВАНИЕ ФИТОПРЕПАРТОВ Резюме: Натуральные фитопрепараты занимают видное место в современной фармакотерапии. Природные вещества, которые содержат фитопрепараты, близки к организму человека, откуда вытекают и особенности, учет которых необходим в процессе их экспериментального и клинического исследования. В статье приводится полный описания Oxytropis glabra (Lam.), и его лекарственное свойства и применение в традиционной медицине. Для выделения и очистки индивидуальных веществ использованы различные виды хроматографии (ВЖХА, тонкослойная и бумажная хроматография). В химическом составе остролодочника гладкого были выделены 11 флавоноидов и 3 алкалоида. Ключевые слова: Oxytropis glabra, алкалоиды, флаваноиды, кумарин, ВЖХА, тонкослойная и бумажная хроматография.
А.SH. AMIRHANOVA, G.O. USTENOVA, G.N. GENNADIEVNA Asfendiyarov Kazakh National Medical University «Pharmasyst- technologist» module THE ABILITY TO USE OXYTROPE GLABRA FOR THE DEVELOPMENT AND RESEARCH OF PHYTOPREPARATIONS Resume: Natural herbal remedies occupy a prominent place in modern pharmacotherapy. Natural substances that contain herbal, close to the human body, from which it follows and features whose inclusion is necessary in the process of experimental and clinical study. The article provides a full description of Oxytropis glabra (Lam.) and its medicinal properties and used in traditional medicine. For isolation and purification of the individual substances used in various types of chromatography (HPLC, thin-layer and paper chromatography). In the chemical composition of a smooth Oxytropis were isolated 11 flavonoids and 3 alkaloids.
благодаря их потенциальным антиоксидантным и антимикробным свойствам привлекают значительный интерес. Именно поэтому на данный момент большое внимание уделяется идентификации и разделению антиоксидантов из природных источников для того, чтобы
522 заменить синтетические. Объединение знаний
об экологических отношениях в биологически-экологических исследованиях укрепляет связь между человеком и окружающей средой, что приводит к глобальной охране биоразнообразия. Важным
классом биологически активных веществ
лекарственного растительного сырья являются фенолкарбоновые кислоты. Основные фенолкарбоновые кислоты – хлорогеновая, феруловая, кофейная, которые проявляют антимикробное, противовоспалительное, гепатопротекторное, желчегонное действие [1, 2, 3]. Кроме того, хлорогеновая кислота проявляет анальгезирующую, противораковую активность; кофейная – антиоксидантную; феруловая – антидиабетическую, противораковую, антиоксидантную, нейропротекторную активности [4,5, 6]. Цветки коровяка (Verbascum) - ценное лекарственное растительное сырье, которое используется для лечения воспалений, астмы, спазматического кашля и других заболеваний дыхательных путей. Считается, их фенольные соединения отвечают за противовоспалительное и противомикробное действие травы.
Это двухлетнее растение Scrophulariaceae, цветущее с апреля по май, и известное благодаря своим мочегонным, болеутоляющим, отхаркивающим и антисептическим свойствам. Растения рода Verbascum применяются для различных целей в традиционной медицине по всему миру; поэтому, исследователи протестировали их для различных типов биологической активности. По данным различных источников литературы известно, что растения рода Verbascum содержат такие биологически активные соединения, как флавоноиды, фенилэтаноидные и неолигнанные гликозиды, сапонины, иридоидные и монотерпеновые гликозиды. Не смотря на то, что Коровяк джунгарский широко используется в народной медицине народов Средней Азии, химический состав данного растения изучен недостаточно [7].
Целью данной работы было определение качественного состава и количественного содержания фенолкарбоновых кислот в траве в фазу цветения, траве в фазу созревания плодов, цветках, листьях, корнях коровяка джунгарского. Материалы и методы исследования. Качественный состав фенолкарбоновых кислот изучали методом бумажной и тонкослойной хроматографии в системах растворителей 2 ¿, 5¿, 15 ¿ кислота уксусная в сравнении с достоверными образцами фенолкарбоновых кислот. Для хроматографирования использовали водные и водно- спиртовые извлечения исследуемых объектов. Количественное содержание фенолкарбоновых кислот определяли по следующей методике. 2,0 г (точная навеска) измельченного сырья помещали в колбу объемом 200 мл и добавляли 70 мл воды. Колбу присоединяли к обратному холодильнику и нагревали на кипящей водяной бане 15 мин. Экстракцию повторяли еще дважды.
Извлечение охлаждали, фильтровали через
бумажный фильтр на вороне Бюхнера и количественно переносили в мерную колбу объемом 200 мл и доводили объем раствора до метки (раствор А). В мерную колбу объемом 50 мл вносили 3 мл раствора А и доводили объем раствора 20¿ этанолом до метки. Оптическую плотность полученного раствора измеряли на спектрофотометре при длине волны 325 нм. Раствором сравнения служил 20¿ этанол [8]. Содержание суммы фенолкарбоновых кислот (Х, ¿) в пересчете на хлорогеновую кислоту и абсолютно сухое сырье рассчитывали по формуле: ) 100 ( 3 100 50 200
% 1 1 W m E A X см , где А – оптическая плотность исследуемого раствора; m – навеска сырья, г; Е 1%1см – удельный показатель поглощения хлорогеновой кислоты, который равняется 531; W – потеря в массе при высушивании, ¿.
В результате изучения качественного состава было обнаружено в корнях хлорогеновую кислоту, в траве в фазу цветения, траве в фазу созревания плодов, цветках, листьях – хлорогеновую, феруловую и кофейную кислоты. Результаты количественного содержания фенолкарбоновых кислот в сырье коровяка джунгарского приведены на рисунке 1.
Рисунок 1 - Количественное содержание фенолкарбоновых кислот в сырье коровяка джунгарского.
Как
видно из
таблицы, наибольшее содержание фенолкарбоновых кислот наблюдалось в листьях коровяка джунгарского, несколько ниже – в траве в фазу цветения и цветках. Наименьшее количество фенолкарбоновых кислот было определено в корнях изучаемого вида коровяка. Полученные результаты позволяют прогнозировать антиоксидантную активность листьев, травы в фазу цветения и цветков коровяка джунгарского.
Методом
бумажной и тонкослойной хроматографии был
изучен качественный состав фенолкарбоновых кислот в траве в фазу цветения, траве в 1,63 1,04 1,95 1,42 0,87 ТРАВА В ФАЗУ ЦВЕТЕНИЯ ТРАВА В ФАЗУ СОЗРЕВАНИЯ ПЛОДОВ
ЛИСТЬЯ ЦВЕТКИ
КОРНИ К о л и че ст вен ное со д е р ж ани е , % Количественное содержание фенолкарбоновых кислот в сырье коровяка джунгарского
523
фазу созревания плодов, цветках, листьях, корнях коровяка джунгарского. Методом
спектрофотометрии было
определено количественное содержание фенолкарбоновых кислот в сырье коровяка джунгарского. Проведенное исследование может быть использовано при разработке методик контроля качества на лекарственное растительное сырье и при создании новых фитосредств.
1
Adzet T. Hepatoprotective Activity of Polyphenolic Compounds From Cynara scolymus Against CCl4 Toxicity in Isolated Rat Hepatocytes / T. Adzet // J Nat Prod. – 1987. – Vol. 50(4). – Р. 612-617. 2
Antimicrobial and Antioxidant Properties of Phenolic Acids Alkyl Esters / Roman Merkl, Iveta Hh|dkov|, Vladimír Filip and Jan Šmidrkal // Czech J. Food Sci. – 2010. – Vol. 28, № 4. – Р. 275–279. 3
El-Medany Azza, Bassiouni Yieldez, Khattab Mahmoud, Mahesar Abdullatif // International Journal of Pharmacology & Toxicology
Science. – 2011.
– Vol. 1.
– Р. 24 – 33
4 Gohil Kashmira J. Ferulic acid – a comprehensive pharmacology of an important bioflavonoid / Kashmira J. Gohil, Shashank B. Kshirsagar and Rajkumari S. Sahane // IJPSR. – 2012. – Vol. 3(1). – Р. 700–710. 5
In vitro and in vivo antioxidant properties of ferulic acid: A comparative study with other natural oxidation inhibitors / Shirou Itagaki, Toshimitsu Kurokawa, Chie Nakata et al // Food Chemistry. –2009. – Vol. 114. – Р. 466–471. 6
brain tumor progression / Anissa Belkaid, Jean-Christophe Currie, Julie Desgagnés and Borhane Annabi // Cancer Cell International. – 2006. – Vol. 6, № 7. – Р. 1475-2867. 7
Vahid Karimian, Mohammad Reza Vahabi, Mohammad Fazilati,
Fetemeh Soleimani // Journal of herbal drugs. – 2013. – Volume 4, Issue 3. – P. 127-132. 8
Количественное определение гидроксикоричных кислот в траве и подземных органах Filipendula ulmaria (L.) Maxim. / Н. Е. Бурда, И. А. Журавель, В.С. Кисличенко, В. Б. Демехин // Современные аспекты разработки и совершенствования состава и технологии лекарственных форм: материалы Всероссийской научно-практической Интернет-конференции с международным участием (27 апреля 2011 г). – Курск: 2011. – С. 303–305. 90
B.G. MAKHATOVA 1 , U.M. DATKHAYEV 1 , N.YE. BURDA 2 , V.S. KYSLYCHENKO 2 Asfendiyarov Kazakh National Medical University 1 National University of Pharmacy, Kharkоv 2 DETERMINATION OF PHENOLCARBONIC ACIDS FROM VERBASCUM SONGARICUM RAW MATERIALS Resume: Verbascum songoricum Schrenk – biennial plant that belongs to Scrophulariaceae family. V. songoricum is highly valued herbal drugs used in the treatment of inflammation, asthma, spasmodic coughs and other respiratory tract diseases. The qualitative composition and the quantitative content of phenolcarbonic acids from Verbascum so ngaricum herb, leaves, flowers, roots were determined using spectrophotometry method. жүктеу/скачать 19,82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|