Клинические дисциплины chapter clinical disciplines акушерство и гинекология obstetrics and gynecology

 

 

 

254

 

9

 

Муканов М.У. /Острый аппендицит у лиц пожилого и старческого возраста.//Автореф. дисс. …канд.мед. наук. Караганда, 1972. -

20 с. 

10

 

Травин  А.А.,  Владимирова  А.С.,  Беркович  Б.А.  //Дренажные  трубки  для  капельно-проточного  промывания  брюшной  полости. 

Вестник хирургии, -  1977. -  №1. - С.89-92. 

 

 

 

 

М.У. МУҚАНОВ, А.ҚАНЫБЕКОВ, Е.А. КУРАМЫСОВ  

КазНМУ им. С.Д.Асфендиярова, кафедра обшей хирургии 

 

ПУТИ ПРОФИЛАКТИКИ СПАЕЧНОЙ КИШЕЧНОЙ НЕПРОХОДИМОСТИ ПОСЛЕ АППЕНДЭКТОМИИ  

 

Резюме:  Одной  из  частых  причин  спаечной  болезни  является  аппендэктомия.  В  настоящее  время  профилактика 

послеоперационной спаечной болезни становится трудней задачей. Результаты оперативных  лечении ранней спаечной кишечной 

непроходимости  не  утешительные,  потому  что  часто  развивается  рецидивы  в  виде  образование  спаек.  Учитывая  выше 

изложенные  обстоятельства,  авторы  предлагают  для  предотвращения  спаечной  болезни  новые  методики  лечения.  В  настоящее 

время эти методы начали широко применяться хирургических клиниках. 

Ключевые  слова:  спаечная  болезнь,  кишечная  непроходимость,  аппендэктомия,  перитонит,  париетальные  и  висцеральные 

брюшины, перитонеальный лаваж. 

 

 

 

M.U MUKANOV, A.KANYBEKOV, E.E.KURAMUSOV 

KazNMU named after S.D. Asfendiyarov, General Surgery chair 

 

THE PROPHYLAXIS METHODS OF ADHESIVE INTESTINAL ILEUS AFTER APPENDECTOMY 

 

Resume:  One  of  the  frequent  reasons  of  an  adhesive  illness  is  the  appendectomy.  Now  prevention  of  the  postoperative  adhesive  illness 

becomes more difficult  task. The results of surgical treatment of early adhesive intestinal ileus not satisfactory because process of a adhesion 

repeats.    So  that  the  authors  offer  new  techniques  of  treatment  for  prevention  of  an  adhesive  illness.  Now  these  methods  started  being 

applied widely in surgical clinics. 

Keywords : adhesive disease , intestinal obstruction , appendectomy , peritonitis , parietal and visceral peritoneum , peritoneal lavage

 

 

 

 

 

 

 

УДК 616.361-09-089 

С.А. МАЛЕНКОВА, А. КАНЫБЕКОВ, Т.А.МАМЕТОВА  

С. Д. Асфендияров атындағы ҚазҰМУ, жалпы хирургия кафедрасы 

 

БАУЫРДАН ТЫС  ӨТ ЖОЛЫНЫҢ ПАТОЛОГИЯСЫН ЕМДЕУДІҢ ХИРУРГИЯЛЫҚ ӘДІСТЕРІ 

 

Алматы  қаласының  орталық  клиникалық  ауруханасында      54  науқастарға  жедел  түрде  дамыған  бауырдан  тыс  өт  жолының 

патологияларына бірнеше түрдегі хирургиялық әдістермен операция жасалынды. 

Түйінді сөздер: жедел холецистит, холецистэктомия, резекция, гепатикоеюноанастамоз, марсупилизация, холедохолитотомия 

 

Маңыздылығы.  Жедел  холецистит  –  өте  көп  тараған  іш 

қуысының  ағзаларының  қатарына  жатқызылады.  Соңғы 

жиырма  жылдың  ішінде  жедел  холециститтің  диагнозын 

анықтаудың  және  емдеу  тәсілдерінің  жетілдірулері  туралы 

көптеген  жетістіктерге  қол  жеткізілгеніне  байланысты 

науқастардың  өлім,  жітімі  2,5  ¿-ға  дейін  азайды.  Сол 

жетістіктерге  қарамастан  жасы  ұлғайған  және  қартаң 

науқастардың  өлім,  жітімі  әлі  де  жоғарғы  көрсеткіштерді 

құрап, бұл мәселе медициналық тұрғы мен қатар әлеуметтік 

маңызы зор салаға айналуда. 

Мақсат.  Жоғарыда  көрсетілген    мәселелрге  байланысты 

өздеріміздің тәжірибелерімізді баяндағымыз келеді. 

Орындалған  емдік  шаралар.  Алматы  қаласының  орталық 

клиникалық 

ауруханасында 

 

жедел 

түрде 

түскен 

науқастарға  «жедел  холецистит»  диагнозы  анықталғаннан 

кейін  консервативті  емнен  нәтиже  болмағаннан  соң, 

патологияның  ары  қарай  дамый  басталуына,  пайда  болған 

пернитонитке  байланысты  бауыр  сыртына  орналасқан    өт 

жолдарына    54  операция  жасалынды,  соның  ішінде:  24  – 

холецистэктомия. 

Жалпы  өт  жолында  конкременттің  тұрып  қалуына 

байланысты 

холецитэктомия 

операциясы 

холедохолитотомиямен  (3операция),  холедохтың  өзегінің 

кішірейіп яғни стриктураға байланысты, өт – тас және сары 

ауруы    кезінде  дамыған  индуративті  панкреатитке 

байланысты,өт  жолдарының  гипертензиясына  байланысты 

холецистэктомия 

операциясымен 

бірге 

холедоходуоденоанастамаз  (14 операция) жасалынды; ұйқы 

безінің  бастапқы  бөлігінің,  фатеров  емізігінің  көлемді 

процесстеріне  және  механикалық  сарғаюға  байланысты 

айналма  холецистоеюноанастомоз    операциясы  браун 

жалғамасымен  (3  операция)  толықтырылды.  Бір  рет 

лапаротомия  операциясы  кезінде  холедохта  қатерлі  ісіктің 

салдарынан  (аденокарцинома)    дамыған  механикалық 

сарғаюға  байланысты  холедохқа  резекция  және  Ру  әдісі 

бойынша  гепатоеюноанастомоз  (гепатоеюноанастомоз  на 

выключенной по Ру-петле на скрытом дренаже) жасалынды. 

Науқас  операциядан  кейінгі  кезеңде  14  –ші  тәулікте 

иммундық  жеткіліксіздіктің  салдарынан    дамыған  бауыр  – 

бүйрек 

қызметінің 

нашарлауына 

бавйланысты 

биологиялық  өлім  тіркелді.    Бір  жолы  өзегі  қалыпты 

жағдайда  операция  кезінде  кесіліп  кеткен  ситуацияда 

науқастың 

өт 

жолына 

Ру 

әдісі 

бойынша 

гепатоеюноанастомоз операциясы орындалды. Операциядан 

кейінгі 

уақытта 

науқас 

қанағаттанарлық 

жағдайда 

стационардан амбулаториялық емге шығарылды. 

 

 

 

 

255 

Кесте 1 - Орындалған операциялардың көлемі және саны  

№ 

Операциялардың аттары 

Саны 

асқыну 

Өлді 

1 

Холецистэктомия  

26 

- 

- 

2 

ХолецистэктомияÁхоледохонекіелі ішек жалғамасы (ХДА) 

15 

- 

- 

3 

ХолецистэктомияÁрезекция 

холедо-хогепатоеюноанастамоз 

ажыратылған 

Ру-ілгегі 

әдісімен 

жасырын 

дренаж 

салу(гепатоеюноанастомоз  на  выключенной  по  Ру-петле  на 

скрытом дренаже) 

- 

- 

1 

4 

ХолецистэктомияÁхоледохогепатико- еюноанастамоз 

1 

- 

- 

5 

ХолецистэктомияÁПиковский дренажынÁШалимов дренажын қою 

3 

1 

- 

6 

ХолецистэктомияÁШалимов дренажын қоюÁмарсупилизация 

1 

- 

- 

7 

ХолецистэктомияÁгепатоеюноанастамоз 

ажыратылған 

Ру-ілгегі 

әдісімен 

жасырын 

дренаж 

салу(гепатоеюноанастомоз 

на 

выключенной по Ру-петле на скрытом дренаже) 

1 

- 

- 

8 

Холецистоеюноанастамоз Á Браун жалғамы (соустье) 

3 

- 

- 

9 

ХолецистэктомияÁхоледохолитотомия 

3 

- 

- 

10 

Холедохонекіелі ішек жалғамасы (ХДА) 

Áсанация Á іш қуысына дренаж қою 

1 

- 

- 

Қорытынды. Сонымен, өт жолдарының  мәселелері келелі түрде қалып қоюда, олардың патологияларының емдік әдістері әлі де 

талқылауды қажет етеді, әсіресе жоғарыда көрсетілген патологияларының асқынған түрлерінде. 

 

 

 

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 

1.

 

Королев Б.А., Пиковский Д.Л. Экстренняя хирургия  желчных путей. М.: Медицина, 1996. – 234 c. 

2.

 

Гальперин Э.И., Ветшев П.С. Руководство  по хирургии желчных путей. М.: 2006. - №2. – 124 с. 

3.

 

Гальперин Э.И., Кудовлев Н.Ф. Ятрогенные повреждения  желчных протоков при холецистэктомии. //Хирургия. - 1998. - №1. – 

235 с. 

4.

 

Шерлок Ш., Дули Дж. Заболевания печени и желчных путей. - М.: Медицина, 1999. - №3. – С. 46-61.  

5.

 

Савельев В.С. Кириенко А.И. Клиническая хирургия/ Национальное руководство. - М.: ГЭОТАР медицина, 2009. – 341 c. 

 

 

 

С.А.МАЛЕНКОВА, А. КАНЫБЕКОВ, Т.А.МАМЕТОВА  

КазНМУ им. С.Д.Асфендиярова, кафедра общей хирургии 

 

ТАКТИКА ХИРУРГА ПРИ ПАТОЛОГИИ ВНЕПЕЧЕНОЧНЫХ ЖЕЛЧНЫХ ПУТЕЙ 

 

Резюме:  В  ЦГКБ  г.Алматы    экстренно  поступившим  54  больным    с  различными  патологиями  внепеченочных  желчных  путей 

произведены хирургические операции с применением нескольких  методик 

Ключевые слова: острый холецистит, холецистэктомия, резекция, гепатикоеюноанастамоз, марсупилизация, холедохолитотомия, 

соустье 

 

 

S.A. MALENKOVA, A. KANYBEKOV, T.A. MAMETOVA  

KazNMU named after S.D. Asfendiyarov, General surgery chair 

 

SURGERY TACTICS IN THE CASE OF PATHOLOGY OF EXTRAHEPATICUS BILIARY TRACT 

 

Resume: In Central City Clinical hospital in Almaty city to 54 patients who entered in emergency order with pathology of hepatic tract the 

operations had been done with using different methodic. 

Keywords: acute cholecystitis, cholecystectomy, resection, hepaticojejunoanastomosis, omentoplastics, choledocholitotomy, anastomosis 

 

 

 

 

 

 

 

УДК 616.34-007.272-036.11-006-089 

 

Ю.Я.РАХМАТУЛЛИН, А. КАНЫБЕКОВ, Т.А. МЕДЕТБЕКОВ  

С.Д.Асфендияров атындағы ҚазҰМУ Жалпы хирургия кафедрасы 

 

ЖЕДЕЛ ТҮРДЕ ҚАТЕРЛІ ІСІКТЕН ДАМЫҒАН ОБТУРАЦИЯЛЫҚ ІШЕК ТҮЙІЛУДІҢ КЕЗЕК КҮТТІРМЕС 

 ХИРУРГИЯЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ 

 

Жедел  түрде  қатерлі  ісіктен  дамыған  тоқ  ішектің  обтурациялық  ішек  түйілумен  ауыратын  науқастардың    сандары  жылдан 

жылға  көбеюде.  7  қалалық  клиникалық  және  Алматы  облысының  көпсалалық  ауруханаларында  жоғарыда  көрсетілген  78 

науқастарға  жүргізілген  хирургиялық  ем  шараларының  нәтижелерін  талқылау.  Консервативті  терапия    13,  радикальды  немесе  

паллиативты операция 65 науқастарға жасалынды. Операциядан кейінгі асқынулар 23 рет дамыды.   

Түйінді  сөздер.  Ішек  түйілу,  обтурация,  цекостома,  гемиколэктомия,  резекция,  колостома,  сигмостома,  Гартман  операциясы, 

трансферзостома,  тазалау клизмасы, декомпрессия.  

 

 

 

 

256

 

Маңыздылығы.  Соңғы  жылдары  экономикасы  күшті 

дамыған  мемлекеттерде  жедел  түрде  қатерлі  ісіктен 

дамыған  тоқ  ішектің  обтурациялық  ішек  түйілумен 

ауыратын 

науқастардың 

 

сандары 

жылдан 

жылға 

көбеюде(1,2,3).Сонымен 

қатар, 

жоғарыда 

аталған 

патологияның  хирургиялық  емдерінің  нәтижелері  онша 

қанағаттанарлық  жағдайда  емес.  Жедел  түрде  қатерлі 

ісіктен  дамыған  тоқ  ішектің  обтурациялық  ішек  түйілумен 

ауыратын  науқастар  көбіне    жалпы  хирургиялық  ем 

көрсететін  стационарларға  түсетін  болғандықтан,  жедел 

түрдегі 

көмек 

көрсету 

жедел 

хирургияның 

негізгі 

мәселелерінің  қатарына  жатқызуға  болады.  Көптеген 

зерттеушілердің 

мәлімдемелері 

бойынша 

жоғарыда 

көрсетілген  науқастардың  60¿-ға  жуығы  қатерлі  ісіктен 

дамыған  тоқ  және  жіңішке  ішектің  түйілулерімен  жедел 

түрде  жалпы  ем  көрсетілетін  ауруханаларға  жатқызылады. 

Емделуге 

түсетін 

науқастардың 

ең 

көп 

мөлшерде 

кездесетіні  ішек  түйілу.  Қатерлі  ісіктен  дамыған  жіңішке 

ішектің  түйілуі  75-90¿,  тоқ  ішектің  түйілуі  6¿-дан  43¿-ға 

дейінгі аралықта кездеседі (4).  

Жедел  түрде  қатерлі  ісіктен  дамыған  тоқ  ішектің 

обтурациялық  ішек  түйілу  (3)  кезінде  жасалынатын  шұғыл 

түрдегі  хирургиялық  шаралар    бұрынғыдағыдай  келелі, 

кезек күттірмейтін мәселердің біріне айналып отыр (2,4,5).  

Мақсат.  Жоғарыда  көрсетілген  мәселерге  байланысты  7 

ҚКА және Алматы облысының көпсалалық ауруханаларына 

2010  жылдан    2014  жылғы  аралықтарда  жедел  түрде 

қатерлі  ісіктен  дамыған    ішектің  обтурациялық  ішек 

түйілумен  түскен  78  науқастарға  жүргізілген  хирургиялық 

ем шараларының нәтижелерін талқылау. 

Орындалған  емдік  шаралар.  Барлық  түскен  науқастар 

жастары, 

жыныстарыбойынша 

төмендегі 

кестеде 

көрсетілген (кесте 1). 

 

Стационарға жедел түрде емделуге түскен науқастардың 44 

(56,4 ¿)  жүрек-қан  тамырлар  және  тыныс  алу  жүйелерінің, 

34  (43,9¿)  қан  аздық,  9  (11,5¿)  қант  диабетімен 

қосарланған 

патологияларына 

байланысты, 

 

кейбір 

науқастарды 

бірнеше 

қосарланған 

патологияларға 

байланысты емдік коррекция жүргізу біршама қиындықтар 

тудырды.                              

 

Кесте 1 - Барлық түскен науқастар жастары, жыныстарыбойынша 

 

Науқастардың 

жастары 

Жалпы саны 

Ерлер 

Әйелдер 

Е  мен  Ә 

ара  қаты-

насы 

 

N 

 

% 

 

n 

 

% 

 

n 

 

% 

 

60-жасқа дейін 

31 

39,7 

13 

39,4 

17 

38,6 

1:1,3 

60-74 жас ара-лығы 

35 

44,9 

15 

45,5 

20 

45,5 

1;1,3 

75 жастан жо-ғары 

12 

15,4 

5 

15,1 

7 

15,9 

1:1,4 

Барлығы 

78 

100 

33 

100 

44 

100 

1:1,33 

 

48  (61,5%)  науқастарда  қатерлі  ісіктің  III  стадиясы,  30 

(38,5%) – IV анықталды. 

Стационарға түскен барлық науқастар шұғыл түрдегі жедел 

дамыған  ішек  түйілу    патологиялармен  жеткізілген.  Ішек 

түйілу  диагнозы    көбіне  клиникалық,  рентгенологиялық, 

қажет 

болған 

жағдайда 

эндоскопиялық  орындалған 

әдістердің  негіздеріне  сүйеніп  анықталды.  Науқастарға 

ішекті 

саусақпен 

тексеру, 

іш 

қуысына 

жалпылама 

рентгеноскопия  және  рентгенография,  ректороманоскопия 

және ирригоскопиялық тексеру әдістері қолданылды. 

Ауыра  бастаған  уақыттан  есептегенде:  6  сағатқа  дейін        4,    

12 сағат аралығында - 6 ,  24 сағат аралығында -7 , 36 сағат 

аралығында -11 48 сағат аралығында -13  72 сағатқа дейін -

17    72  сағаттан  жоғары  уақытта  -20  науқас  ауруханаға 

жатқызылды. 

Жоғарыда  көрсетілген  деректер  бойынша  науқастар  ауыра 

бастаған  кезден  бастап,  олардың  көпшілігі  уақытты 

создырып алып стационарға  түсетіндерін аңғаруға болады. 

Көптеген науқастар (78,2¿) ішек түйілудің бірінші белгілері 

басталған уақыттан бір тәуліктен аса уақыт өткеннен кейін 

стационарға түскен. 

Жедел  түрде  қатерлі  ісіктен  дамыған  обтурациялық  ішек 

түйілумен  түскен  науқастарға  ем  жүргізу  өте  қиын 

шараларға 

жатқызылады, 

әсіресе 

60 

жастан 

асқан 

науқастарға.  Себебі  ол  жастағы  науқастардың  жалпы 

жағдайларының ауырлығы, қактерлі ісіктің орналасуы және 

оның  өсуі,  қосалқы  аурулары  және  т.б.  басқаларына 

байланысты  ем  жүргізуді қиындата түседі.   

Жедел  түрде  қатерлі  ісіктен  дамыған  обтурациялық  ішек 

түйілумен  түскен  науқастарға  ем  жүргізу  әдістемелері 

біздердің  тәжрибелерімізге  жүгінетін  болсақ,  науқастар 

түскен  заматтан,  диагнозы  анықталған  кезден  бастап 

интенсивті 

түрде 

консервативті 

терапия 

жүргізіле 

басталынады, 

олардың 

ішінде 

ең 

негізгілері: 

паранефральдық 

тежеу, 

спазмолитиктерді 

қолдану, 

инфузиялық-дезинтоксикациялық 

терапия, 

су-

электролиттік  балансты  қалпына  келтіру,  асқазан  –ішек 

жүйелерінің  жоғарғы  бөліктеріне  декомпрессия  жасау, 

тазалау  клизмасы,  кейбір  кездерде  –  ішек  өзектеріне 

ретроградты эндоскопиялық реканализация жасалынады. 

Клиникалық 

тұрғыдан 

науқастардың 

жастарына 

байланысты 

ісіктердің 

орналасуы 

 

келесі 

кестеде 

көрсетілген      

 

Кесте 2 - Клиникалық тұрғыдан науқастардың жастарына байланысты ісіктердің орналасуы 

Ісіктердің орналасуы 

60 жасқа дейін 

60-74-жас 

арасында 

75жастан 

жоғары 

Барлығы 

Соқыр ішек 

2 

2 

1 

5 

Жоғарылаған тоқ ішек 

3 

2 

- 

5 

Бауыр бұрышы 

1 

4 

1 

6 

Көлденең тоқ ішек 

2 

1 

1 

4 

Көк бауыр бұрышы 

1 

2 

1 

4 

Төмендеген тоқ ішек 

2 

3 

1 

6 

Сигма тәрізді ішек 

8 

11 

2 

21 

Ректосигмоидты бөлік 

3 

6 

2 

11 

Тік ішек 

9 

3 

2 

14 

Көптеген ісіктер 

1 

1 

- 

2 

Барлығы  

32 

35 

11 

78 

 

Консервативті  терапия  жүргізілуге  байланысты  13  (16,7¿) 

науқастардың  жағдайлары  біршама  жақсарды.  Соған 

байланысты уақытша жедел ішек түйілу клиникасының ары 

қарай  дамулары  бәсеңсіді.  Осы  науқастарға  оперативтік 

шаралар  толық  көлемде  клиникалық  тексерістерден  және 

операция  алдылық  дайындықтардан  кейін  жүргізілді,  яғни 

соларға  байланысты  операциялық  қауіптілік  біршама 

азайтылды.  

 

 

257 

Қалған 

65 

(83,3¿) 

науқастарға 

консервативтік  ем 

жүргізілгенмен  ешқандай  нәтиже  шықпағаннан  соң  және 

клиникалық  белгілердің  ары  қарай  асқынуларының 

дамуларына,  сонымен  қатар  ішек  түйілудің  салдарынан 

перитониттің  пайда  болуларына  байланысты  шұғыл  түрде 

операция  жасалынды.  Осы  науқастарға  толық  клиникалық 

тексерістер 

және 

операция 

алдылық 

дайындықтар 

жүргізуге  уакыттың  шектелуіне  байланысты,  олар  үшін 

ыңғайсыз  жағдайларға  қарамастан  оперативті  шаралар 

орындалды. 

Жедел ішек түйілуімен түскен 65 науқастың   49  перитонит 

дамыды;  соның  ішінде:  41-де  серозды  геморрагиялық,  

ішектің  обтурациясынан  жоғарғы  бөлігінде  және  қатерлі 

ісіктің,  іріп  шіруінің  салдарынан    8-де  нәжістік.  Қатерлі 

ісіктері бар 26  науқастардың    тоқ ішектің оң (9)   және сол 

(17)    жақ  бөлігінде  орналасқандарының      метастаздар  

бергендігі 

анықталды. 

Операция 

жасалынуының 

әдістемелері, 

оның 

көлемдері 

салыстырмалы 

түрде 

төмендегі  көрсетілген  факторларға  қарай  анықталды:  1) 

ісіктің  орналасу  аймағы;  2)  метастаздар  мен  перитониттің 

бар,  жоғы;    3)  қосалқы  ауруларының  түрлері;  4)  науқастың 

жалпы жағдайы есепке алынды 

 

Кесте 3 - Жедел түрде жасалынған операуиялардың түрлері  

 

Операцияның түрлері 

 

Жалпы саны 

60 

жас-қа 

дейін 

60-75 

жас 

75 жастан 

жоғары 

Цекостома 

1 

- 

1- 

- 

Сол жақтық гемиколэктомия, жасанды анус 

3 

1 

2 

- 

Көлденең ішекке резекция, бір өзектік анус 

4 

2 

2 

- 

Көкбауыр бұрышына резекция, бір өзектік анус 

4 

3 

1 

- 

Төмен бағытталған тоқ ішекке резекция, бір өзектік анус 

5 

3 

2 

- 

Сигма тәрізді ішекке резекция, бір өзектік анус 

16 

7 

9 

- 

Сигма тәрізді ішекке резекция, екі өзектік анус 

8 

3 

5 

- 

Екі өзектік анус 

7 

3 

4 

- 

Трансферзостома 

3 

1 

2 

- 

Сигмостома  

3 

2 

1 

- 

Гартман операциясы 

10 

4 

6 

- 

Оң  жақтық  гемиколэктомия,  еюнотрансверзоанастамоз 

трансферзостома 

1 

- 

1 

- 

Барлығы  

65 

29 

36 

 

жүктеу/скачать 19,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: