АССОЦИАТИВТІК ЭКСПЕРИМЕНТ ПСИХОЛИНГВИСТИКАДАҒЫ
НЕГІЗГІ ƏДІС РЕТІНДЕ
Аннотация. Мақалада қарастырылған мəселелер. Ассоциативтік эксперимент туралы
түсінік. Психолингвистикадағы негізгі əдістер. Психолингвистикадағы ассоциативтік
эксперименттің əдіс ретіндегі орны мен маңызы.
Тірек сөздер: психолингвистика, ассоциация, ассоциативтік эксперимент, ассоциативтік өріс.
М. Мамбетова
АССОЦИАТИВНЫЙ ЭКСПЕРИМЕНТ КАК ГЛАВНЫЙ МЕТОД В
ПСИХОЛИНГВИСТИКЕ
Аннотация.
Вопросы, рассматриваемые в статье.
Понятие об ассоциативном эксперименте.
Основные методы в психолингвистике. Роль и значение ассоциативного эксперимента
психолингвистике.
Ключевые слова: психолингвистика,
ассоциация, ассоциативный эксперимент, ассоциативная
сфера.
M. Mambetova
ASSOCIATIVE EXPERIMENT AS THE MAIN METHOD IN PSYCHOLINGUISTICS
Abstract. The issues dealt in this article. The concept of associative experiment. Basic methods in
psycholinguistics. The role and significance of the association experiment in psycholinguistics.
Keywords: psycholinguistics, the association, the association experiment, associative area.
Ассоциация латынның «аssосіаtіо – біріктіру»
деген сөзін білдіреді. Ассоциация – екі түрлі
танымның өзара байланысы (сезіну, түсіну,
ойлау, елестету қабілеттері арқылы жүзеге
асады.). Бұл ұғым Платон мен Аристотель
заманында пайда болғанмен, ассоциация деген
ғылыми атауды XVII ғасырда Дж. Локк енгізген
болатын. Ассоциация – жеке субъективті
тəжірибеге негізделген белгілі объективті
немесе
құбылыс
арасындағы
байланыс.
Ассоциативтік тəжірибеден субъектінің нəр
алған мəдениеті мен өмірлік тəжірибесі
байқалады. Ассоциация ұғымымен тығыз
байланысты ғылымда ассоциацивтік өріс ұғымы
да бар. Ассоциацивтік өріс – «тілдік
бірліктердің жиынтығы, мазмұн ортақтығына
қарай біріккен белгілеуші құбылыстардың
ұғымдық,
заттық
жəне
функционалдық
ұқсастығы. Ол ассоциациялы сөздердің, тірек-
сөздердің төңірегінде берілуі ретінде түсініледі»
[1, 183].
Кез келген лексикалық бірліктің ассо-
циативтік өрісі əлемнің тілдік бейнесімен тығыз
байланысты. Сол себепті ассоциативтік өріс
құрамын талдау ұлттардың дүние-танымынан,
психологиясынан, тұрмыс-тіршілігінен, салт-
дəстүрінен мол ақпарат алуға жол ашады.
Сөздер арасындағы ассоциативтік қатынас
психолингвистикалық эксперименттер бары-
сында анықталады. Эксперимент тірек-сөзге
байланысты ойға түскен барлық сөздерді жазып
алуға негізделеді. Нəтижесінде алынған сөздер
тобы ассоциативтік өріс деп аталады. Оның
құрамы, экспериментке түсушілердің анықтауы
бойынша тірек-сөзге қатысты ассоциативтік
өріс құрайтын ортақ байланыстылық деңгейін
45
Абай институтының хабаршысы. № 1 (7). 2011
анықтайды. Ассоциативтік мағына ұғымы
адамда
сөз
бен
ой
арқылы
түзілетін
байланыстар
мен
қатынастардың
терең
үлгілерін, арнайы ішкі құрылымын табу бары-
сында, адамзаттың сан қырлы тəжірибесінің
танымдық тұрғыдан ұйымдастырылуы негізінде
қалыптасады. Сондықтан ассоциативтік мағына
сөздің ассоциативтік байланыстарын талдау
арқылы анықталады.
Ассоциативтік эксперимент – ХХ ғ.
басында К.Г. Юнг жəне онымен бірге М. Верт-
геймер
мен
Д.
Кляйн
ұсынған
тұлға
мотивациясын зерттеудің айрықша проективтік
əдісін білдіру үшін психологияда бекітілген
термин. Эксперименттің қарапайым түрі:
тəжірибеден өтетін адам белгілі бір ақиқат
дүниені таныту үшін қолданған тірек-сөздердің
жинағын, бір типті ассоциациялардың жиілігін,
ақиқат дүниеге деген адамның реакциясы мен
құлқын білу.
Рецепиент тірек-сөздердің белгілі
бір жиынтығына неғұрлым тез ойына келген
сөзбен жауап беруі тиіс. Сөйтіп, туындаған
ассоциациялар
олардың
типі,
бірыңғай
ассоциациялардың жиілігі бойынша, тірек-сөз
бен респондент арасындағы уақытпен белгі-
леніп,
мінез-құлық
жəне
физиологиялық
реакция тіркеледі. Бұл деректердің негізінде
жасырын
респонденттердің
əуестігі
мен
«аффективтік комплекстері» туралы қорытынды
жасалады. Бұл əдістеме ары қарай А.Р.
Лурияның зерттеулерінде дамыды, ол «түйіндес
моторлық əдістемені» ұсынды, онда респондент
ауызша жауаппен бірге екі қолымен белгілі бір
қимылдар жасауы керек. Сонда қозғалыс
координациясын талдау тəжірибеден өтуші
адамның аффективтік реакциялары диагнос-
тикасының мүмкіндіктерін айтарлықтай кеңей-
туге мүмкіндік береді. Ассоциативтік экспери-
менттің еркін, бағытталған, тізбекті түрлері бар.
Ассоциативтік эксперимент жауаптарын
талдауда ең алдымен синтагматикалық жəне
парадигматикалық ассоциациялар айқындалады.
Ассоциативтік
эксперимент
психолингвис-
тикада, психологияда, əлеуметтануда, психиа-
трияда кеңінен қолданылады.
«Словарь лингвистических терминов»
сөздігінде ассоциацияны «Тілдік бірліктерді
формалды жəне қисындық-мағыналық белгілері
бойынша біріктіру (топтау)» деп анықтайды
[2, 58]. Сөздің ассоциативтік байланысы
ассоциативтік эксперимент негізінде анық-
талады. Ал ассоциативтік эксперимент – сөздің
психологиялық мағынасын зерттейтін, жеке
тұлғаның тəжірибесі негізінде жинақталған
ассоциацияларды анықтауға бағытталған тəсіл.
Еркін
ассоциативтік
экспериментке
ешқандай шектеулер болмайды, ол жауап
берушінің тірек-сөзді естігенде ойына түскен
сөздердің бəрін тізіп жазып беруіне негізделеді,
сөздің сыртқы, мазмұндық ерекшеліктері
шектелмейді. Ал мақсатты ассоциативтік
экспериментте эксперимент жүргізуші жауап
берушіге белгілі бір мақсатқа қатысты шек
қояды. Мысалы, тек зат есімдермен ғана жауап
беру
жəне
т.с.с.
Сөздің
ассоциативтік
байланысын зерттеу сөздің ассоциативтік өрісі
оның коммуникативтік əлеуетін бейнелейді
деген қорытынды жасауға мүмкіндік береді.
Сөздің коммуникативтік əлеуетіне тілдесім
барысында айтылым элементі ретінде белгілі
аялық білімге ие болып, қолданылу аясының
ауқымды болуы, оның басқа мағына түрлерімен
(лексикалық, грамматикалық, сөзжасамдық,
уəждік, стилистикалық, прагматикалық) бай-
ланыстылығы жатады. Сөз адам жадында сөз
ретінде емес, белгілердің жиынтығы ретінде
сақталады. Сөздер қолданылған мезетте жады
арқылы шығарылмайды, керісінше осы сөздерді
құрайтын белгілерден құрастырылады. Сөздің
психологиялық мазмұны, ең алдымен, сөйлеу
əрекетінде сөздердің бір-бірімен əртүрлі қарым-
қатынас
негізінде
берілетін
мағынаның
ажыратушы белгілерінің семантикалық бөлікте-
рінің жүйесі. Олар дерексіз лингвистикалық
ұғым ретінде емес, қарым-қатынас кезінде,
əрекет үстінде, яғни сөз қолданысының линг-
вистикалық, психо-логиялық, əлеуметтік жағ-
дайлары толығымен ескеріле отырып қарасты-
рылады. Басқаша айтқанда, мағынаның психо-
логиялық құры-лымы сөздік құрамның бірлігі
ретінде қатар қою, сыбайластыру жүйесі
арқылы анықталады. Ал сыбайластық пен
қарама-қарсылық жүйесі дегеніміз – сөздердің
ассоциативтік байланыстар жүйесі, ал сөздің
психологиялық құрылымы – бұл оның
ассоциативтік құрылымы.
Сөз – ақпарат тасушы, оның бұл қасиеті
сөйлеу əрекетінде жүзеге асады. Сөздің
қолданылуы
сөйлесу
кезіндегі
жағдаятқа
байланысты. Алайда мағына психологиялық
құбылыс ретінде қолданылу жағдайынан тыс
керек сəтте жоғарыға шығады. Ассоциативтік
мағына белгілі бір тірек-сөзге тірек-сөздің
мағынасымен байланысты мазмұнды көрсетеді,
яғни ассоциация – олардың астарындағы қарым-
қатынас негізінде қалыптасқан байланыс.
Ассоциативтік эксперимент белгілі бір топ
арасында жүргіледі. Тірек-сөз бен əрекет-сөздің
арасындағы байланыс əртүрлі болуы мүмкін.
Мəдени концептінің психологиялық мағы-
насы ассоциация арқылы ашылады. Ассо-
циациялық өрісті талдау тілдік бірліктердің
семантикалық сипатын анықтауға көмектеседі,
мəдени-тілдік сема туралы ақпараттың маңызды
46
Абай институтының хабаршысы. № 1 (7). 2011
көзіне айналады. Бұл ассоциация мен ұғым-
дардың ассоциациялануын түсіндіру барысында
жүзеге асады. Семантикалық доминантты
айқындап, жаңа коннотаттық мағынаны білдіре-
тін ассоциативтік кешенге талдау жасау концеп-
тіні анықтаудың міндеті болып табылады.
Сөздің ассоциативтік байланысы жеке
тұлғаның, ұлттың дүниетанымымен, психо-
логиясымен, тəжірибесімен тығыз байланысты.
Психолингвистикадағы
ассоциацияның
тіл біліміндегі тəжірибесіне келсек, Л.В.
Щербаның тұжырымдарын негіз етуге болады.
1931
жылы
Л.В.Щерба
жағымды
жəне
жағымсыз түрді анықтау үшін ассоциативті
тəжірибе
жасаған
болатын.
Жағымды
тəжірибеде белгілі бір сөздің қандай да бір
мағынасын болжау, белгілі бір форма жайлы,
сөз жасаудың немесе форма жасаудың ережесін
қолдана отырып, əртүрлі фразалар тізбегі
айтылатыны байқалған. Жəне бұл фразалар
тізбегі дұрыс құрылған. Жағымсыз тəжірибеде
дұрыс емес айтылымдар арнайы беріледі.
Информант дұрыс емесін тауып, түзеуі керек.
Вербалды ассоциацияны анықтау барысында
ассоциативті тəжірибе жүргізіледі. Бұл тəжірибе
ойға оралатын алғашқы сөзбен жауап берудің
нұсқаулық қағидасы арқылы жүзеге асады.
Зерттеу барысында адам не айтамын, қалай
жауап беремін деп ойланбайтын нəтижелер мен
реакциялары
бақылауға
негіз
болады.
Психолингвистикадағы ассоциативті экспери-
менттің басты мақсаты – ақиқат дүниені
танытуда қолданылатын тіл бірліктері мен
тіркестерін орынды мазмұнға сəйкес таңдай ала
ма, белгілі бір стилистикалық жəне жалпы
нормативтік жүйеге сай реттеп жеткізе ала ма,
жоқ па деген мəселені шешу. Психолингвис-
тикада ассоциацияны анықтау үшін адамға тірек
ретінде əртүрлі сөздер, суреттер, түстерді беріп,
жауап ретінде олардың интерпретациясын
бақылайды, яғни реакциясын байқайды. Демек,
ассоциативті эксперимент «тірек-реакцияның»
жүйесі бойынша жүргізіледі.
Орыстың психолингвист ғалымы В.В.
Волков бес түрлі ассоциативтік байланыс (тірек-
реакция) типтерін ұсынған болатын: парадиг-
матикалық, синтагматикалық,
тақырыптық,
фонетикалық, деривациялық [3].
А. Вежбицкаяның зерттеуіне сүйенсек,
сөйлеу формасының ассоциациялық таңдау
еркі идиоэтникалық əлемді қабылдаумен пара-
пар.Мəдени
талдау
синтаксисінің
мəселесі
экстралингвистикалық факторға тəуелді болып
келеді, яғни ұлттық, халықтық пресуппозиция
жүйесімен, менталитетпен байланысты. Əрбір
ұлттық тілде халықтың əлемдік көзқарасы жəне
оның əлемдік түcініrі мəдени дəстүр контексі
арқылы меңгеріледі [4].
П.П. Якубинский, «тіл – адамның өзін-
өзі ұстау қалпының түрі. Адамның өзін-өзі
ұстауы психологиялық факт, адам организмінің
пайда болуы əлеуметтік факт болып табылады»
дейді [5]. Тілдік сананың жүйеленуі қоршаған
ортадағы қарым-қатынасқа байланысты. Тіл
ұлттық менталитетті білдіреді. Тіл арқылы
ғасырдан ғасырға біздің мəдениаралық байланысы-
мыз, мəдениетіміз сақталып ұрпақтан ұрпаққа
беріліп отырады.
Тілдің мазмұндық жағын тану жол-
дарының арасында соңғы жылдары психолин-
гвистикалық əдістерге жүгіну зерттеушілердің
назарын аудартып отыр. Линвомəдениеттану
мен психолингвистиканың тығыз байланысы
бүгінде еш күмəн тудырмайды. Тілдік құбылыс-
тардың табиғатын тану əдістерінің бірі
ассоциативтік
эксперимент
əдісі
болып
табылады. Психолингвистикалық проблема-
тикада лексика-семантикалық зерттеудің белгілі
бір орны бар, онда сөздің сөйлеу əрекетіндегі
орны айқындалады, ақпаратты тану мен
жеткізуде
лексикалық
жүйелердің
фраг-
менттерін кешенді талдау жүргізіледі, əртүрлі
тілдердің
лексикасы
мен
семантикасына
эксперименталдық талдау жəне т.б. жүргізіледі
(А.Р. Лурия, А.А. Леонтьев, А.А. Брудный, В.В.
Левицкий, А.П.Клименко, А.А. Залевская жəне
т.б.). Лексика мен семантиканы психолингвис-
тикалық зерттеудің теориялық секілді тілдерді
оқыту үшін қолданбалы да маңызы бар.
Вербалдық ассоциацияларға негізделген
ассоциативтік эксперимент əдісі зерттеліп
отырған құбылысқа респонденттердің көз-
қарасы туралы мəлімет жинауға, коммуника-
тивтік орта қалайша адамның ассоциативтік
базасын қалыптастыратындығын, оның дүниені
қабылдауына қалай əсер ететіндігін түсінуге,
зерттеліп отырған концептіні қабылдаудың
этномəдени ерекшелігін айқындауға мүмкіндік
береді. А.А. Леонтьевтің мына пікірі көпшілікке
мəлім: «егер сөздік бірліктердің «мəдени»
ерекшелігін, қандай да бір сөздің тікелей
релевантты емес жанама семантикалық бай-
ланыстарын, оның семантикалық «орамдарын»
жинақтау үшін неғұрлым объективтілікпен
ашуға мүмкіндік беретін əдісті табу керек болса,
сөзсіз бұл əдіс ассоциативтік эксперимент əдісі
болып табылады...» [6, 14-15].
Тілдік жəне мəдени семантика арасын-
дағы біріктіруші бөлік психолингвистикалық
эксперимент болып есептеле алады, онда
ассоциативтік
байланыстар,
концептаялық
өрістер, сонымен қатар талданып отырған ұғым-
ның жиілігі мен тіркесімділігі айқындалады.
47
Абай институтының хабаршысы. № 1 (7). 2011
Оның үстіне ассоциативтік эксперименттің
мəдениетаралық зерттеулер үшін бай материал
беретіндігі, еркін ассоциациялардың жалпы-
адамзаттық сипаты секілді əртүрлі мəдениеттер
жағдайында сөздер арасындағы байланыс
ерекшелігін айқындауға да мүмкіндік береді.
Қарым-қатынастың ұлттық-мəдени ерек-
шеліктерінің сөзді қабылдаудағы сəйкестендіру
үдерісіне ықпалын экспери-менталдық зерттеу-
дің мүмкін əдістерінің бірі ассоциативтік
эксперимент болып табылады, себебі дəл осы
ассоциативтік эксперимент қандай да бір
социумға тəн байланыстардың белгілі бір
жүйесіне тірек-сөзді қосуға, жатқызуға өз
ықпалын тигізетін мінез-құлықтың дəстүрлі
модельдерін ашуға мүмкіндік береді.
ƏДЕБИЕТ
1.Кубрякова Е.С. Язык и знание. – М., 2004.
2.Ахманова О.С. Словарь лингвистических терминов. – М.,
1968.
3.Волков В.В. Введение в психолингвистику. – М., 1994.
4.Якубинский Л.П. Избранные работы: Язык и
функционирование. – М., 1986.
5.Вежбицкая А. Язык. Культура. Познание. – М., 1996.
6.Леонтьев А.А. Основы психолингвистики. – М., 1999.
АБАЙ ИНСТИТУТЫНЫҢ ЖАҢА КІТАПТАРЫ
А 91 Аударматану бойынша библиографиялық көрсеткіш-
Библиографический указатель по переводоведению\
Құрастырғандар ЕсембековТ.У., Адаева Е.С.-
Алматы: «Ценные бумаги»,2011.90б.
ISBN978-601-247-191-5
Библиографиялық көрсеткіш аударма теориясы, аударматану
тарихы, көркем мəтін поэтикасы мен теориясы, көркем аударма
ерекшеліктері лингвистикалық аударматану, аударманың
əдістемесі мен практикологиясы бойынша соңғы жылдары жарық
көрген қазақ, орыс тілдеріндегі оқулықтар мен монографияларды,
газет жəне журнал мақалаларын, рецензияларды қамтиды.
Көрсеткіш ғылыми қызметкерлерге, оқытушыларға жоғар
жəне арнаулы оқу орындары студенттеріне қажетті
құрал болар деп ойлаймыз.
Библиографический указатель включает в себя перечень
учебников и монографий, статьей и рецензий по истории и теории
перевода, теории и практики художественного текста,
лингвистическому переводоведению,методологии и
практикологии перевода.
Указатель рассчитан на научных сотрудников,
преподавателей и студентов вузов.
Абай институтының хабаршысы. № 1 (7). 2011
АУДАРМА ЖƏНЕ САЛЫСТЫРМАЛЫ
ƏДЕБИЕТТАНУ
AN OPEN LETTER ON TRANSLATING
By Martin Luther, 1530
Translated from "Ein sendbrief D. M. Luthers. Von Dolmetzschen und Fürbit der heiligenn" in Dr.
Martin Luthers Werke, (Weimar: Hermann Boehlaus Nachfolger, 1909), Band 30, Teil II, pp. 632-
646оRevised and annotated by Michael D. Marlowe, June 2003.
The English version of Luther's Sendbrief vom Dolmetschen presented here is a revision of the
translation done by Dr. Gary Mann for project Wittenberg. In revising Mann's translation I have used the
German text of the Weimar edition of Luther's Works, and also the translation of Charles M. Jacobs (as
revised by Theodore Bachmann) in the American edition of Luther's Works. Beside this I set the German
text in original spelling, as reprinted in the edition of Erwin Arndt, Martin Luther. Sendbrief vom
Dolmetschen und Summarien über die Psalmen und Ursachen des Dolmetschens. Mit einem Anhang
ausgewählter Selbstzeugnisse und übersetzungsproben (Halle/Saale: Max Niemeyer Verlag, 1968) --M.D.M.
Wenzeslaus Link allen Christgläubigen
Gottes gnade und barmherzigkeit / Der weise
Salomon spricht Wer korn inne helt / dem
fluchen die leute / Aber sege kömpt ober den /so
es verkeufft. Welcher Spruch eigentlich
zuverstehen ist / von allem das zu gemeinem
nutz oder troste der Christenheit dienen kann /
Drumb schilt auch der Herr im Evangelio den
untreuen knecht einen faulen schalck /das er sein
gelt inn die erden vergraben und verborgen hatte.
Solchen fluch des Herrn und der gantzen
gemeinen zu vermeiden / hab ich diesen
Sendbrieff / der mir duch einen guten freund zu
handen komen / nicht wissen zuverhalten /
Sondern öffentlich inn druck geben / Denn
dieweil der verdolmetschunge halben / Alts und
Newes testaments / viel rede sich zutragen /
Nemlich die feinde der wahrheit furgeben / als
were der Text an viel orten geendert odder auch
verfelschet / dadurch viel einfeltiger Christen /
auch untern gelerten / so der Ebreisschen und
Griechischen sprache nicht kundig / entsetzunge
oder schew gewinnen / Ist gütlich zuuerhoffen /
Wenceslas Link to all believers in Christ:
God's grace and mercy. The wise Solomon says in
Proverbs 11: "The people curse him who
withholds grain, but there is a blessing on the head
of him who sells it." This verse speaks truly
concerning everything that can serve the common
good and well-being of Christendom. This is why
the master in the gospel reprimands the unfaithful
servant like a lazy rascal for having hidden and
buried his money in the ground. So that this curse
of the Lord and the entire Church might be
avoided, I had to publish this letter which came
into my hands through a good friend. I could not
withhold it, as there has been much discussion
about the translating of the Old and New
Testaments. It has been charged by the enemies of
truth that the text has been modified and even
falsified in many places, which has startled and
shocked many simple Christians, even among the
educated who do not know the Hebrew and Greek
languages. It is devoutly to be hoped that with this
publication the slander of the godless will be
stopped and the scruples of the devout removed, at
49
Абай институтының хабаршысы. № 1 (7). 2011
das auffs minste zum teil hiermit den gottlosen
ihr lestern verhindert / und den frommen ihr
scrupel genomen soll werden / Villeicht auch
verursachet / das etwas mehrers auff solche
fragstück oder materi geschrieben werde / Bitte
derhalben / ein jeder liebhaber der wahrheit /
wölle im solch werck im besten lassen befohlen
sein / und Gott treulich bitten umb rechten
verstand der Göttlichen schrifft / zu besserung
und mehrung gemeiner Christenheit / Amen.
Nürnberg / am xv. Septemb. Anno M. D. XXX.
least in part. Perhaps it may even give rise to more
writing on such questions and matters such as
these. Therefore I ask all lovers of the truth to take
this work to heart seriously, and faithfully to pray
to God for a right understanding of the divine
Scriptures, to the improvement and increase of our
common Christendom. Amen.
Nuremberg. September 15, 1530
***
Dem Ebarn und fürsichtigen N. meinem
günstigen herrn und freunde.
Gnad und friede inn Christo / Erbar / Fürsichtiger
lieber herr und freund / Ich hab ewer schrifft
empfangen mit den zwo Questen odder fragen /
darin ihr meines berichts begert. Erstlich /
Warümb ich zun Römern am dritten Capitel die
wort S. Pauli / Arbitramur hominem iustificari ex
fide absque operibus legis / also verdeudscht
habe. Wir halte / das der mensch gerecht werde
on des gesetzs werck / allein durch den glauben
Und zeigt darneben an / wie die Papisten sich
über die massen unnütz machen / weil im Text
Pauli nicht stehet das wort / Sola (allein) Und sey
solcher zusatz von mir nicht zu leiden / inn
Gottes worten etc. Zum andern / Ob auch die
verstorbenen Heiligen fur uns bitten / weil wir
lesen / das ia die Engel fur uns bitten etc. Auff
die erste frage / wo es euch gelüstet / mügt ihr
ewern Papisten von meinet wegen antworten /
also.
***
To the Honorable and Worthy N., my favorite lord
and friend.
Grace and peace in Christ, honorable, worthy and
dear Lord and friend! I received your letter with
the two questions, or inquiries, requesting my
response. In the first place, you ask why in
translating the words of Paul in the 3rd chapter of
the Epistle to the Romans, Arbitramur hominem
iustificari ex fide absque operibus, I rendered
them, "We hold that a man is justified without the
works of the law, by faith alone," and you also tell
me that the papists are causing a great fuss
because Paul's text does not contain the word sola
(alone), and that my addition to the words of God
is not to be tolerated. Secondly, you ask whether
the departed saints intercede also for us, because
we read that angels intercede for us. Regarding the
first question, you can give the papists this answer
from me, if you like.
Zum ersten / Wenn ich D. Luther / mich hette
mügen des versehen / das die Papisten / alle auff
einen hauffen / so geschickt weren / das sie ein
Capitel inn der schrifft kündten recht und wol
verdeudschen / So wolt ich furwar mich der
demut haben finden lassen / und sie umb hülff
und beystand gebeten / das Newe Testament
zuverdeudschen / Aber dieweil ich gewust / und
noch fur augen sehe / das ihr keiner recht weis /
wie man dolmetschen odder deudsch reden sol /
hab ich sie und mich solcher mühe uberhaben.
Das merckt man aber wol / das sie aus meinem
dolmetschen un deudsch / lernen deudsch reden
und schreiben / und stelen mir also meine
sprache / davon sie zuvor wenig gewust /
dancken mir aber nicht dafur / Sondern brauchen
sie viel lieber wider mich / Aber ich günne es ihn
wol / denn es thut mir doch sanfft / das ich auch
meine undanckbare jünger / dazu meine feinde /
reden gelert habe.
First of all if I, Dr. Luther, had expected that all
the papists together were capable of translating
even one chapter of Scripture correctly and well
into German, I would have gathered up enough
humility to ask for their aid and assistance in
translating the New Testament into German.
However, because I knew (and still see with my
own eyes) that not one of them knows how to
translate or speak German, I spared them and
myself the trouble. It is evident, however, that they
are learning to speak and write German from my
German translation, and so they are stealing my
language from me, a language they had little
knowledge of before this. Yet they do not thank
me for this, but instead they use it against me.
However, I readily grant them this, for it tickles
me to know that I have taught my ungrateful
pupils, even my enemies, how to speak.
***
Zum andern / Mügt ihr sagen / das ich das Newe
Testament verdeudscht habe / auff mein bestes
Secondly, you might say that I have
conscientiously translated the New Testament into
50
|