ИНФОРМАЦИОННО-ОБРАЗОВАТЕЛЬНАЯ СРЕДА КАК УСЛОВИЕ

74 

развития ИКТ в сфере образования и применение их в образовательном процессе, поможет 

вывести образование страны на новый уровень» [3]. 

Учитывая  современные  тенденции  развития,  в  целях  обеспечения  качества 

повышения  квалификации,  в  числе  приоритетных  направлений  развития  филиала  АО 

«НЦПК  «Өрлеу»  Институт  повышения  квалификации  педагогических  работников  по 

Карагандинской  области  определена  информатизация  учебного  процесса,  создание 

информационно-образовательной среды (ИОС). 

В  научно-педагогической  литературе  нет  единого  подхода  к  определению  понятия 

«информационно-образовательная  среда».  В  работах  В.И.Солдаткина  указывается,  что 

информационно-образовательная  среда  открытого  типа  строится  с  помощью  интеграции 

информации 

на 

традиционных 

и 

электронных 

носителях, 

компьютерно-

телекоммуникационных  технологий  взаимодействия,  включает  виртуальные  библиотеки, 

распределенные  базы  данных,  учебно-методические  комплексы  и  расширенный  аппарат 

дидактики. 

В силу неоднозначности трактовки понятия «информационно-образовательная среда» 

исследователи выделяют различные подходы к ее определению, рассматривая: 

– как  совокупность  психолого-педагогических  условий,  современных  технологий

обучения  и  программно-методических  средств  обучения,  построенных  на  основе 

современных  информационных  технологий,  предоставляющих  необходимое  обеспечение 

познавательной деятельности и доступа к информационным ресурсам (Красильникова В.А.); 

– как  одну  из  сторон  деятельности,  включающую  в  себя  организационно-

методические  средства,  совокупность  технических  и  программных  средств  хранения, 

обработки,  передачи  информации,  обеспечивающей  оперативный  доступ  к  информации  и 

осуществляющую образовательные научные коммуникации (О.И.Соколова); 

– как  систему,  способствующую  возникновению  и  развитию  процессов  учебного

информационного  взаимодействия  между  обучаемым(и),  преподавателем  и  средствами 

информационно-коммуникационных технологий; формированию познавательной активности 

обучаемого  при  условии  наполнения  компонентов  среды  предметным  содержанием; 

обеспечивающую  осуществление  деятельности  с  информационным  ресурсом  некоторой 

предметной области с помощью интерактивных средств информационно-коммуникационных 

технологий (Б.П.Сайков) [4]. 

С  учетом  данных  подходов,  информационно-образовательная  среда  рассматривается 

нами  как  совокупность  информационных  образовательных  ресурсов,  современных 

технических  средств,  образовательных  технологий,  направленных  на  реализацию  субъект-

субъектных  отношений  между  участниками  процесса  повышения  квалификации  на  основе 

использования  современных  информационно-коммуникационных  технологий.  Назначение 

ИОС – перевести на современный технологический уровень все информационные процессы, 

проходящие  в  институте,  обеспечив  интеграцию  средств  ИКТ  в  процесс  повышения 

квалификации  педагогов.  ИОС  призвана  обеспечить  оперативную  доставку  информации 

обучающемуся,  коммуникационную  функцию  между  всеми  участниками  процесса 

повышения  квалификации;  формирование  индивидуальной  образовательной  траектории 

профессионального развития педагога. 

В рамках формирования ИОС в институте реализуются следующие направления: 

1. Систематизация информационных образовательных ресурсов. Реализуется перевод

в  цифровой  формат  учебно-методического  комплекса  курсовой  подготовки  краткосрочных 

курсов,  создание  современного  контента  системы  повышения  квалификации,  который 

обеспечивает  переход  от  информационного  к  проблемно-активному,  деятельностному  типу 

обучения.  В  рамках  данного  направления,  обеспечивая  доступность  информационных 

ресурсов,  внимание  уделяется  автоматизации  доступа  к  каталогу  библиотеки  и  оцифровке 

фондов. 

2. Развитие  технологической  базы.  В  образовательном  процессе  обеспечивается

использование  мобильных  устройств  (ноутбуки,  планшеты),  широкополосного  доступа  к 

75 

Интернет  со  всех  компьютеров  посредством  фиксированного  и  мобильного  доступа. 

Внедряются  технологические  решения  в  организационные  формы  взаимодействия  с 

обучающимися  и  мониторинг  результатов  повышения  квалификации  (электронная 

регистрация,  ведение  баз  данных  слушателей  курсов,  электронное  анкетирование, 

электронное  тестирование,  фиксация  результатов  освоения  слушателями  модулей  учебной 

программы курсов). 

3. Важным

компонентом 

информационно-образовательной 

среды 

является 

информационно-образовательный  портал  института  как  единая  точка  авторизованного 

доступа к информационным ресурсам.  

В 

целях 

посткурсовой 

поддержки 

учителей, 

обеспечивая 

методическое 

сопровождение  процесса  непрерывного  профессионального  развития  педагогов,  на  портале 

организовано  сетевое  сообщество  сертифицированных  учителей  уровневых  курсов 

повышения квалификации  и педагогов, прошедших обучение на краткосрочных курсах. По 

завершении  курсов  учителя  имеют  доступ  к  электронной  версии  учебно-методических 

комплексов,  имеют  возможность  в  режиме  он-лайн  в  рамках  тематических  сообществ 

обсуждать вопросы, возникающие в процессе обучения или профессиональной деятельности. 

Актуальным  для  сетевого  сообщества  является  возможность  виртуального  консалтинга 

педагогов тренерами и преподавателями курсов.  

Участвуя  в  педагогических  интернет-сообществах,  учитель  имеет  возможность 

обучаться  и  приобретать  знания,  умения  и  качества,  необходимые  современному  человеку; 

получать  актуальную  информацию  по  интересующей  теме;  получать  квалифицированные 

консультации и советы экспертов; участвовать в профессиональных конкурсах [5]. 

4. Внедрение

дистанционных 

образовательных 

технологий 

обеспечивает 

удовлетворение  образовательных  потребностей  педагогических  работников  в  межкурсовой 

период  посредством  организации  проблемных  курсов  повышения  квалификации,  он-лайн 

семинаров  по  актуальным  проблемам  развития  образования,  виртуальной  консалтинговой 

службы филиала, сетевого сообщества педагогов. 

Новой  задачей,  стоящей  перед  институтом  является  формирование  интегрированной 

интеллектуальной  виртуальной  среды  обучения,  которая  основывается  на  достаточной 

степени  развития  SMART-технологий,  интенсивности  их  проникновения  в  повседневную 

жизнь, на закономерности реакции системы образования на постоянно меняющиеся вызовы 

времени.  В  реализации  этой  задачи  главным  приоритетом  развития  является  развитие 

профессионального потенциала педагогов.  

Использование  потенциала  информационно-образовательной  среды  позволяет 

обеспечить  высокий  уровень  информативности  (насыщенности  образовательными 

ресурсами)  процесса  повышения  квалификации,  диверсификацию  форм  методического 

сопровождения  педагогов  в  межкурсовой  период,  создает  условия  для  проектирования 

индивидуальной  траектории  непрерывного  профессионального  развития  учителя  и 

обеспечение её реализации.  

Таким образом, информационно-образовательная среда содействует формированию и 

развитию  инициативного  творческого  педагога,  способного  к  восприятию  инновационных 

идей  и  принятию  нестандартных  решений,  готового  к  непрерывному  профессиональному 

росту, что, в конечном счете, и определяет качество повышения квалификации. 

ЛИТЕРАТУРА 

1. Послание Президента Республики Казахстан Н.А.Назарбаева «Социально-экономическая

модернизация – главный вектор развития Казахстана. 2012 //http://www.akorda.kz 

2. Казахстан  на  пути  к  обществу  знаний.  Выступление  Президента  Казахстана  перед

студентами 

Назарбаев 

Университета. 

5 

сентября 

2012 

года// 

http://www.akorda.kz/ru/page/page_vystuplenie-prezidenta-kazakhstana-pered-studentami-

nazarbaev-universiteta_1346990218 

76 

3. Государственная

программа 

"Информационный 

Казахстан 

- 

2020" 

// 

http://adilet.zan.kz/rus/docs/ U1300000464 

4. Конышева  А.В.  Электронная  дидактическая  среда:  сущность,  подходы,  функции  //

Дистанционное и виртуальное обучение. 2014. №3 (81). С.55-62 

5. Филинова  Н.А.,  Сетевое  педагогическое  сообщество  как  форма  профессионального

развития  педагога  //  Өрлеу  Вести  непрерывного  образования.  Республиканский  научно-

методический журнал. – 2014. – №3(6). – С.80-85. 

6. Повышение качества профессионального развития педагога: Коллективная монография /

Под ред. Д.п.н. С.Д.Мукановой. – Караганды, 2015. – 232 с. 

КӘСІБИ БІЛІМІ ЖЕТІК, БӘСЕКЕГЕ ҚАБІЛЕТТІ МАМАНДАР – 

ТҰРАҚТЫ ДАМУ КЕПІЛІ 

Көпнепесова Бақтыгүл Шахановна, 

Маңғыстау облысы, Мұнайлы ауданы 

№4 жалпы білім беру орта мектебі 

қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі 

Қазіргі  білім  беру  үрдісі  адамның  ішкі  табиғи  мүмкіндіктерін  ашып,  әр  адамның 

өзінің  «менін»  сезінуге,  толықтыруға  көмектесетіндей  сыртқы  әлеммен  әлеуметтік  қарым- 

қатынастарда  өз  орнын  табуға,  өзін  шығармашылықпен  өзгертуге  белсенділік  танытуға 

ықпал етеді. Білікті ұстаз, білімді маман болу үшін әрбір мұғалім өз білімін үздіксіз көтеріп 

отыруы қажет. Бұл - бүгінгі күн талабы. 

Елбасының  Жолдауы  «Қазақстан    -  2050  «саяси  бағыты»  жаңа  саяси  бағыт 

қазақстандықтардың өмірінің барлық саласын қамтыды. 

Елбасының  бұл  жылғы  Жолдауы  Еліміздің  алдағы  жылдарға  жоспарланған  

стратегиялық мақсаттар мен міндеттерін  айқындалған бүкіл халыққа, жалпыға ортақ еңбек 

қоғамына үндеген аса маңызды құжат болып табылды. 

Елбасымыз  Н.  Ә.  Назарбаевтың  Қазақстан  Халқына  жолдауында:  «Ұлттық 

бәсекелестік  қабілеті бірінші кезекте оның білімділік деңгейімен  айқындалады» деп айтқан 

болатын. Егемендік алған тәуелсіз  Қазақстанның әлемдік өркениетке жетудегі  бірден  – бір 

дара  жолы  –  білім  жүйесі.  Орта  мектеп  –  білім  жүйесінің  ең  басты  буыны.  Орта  мектепте 

қаланған білім негізі оқушының болашағына жол ашады. 

         Қазіргі кезеңдегі басты мәселенің бірі жаңа технологиялардың даму кезеңінде болашақ 

ұрпақтың  тәрбиесі    мен  білім  алуында  қстаздардың  атқаратын  рөлі  ерекше.Сонымен  бірге 

Елбасы  Нұрсұлтан  Назарбаев    «Болашақта  еңбек  етіп,  өмір  сүретіндер  –  бүгінгі  мектеп 

оқушылары,  мұғалім оларды қалай тәрбиелесе, Қазақстан сол деңгейде болады. Сондықтан 

ұстазға  жүктелетін міндет ауыр»  деген болатын. Қазіргі заман мұғалімінен  тек өз пәнінің 

терең  білгірі  болу  емес,  тарихи    танымдық,  педагогикалық  –  психологиялық    сауаттылық, 

саяси экономикалық білімдік және ақпараттық сауаттылық талап етілуде. Ол заман талабына 

сай  білім  беруде  жаңалыққа  жаны  құмар  шығармашылықпен  жұмыс  істеп,  оқу  мен  тәрбие 

ісіне  еніп  оқытудың  жаңа  технологиясын  шебер  меңгерген  жан  болғанда  ғана  білігі  мен 

білімі жоғары жетекші  тұлға ретінде ұлағатты саналады. 

       Болашақ  қазақ мектебі  ұлтқа, оның  мүддесіне қызмет етуі  керек. Қазақ балалары өз ата 

-  бабасының  өткен  тарихын,  тілін,  салт  -  дәстүрі  мен  мәдениетін,  жерін  қастерлей  білуге 

тәрбиеленіп өсуі қажет. 

       Қазіргі  кезде  жалпы  орта  білім  берудің  мақсаты  мен  міндеттері,  іс    мазмұны  недәуір 

өзгеріске  ұшырап,  жаңаша  мәнге  ие  болды.  Сондықтан  сабақтарды  жаңадан  ұйымдастыру 

қажет деп ойлаймын. Сабақ-мұғалімнің ізденісінің нәтижесі. Білім саласындағы өзгерістер әр 

77 

мұғалімнің  жауапкершілігін  бұрынғыдан  да  күшті  талапшаңдықты  талап  етіп  тұр.  Ал 

мұғалімдер болса білім саласындағы тың өзгеріске аса құрметпен, зейінділікпен қарады. 

       Мұғалімдер  оқушыларды    XXI    ғасырда  қалай  дайындайды?  деген  сұрақ  төңірегінде  

бүкіл білім саласындағы түбегейлі өзгеріс болып жатыр. Осы тұрғысынан қарағанда тек қана 

білім саласында ғана өзгеріс болып қоймай, заман ағымының қарқындап өсуіне орай басқа 

салаларда  да  тың  қайта  құрулар  белең  алып  келеді.    Заман  талап  еткен  заманауи  тұлға 

қалыптастыру  үшін    өзін  -  өзі  реттеген  саналы  ұрпақ  тәрбиелеп  шығару  біздің  алдымызда 

тұрған  мақсат  пен  міндеттер  болып  табылады.  Заманауи  тәсілдің  ең  негізгі  ерекшелігі 

оқушылардың алған білімдерін жай ғана иеленіп қоймай,  оларды керекті жерде пайдалана 

білуіне басты назар аудару- бүгінгі күннің талабы. 

     Осы  әлемдегі  болып  жатырған  өзгеріс,  оқушылардан  талап  етілетін  дағдылар  жаңа  деп 

айтуға болмайды. Мәселен, сын тұрғысынан ойлау мен өзге де сабақта қолдалынып жүрген  

әдіс – тәсілдер ертеде де пайдаланып жүрген технологиялар.  Адам өте ерте заманда егін егу 

не  тұрмыстық    жағдайларға  байланысты  құралдар  ойлап  тапқан.  Егін  ору  үшін  орақ  ойлап 

табу,  шөп  жинау  үшін  тырма  жасау  да  адамзаттың  саналы  ойының  жемісі.  Ендеше  қазіргі 

заманғы зерттеулерге дейінгі бүкіл адамзат тарихының өн бойында адам прогресінің сенімді 

серігі    метатану  аспектісі  екені    белгілі.  Осыған  байланысты  мектептер  сын  тұрғысынан 

ойлауға  үйретуде,  жүргізуде  өте  мұхият  болғаны  дұрыс.  Әлемдік  өзгерістерді  іске  асыру 

үшін  барлық  мүдделі  жақтар,  мектеп  басшылығы  өздеріне  міндеттеме  алып,  сондай-  ақ 

анағұрлым тәжірибелі және дарынды мұғалімдердің белсенді атсалысқаны құба-құп. 

   Заманауи оқыту жүйесі оқушының өзі ізденуіне жол ашады. Бұрынғы оқыту технологиясы 

бойынша оқушы емес мұғалімнің өзі көбірек жұмыстануына, дайын білімді оқушыға дайын 

күйінде  беру  мүкіндігіне  ие  еді.  Ойлар  туралы  ойлап  жатудың  өзі  артық  болатын.  Себебі 

мұғалімнің өз тарапынан берілген біліммен шектеліп, әрі қарай барудың керегі болмайтын. 

Қазіргі заман талабы бойынша  оқушы өз ізденіп, танымдық қабілеті арта түспесе кемімейді. 

      Оқыту  -  мұғалімдердің  оқушыларға  жасаған  сыйы  емес,  бұл  құзыреттіліктер  білім  алу 

үшін  оқушылардың  өздері  де  оқу  үдерісіне  белсенді  қатысуын  талап  етеді.  Оқу  үдерісіне 

толыққанды  қатысу  үшін  оқушылар  қалай  оқу  керектігін  білулері  керек.    «Қалай  оқу 

керектігін  үйренудің»  қозғаушы күші  «метатану»  болып табылады.  Басқаша айтқанда, оқу 

бар, бірақ оқуды үйрену де бар. Бұл дегеніміз балалар ойлануға қабілетті және ойлар туралы 

ойлануға да қабілетті. 

      Мен  отыз  жылдан  бері  білім  саласында  жұмыс  жасап  келемін.  Дайын  білім  беру 

тұрғысынан    түсінігі  қатып  қалған  мұғалімнің  бірі  мен  болатынмын.    Облыстық  білім 

басқармасының  іріктеуінен  өтіп,  2014  жылы  тамыз  айында  Алматы  қаласында  Қазақстан 

Республикасы  педагог  қызметкерлерінің  біліктілігін    арттыру  курсының    Екінші  деңгей 

бағдарламасы  бойынша    біліктілігімді  арттырып,  2014  жылдың    қараша    айында 

сертификатталдым.    Содан  бері  менің  оқу  процесіне  деген  көзқарасым  өзгерді  деп  айта 

аламын.    Себебі    сабағымды  түрлендіріп  өткен  күн  мен  үшін  де,  оқушыларым  үшін  де 

жемісті  еңбектің  нәтижесін  көргендей  боламын.  Әсіресе  оқушылардың  ойлап  таппайтын 

нәрсесі  жоқ  екеніне  көзім  айқын  жетті.  Біз  бұрын  оқушы  ойына  тежеу  салып  жүргенімізді 

түсіндік.  Оқушы  философиясы  тұнып  тұрған  дарын,  жасырнда  жатқан  талант  екендігін 

түсіндім. Олар өз ойларын айтуда дилогтік оқыту әдісінің көмегі өте пайдалы. Қазақта көре-

көре көсем, сөйлей –сөйлей шешен болады деген мақалдың қажеттігі осында болар. 

    Мектепте  қолданып  жүрген  модульдер  мен  жаңа  әдістердің  тиімділігін  айта  келе,  бір 

жылдай уақытта  жеткен нәтижеме,  оқушылар өзгерісіне тоқталып  өткім  келіп тұр. Барлық 

істің  басы  кішкене      қобалжулы  болатыны  тәрізді  алғашқысында  дағдылана  алмай  жүрген 

оқушылар  болғаны  шындық.  Ал  өзім  де  біраз  кедергілерге  ұшырап  жүрдім.  Жұмыс 

барысында    әрбір  кедергілерді  жою  барысында    алға  жылжуды  байқап  жүрдім.  Жеті 

модульді  ықпалдастыру арқылы  тізбектелген сабағымда мақсатыма  қол создым. Іс-әрекетті 

зерттеу  барысында  ұшырасқан  кедергілерді  жойып,    жеке  және  деңгейлік  курстан  өткен 

мұғалімдер  болып  жоспарлап,  зерделеп  отырдық.  Кәсіби  білім  алмасудың  да  берері  көп. 

Жоспар бойынша мектепте және ауданда жыл аяғына дейін бірнеше коучинг пен бір семинар 

78 

жұмысын  жүргіздім.  Әріптестеріме  кәсіби    бағдар,  бағыт  бере  отырып,  олардың  да 

сабақтарына  тың  өзгеріс  енгізе  алуына,  әлемде  болып  жатырған  өзгерісітен  хабардар 

болуына аз да болса үлесімді қостым. 

      Қаңтар  айында  мектебімізге    деңгейлік  бағдарламаның  орындалу  барысын    зерделеп, 

бағыт-бағдар беру мақсатымен Республикамыздан өкіл келді. Жұмыс барысында  мектептегі 

әріптестеріме  «Мұғалім – мектеп миханизімінің көшбасшысы» тақырыбында коучинг өттім. 

Өкілдер  тарапынан  жақсы  пікірлер  айтылып,  келесі  жұмыстарымызға    толағай  табыстар 

тіледі. Бұның өзі біздің аз да болса жетістігіміз болып саналады.  Бүгінгі таңда толыққанды 

тәжірибеге жеткен мұғалімдер ұжымынан  белгілі бір сынып бойынша «Lesson studу» тәсілін 

қолдануды жолға қойғалы отырмыз.  

   Тәжірибе  жинақтау  дегеніміз  осы  болар.    Мұғалім  оқыту  мен  оқу  жұмысының 

көшбасшысы екенін түсінетін заман жетті.  Мұғалім жүргізетін дамыту жұмысы белгілі бір 

құбылыстырдың  пайда  болу  себептерін  анықтау  немесе  тәжірибені  талқылаудан  тұрмайды.  

Мұғалім  мектеп  пен  оқушы  және  ата-ана  арасындағы  қарым  –  қатынас  пен  өз  тәжірибесін 

жетілдіру үдерісін басқарушы, басшылық ететін   тұлға екенін жадымыздан шығармауымыз 

керек. 

          Екінші жартыжылдықтан бастап  өткізілген сабақтарымды сараптай келе, өзімде  және 

оқушыларымда  болған  өзгерістерге  көз  жүгіртетін  болсам,  мынадай  қорытындыға  келер 

едім.  Әр  оқушының  үні  мен  үшін  құнды,  ал мен  болсам  оқушы  үшін  сыйлы  болдым.  Неге 

десеңіз,  біз  осы  күнге дейін  оқушы  үнімен  санаспай  келгеніміз  белгілі.  Үстем  де,  өктем  де 

мұғалім болатын. Қазіргі таңда оқушының сабаққа өзгеріс енгізуге де құқығы бар. Ол өзінше 

пікір айта алады және  келесі істің сәтті шығуына өз үлесін қоса да алатын саналы тұлға. 

        Топтық  жұмыс    арқылы  көшбасшылықты  дамытсам,  ой  тастау  арқылы  сыни  ойлайтын 

оқушы қалыптасып жатты. Әңгіме - дебат арқылы бәсекеге қабілетті, өз ойын басқа жерде де 

айта  алатын    сын  пікірлерімен  топ  жаратын  балалар  пайда  бола  бастады.  Дарынды  және 

талантты балалар ауданда және облыстық сындарда өз жемісін мектебімізге алып келді. Бұл 

дейтініміз жас ерекшелігіне орайластырып жұмыс алып барудың көрсеткіші.    

       Қазіргі таңда   оқыту мен оқуда сабақты ақпараттық  - коммуникациялық технологиясыз 

өту  мүмкін  емес.    АКТ  –ның  дамуы  білімді  бағалау  және  пайдалану  жүйесін  де  уақытылы 

өзгертіп  отырудың  негізгі  нысаны.  Осыған  байланысты  оқытуда  қолдалынатын  әдіс  – 

тәсілдер,  әдістемелер,  технологиялар  жаңартылып  отырады.    Бүгінгі  заман  талабы  - 

теориялық  және  тәжірибелік  білімдері  ұштасып  жатқан  білікті  мұғалім  дайындау.  Бұндай 

мұғалімдер  саны  кейінгі  жылдары  көбейіп,  сынилылығы  артқан,  құзыреттілігі  басым 

педагогтердің көптігі қуанарлық жағдай.  

         Дәстүрлі  сабақта  да  АКТ  –  пайдаланып  жүргеніміз  белгілі  ғой.  Бірақ  біз    оқушыға  өз 

бетінше ізденіп жұмыс алып баруына жол бере бермейтінбіз. Дайын білімге ие болған оқушы 

өзі  дайындамай,  қалай  дайындау  қиыншылығы  мен  қызығын  көрмей  ас  ішкенмен  бірдей 

болатын.  Заманауи  оқыту  мен  оқуда  мұғалім  бағдаршам  қызметін  атқарып,  оқушылардың 

білім жинақтауда көбірек тер төгетіні өздеріне зор нәиже алып келіп отыр.  

      Барлық  мұғалімдер  балаларға  білім  беруде  барынша  жоғарғы  жетістіктерге  қол  жеткізу 

үшін  қолайлы  орта  жасауға  тырысады.    Дарынды  және  талантты  балаларға  қатысты    бұл 

ойлауды  талқылап  отырудың  өзі  заңды.  Неге  десеңіз,дарынды  және  талантты  балаларды 

күнделікті жаттанды білім мезі қылады. Оларға  сабақ сайын қызықты тың деректерге толы, 

шешуі  күрделірек  тапсырмалар  қажет.  Оларда  көшбасшылық  қабілет  басым  болғандықтан, 

үнемі бастаманы өзіне алып, өктем өтініштерге сенбей қарайды.  Өткінші шешімдерге күмән 

келтіреді.  Мұғалімге  көп  сұрақ  қойып,  ізденіп  жүруіне  жол  ашады.  Олар  игерілген 

дағдыларды  қолдана  бергенді  жақтырмайды.  Күнделікті  сабақта  өзге  оқушылардан 

оқшауланып,  үлкен  адамдарша  пікір  айтып,  қойған  сұрақтары  да  тиянақты,  дәл,  ойлануды 

талап ететін  болып келеді. Бұл – олардың табандылық белгілері.  

        Заманауи  сабақ  үрдісінде  осындай  жайттардың  куәсі  болып  жүрміз.  Ендеше  деңгейлік 

бағдарламадан  өткен  әр  ұстаздың  алдында  келешектің  иесі    жасампаз  ұрпақты  танып  білу, 

оларды саралап шығару міндеті тұр.  

79 

     Дарынды және талантты балалар біртекті топ емес, олардың әрқайсысы ерекше қасиетке 

ие екенін естен шығармауымыз керек.  Бірақ сараптау кезінде оларға ортақ қасиетке куә бола 

аламыз.  Сонымен  қатар  олар  бір  салада  дарынды  болса,  екінші  салада  қиындық  туғызып 

жатады.  Бұл  да  қалыпты  жағдай.  Бұрын  біз  дарынды  және  талантты  балаларды  анықтау 

барысында  олардың  білімін  сарапқа  салып  анықтайтын  едік.  Бүгінгі  таңда  дарындылықты 

балалардың  өздері  –  ақ  көре  алады,  баға  бере  алады.  Шығармашылықпен  айналысатын 

оқушылар білімі орташа болуы мүмкін. Мәселен, ол бала өлең шығарумен не сурет салудың 

шебері  болуы  ықтимал.    Бірақ  оның  терең  білім  жинақтау  зейінділігін  талантқа  деген 

құлшыныс жеңіп шығуы да әбден мүмкін ғой. 

        Менде  биыл  11  –сыныпты  бітірген  қыз  бала  болды.  Оның  сабаққа  деген  құлшынысы 

ерекше. Ал мінезі томаға – тұйық. Ол бұлақтың көзін ашу үшін өзіңнің көзің қырағы болуы 

керек.  Онда  Аплотандай  білім  болғанмен  көшбасшылық  қабілет  жеткіліксіз.  Ал  керісінше, 

орташа  оқитын  оқушым  да  болды.  Ол  алдыңғы  оқушыға  кереғар.  Ол  тұнып  тұрған  дарын 

және талант иесі. Оның қолынан көшбасшылықта келеді және құдайдың берген дарынының 

арқасында 

өзінің      

ынтасымен  дүйім  жұртқа  танылып,  өзін  танытып  үлгерді.  Ендеше  дарынды  және  талантты 

балаларды  мектеп  қабырғасында  танып,  олардың  көшбасшылығын  арттыру  үшін  қазіргі 

сабақ жүйесінің берері мол. 

Пайдаланған  әдебиеттер: 

1.

“Мұғалімдерге арналған нұсқаулық»  Екінші дең 3 - басылым

2. «Жаңа педагогикалық технология»  Бұзаубақова Қ. Ж.

3.

Интернеттік жаңалық

4. Н. Ә. Назарбаев   «Қазақстан -  2050»  статегиясы бойынша халыққа Жолдауы

5. « Елтұтқа» кітабы

6. Әдістемелік нұсқаулықтар ( «Қазақ әдебиеті» 10 - cынын)

7. Мектептегі тәжірибе

жүктеу/скачать 9,39 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: