Курсы: 1 Оқу семестрі: 1,2 Шымкент 2013
) Иллюстрациялы материалдар
жүктеу/скачать 0,63 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 6) Қорытынды сұрақтары
- 1) Тақырып №2. Ерте және дамыған ортағасырлық мемлекеттер (VI-ХІІІғғ. басы) 2) Мақсаты
- 3) Дәріс тезистері
| 4) Иллюстрациялы материалдар: презентация, карта
5) Әдебиеттер: Қазақстан тарихы. А. Т. І. 1996ж. Қазақстан тарихы. Очерктер. А. 1993ж. Қазақстан көне тарихы. А. 1993ж. Қазақстан қысқаша тарихы. А. 1994ж. Х. Маданов Ч. Мусин. Ұлы дала тарихы. А. 1991ж. Қаражан Қ.С. Қазақстан тарихы. А., 2011 6) Қорытынды сұрақтары: 1. Қазақстан тарихын оқытудағы негізгі мақсаттар мен міндеттерді атаңыз? 2. Қазақстан тарихын зерттеуде археология қандай роль атқарады? 3. Алғашқы адамдардың дамуының негізгі сатыларын көрсетіңіз? 4. Ежелгі Қазақстанның табиғатын қазіргімен салыстырыңыз? 5. «Өндірістік еңбек» ұғымын түсіндіріңіз? 6. Тас дәуірінің негізгі тұрақтарын көрсетіңіз? 7. Кейінгі палеолитте адамдарда еңбек құралдарының қандай түрлері пайда болды? 8. Мезолит кезеңінде табиғаттың өзгеруі адам өміріне қандай өзгерістер енгізді? 9. Қазақстан тарихында ежелгі кезең қалай сипатталады? 10. Андроновшыларда шаруашылықтың аралас түрі болғандығын дәлелдеңі? 1) Тақырып №2. Ерте және дамыған ортағасырлық мемлекеттер (VI-ХІІІғғ. басы) 2) Мақсаты: Қазақстан территориясындағы тайпалық одақтар мен ерте мемлекеттерге сипаттама беру және ашып көрсету, сақ-сармат дәуірінің ерекшеліктеріне студенттердің назарын аудару. 3) Дәріс тезистері Сақ тайпалары б.з.д. ҮІІ-ІҮ ғасырларда қазіргі Қазақстан территориясында мекендеген. Сақ тайпалары бізге жеткен деректер бойынша үш топқа бөлінді Парадарий сақтары Қара теңіздің солтүстігінде, Амудария Сырдарияның төменгі ағысында, Арал теңізі жағаларында шашыраңқы жағдайда өмір сүрген. Тиграхауда сақтары Сырдарияның орта ағысында және Тянь-Шань аудандарында мекендеген. Хаомаварға сақтары Мұрғаб өңірінде орналасқан сақтар непзшен мал шаруашылығымен ішінара егін шаруашылығымен айналысты. Сақ деген сөз парсы “ержүрек” деген мағына білдіреді. Сақтарды грек авторларының шығармаларнда скифтер деп атаған Скиф деген сөз барлық көшпенділерге ортақ ат. Сақ тайпаларында бейнелеу өнерінің «аңдық стил» ерекше дамыды. Сонымен қатар аң стилінде бейнелеген суреттер сақ тайпаларының дүниетанымы мен мифалогиялық түсініктерінен хабар береді. Ассирия, Индия мемлекетiнiң патшалары сақтарға қарсы үнемi шабуыл жасап, бiрде жеңiп, бiрде жеңiлiп отырған. Сақтар парсылармен соғысып Грецияға дейiн жеткен. Ассирия, Индия мемлекеттерiн жаулап алған Александр Македонскийдiң Шығыс?а қарай шабуылын тойтарған. Сақ тайпасының оның iшiнде көсемдерiнiң қорғандары, Талас, Шу, lле өзендерiнiң бойында Алатау бойында кездеседi. Алматыдан шығыс?а қарай 50 шақырым жерде орналасқан Есiк обасынан табылған ''Алтын адам'' ескерткiшi сақтардың өмiрiнен мол мағлұмат бередi. Қорғанның диаметрi 60м, биiктiгi 6 метр. Қорғанға екi адам көмiлген. Оның ортадағысы ерте тоналған, жанындағысы аман қалған. Қорғаннан әр түрлi алтын бұйымдар, ыдыс-аяқ, күмiс қасық, 26 әрiптен құралған жазу бар кiшкене кесе, өлген адамның қолында алтынмен күптелген садақ ұшы, алтын оқ, қамшы т.б. көптеген дүние мүлiктер табылған. Сақ тайпалары металл өндiрген. Оның iшiнде қола, алтын қорыту кәсiбiмен шұғылданған. Сақ тайпаларында бейнелеу өнерiнiң аңдық стилi ерекше дамыды. Аң стилiнде қой, түйе, жолбарыс, барыс, қыран т.б. аңдардың бейнесi сомдалып жасалды. Сонымен қатар аң стилiнде бейнеленген суреттер сақ тайпаларының дүниетанымы мен мифологиялы? түсiнiктерiнен хабар бередi. Сақтар мифологиясында сәйгүлiк ат күнмен, отпен байланысты болған. Сақ тайпаларының мәдениетi сол кездегi көшпелiлердiң идеологиялық көз?арасын да көрсете бiлдi. Сақтар арсында зергерлiк өнер мейлiнше жетiлдiрiлген. Зергер шеберлер алтын, к?мiстi балқытып әртүрлi бұйымдар жасай бiлген. Есiк обасынан табылған бұйымдар сақтардың зергерлiк өнерiнiң жоғары деңгейде болғандығын әлемге паш етедi. Археологтар зерттеулерi Қазақстанның әртүрлi аймақтарынан сақтардың байырғы мәдениетiн ашуға мүмкiндiк жасады. Б.з.д. VII-III ғғ. Орталық Қазақстан жерiнде Тасмола мәдениетi қалыптасқан. Мұны зерттегендер Ә. Марғұлан мен М.Қ. Қадырбаев болатын. Шығыс Қазақстан сақ тайпаларының мәдениетi үш кезеңдi басынан өткiзген: Мәйемир кезеңi(б.з.д VII-VI), Берел кезеңi (б.з.дV-IV) және де Қүлажүргiн кезеңi (б.з.д. III-I). Жетiсу мен Оңтүстiк Қазақстанда сақтардың тиграхауда тайпалары мен массагеттер өмiр сүрген. жүктеу/скачать 0,63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|