Педагогикалық оптимизм принципі. Арнайы педагогика барлық балалардың білім алуынан туындайды. Бұл ретте білім алу қабілеті деп баланың бейімделуін қамтамасыз ете отырып, өмірлік құзіреттіліктің кез келген әлеуметтік және жеке маңызды дағдыларын меңгеру қабілеті түсініледі. Бұл жалпы білім беру бағдарламасындағы білімді меңгеру мүмкіндігімен және табысымен сипатталатын жалпы педагогикаға арналған педагогикада үйрене білу қабілетін дәстүрлі түсінумен қарама-қайшы келеді.
Педагогикалық оптимизм принципі. Арнайы педагогика барлық балалардың білім алуынан туындайды. Бұл ретте білім алу қабілеті деп баланың бейімделуін қамтамасыз ете отырып, өмірлік құзіреттіліктің кез келген әлеуметтік және жеке маңызды дағдыларын меңгеру қабілеті түсініледі. Бұл жалпы білім беру бағдарламасындағы білімді меңгеру мүмкіндігімен және табысымен сипатталатын жалпы педагогикаға арналған педагогикада үйрене білу қабілетін дәстүрлі түсінумен қарама-қайшы келеді.
білім берудің әлеуметтік-бейімделу бағыттылығының принципі. Дамудағы кемшіліктерді түзету және өтеу арнайы білім беру үдерісінде өзін-өзі аяқтау ретінде емес, мүмкіндігі шектеулі жанды әлеуметтік өмірде тәуелсіздігі мен тәуелсіздігін қамтамасыз ету құралы ретінде қарастырылады.
Арнаулы бiлiм берудiң әлеуметтiк бейiмделу бағдары "әлеуметтiк шығынды" жеңуге немесе едәуiр азайтуға мүмкiндiк бередi, дамудың жетiспеушiлiгi мен мүмкiндiктерiнiң шектеулiлiгi барынша өтелетiн, дербес әлеуметтiк және материалдық жағынан лайықты өмiр салтын ұстануға мүмкiндiк беретiн әлеуметтiк тауашаны табуға көмектеседi.
Оңалту кеңiстiгiн кеңейту және бұрын бiлiмсiз деп танылған балаларды, бiрiншi кезекте дамуының ауыр және бiрнеше рет бұзылулары, аутистiк бұзылулары, девиантты мiнез-құлқы бар балаларды қамтудың ұлғаюы проблемасы өткiр болып отыр.
Ерте педагогикалық көмек көрсету қағидаты. Арнайы бiлiм беру жүйесiнiң қазiргi даму кезеңi ерте және мектепке дейiнгi балалық шақ кезеңiне ерекше назар аударумен сипатталады. Баланың дамуында сезімтал кезеңдер, яғни белгілі бір психикалық функциялардың неғұрлым қолайлы, оңай әрі тез дамып келе жатқан кезеңдері болатыны белгілі. Баланың кейінгі дамуы үшін шешуші рөл атқаратын көптеген сезімтал кезеңдер ерте және мектепке дейінгі жаста болады. 3 жылға дейінгі кезеңде мидың морфофункционалды жетілуі пайда болып, шартты байланыстардың негізгі көлемі қаланады. Егер осы кезеңде бала эмоциялық және ақпараттан айыру жағдайында болса, тиісті даму және ынталандырушы әсер ала алмаса, психомотор мен сөйлеу дамуының артта қалуы өте маңызды болуы мүмкін. Бұл әсіресе орталық жүйке жүйесінің ерте органикалық зақымдануының салдары бар балаларға қатысты. Сәтті түзеу және педагогикалық көмек көрсету, баланың дамуындағы ауытқуларды ерте анықтау және ерте диагностикалау, сондай-ақ өмірінің алғашқы айларынан бастап проблемалы балаға кешенді медициналық, психологиялық және педагогикалық қолдау көрсетуді ұйымдастырудың аса маңызды шарттары қарастырылады. Сонымен қатар, мұндай балалардың отбасыларымен тәрбиелік психологиялық-педагогикалық жұмыс жүргізу көзделеді.
Ерте педагогикалық көмек көрсету қағидаты. Арнайы бiлiм беру жүйесiнiң қазiргi даму кезеңi ерте және мектепке дейiнгi балалық шақ кезеңiне ерекше назар аударумен сипатталады. Баланың дамуында сезімтал кезеңдер, яғни белгілі бір психикалық функциялардың неғұрлым қолайлы, оңай әрі тез дамып келе жатқан кезеңдері болатыны белгілі. Баланың кейінгі дамуы үшін шешуші рөл атқаратын көптеген сезімтал кезеңдер ерте және мектепке дейінгі жаста болады. 3 жылға дейінгі кезеңде мидың морфофункционалды жетілуі пайда болып, шартты байланыстардың негізгі көлемі қаланады. Егер осы кезеңде бала эмоциялық және ақпараттан айыру жағдайында болса, тиісті даму және ынталандырушы әсер ала алмаса, психомотор мен сөйлеу дамуының артта қалуы өте маңызды болуы мүмкін. Бұл әсіресе орталық жүйке жүйесінің ерте органикалық зақымдануының салдары бар балаларға қатысты. Сәтті түзеу және педагогикалық көмек көрсету, баланың дамуындағы ауытқуларды ерте анықтау және ерте диагностикалау, сондай-ақ өмірінің алғашқы айларынан бастап проблемалы балаға кешенді медициналық, психологиялық және педагогикалық қолдау көрсетуді ұйымдастырудың аса маңызды шарттары қарастырылады. Сонымен қатар, мұндай балалардың отбасыларымен тәрбиелік психологиялық-педагогикалық жұмыс жүргізу көзделеді.
