Тағамдық құндылық
-
тағамдық өнімдерде көмірсулар, белоктар,
витаминдер, макро
-
және микронутриенттер құрамын бағалайтын
интегралдық
көрсеткіш
.
Өнімнің
тағамдық
құндылығы
тамақ
өнімі
қасиеттерінің жиынтығымен анықталады, олар болған жағдайда адамның
қажетті
заттар
мен
энергияға
физиологиялық
мұқтаждықтары
қанағаттандырылады
.
Қоректік заттарды тұтыну және игеру кезінде
организм
қамтамасыз
етілетін
Энергия
ағзаның
тыныс
-
тіршілігіне
байланысты үш негізгі функцияны жүзеге асыруға жұмсалады
.
Оларға негізгі
алмасу, ас қорыту, бұлшық ет қызметі жатады
.
Биологиялық құндылық
-
ақуыз
синтезі үшін амин қышқылдық құрамының ағзаның
амин қышқылдарындағы қажеттіліктеріне сәйкестігі дәрежесін көрсететін тағамдық ақуыз
сапасының көрсеткіші
.
ФАО және Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДҰ) сарапшылары тағам
ақуыздарының биологиялық құндылығының көрсеткіші
-
аминқышқыл саны (АС) енгізілді
.
Кез
келген ақуыздың тағамдық құндылығы ЭТАЛОН
-
эталондық ақуызбен салыстырылады, оның
аминқышқыл құрамы теңдестірілген және адам ағзасының әрбір алмастырылмайтын
аминқышқылындағы
қажеттіліктеріне
мінсіз
сәйкес
келеді
.
Эталондық
ақуыздағы
изолейциннің құрамы
40
мг, лейцин
- 70
мг, лизин
- 55
мг, метионин
+
цистин
- 35
мг,
фенилаланин
+
тирозин
- 60
мг, триптофан
- 10
мг, треонин
- 40
мг, валин
- 50
мг құрайды
:
АС =
мг АК в 1 г зерттелген белокта
мг АК в 1 г зерттелген белокта
∙ 100 %
мұнда
-
АК
-
кез келген алмастырылмайтын аминқышқыл
.
Сегіз амин қышқылдары
ағзамен синтезделмейді, сондықтан алмастырылмайтын деп аталады
.
Бұл
-
изолейцин, лизин,
метионин,
фенилаланин,
триптофан,
треонин
және
валин
.
Ең
жақсы
белокта
аминқышқылдарының әрбір алмастырылмайтын аминқышқылдары
100% -
ға қабылданады
.
|