Лекцияларының жиынтығЫ 2 Сапаров Қуандық Əбенұлы (оқу құралы) Алматы 2004 бет



Pdf көрінісі
бет24/36
Дата10.02.2023
өлшемі1,13 Mb.
#66804
түріЛекция
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   36
 
Дəнекер ұлпасы 
Дəнекер ұлпасы нағыз дəнекер ұлпасына: шеміршек, сүйек 
ұлпалары жатады. Олар мезенхимадан дамыған. Дəнекер 
ұлпасының бір ерекшелігі клетка аралық заттары жақсы 
жетілген (аморфты жəне талшықты заттар түрінде кездеседі). 
Дəнекер ұлпасы əр органның құрамынан кездестіруге болады. 
Дəнекер ұлпасы қоректік, қорғаныш, механикалық қызмет 
атқарады. Дəнекер ұлпасының əртүрлі өз алдына қызмет 


68
атқарады. Мысалы борпылдақ ұлпаны алсақ бұл ұлпада 
клеткаларды қоректендіру процесіне қатысады. Қорғаныштық 
қызметі (фагоцитоз, пиноцитоз) «заместительная» орнын 
толықтыру процесіне қатысады. Мысалы: жараның орны 
жазыларда осы ұлпа үлкен рөль атқарады.
Шеміршек жəне сүйек ұлпалары мезенхималық қызмет 
атқарады, скелеттің құрамына кіреді. 
 
Нағыз дəнекер ұлпасы 
Нағыз дəнекер ұлпасы 2 түрден дұрады: 
1. талшықты дəнекер ұлпасы 
2. ерекше дəнекер ұлпасы 
Талшықты дəнекер ұлпасы: борпылдақ (жинақталмаған) 
жəне тығыз дəнекер ұлпаларына бөлінеді. 
Тығыз дəнекер ұлпасы-жинақталмаған тығыз, жинақталған 
тығыз(сіңір, байламдар жəне эластикалық ұлпа) болып бөлінеді. 
Ерекше қаситеттері бар дəнекер ұлпасына: ретикулярлы, май, 
пигмент, шырышты ұлпалары жатады. 
 
Талшықты дəнекер ұлпасы 
Борпылдақ жинақталмаған дəнекер ұлпасын алып қарасақ, 
ол дəнекер ұлпасының нағыз прототипі болып саналады. Мұнда 
барлық клетка элементтері жəне клетка аралық заттары жақсы 
жетілген. Борпылдақ дəнекер ұлпасы бүкіл дəнекер ұлпа 
атқаратын 
қызметін 
өзіне 
жинақтаған. 
Қоректендіру, 
қорғаныштық, орын толықтыру жəне механикалық қызметтер 
атқарады. 
Организмдердің 
тұрақтылығын 
сақтайтын-гомеостаз 
процесі осы дəнекер ұлпасының клеткалары мен клетка аралық 
заттардың көмегімен жүреді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   36




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет