Литературные теории в поэтическом мире джона китса
عِباَرَت- -дан тұрады, құралады; ибаретдүр عِباَرَتدُر
жүктеу/скачать 1,4 Mb.
|
| عِباَرَت- -дан тұрады, құралады; ибаретдүр عِباَرَتدُر «шари’атда ‘ибаретдүр бәллү рүкүнләрдән (6а, 1)» (шариғатта белгілі шарттардан /негіздерден/ тұрады). Қыпшақ тілдерінде онша кең қолданыс таба қоймаған сөз. Бірақ түркі тілдерінің оғыз және қарлұқ тобында өте белсенді қолданысқа ие. Басқа ескерткіштер тілінде сирек ұшырасады. ДТС: ‘ибарет (выражение; 201); ГТ: ‘ибарет (сөздер); ИМ: ‘ибарет (бірдей; дәл өзі); баш.: ғыйбәрәт; тат.: ғибарәт; түрік: ибāрет; азер.: ибāрәт; түркм.: ыбāрәт; өзб.: ибарәт; ұйғ.: ибарәт.
Қорыта келгенде түркі тілдерінде, соның ішінде ана тілімізде араб, парсы тілдерінен енген сөздердің алар орны ерекше және қолданылу өрісі де мейлінше кең. Жоғарыда байқағанымыздай бұл сөздердің баз біреулері түркі тілдеріне сонау ерте заманнан-ақ еніп, фонетикалық тұлғасын тіліміздің дыбыстық артикуляциясына бейімдеп, түркі тілдерінің бәріне ортақ төл сөзіне айналған. Мұндай сөздердің кейбірі өзінің алғашқы мағынасын сақтап қалған болса, енді бірі тілдің даму процесі барысында семантикалық өзгерістерге де ұшыраған. Ал кей сөздер фонетикалық формасы пәлендей өзгеріске түсе қоймағанмен тілімізге онша сіңіспеген, тек кітаби жазба тілі үлгілерінде, ескі қысса-дастандарда, сондай-ақ діни термин ретінде ғана кездеседі. Мұндай сөздердің мағынасын көпшілік түсіне де бермейді. Ал енді бір топ сөздер түркі тілдерінде мүлдем қолданылмайды. Мұндай сөздердің саны көп те емес. Пайдаланылған әдебиеттер 1. Айдаров Ғ., Құрышжанов Ә., Томанов М. Көне түркі жазба ескерткіштерінің тілі. - Алматы, 2000. - 272 б. 2 Құрышжанов Ә. Мәмлүк қыпшақтарының тілінде жазылған бір ескерткіш жайында // Көне Түркі Жазуларының Зерттелуі: бүгіні мен болашағы. - Астана, 2004. 3 Боранбаев С. Әбу Ләйс ас-Самарқанди және китаб муқаддима // ММНТК Түркі таным және қоғамдық пәндер. - Алматы, 2002. 4 Рүстемов Л.З. Қазіргі қазақ тіліндегі араб-парсы кірме сөздері. - Алматы, 2006. 5 Ысқақов М. Халық календары. - Алматы, 2005. 6 Арабша – қазақша түсіндірме сөздік. 2-Т. – Алматы, 2001, 7 Türkçe Sözlük. Türk Tarihi Kurumu Basım Evi. - Ankara, 2003. - 2523 б. 54. УДК : 373:.1:37.026. жүктеу/скачать 1,4 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|