М е к т е п баспасы 1965 I. У ш Х кластарда эдебиет тарихын
- с а б а к: «Болыс болдым мшеки» елецш окып, тал даура, эаресе мэнерлеп окура курамыз. Эуел1 1868
жүктеу/скачать 4,22 Mb. Pdf көрінісі
|
| 2
- с а б а к: «Болыс болдым мшеки» елецш окып, тал даура, эаресе мэнерлеп окура курамыз. Эуел1 1868 жыл- ры реформа, болыс-билер системасы, олардыц 1с-эрекет1, кашан тураны, жойылганы жайында 5 — 6 минуттьщ К1- р1спе бершедь ©лецнщ жазылу тарихын айткан соц, оны мэнерлеп окып берш, аздаран багдарлаушы эцпме журпзем1з. (©лецнщ басы калай басталран, атшабардыц келу! ка лай, болыс калай састы, неге сасады, болыс неден шо- шиды деген сиякты мазмундык сурактар.) Будан соц, елецд1 окушыларра окытып (тутас не белш ), мазмун- дык-композициялык жоспарын жасаймыз: а) Кулембайдьщ болыс болуы; э) атшабардын келуц б) болыстыц сайлау уетшдеп кейш; в) онын съезден соцры м аш ы к тар ы ; г) заманмен, арызкорлармен андысу. Эцпмелш сурактар осы бел^мдердщ мазмунын анык- тап, рет1мен ат койгызуга курылады. Будан соц осы жел1 бойынша елецнщ образдарына мшездеме берем1з (болыс, ояз, халык, тентектер). Ку- лембайдыц болыс болуы улкен ш ы р ы н болса, ояздын келу! елге одан да ауыр, оныц мысалдары. Б1рак болыс сайлаудан кешн тары да елд1, момынды жеуге к е ш т, ку-пысык, тентектерге арка суйейдк Сол ушш ол ею оттыц арасында. Абай бул туста саяси-отаршылдык, тэр- Т1ПТ1 катты сынаган. ©лед болыстын, взш свйлету, монолог туршде берш- ген. Бул — онын, 1ШК1 дуниесш, психологиясын керсету- дщ, эшкерелеудщ керкемдж тэсйп. Ен аягында, елецнщ елшеу1 мен т1л1, идеясы талда нады. Болыстьщ еш ж уздш гш , жалран мшездерш керсететш ашу мен кимылдар тусындары сездерге ой белу кажет, ©лен, жыр елшеу1мен, шубыртпалы уйкаска курылган, оны текспен дэлелдейм 1 з. Бул — Абайдары сыншыл реализмнщ, унамсыз образ жасаудыц ражап кер1шсь «Жай жургенде б!р куш» (40 жол), «Акылды жандар каумалап» (30 жол), ен соцынан «Антурранмын ез1м де» (42 жол) деген бел1мдерш жаксы окитын уш балага окыткан жен. ©лен,нщ бас кез! жатталады. Уйге осы мэнерлеп окуды жет1лд1ре тусщдер деп тапсырамыз. - 3-с а б а к: «Сабырсыз, арсыз, ершшек» (1887), «Адасканнын, алды — жен, арты — сокпак» (1886) деген ек1 елецге курылады. Мунда акын казак мшезшдеп об- ломовшылдьщты, эаресе болыс-би, ульщ тещрегшде туран ку мен сум, шабармандар образын жасап, оларды сатиранын, объектю еткен. Бул манагы болыс бейнесш толыктырады, саяси тэртш, сол кездеп ем1р кайшылыры, халыктын, ахуалы жайында терен, урым, б ш м бередь ©лещи пауза жасап, накышына келт^ре окып берш, талдаймыз: жүктеу/скачать 4,22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|