Маханбеталиева к. Т., Мухамеджанова с. Н

168 
 
БАҚЫЛАУ СҰРАҚТАРЫ 
 
1. Беймата дегеніміз не? 
2. Беймата материалдарының негізін не құрайды? 
3. Беймата  материалдарын  алу  технологиясы  қанша  түрге 
бөлінеді? 
4. Беймата  материалдарын  қолданылуына  байланысты 
қаншаға бөледі? 
5. Химиялық әдіспен байланыстыру дегеніміз не? 
6. Беймата материалдары қандай әдістермен өндіріледі? 
7. Талшықты жайғақ дегеніміз не? 
8. Жайғақ қандай әдістермен өндіріледі? 
9. Қопсыту қарқындылығы дегеніміз не? 
10. 
Қопсытудың тиімділігі дегеніміз не? 
11. 
Жүнді дайындау жоспарына не кіреді? 
12. 
Араластырудың мәні? 
13. 
Қоспа құрамын дайындағанда нені ескеру қажет? 
14. 
Тарау процесінің мәні және мақсаты? 
15. 
Талшықты  жайғақтарды  қалыптастырудың  қандай 
ә
дістері бар? 
16. 
Бағытсыз орналасқан жайғақтар дегеніміз не? 
17. 
Талшықты 
жайғақтарды 
қалыптастырудың 
механикалық әдісінің мәні неде? 
18. 
Талшықты 
жайғақтарды 
қалыптастырудың 
аэродинамикалық әдісінің мәні неде? 
19. 
Талшықты 
жайғақтарды 
қалыптастырудың 
гидродинамикалық әдісінің мәні неде? 
20. 
Тоқып-тігу  бейматалардағы  ақаулардың  қандай 
түрлері болады? 
21. 
Тоқып-тігу машиналарының өнімділігі қандай? 
22. 
Байланбаған жайғақтар дегеніміз не? 
23. 
Ілмектердің созылуы дегеніміз не? 
24. 
Бейматалардың  жіппен  тігу  технологиясының  мәні 
неде? 
25. 
Текстиль  қалдықтарын  қайта  пайдалану  жолдары 
қандай? 
 
 
 
 
 

169 
 
5-БӨЛІМ. ТЕКСТИЛЬ ӨНДІРІСІНДЕГІ ЖАҢА 
ТЕХНОЛОГИЯЛАР  
 
Нанотехнология және наноматериалдар түсінігі 
 
Эрик  Дрекслердің  анықтамасы  бойынша  нанотехнология 
(молекулалы  нанотехнология)  –  «алдын-ала  берілген  атомды 
құрылымы  бар  арзан  заттар  мен  қондырғыларды  алуға  бағытталған 
өндірістің  көптен  күткен  технологиясы».  Бұл    нанотехнология, 
атомды  дәлдігі  бар  құрылымды  алу  үшін  жеке  атомдарға  сүйене 
отырып,  жұмыс  жасайды  деген  сөз.  Бұл  нанотехнологияның 
макрообъектілермен  амал  жасайтын  замануи  «көлемді»  bulk  – 
технологиядан маңызды айырмашылығы болып табылады.  
Нано – 10
-9
 білдіреді, ал нанометр 10
-9
 метр. Бір нанометрдегі 
ұзындық  кесіндісінде  оттегінің  сегіз  атомын  орналастыруға  болады. 
Атомдарға және молекулаларға сүйену – молекулалы нанотехнология 
тапсырмаларының бірі болып табылады. 
Наножүйенің объектілеріне эквивалентті диаметрлері 0,1-100 
нм  наноинтервалында  болатын  салмақты  дене  жатады.  Көптеген 
зерттеулер, құрылымның өлшемдері бірнеше бірліктен бірнеше жүзге 
дейінгі  нанометрлерді  құрайтын,  наноматериалдардың  физика-
механикалық  және  физика-химиялық  қасиеттерінің  маңызды  және 
техникалық  қызықты  өзгерулерін  айқындады.  Мұндай  өзгерістерді 
ғылым  мен  техниканың  әртүрлі  салаларында,  сонымен  қатар 
принципиалды  жаңа  сипаттамалары  бар  текстиль  талшықтары  мен 
материалдарды алуда да қолдануға болады. 
Нанообъектілердің  күрделі  (мысалы,  АТФаза-  биологиялық 
молекула  –  наномотор)  болулары  да  мүмкін.  Қарапайым 
нанообъектілердің  де  (мысалы,  металлдардың  нанобөлшектері)  жеке 
атомдардың  қасиеттерінен,  сонымен  қатар  сол  бір  материалдың  ірі 
объектілерінің  қасиеттерінен  өзгеше  физикалық  және  химиялық 
қасиеттері  болулары  мүмкін.  Мысалы,  5...10  нм  өлшеміндегі  алтын 
бөлігінің балқу температурасы, көлемі 1см
3
 алтын кесіндісінің балқу 
температурасынан жүз градусқа төмен. 
Нанотехнологиялар  –  ай  сайын  болатын  жаңалықтардың 
ә
серінен  өзгеріп  отыратын,  ғылым  мен  технология  салаларының 
кешені.  Бұл  наноөлшемді  диапазонда  жүргізілетін  зерттеулердің 
ғылыммен  қосылуына  тікелей  байланысты.  Наноәлемнің  негізгі 
мақсаты  –  атомдар  мен  молекулалар  болғандықтан,  материалтану 
саласындағы  зерттеулер  биотехнология,  қатты  дененің  физикасы 
және  электроника  салаларын  қамтып  өтеді.  Тіпті  қарапайым 

170 
 
наножүйелерді  құрастыру  үшін,  наноөлшемді  диапазонның  әртүрлі 
бағыттарында  жұмыс  істейтін  көптеген  зерттеушілер  ұжымдарының 
бірігіп жұмыс істеулері қажет. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
56-сурет. Нанозаттардың құрылымы 

жүктеу/скачать 3,7 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: