Мазмұны кіріспе шаруашылық туралы жалпы мәлімет


ШАРУАШЫЛЫҚ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ МӘЛІМЕТ



бет2/6
Дата02.05.2023
өлшемі0,75 Mb.
#88827
1   2   3   4   5   6
Байланысты:
Документ Microsoft Office Word (2)

1. ШАРУАШЫЛЫҚ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ МӘЛІМЕТ



    1. Климаты

Байзақ аймағының климаты континенттік және құрғақ. Континенталды климат жылдық тәуліктік амплитудада, қыс және жаз айларында байқалады. Ылғалмен қамтамасыз ету зерттелетін аумақтың климатының шектеуші факторы болып табылады және агроклиматтық аудандастыру бойынша зерттелетін аумақ құрғақ шөл зонасына жатады. Аймақтың климаты салыстырмалы түрде суық қысыммен және ыстық жазмен сипатталады. Жауын-шашынның көп мөлшері көктемде, яғни наурыз-сәуір айларында түседі. 10-120С температурада жауын-шашынның орташа мөлшері 90-180 мм. Ауаның орташа температурасында күннің ұзақтығы 180-185 күнді құрайды. Көктемде және күзде аяз өсімдіктерге үлкен зиян келтіреді, ал олардың вегетациялық кезеңінде құрғақшылық болуы мүмкін. Катандық ауа райы қатты желмен, шаңды дауылмен және бұршақпен сипатталады. Зерттеу метеорологиясының сипаттамасына сәйкес менің көпжылдық мәліметтеріммен салыстырғанда жергілікті метеостанцияның көрсеткіштері байқалады. 2015-2016 жылдардағы күзгі-көктемгі жауын-шашын температуралық режимге үлкен әсер етті. ауылда. Жалпы, зерттелетін жылдың орташа жылдық ауа температурасы Тараз метеостанциясының мәліметі бойынша көпжылдық көрсеткіштерден, жауын-шашын мөлшері жылдық вегетация кезеңінен асып түседі. Жоғарыда көрсетілген параметрлер бойынша агроклиматтық жағдайларды ескере отырып, станцияны орташа көрсеткіш деп санауға болады. Қысқы қар жамылғысы жарты айға созылады, қардың қалыңдығы 30-50 см-ден асады.Егістік жерлер орташа деңгейде орналасқан, техникалық дақылдар өте жақсы дамыған. Облыстың орташа температурасы 150-200 күнге созылады. 10°С жоғары жалпы температура 3500-4000°С, гидротермиялық коэффициент 0,2-0,4. Аймақтың климаты салыстырмалы түрде қыста суық, жазда ыстық. 10°С жоғары температурада орташа есеппен 100 мм жауын-шашын түседі.


1.2 ЖЕР БЕДЕРІ
Байзақ өңірінің рельефіне келетін болсақ, оны тау етегіндегі толқынды жазықтар және Шу өзенінің аңғары деп үш топқа бөлуге болады. Жоталардың бағыты оңтүстіктен солтүстік-шығысқа қарай созылған. Ауыл шаруашылығында жайылымдық жерлер көбінесе жаз айларында пайдаланылады, ал кейде егін үшін жеке учаскелерді өңдеуге болады. Ауылшаруашылық техникасын пайдаланған кезде терең жыралар мен жартастар өзінің әсемдігін көрсетеді. Қой жаюға күз, қыс, көктем өте қолайлы. Тау сілемі облыстың орталық бөлігінде орналасқан. Бұл Байзақ өңірінде суару жүйесінің жақсы дамығанын көрсетеді. Егістік жер ауылдың солтүстік және солтүстік-шығыс бөлігінде орналасқан, мұнда тауларға іргелес тау беткейінде жазық алап бар. Неліктен жазықта тұрақты және уақытша ағындар бар? Суаруға оңай ашық қоңыр және қою қызғылт топырақтар көп. Бұл топырақтар оңтүстікте және Байзақ ауданының зерттеу аймағының орталығында кең таралған. Ректификацияланған топырақтың абсолютті биіктігі рельеф жағдайында 2600 метрге жетеді. Жер асты сулары 12 м тереңдікте болады және топырақ түзуші процестерге әсер етпейді. Топырақ түзуші жыныстар элювиалды-делювий шөгінділерінен, лесс шөгінділерінен және лесстерден тұрады. Қара-қызғылт топырақтарға кәдімгі, карбонатты, әлсіз шайылған, дамымаған және аз дамыған түрлері жатады. Рельеф белгілері симметриялы магистральдық каналдар жүйесімен жақсы дамыған. Топырақ түзуші жыныстар лесс тәріздес және аллювийлі-пролювийлі толқынды саздармен, үстін құм-қиыршықтас түзілімдермен жауып тұрады. Талас өзенінің қазіргі жайылмасы – жолақты аумақта жалғасатын, ірі масштабты және реттелген эрозиялық шығу тегі теріс пішінді кең және тар сызықты созылған аңғар. Екіншіден, тағы бір теріс пішін аллювиальды түбіне – өзен арнасына кесіліп, аңғардың кеңеюіне тәуелсіз иілулер түзеді. Өзендегі және жайылымдардағы мұндай өзгерістер өзендердің режимінің өзгеруімен байланысты. Жалпы оның су деңгейінің өзгеруімен немесе жалпы су деңгейінің жергілікті төмендеуімен немесе ағыс жылдамдығының төмендеуімен сипатталады.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет