Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке»

72 
Tarix fanini o’rganish o’quvchilarning bu tarixiy an'analar va oliyjanob fazilatlar 
manbalarini, ular mustahkam zaminga egaligini, tarixan tarkib topganligini, avloddan 
avlodga o’tib, mazmunan boyib borganligini, jamiyatning ravnaqi va farovonligi, 
insonlarning ma'naviy kamoloti uchun xizmat qilib kelganligi, ularni bundan keyin 
ham asrab-avaylab davom ettirish, avlodlarimizning insoniy fazilatlariga sodiq bo’lish 
o’zlarining muqaddas burchlari ekanligini anglab olishlariga yordam beradi. Tarixini 
o’rganish asosida o’quvchilar bu o’lka xududida qadimdan bir necha o’nlab millat va 
elatlar yonma-yon yashab kelganligi, ular mahalliy va ajnabiy bosqinchilar zulmiga 
qarshi birgalikda kurash olib borganligi, o’zbeklar hamisha boshqa millat va xalqlarga 
alohida hurmat bildirganligi, xalqlar qardoshligi va do’stligini muqaddas, deb 
ardoqlaganligi, o’zbek xalqining bu tabarruk an'anasi umuminsoniy qadriyatlarga 
bebaho xissa bo’lib qo’shilganligi, millatlararo munosabatlar keskinlashib turgan 
hozirgi paytda bu an'ananing hayotiyligi yana bir bor sinovdan o’tayotganligini anglab 
oladilar. Shuningdek, mustabid hukmdorlar va bosqinchilar hokimiyati yillarida 
xalqimizning moddiy-ma'naviy boyliklari va go’zal an'analari oyoq-osti qilib 
toptalgan, shaxsga sig’inish va turg’unlik yillaridagi tanglik, paxta yakkahokimligi, 
kimyoviy moddalarning haddan tashqari ko’p qo’llanilishi O’zbekistonning ijtimoiy-
iqtisodiy, ma'naviy siyosiy rivojlanishiga to’sqinlik qilganligini, ekologik muhitdagi 
nomutanosibliklarga, Orol fojiasiga, atrof muhit, yer-suv va havoning ifloslanishiga 
olib kelganligini, odamlarning sog’ligigagina emas, balki irsiyatga ham ta'sir 
ko’rsatayotganligini o’quvchilar tushunib olishi, ularning hozirgi ekologik 
muammolarni hal qilishda, jumhuriyatimizning ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy 
mustaqilligini mustahkamlashda faol ishtirok etishini ta'minlashda muhim ahamiyatga 
egadir.O’zbekiston xalqlari tarixini o’rganish o’quvchilarni avlodlarimizning ko’p 
ming yillik madaniy va ma'naviy merosi, ularni jahon ilmiy tafakkuri va madaniyati 
taraqqiyotiga qo’shgan ulkan hissasi bilan tanishtirish, madaniyatimizgning benazir 
allomalari nomlarini hurmat bilan tilga olish, ular bilan faxrlanishga, milliy iftixor 
tarbiyasini amalga oshirishga yordam beradi. 
Shunday qilib, Tarixi fanni o’qituvchilari o’quvchilarni milliy ongini o’stirishda, 
o’zlikni 
anglashida, 
ularni 
siyosiy 
madaniyatini 
oshirishda, 
mustaqil 

73 
respublikamizning ijtimoiy faol va ma'naviy barkamol kishilarni haqiqiy inson, 
vatanparvar qilib tarbiyalashda juda katta imkoniyatlarga egadir.
Professional ta’limga asoslangan kasb- hunar maktabda tarixi fanini o’qitishning 
bu imkoniyatlaridan samarali foydalanish o’qituvchiga, uning mazkur tarixning 
yangilangan mazmunini, uni o’qitish uslubiyatini mukammal bilishiga, ta'lim va 
tarbiya ishlarini ilmiy asosda uyushtira olishiga bog’liqdir. Umumiy o’rta ta'lim 
maktablarida tarix fanining asosiy maqsadi eng qadimgi davrdan hozirgi kungacha 
bo’lgan Vatanimiz va jahon tarixiga oid eng muhim voqealar bilan o’quvchilarni 
tanishtirish, ularni O’zbekiston va jahon xalqlarining madaniy va ma'naviy merosiga, 
ilg’or an'analariga, milliy va umumbashariy qadriyatlarga hurmat ruhida tarbiyalash, 
buyuk merosimizning davomchilari hamda uni boyituvchilari bo’lmish munosib 
vorislarni tarbiyalashdan iborat. Tarix fanini o’qitish orqali o’quvchilarga tarixdan 
puxta bilim berish, ularni milliy istiqlol g’oyasi ruhida tarbiyalash va kamol toptirishda
professional ta’lim tizimida o’qitiladigan tarix kursining maqsadini, ta'lim-tarbiya
vazifalari, mazmuni, metod va usullarini hamda tarix o’qitishning eng muhim 
vositalarini belgilab beradi.  
Mustaqillik sharofati hamda ilm- fandagi o‘zgarishlar ma’naviy merosimizni 
tadqiq etish sohasida e’tiborli yutuqlarga erishishimizga keng yo‘l ochib bermoqda. 
Madaniy merosimizni asrab-avaylash, uni kelajak avlodga to‘liq etkazish, albatta, 
muhimdir. Shuning uchun 2016-yilning 30-dekabr kuni O`zbekiston Respublikasi 
Prezidenti Shavkat Mirziyoyev mamlakatning yetakchi olimlari, ziyolilari, 
akademiklari bilan uchrashib, ular bilan ilm-fanni yanada rivojlantirish, fan, ta’lim va 
ishlab chiqarish integratsiyasini amalga oshirish yuzasidan suhbatlashib, kadrlar 
tayyorlash sifatini yaxshilash, funtamental yo`nalishlarni rivojlantirish, akademiklar 
maktabini yaratish, yetakchi olimlar salohiyati va tajribasidan samarali foydalanish 
yuzasidan takliflar berib, bugungi zamon barcha sohalar qatorida ilm-fanni ham yangi 
bosqichga ko`tarishni talab qilayotganini, zotan, jamiyat oldida turgan dolzarb 
masalalarni ilm-fansiz yechish qiyin ekanini takidlab o`tdi. Bu esa tarixni o‘rganish 
davlat siyosati darajasiga ko‘tarilganligidan dalolat beradi. Bu esa bizni ildizlari ming
yilliklarga borib taqaluvchi tariximizni mukammal tadqiq etishga hamda barkamol 

74 
avlodni ayni shu ruhda tarbiyalashga undaydi. «Ta’lim to’g’risida»gi Qonunda har 
tamonlama barkamol shaxsni tarbiyalash vazifasi kun tartibiga qo’yilgan. Bu maqsadni 
amalga oshirishda esa tarix fani be’minnat va bevosita xizmat qiladi.
O’quvchilarning kasbiy bilim, ko’nikma va malakalarni shakllantirish uchun 
zamonaviy o’qitish texnologiyalaridan foydalanib o‘quv-tarbiya jarayonini 
samaradorligi va sifatini oshirish talablarini qo’ymoqda. Ayniqsa, tarix fanini o’qitish 
asosida vatanparvar, miliy va umuminsoniy qadriyatlar ruhida shakillangan har
tamonlama yetuk barkomol insonlarni tarbiyalash masasalalarni hal qilish va eng 
qulay va samarali o’qitish usullarini amaliyotga tadbiq qilish muhim vazifalardan 
sanaladi.
Turli predmetlarni o’qitishda yangi pedagogik, innovatsion, interfaol texnologiyalariga 
asoslangan ta’lim, an’anaviy ta’limga qaraganda ancha yuqori samara berishi kun 
sayin o’z tasdig’ini topmoqda.

жүктеу/скачать 12,18 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: