17. Энтеральді дәрілік түрлерді қолдану. Дәрілік заттарды энтральдық жолмен қолдану кезінде сіңірілуі асқорыту жүйесі арқылы жүзеге асады. Әдістері: ауыз арқылы, тіл астына, тік ішек арқылы
Ауыз арқылы ұнтақ, таблетка, тамшы, микстураларды қабылдағанда асқорыту жүйесіне жергілікті және ағзаға жалпы әсер ететін болады.
Артықшылығы: әртүрлі дәрілік формаларды қабылдауға болады; оларды қабылдау өте қарапайым; арнайы залалсыздандыруды және кәсіби біліктілікті қажет етпейді; ауырсыну сезімін тудырмайды
Кемшіліктері: әсері баяу пайда болады; дәрілік заттарға асқазан, ішек сөлінің және өттің қарсы әсерінен дәрінің қанға толық сіңірілмеуі, соның нәтижесінде керекті мөлшерін белгідеуде қиындық туады; асқазан және ішек шырышты қабаттарына, бауырға токсикалық әсері
Пероральдық дәрілік заттарды қабылдау мейірбикенің қатысуымен жүргізіледі. Есірткі заттардың қабылдануы тек дәрігердің қатысуымен науқастың ауру тарихында тағайындау парағында және есірткіні тіркеу журналында арнайы белгіленіп жүргізіледі. Науқас «тамаққа дейінгі» деген белгісі бар дәрілерді тамақтанардан 15-30 минут бұрын, ал «тамақтан кейін» деген белгісі бар дәрілерді тамақтанғаннан 15-30 минут кейін қабылдайды. Науқас «аш қарынға» арналған дәрілерді таңертен ұйқыдан тұрған соң қабылдайды. Ұйықтататын әсері бар дәрілік заттарды ұйықтардан 30 минут бұрын қабылдайды. Арнайы бөлу сызығы жоқ таблеткаларды бөлшектеуге болмайды. Дәрілерді дәрігердің тағайындауымен және дәрілік заттың нұсқаулығына сәйкес қабылдайды.
Сублингвальдық қабылдаудың артықшылықтары: дәрі тіласты капиллярлары арқылы тез сіңеді және соған сәйкес тез әсер етеді, құрамы бұзылмай қанға түседі. Бұл әдіспен тез әсер ететін препараттар енгізіледі.
Тік ішек арқылы дәрілік заттарды қолданғанда тік ішектің геморройдальды түйіндері арқылы сіңіп жергілікті әсер етеді. Ректальдық жолмен сұйық заттар, сондай-ақ дене температурасына байланысты еритін дәрілік заттар қолданылады. Тік ішекке жәрілік зат енгізер алдында ішектерді тазалау керек.
18. Инъекция кезінде асептика ережелері. Бұлшықеттер мен тері астындағы тіндердің инфекциясының эндогендік жолы инъекциялық өрісті этил спиртінің ерітіндісімен емдеудің қолданыстағы әдісімен байланысты, бұл терінің ластануын екі есеге дейін азайтады. Теріні антисептикпен емдеу кезінде инъекция алаңын механикалық тазарту маңызды. Антисептиктің оңтайлы әсері үшін уақыт қажет - шамамен 2-3 минут - ешқашан сақталмайтын аралық. Сонымен қатар, инъекция кезінде терінің пункциясы оның қорғаныш қасиеттерін бұзады және инфекциялық агенттердің жара каналы арқылы енуіне ықпал етеді.
Препараттың инъекциясы тіндердің бұзылуын тудырады, бұл физикалық-химиялық қасиеттерге, енгізілетін дәрілерге, зақымдайтын факторлардың әсер ету жиілігі мен ұзақтығына және негізгі ауруға байланысты. Мысалы, басқа дәрілік заттарға қарағанда гипертоникалық және май ерітінділері инъекциядан кейінгі асқынуларды тудыруы мүмкін. Статистикаға сүйенсек, асқынулар көбінесе магний сульфатына - 43,6%, анальгинге - 30,8%, кордиаминге - 5,5%, дәрумендерге - 4,9%, баралгин мен реопиринге 5,7% енгізгеннен кейін пайда болады. Абсцесс антибиотиктер, наркотикалық анальгетиктер, никотин қышқылы, но-шпа және басқа да спазмолитиктерді қабылдағаннан кейін жиі кездеседі.
Осылайша, инъекциялық ерітіндінің зақымдайтын әсері тіндерде қабыну инфильтратының пайда болуына әкелуі мүмкін және іріңді процестің дамуын қоздырушы факторға айналады.
Есіңізде болсын, препараттың агрессивтілігі инъекция техникасын бұзумен күшейеді. Ерітіндіні бірнеше рет енгізу тіндердің деградациялық және некротикалық өзгеруіне алып келеді және асептикалық немесе іріңді синтез қаупін арттырады.
Бұлшықетішілік инъекцияға арналған инъекциялық ерітіндінің үлкен көлемін жеткіліксіз терең (тері астына) инъекциялау препараттың талшықпен ұзақ уақыт байланыста болуына және инъекция орнында асептикалық қабыну процесінің пайда болуына байланысты тіндерге айтарлықтай зақым келтіреді.