65
Мектеп жасына дейінгі балалардың санасына тән ерек-
шелік-қоршаған дүниені тануға, білуге тырысу. Сондықтан ба-
лаға күрделі және беймәлім құбылыстарды қарапайым және тү-
сінікті түрде жеткізу, жұмбақ дүниеден бала танымына жақын
таныс нәрсеге көшу, бала күнделікті өмірден көріп-біліп жүрген
табиғи құбылыстарды таныс құбылыстармен салыстыра оты-
рып, олардың сана-сезіміне әсер ету – тәрбиешінің басты мін-
деттерінің бірі.
Бала сөзі көзбен көретін нақты заттар, құбылыстар негі-
зінде құралатыны белгілі. Сондықтан да, көптеген ғалымдар ба-
ланың сөздік қорын молайтуда негізгі орынды көрнекілік прин-
ципіне береді. Жүргізілген зерттеулерге сүйенсек, баланың бай-
ланыстыра сөйлеуін қалыптастыру үшін оларды табиғат құбы-
лыстарымен таныстырып, бақылау жүргізуге дағдыландырып,
сол арқылы байқағандарын айтқызу жұмыстары деген қорытын-
дыға келеміз.
Табиғи құбылыстар туралы түсініктер мен ұғымдарды
қалыптастыруда сөздің зор маңызы бар. Балалардың байланыс-
тырып сөйлеуінің және ана тілін меңгеріп алуы табиғатты сезіне
танумен бір тұтас байланыста жүзеге асады.
Бала тіл өнерін, сөз өнерін айналасындағы адамдардан
солармен қарым-қатынас жасаудың, сөйлесудің нәтижесінде
үйренеді. Балаға сөз үлгісін көрсететін бірінші отбасы десек,
сондай-ақ, ол үшін ең басты өнеге балабақшадағы тәрбиеші-пе-
дагогтардың сөзі, олардың сөйлесе білу тәсілдері, сөйлеу мәнері
бұдан да маңызды болмақ.
Баланы табиғаттың әсемдігін көре білуге, оны сезіммен
қабылдап, эстетикалық әсер алуға, табиғат құбылыстарының
ерекшеліктерін ажырата білуде әр түрлі әдіс-тәсілдер арқылы
әңгімелеуге, күнделікті іс-тәжірибеде байланыстырып сөйлей
білу дағдыларының қалыптаса бастайтынын байқаймыз.
Достарыңызбен бөлісу: