Мұғалімдер үшін марапаттың ең кереметі Ы
жүктеу/скачать 2,85 Mb. Pdf көрінісі
|
8.Оценки за урок. Батырмалы ортадан тепкіш электросорапты қондырғысымен мҧнайды ӛндіру Н.М. Жумагалиева, Батыс Қазақстан инженерлік-технологиялық колледжі, арнайы пән оқытушысы
Сабақтың мақсаты: 1. Білімділік: Оқушыларға штангасыз сораптардың түрлері, соның ішінде батырмалы ортадан тепкіш электросорапты қондырғысы және жұмыс істеу принциптері туралы толық білім беру және меңгерту. Оқығанын талдап, мәнін аша білуге үйрету, оқушының ӛзіндік пікірінің қалыптасуына ықпал жасау. 2. Дамытушылық: Пәнге және тақырыптың маңыздылығына деген қызығушылығын арттыру. Алған теориялық білімдерін қолдана алатындай есте сақтау, логикалық ойлау қабілетін және ғылыми дүниетанымын кеңейту.
ауызбіршілікке тәрбиелеу, патриоттық сезімдерін ояту. Сабақтың типі: Жаңа білімді меңгерту,білімді тексеру және бағалау. Сабақтың оқу әдісі: Баяндау,ой қозғау,сұрақ-жауап,танымдық ойындар арқылы оқушының белсенділігін арттыру,түсіндірмелі иллюстративті сызбалар. Қҧрал-жабдықтар: Плакат, үлестірмелі карточкалары, слайдтар, мультимидедиялық проектор, бейне таспалар. Сабақтың барысы: 1. Ҧйымдастыру бӛлімі: Оқушылармен амандасу. Оқушыларды түгелдеу және аудитория тазалығын тексеру. Сабақтың барысымен таныстыру, сабақтың мақсатымен таныстыру. 2. Ҥй тапсырмасын тапсыру. Оқушылар зейінін сабаққа аудару мақсатында ӛткен тақырыпты қайталау.(Слайдта берілген тақырыпшалар бойынша оқушылардан үй тапсырмасын сұрау.) Глагол «Ұстаз» №1 (66) 2015
42
1. Бірінші тапсырма бойынша оқушы ӛз түсінгенін айтады. 2.
3.
Үшінші тапсырма бойынша 1 оқушы бейне таспа бойынша сабақ айтады 4.
Тӛртінші тапсырма бойынша слайдта берілген суретке сипаттама береді 5.
Бесінші тапсырма бойынша 2 оқушыға техникалық диктант жазуға үлестірме карточкалары беріледі. (Оқушыларды үй тапсырмасы бойынша бағалаймын) 3. Жаңа тақырыпты тҥсіндіру: (Мультимедиялық проекторда слайд түрінде жаңа тақырып бойынша материалдар кӛрсетіледі.) Штангілі сораптардың онімділігінің аз болатындығына және қондырғыға күрделі жабдықтарды қажет ететіндігіне байланысты, сонымен бірге терең ұңғымаларға жіберілген штангілердің жиі үзілу қаупінің болуы және т.б. осындай кемшіліктері, штангалі сорапты қондырғыларды кең ауқымда пайдалануды азайтады.Сондықтан соңғы жылдары мұнай ұңғымаларын пайдалануға арналған штангісіз сораптар қолданыла бастады. Оның ішінде кәсіпшілікте кең тараған, ӛтe үлкен тереңдіктен мұнайды кӛтеру үшін жеткілікті жоғарылықты тудыра алатын батырылмалы ортадан тепкіш электросорап қондырғысы (БОТЭСҚ) қолданылуда.
Батырмалы ортадан тепкіш электрсорабы ұңғыдан сұйықты айдауда күнделікті ортадан тепкіш сораптан айырмашылығы жоқ олар жер бетіне сұйықты қӛтеру (перекачка) үшін қажет. Батырмалы ортадан тепкіш электрсорабы – бұл кӛпсатылы ортадан тепкіш сораптар, бір блокта 120- ға дейін саты саны бар. Айналысқа арнайы конструкциялы батырмалы электроқозғалтқышпен жүзеге асырылады. Электроқозғалтқыш жоғарыдан электроэнергиямен қоректенеді оған энергия кабельмен автотрансформатормен немесе трансформатордан басқару станциясы арқылы келеді, онда барлық бақылау - ӛлшеу құрылғысы мен автоматика орналасқан.
Электрортадан тепкіш сораптық қондырғы сонымен қатар жоғарғы, тайыз немесе қиғаш бағытталған ұңғымаларда пайдаланылады. Кӛлденең ӛлшемі бойынша электрортадан тепкіш сораптық қондырғының 4 түрі бар :
ЭОТСҚ 5А (130);
ЭОТСҚ 6 (144,3);
ЭОТСҚ 6А (148); Жақша ішіндегі сандар ЭОТСҚ агрегатының диаметрін білдіреді. Қолданылатын жабдықтар БОТЭСҚ жер үсті және жер асты жабдықтарынан тұрады. Жер үсті жабдықтарына: саға арматурасы , ысырма, барабан, трансформатор және басқару станциясы жатады.
«Ұстаз» №1 (66) 2015
43 Суретте БОТЭСҚ мен жабдықталған ұңғы саға арматурасы кӛрсетілген. 1-
Крестовина 2-
Бӛлінгіш корпус 3-
Резеңкелі тығыздауыш 4-
Желі шығысын саңылаусыздандыратын жер 5-
6-
Арматура құбыр сыртындағы газды құбыр 7-
Кері клапан Глоссариймен жұмыс. Оқушыларға карточка түрінде тапсырмалар беріледі. Жер асты жабдықтарына: кері және ағызу клапандары, кӛпсатылы электрлі сорап, газ айырғыш, батырмалы электроқозғалтқыш, протектор, компенсатор, СКҚ және электржелісі жатады. Саға арматурасы - ұңғымадан кӛтерілген ӛнімді монифольдқа бағыттау, кӛтергіш құбырлар тізбегін ілу, ұңғыма сағасын және құбыраралық кеңістікті саңылаусыздандыру, ұңғыма ӛнімін реттеу, ұңғыма жұмысын бақылау және ұңғымаға әр түрлі сұйықтарды, қоспа мен ерітінділерді жіберу қызметін атқарады. Ысырма – ұңғыма ішіне түсірілген электр желісінің дұрыс және тегіс түсірілуін қамтамасыз етеді. Трансформатор – кәсіпшілік есебінен алынатын токтың кернеуін арттыру және ұзын желі бойында кернеудің теңдеуін қалпына келтіру қызметін атқарады (380В) . Басқару станциясы – қондырғыны қолмен немесе автоматпен айыру жіне қосу үшін қажет. Барабан - электр желісін орау және шешу үшін арналған Кері клапаны – сорапты тоқтатқан кезде СКҚ тізбегіндегі сұйық деңгейін ұстап тұру үшін қажет. Ағызу клапаны – ұңғымадағы агрегатты кӛтеру кезінде СКҚ тізбегін сұйықтан босату үшін қажет. Протектор - май толтырылған электроқозғалтқыш қуысын қабат суы мен мұнайдың енуінен сақтауға мүмкіндік беретін құрылғы. Қозғалтқыш қуысы трансформатор майымен толтырылған қаппен біріккен. Компенсатор — БОТЭСҚ –ның май кӛлемін реттеуге арналған құрылғы. Ол , пайдалану уақыты кезінде қозғалтқыштың едәуір қызуы әсерінен ұлғаяды. Батырылмалы электроқозғалткыш (БЭҚ) — бұл ротормен қысқа тұйықталған үш фазалы токты асинхронды электроқозғалтқыш. Оның ұңғыма ішіне түсіруге мүмкіндік беретін тік бағытта (вертикальды) жасалған арнайы конструкциясы бар. Жұмыс істеу принципі Электр кӛзінен берілген электр тоғы трансформатор арқылы электр желісіне, одан электрқозғалтқышқа беріледі. Электр тоғы электоқозғалтқыш бӛлігін айналдырады. Кейін осы муфта арқылы жалғанған сорап білігіне беріледі. Яғни, сорап білігі айнала бастайды. Осының әсерінен биікте қондырылған жұмыс дӛңгелегі ортасына сорылып алынып, дискілер арасындағы канал арқылы периферияға жылжып, қалақшалар кӛмегімен ағызу клапанына лақтырылады. Осыдан диффузор арқылы СКҚ тізбегіне ӛтеді. Одан әрі қарай жер үстіне шығарылады. Бейне таспадан БОТСҚ-ның жұмыс жасау принципін түсіндіру.
Жаңа тақырып бойынша интелектуалды ойын, сӛзжұмбақ «Эрудит» беріледі Тақтада берілген тапсырмадан бүгінгі тақырыпқа қатысты 10 терминді табу керек. Тапсырма жауаптары: Сорап, ысырма, электроқозғалтқыш, компенсатор, манометр, пратектор, ағызу клапаны, сүзгі, газайырғыш, барабан. Сонымен қатар мультимедиялық тақтада слайд түрінде деңгей бойынша 3 ұяшық беріледі. Әр ұяшықта сұрақ саны ӛсе береді.
1. Батырмалы ортадан тепкіш электросорап қандай мақсатта қолданылады? «Ұстаз» №1 (66) 2015
44
1. Кӛлденең ӛлшемі бойынша электрортадан тепкіш сораптық қондырғының неше түрі бар? Атап ӛтіңіз.
2. БОТЭСҚ жабдықтары
1. БОТЭСҚ – ның ҰШСҚ –дан айырмашылығы 2. Электроқозғалтқышқа электр тогы қайдан беріледі? 3. БОТЭСҚ жұмыс істеу принципі Сабақ соңындаоқушыларға рефлексия ӛткіземін. Олардың алдына алдын-ала дайындалған қалақшалар беріледі. Қалақшалар арқылы кӛңіл-күйлерін кӛрсетеді.
Глоссарий жазып келу
Бағалау. Сабаққа белсене қатысқан және тапсырмаларды орындаған оқушыларды бағалау.
Фотоэффект қҧбылысын тҥсіндіру Эйнштейн формуласы
физика пәні мұғалімі, Ақсуат ЖОББМ, Теректі ауданы Мақсаты: 1) Фотоэффект туралы Эйнштейн формуласының жазылуы және оқылуы туралы түсінік беру.
2) Оқушылардың ӛз бетімен ізденуге, ӛз бетімен қорытынды жасауға үйрету, есеп шығару дағдысын қалыптастыру 3) Оқушылардың ғылымға қызығушылығын арттыру.
Сұрақтар арқылы жауап алу: 1.
2.
Денелердің температурасына байланысты сәуле шығару қалай ӛзгереді? 3.
Планк гипотезасы қалай оқылады? 4.
Квант дегеніміз не? 5.
Фотоэффект құбылысы дегеніміз не? 6.
Абсолют қара дене дегеніміз не?
Фотоэффект құбылысын түсіндіру жолын А.Эйнштейн тапты жарық толқындық толқындық корпускалық бӛлшектік дуализмі Кванттық кӛзқарас бойынша фотон бір квант энергияға ие болады: h
Металл бетіне түскен жарық фотонының энергиясын ондағы электрон жұтады. Осы кезде электрон металдан босап шығу мүмкіндігіне ие болады. Анықтама: Электронның металдан босап ұшып шығуы үшін жасайтын жұмысын электронның шығу жұмысы деп атайды. «Ұстаз» №1 (66) 2015
45 Сонымен, энергияның сақталу заңы бойынша жарық фотонының энергиясы электронның шығу жұмысына және оның 2 2 m E K ; кинетикалық энергиясына жұмсалады. 2 m 2 e
A h ; Эйнштейн формуласы. m e
- жылдамдығы, h – Планк тұрақтысы, h= 6.62*10 -34
Дж*с - жұтылған фотон жиілігі, А Ш – электронның шығу жұмысы. Фотоэффект құбылысы мына шарт орындалғанда ғана байқалады: Ø A h 0
толқын ұзындығын фотоэффектінің қызыл шекарасы де аталады. Мырыш үшін =370 мкм Калии үшін = 450 мкм Натрии үшін = 680 мкм фотоэлементке түсінік беру (құрылысы, жұмыс істеуі) фотоэффектінің қолданылуы IV. Практикалық кезең 1)
есеп 16.2, 16.3, 16.5, 2)
№25 18-нұсқа; (топшама беру) №25. Цезии толқын ұзындығы 0,589*10 -6 м сары махроматты жарықпен сәулелендірілген. Электронды шығару жұмысы 1,7*10 -19
Дж. Цезииден ұшып шыққан фотоэлектрондардың кинетикалық энергиясы: (h=6,63*10 -34
Дж*с, с=3*10 8 м/с) А) 1,6*10 -20
Дж В) 1,2*10 -18 Дж
С) 1,8*10 -19
Дж Д) 1,7*10 -19 Дж (дұрыс жауап) Е) 1,8*10 -20
Дж V. Сабақты бекіту.
Фотореле —
ӛндірісте , әр түрлі технологиялық процестерде, әскери істе қондырғыларды автоматты
түрде ағытып, қосу үшін қолданылады. фотоэффект ӛндірісте тұрмыстық техникада фототелеграф ғарыш
аппараты теледидар «Ұстаз» №1 (66) 2015
46 VI. Оқушыларды бағалау. VІІ. Ҥйге тапсырма §50, 39-жаттығу, №1, №2. VIII. Қосымша материалдар. 1. Эйнштейн ӛмірбаянымен таныстыру. (кеспе материалдар тарату) а) А.Эйнштейн қай жылы Нобель сыйлығының иегері атанды? (1921ж) б) Эйнштейн американдық Time журналында қандай атаққа ие болды? («Ғасыр адамы») в) Эйнштейн қай жылы дүниеге келді және қай жылы қайтыс болды? (1879-1955жж)
Всѐ о наречии ( грамматическая ). Весенний мотив (лексическая )
учитель русского языка и литературы, Новеньская СОШ, Зеленовский район Цель: повторить все темы о наречии, систематизировать знания учащихся по наречию. Задачи: по окончании урока учащиеся должны уметь рассказать всѐ о наречии, знать особенности данной части речи, уметь выделить наречие среди кратких прилагательных и слов категории состояния, умело употреблять наречия в речи, давать полные ответы, мыслить креативно.
ранжирование, афиширование, рефлексия. Оборудование и наглядность: букет цветов, вырезки сказочных персонажей, предметов, иллюстрации, карточки индивидуальной работы. Ход урока:
- Доброе утро, ребята! Скажите, пожалуйста, хотели бы вы, чтобы поскорее пришла весна? - Метод релаксации Я предлагаю вам закрыть глаза и представить, что над нами голубое небо. А под ногами земля. Земля, которая вдыхает весенний аромат полной грудью. Вдруг что-то лѐгкое коснулось вашей щеки. Прикосновение такое нежное и ласковое! Что это? Это луч. Луч весеннего апрельского солнышка. Вы жмуритесь от удовольствия, потому что не только ощущаете прикосновение солнечного лучика, но и отчѐтливо слышите его озорной смех, в котором звучит мотив первых цветов весны, открывших свои глазки. Откройте и вы свои глаза. Посмотрите на букет, он для вас. Я дарю вам по одному цветочку. Но это не просто цветок. Это весенний цветок - пожелание. Прочтите, что написано у каждого из вас на цветочке на цветке прикреплѐн листочек с наречиями, характеризующими учащихся). Какой частью речи являются выделенные слова? И так, мы с вами сегодня повторяем всѐ о наречии, а лексическая тема будет посвящена весне. II Осмысление и закрепление: 1 « Мозговой штурм» в виде игры с мячом по теории о наречии ( учитель кидает мяч, ученик, который ловит мяч, отвечает на вопрос) Вопросы: Наречие – это самостоятельная часть речи? На какие вопросы отвечает наречие? Что обозначает наречие? С какими частями речи употребляется наречие? От какой части речи образуется наречие? Может ли наречие образовываться при помощи суффиксов? Является ли приставка способом образования для наречия? Может ли наречие образоваться при помощи приставки и суффикса одновременно? «Ұстаз» №1 (66) 2015
47 Чем в предложении является наречие? Как отличить наречие от слов категории состояния? Назовите отличия наречий от кратких прилагательных? 2 Ранжирование (учащиеся в парах работают у доски) Наречие Слова категории состояния Краткие прилагательные Рассказать подробно Мне холодно Небо безоблачно Писать аккуратно В лесу тепло Туча черна Говорить грамотно На улице свежо Безгранично голубое
Цветок спит. Проснулся. Поднял голову и увидел солнышко. Улыбнулся ему. Всем своим телом потянулся к нему. Распрямился. Умылся росой. Стряхнул еѐ со своих листьев. Подарил улыбку другим цветам. 4 Творческое задание « Весенняя сказка» ( учащимся необходимо сочинить весеннюю сказку, используя наречия и сказочных героев, предметы, иллюстрации, находящиеся на столе учителя, а на доске из выбранного материала составить весенний сказочный коллаж). Ребята, работая над этим заданием, должны обращать внимание на колонку – путеводитель из предыдущего задания. 5 Афиширование работ III Рефлексия: Почувствовали ли вы хотя бы на минуту присутствие весны на уроке? С каким настроением вы пришли к концу урока? Что полезного вы взяли из урока? Где вам пригодятся полученные знания?
Мини-сочинение по темам (обязательно наличие наречий): - Чем пахнет моя весна? Весна – самое прекрасное время года. Какого цвета бывает весна? Однажды весной… V Комментирование оценок. Выступление эксперта, который в течение урока следил за ответами учащихся.
В. Ю. Драгунский «Он живой и светится»
Малокомплектная школа при ГУ ОДТС «Ивушка», г.Уральска
- формировать навыки аналитико - эстетической работы с литературным произведением, - познакомить учащихся с произведением В.Ю. Драгунского «Он живой и светится»,
- развивать навыки осознанного выразительного чтения, умение работать в группах, совместно определяя качества человека,
- дать понятие о светлячке, - совершенствовать навык чтения, – воспитывать гармонично развитую личность, внимательного, доброго, заботливого и мыслящего читателя.
«Ұстаз» №1 (66) 2015
48 1. Организация класса, готовность к уроку. ( слайд 1)
Мобилизующее начало урока. Психологический настрой учащихся. - Предлагаю прослушать песенку. (Интернет-ссылка: chudopesni.ru/svetlachok.php) 2. Сообщение темы урока. - Сегодня мы познакомимся с произведением Виктора Юзефовича Драгунского «Он живой и светится!». (с лайд № 2-7)
-Ребята, кто уже знаком с творчеством этого писателя?
Послушайте мой рассказ о нем. (рассказ учителя о Драгунском В.Ю.) 3. Этап подготовки к восприятию произведения.
-Рассказ, который мы будем читать, называется «Он живой и светится». Посмотрите на иллюстрацию к рассказу, прочитайте опорные слова и предположите, о чѐм может быть этот рассказ. Ученики высказывают свои предположения. Опорные слова: ждал маму, самосвал, светлячок, променял. (с лайд№8) 4. Первичное восприятие текста. - А сейчас самостоятельным чтением рассказа, проверим, оправдаются ли ваши предположения. Приготовьте карандаш, чтобы отметить при чтении непонятные для вас слова.
Учащиеся читают текст по очереди. -Ребята, вы прочитали рассказ, какие предположения подтвердились? - А кто является главным героем рассказа? -Этот мальчик и есть Денис Кораблѐв. Ну а что такое «светлячок»? (слайд №7. Рассказываю о светлячках)
жүктеу/скачать 2,85 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|