Мұханбетова С. М. Нұрзақова А. Н. Ұлттық есептер жүйесі
II-БӨліМ стУДеНттерДіҢ ӨЗіНДіК жҰМыстАры (сӨж)
жүктеу/скачать 1,22 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 1-тапсырма Тақырып : Өндіріс шоты 1.1
- 2-тапсырма Тақырып : табыстардың пайда болу шоты 2.1
- 3-тапсырма Тақырып : Алғашқы табыстарды бөлу шоты 3.1
- 4-тапсырма Тақырып : табыстарды қайта бөлу шоты 4.1
- 5-тапсырма Тақырып : түзетілген қолда бар табыстарды қайта бөлу шоты 5.1
- 6-тапсырма Тақырып : қолда бар табыстарды пайдалану шоты 6.1
- 7-тапсырма Тақырып : Капиталға байланысты операциялар шоты 7.1
- 8-тапсырма Тақырып : Ұеж-гі тауарлар және қызметтер шоты 8.1
- 1-қосымша қр Ұ еж -нің негізгі көрс еткіштері, млн.теңг е Көрс еткіштер 1995
| II-БӨліМ
стУДеНттерДіҢ ӨЗіНДіК жҰМыстАры (сӨж) Әр студент тапсырмаларды өз варианты бойынша орындайды. Тапсырманы орындау үшін варианттарға бөліну тәртібі төменде көрсетілген: жылдар секторлар 000 00 00 2003 Қаржылық емес мекемелер 1 2 3 4 5 Қаржылық мекемелер 6 7 8 9 10 Мемлекеттік мекемелер 11 12 13 14 15 Үй шаруашылықтары 16 17 18 19 20 Үй шаруашылықтарына қызмет көрсететін коммерциялық емес мекемелер 21 22 23 24 25 Мысалы, 1-вариант «Қаржылық емес мекемелер» секторы бойын- ша 1999 жылғы мәліметтерді пайдаланады, 13 –вариант «Мемлекет- тік мекемелер» секторы бойынша 2001 жылғы мәліметтерді пайда- ланады, т.с.с. 1-тапсырма Тақырып: Өндіріс шоты 1.1 №2-қосымшаның мәліметтерін қолдана отырып, экономиканың әр секторы үшін: 1. Өндіріс шотын құрыңыз; 2. Шоттың баланстық статьясын есептеңіз; 3. Жалпы шығарылған өнімдегі аралық тұтынудың үлесін анық- таңыз; 4. Өнімге және импортқа салынған салықтардың жалпы шыға- рылған өнімге қатынасын анықтаңыз; 4. Шот бөліктерінің құрылымын диаграмма түрінде бейнелеңіз; 5. Таза қосылған құнды анықтаңыз; 6. Шот көрсеткіштеріне динамикалық талдау жасаңыз; Осы тапсырманы орындау үшін әр студент өз вариантында көрсетілген жыл мәліметтерін сол жылдың алдында тұрған жыл мәліметтерімен салыстырады: 1,6,11,16,21 варианттар – 2003 жылды 1999 жылмен салыстырады; 2,7,12,17,22 варианттар – 2000 жылды 1999 жылмен салыстырады; 3,8,13,18,23 варианттар – 2001 жылды 2000 жылмен салыстырады; 4,9,14,19,24 варианттар – 2002 жылды 2001 жылмен салыстырады; 5,10,15,20,25 варианттар – 2003 жылды 2002 жылмен салыстырады. 7. Ішкі экономика секторларының жалпы шығарған өніміндегі жалпы қосылған құнның үлесін анықтаңыз; 8. Өндіріс тиімділігін анықтаңыз; 9. Салықтардың жалпы қосылған құнға қатынасын анықтаңыз; 10. Әр сектордың жалпы қосылған құнының өзгеруіне жеке факторлардың әсерін анықтаңыз. Есептелген көрсеткіштердің өзара байланысын тексеріңіз. Бұл тапсырманы орындау үшін төмендегі формулаларды қолданыңыз: Жалпы қосылған құнды мына теңдік арқылы көрсетуге болады: ЖҚҚ=∑Т×V×d ЖҚҚ Мұндағы, Т – жұмыспен қамтылған халықтың саны, V – бір жұмысшының еңбек өнімділігі, d ЖҚҚ – жалпы қосылған құнның жалпы шығарылған өнімдегі үлесі 1) ЖҚҚ-ның есепті мерзімдегі абсолютті өзгеруін былай көрсетуге болады: ∆ЖҚҚ = ∆ЖҚҚ - ∆ЖҚҚ 0 = ∑Т × V × d ЖҚҚ1 - ∑Т 0 × V 0 × d ЖҚҚ0 Әр фактордың әсері төмендегідей анықталады: ∆ЖҚҚ=∆ЖҚҚ(Т) + ∆ЖҚҚ(V) + ∆ЖҚҚ(d ЖҚҚ ) Мұндағы , ∆ЖҚҚ(Т) – еңбек шығындарының өзгеруінің жалпы қосылған құнға тигізген әсері; ∆ЖҚҚ(V) – еңбек өнімділігінің өзгеруінің жалпы қосылған құнға тигізген әсері; ∆ЖҚҚ(d ЖҚҚ ) – жалпы қосылған құнның жалпы шығарылған өнімдегі үлесінің өзгеруінің жалпы қосылған құнға тигізген әсері. Жеке факторлардың әсерін анықтау үшін тізбектеп қою әдісі қолданылады: а) еңбек шығындарының ЖҚҚ-ға әсерін анықтау үшін: ∆ЖҚҚ(Т) = ∑Т × V 0 × d ЖҚҚ0 - ∑Т 0 × V 0 × d ЖҚҚ0 б) еңбек өнімділігінің ЖҚҚ-ға әсерін анықтау үшін: ∆ЖҚҚ(V) = ∑Т × V × d ЖҚҚ0 - ∑Т × V 0 × d ЖҚҚ0 в) жалпы қосылған құнның жалпы шығарылған өнімдегі үлесінің әсерін анықтау үшін: ∆ЖҚҚ(d ЖҚҚ ) = ∑Т × V × d ЖҚҚ1 - ∑Т × V × d ЖҚҚ0 2) ЖҚҚ-ның есепті мерзімдегі базалық мерзіммен салыстырғандағы жалпы өзгеруін қатысты шама арқылы төмендегідей көрсетуге болады: I ЖҚҚ = = I T × I V × I dжққ Жеке факторлардың әсерін анықтау үшін келесі формулаларды пайдалануға болады: а) еңбек шығындарының ЖҚҚ-ға әсерін анықтау үшін: б) еңбек өнімділігінің ЖҚҚ-ға әсерін анықтау үшін: ∑ Т ×V ×d ЖҚҚ1 ∑ Т 0 ×V 0 ×d ЖҚҚ0 I Т = ∑ Т ×V 0 ×d ЖҚҚ0 ∑ Т 0 ×V 0 ×d ЖҚҚ0 I V = ∑ Т ×V ×d ЖҚҚ0 ∑ Т ×V 0 ×d ЖҚҚ0 113 в) жалпы қосылған құнның жалпы шығарылған өнімдегі үлесінің әсерін анықтау үшін: 3) ЖҚҚ-ды жалпы шығарылған өнім, жалпы шығарылған өнімдегі жеке секторлардың шығарған өнімінің үлесі және әр сектордың шығарған өніміндегі ЖҚҚ-ның үлесі көрсеткіштерінің көбейтіндісі ретінде көрсетуге болады: ЖҚҚ=ЖШӨ × dd жшө × dd жққ ЖҚҚ-ның жалпы абсолютті өзгеруі мына формуламен анықталады: ∆ЖҚҚ=∑ЖҚҚ - ∑ЖҚҚ 0 =∑ЖШӨ × dd жшө1 × dd жққ1 - ∑ЖШӨ 0 ×dd жшө0 ×dd жққ0 Жеке факторлардың әсерін анықтау үшін тізбектеп қою әдісін пайдалануға болады: а) жалпы шығарылған өнім көлемінің ЖҚҚ-ға әсерін анықтау үшін: ∆ЖҚҚ(ЖШӨ) = ∑ЖШӨ × dd жшө0 × dd жққ0 - ∑ЖШӨ 0 × dd жшө0 × dd жққ0 б) жалпы шығарылған өнімдегі жеке секторлардың үлесінің ЖҚҚ-ға әсерін анықтау үшін: ∆ЖҚҚ(d жшө ) = ∑ЖШӨ × dd жшө1 × dd жққ0 - ∑ЖШӨ × dd жшө0 × dd жққ0 в) әр сектордың шығарған өніміндегі ЖҚҚ-ның үлесінің әсерін анықтау үшін: ∆ЖҚҚ(d жққ ) = ∑ЖШӨ × dd жшө1 × dd жққ1 - ∑ЖШӨ × dd жшө1 × dd жққ0 Есептелген көрсеткіштердің өзара байланысын тексеріңіз. 4) Осы аталған көрсеткіштердің әсерін қатысты шама арқылы көрсету үшін келесі формулаларды пайдаланыңыздар: а) жалпы шығарылған өнім көлемінің ЖҚҚ-ға әсерін анықтау үшін: I dЖҚҚ = ∑ Т ×V ×d ЖҚҚ1 ∑ Т ×V ×d ЖҚҚ0 114 б) жалпы шығарылған өнімдегі жеке секторлардың үлесінің ЖҚҚ-ға әсерін анықтау үшін: в) әр сектордың шығарған өніміндегі ЖҚҚ-ның үлесінің әсерін анықтау үшін: 11. ЖІӨ-ді 1999 жылғы баға бойынша қайта бағалаңыз, ЖІӨ дефляторын анықтаңыз; 12. Осы шотты құруда өз секторыңыздың ерекшелігін көрсетіңіз; 13. Жан басына шаққандағы жалпы және таза ішкі өнімді анық- таңыз; 14. Қорытынды жасаңыз. 2-тапсырма Тақырып: табыстардың пайда болу шоты 2.1 №2-қосымшаның мәліметтерін қолдана отырып, экономиканың әр секторы үшін: 1. Табыстардың пайда болу шотын құрыңыз; 2. Шоттың баланстық статьясын есептеңіз; 3. Таза пайда/таза аралас табыс көрсеткішін анықтаңыз; 4. ЖІӨ-нің құрылымын есептеңіздер; 5. ЖІӨ-нің құрылымын диаграмма арқылы бейнелеңіздер; 6. Шот көрсеткіштеріне динамикалық талдау жасаңыз. Осы тапсырманы орындау үшін әр студент өз вариантында көрсетілген жыл мәліметтерін сол жылдың алдында тұрған жыл мәліметтерімен салыстырады: 1,6,11,16,21 варианттар – 2003 жылды 1999 жылмен салыстырады; 2,7,12,17,22 варианттар – 2000 жылды 1999 жылмен салыстырады; 3,8,13,18,23 варианттар – 2001 жылды 2000 жылмен салыстырады; I dжжқ = ∑ ЖШӨ ×d ЖШӨ0 ×d ЖҚҚ0 ∑ ЖШӨ 0 ×d ЖШӨ0 ×d ЖҚҚ0 I dжжқ = ∑ ЖШӨ ×d ЖШӨ1 ×d ЖҚҚ0 ∑ ЖШӨ ×d ЖШӨ0 ×d ЖҚҚ0 I dжжқ = ∑ ЖШӨ ×d ЖШӨ1 ×d ЖҚҚ1 ∑ ЖШӨ ×d ЖШӨ1 ×d ЖҚҚ0 4,9,14,19,24 варианттар – 2002 жылды 2001 жылмен салыстырады; 5,10,15,20,25 варианттар – 2003 жылды 2002 жылмен салыстырады. 7. Жалпы еңбекақыдағы жеке секторлардың үлесін анықтаңыз; 8. Ішкі экономика секторлары бойынша еңбекақының жалпы қосылған құнға қатынасын анықтау арқылы ЖІӨ-нің еңбекақы сыйымдылығын бағалаңыздар; 9. Еңбек тиімділігін сипаттау мақсатында еңбекақының және жалпы қосылған құнның өсу қарқынын салыстырыңыз; 10. Салықтар мен еңбекақы үлесінің өзгеруінің ЖІӨ-дегі жалпы пайданың үлесіне әсерін анықтаңыз; 11. Осы шотты құруда өз секторыңыздың ерекшелігін көрсетіңіз; 12. Қорытынды жасаңыз. 3-тапсырма Тақырып: Алғашқы табыстарды бөлу шоты 3.1 № 2-қосымшаның мәліметтерін қолдана отырып, экономиканың әр секторы үшін: 1. Алғашқы табыстарды бөлу шотын құрыңыз; 2. Шоттың баланстық статьясын есептеңіз; 3. Таза ұлттық табыс көрсеткішін анықтаңыз; 4. Жалпы ұлттық табыстың құрылымын анықтаңыз, алынған нәтижелерді диаграмма түрінде бейнелеңіз; 5. Шот көрсеткіштеріне динамикалық талдау жасаңыз. Осы тапсырманы орындау үшін әр студент өз вариантында көрсетілген жыл мәліметтерін сол жылдың алдында тұрған жыл мәліметтерімен салыстырады: 1,6,11,16,21 варианттар – 2003 жылды 1999 жылмен салыстырады; 2,7,12,17,22 варианттар – 2000 жылды 1999 жылмен салыстырады; 3,8,13,18,23 варианттар – 2001 жылды 2000 жылмен салыстырады; 4,9,14,19,24 варианттар – 2002 жылды 2001 жылмен салыстырады; 5,10,15,20,25 варианттар – 2003 жылды 2002 жылмен салыстырады. 6. Тұтас экономика және секторлар бойынша жалпы ұлттық табыстың(алғашқы табыстар сальдосының) жалпы шығарылған өнімдегі үлесін есептеңіз; 7. Қорытынды жасаңыз. 4-тапсырма Тақырып: табыстарды қайта бөлу шоты 4.1 №2-қосымшаның мәліметтерін қолдана отырып, экономиканың әр секторы үшін: 1. Табыстарды қайта бөлу шотын құрыңыз; 2. Шоттың баланстық статьясын есептеңіз; 3. Қолда бар таза табыс көрсеткішін анықтаңыз; 5. Халықтың жан басына шаққандағы қолда бар табысын анықтаңыз; 4. Қолда бар жалпы ұлттық табыстың құрылымын анықтаңыз, алынған нәтижелерді диаграмма түрінде бейнелеңіз; 5. Шот көрсеткіштеріне динамикалық талдау жасаңыз; Осы тапсырманы орындау үшін әр студент өз вариантында көрсетілген жыл мәліметтерін сол жылдың алдында тұрған жыл мәліметтерімен салыстырады: 1,6,11,16,21 варианттар – 2003 жылды 1999 жылмен салыстырады; 2,7,12,17,22 варианттар – 2000 жылды 1999 жылмен салыстырады; 3,8,13,18,23 варианттар – 2001 жылды 2000 жылмен салыстырады; 4,9,14,19,24 варианттар – 2002 жылды 2001 жылмен салыстырады; 5,10,15,20,25 варианттар – 2003 жылды 2002 жылмен салыстырады. 6. Қорытынды жасаңыз. 5-тапсырма Тақырып: түзетілген қолда бар табыстарды қайта бөлу шоты 5.1 №2-қосымшаның мәліметтерін қолдана отырып: 1. Түзетілген қолда бар табыстарды қайта бөлу шотын құрыңыз; 2. Шоттың баланстық статьясын анықтаңыз; 3. Шот бөліктерінің құрылымын диаграмма түрінде бейнелеңіз; 4. Осы шотты құруда өз секторыңыздың ерекшелігін айқындаңыз; 5. Қорытынды жасаңыз. 6-тапсырма Тақырып: қолда бар табыстарды пайдалану шоты 6.1 №2-қосымшаның мәліметтерін қолдана отырып, экономиканың әр секторы үшін: 1. Қолда бар табыстарды пайдалану шотын құрыңыз; 2. Шоттың баланстық статьясын есептеңіз; 3. Таза ұлттық жинақ көрсеткішін анықтаңыз; 4. Қолда бар жалпы ұлттық табыстың құрылымын анықтаңыз, алынған нәтижелерді диаграмма түрінде бейнелеңіз; 5.Үй шаруашылықтары, мемлекеттік мекемелер және үй шаруашылықтарына қызмет көрсететін коммерциялық емес мекемелер секторларының ақырғы тұтыну шығындарының тұтас экономиканың ақырғы тұтынуындағы үлесін анықтаңыз; 6. Шот көрсеткіштеріне динамикалық талдау жасаңыз. Осы тапсырманы орындау үшін әр студент өз вариантында көрсетілген жыл мәліметтерін сол жылдың алдында тұрған жыл мәліметтерімен салыстырады: 1,6,11,16,21 варианттар – 2003 жылды 1999 жылмен салыстырады; 2,7,12,17,22 варианттар – 2000 жылды 1999 жылмен салыстырады; 3,8,13,18,23 варианттар – 2001 жылды 2000 жылмен салыстырады; 4,9,14,19,24 варианттар – 2002 жылды 2001 жылмен салыстырады; 5,10,15,20,25 варианттар – 2003 жылды 2002 жылмен салыстырады. 7. Қорытынды жасаңыз. 7-тапсырма Тақырып: Капиталға байланысты операциялар шоты 7.1 №2-қосымшаның мәліметтерін қолдана отырып, экономиканың әр секторы үшін: 1. Капиталға байланысты операциялар шотын құрыңыз; 2. Шоттың баланстық статьясын есептеңіз; 3. Шот бөліктерінің құрылымын анықтаңыз, алынған нәтижелерді диаграмма түрінде бейнелеңіз; 4. «Қалған әлемнен» қабылданған және «Қалған әлемге» берілген трансферттердің өзара қатынасын есептеңіз; 4. Шот көрсеткіштеріне динамикалық талдау жасаңыз. Осы тапсырманы орындау үшін әр студент өз вариантында көрсетілген жыл мәліметтерін сол жылдың алдында тұрған жыл мәліметтерімен салыстырады: 1,6,11,16,21 варианттар – 2003 жылды 1999 жылмен салыстырады; 2,7,12,17,22 варианттар – 2000 жылды 1999 жылмен салыстырады; 3,8,13,18,23 варианттар – 2001 жылды 2000 жылмен салыстырады; 4,9,14,19,24 варианттар – 2002 жылды 2001 жылмен салыстырады; 5,10,15,20,25 варианттар – 2003 жылды 2002 жылмен салыстырады. 5. Қорытынды жасаңыз. 8-тапсырма Тақырып: Ұеж-гі тауарлар және қызметтер шоты 8.1 №2-қосымшаның мәліметтерін қолдана отырып: 1. Тауарлар және қызметтер шотын құрыңыз; 2. Статистикалық алшақтықты анықтаңыз; 3. Қорытынды жасаңыз. 1-қосымша қр Ұ еж -нің негізгі көрс еткіштері, млн.теңг е Көрс еткіштер 1995 1996 1997 1998 1999 Ж алпы шығарылған өнім,негізгі бағамен 2737 3316 3283 4133 Ара лық тұтыну 1392 1654 2230 Өнім мен импор тқа с алынған с алықт ар 0 84 0 Өнім мен импор тқа бөлінг ен с убсидиялар 3 ЖІӨ-нің нақты көлем индек сі, а лдыңғы жылға пайызб ен 91,8 100,5 101,7 98,1 102,7 Д еф лят ор, а лдыңғы жылға пайызб ен 260,9 138,9 116,1 105,7 113,3 Еңб ек ақы 379 0 645 653 Өндіріс пен импор т с алықт ары 134 153 174 Негізгі к апит алды тұтыну 154 254 239 Ақырғы тұтыну шығындары, бар лығы: оның ішінд е с ек тор лар б ойынша: -үй шар уашылығы с ек торы -мемлек еттік мек емелер с ек торы -үй шар уашылықт арына қыз мет көрс ететін ко ммерциялық еме с мек емелер с ек торы 0 138 1136 938 183 1386 0 0 1457 1674 1445 214 Ка пит алдың жа лпы қор лануы оның ішінд е -негізгі к апит алдың қор жина уы -м атериа лдық айна лым қор ларының өзг ер уі -құнды за тт ар ды т аза с атып а лу 237 234 3 - 244 - - - - 248 246 - 293 32 - Та уар лар және қыз меттер эк спор ты 395 499 584 Та уар лар және қыз меттер импор ты 442 0 604 0 0 Нақты ақырғы тұтыну оның ішінд е • Үй шар уашылықт ары - ақырғы тұтыну шығындары - за тт ай ныс андағы әле уметтік т ранс фер ттер • М емлек еттік мек емелер 803 0 1136 1063 938 73 1386 1457 1370 0 1674 1446 139 «Қа лған әлемнен» қабылданған а лғашқы т абыст ар оның ішінд е -еңб ек ақы -өндіріс пен импор т с алықт ары -меншік тен түск ен т абыст ар 3 - - 3 - - - - - 13 - «Қа лған әлемг е» б ерілг ен а лғашқы т абыст ар оның ішінд е -еңб ек ақы -өндіріс пен импор т с алықт ары -меншік тен түск ен т абыст ар - - 14 - - 14 - 31 3 - - «Қа лған әлемнен» қабылданған ағымдағы т ранс фер ттер «Қа лған әлемг е» б ерілг ен ағымдағы т ранс фер ттер «Қа лған әлемнен» қабылданған күр делі т ранс фер ттер 4 «Қа лған әлемг е» б ерілг ен күр делі т ранс фер ттер 36 31 38 34 37 Ха лықтың ор таша жылдық с аны, млн адам 15,8163 15,5782 15,3344 15,073 14,950 1-қосымшаның ж алғасы 1-қосымшаның ж алғасы қр Ұ еж -нің негізгі көрс еткіштері, млр д.теңг е Көрс еткіштер 2000 2001 2002 2003 2004 Ж алпы шығарылған өнім,негізгі бағамен 5442 7542 8930 11669,3 Ара лық тұтыну 3015 3932 4037 4632 6152,5 Өнім мен импор тқа с алынған с алықт ар 174 273 316 358,2 Өнім мен импор тқа бөлінг ен с убсидиялар 4 3 ЖІӨ-нің нақты көлем индек сі, а лдыңғы жылға пайызб ен 109,8 113,5 109,8 109,3 109,6 Д еф лят ор, а лдыңғы жылға пайызб ен 117,4 110,1 105,9 11 1,7 116,1 Еңб ек ақы 931 1236 Өндіріс пен импор т с алықт ары 324 384 453 544 Негізгі к апит алды тұтыну 420 498 Ақырғы тұтыну шығындары, бар лығы: оның ішінд е с ек тор лар б ойынша: -үй шар уашылығы с ек торы -мемлек еттік мек емелер с ек торы -үй шар уашылықт арына қыз мет көрс ететін ко ммерциялық еме с мек емелер с ек торы 314 0 2318 436 31 00 1994 435 3032 2434 64 3824 3053 Ка пит алдың жа лпы қор лануы оның ішінд е -негізгі к апит алдың қор жина уы -м атериа лдық айна лым қор ларының өзг ер уі -құнды за тт ар ды т аза с атып а лу 471 450 - 873 0 - 1030 0 123 - 0 123 - 1544 1472 - Та уар лар және қыз меттер эк спор ты 1471 1491 1774 2233 3066 Та уар лар және қыз меттер импор ты 2553 Нақты ақырғы тұтыну оның ішінд е • Үй шар уашылықт ары - ақырғы тұтыну шығындары - за тт ай ныс андағы әле уметтік т ранс фер ттер • М емлек еттік мек емелер 1923 0 163 2318 0 0 0 00 1994 273 232 3032 2434 327 0 3824 3467 3053 414 356 «Қа лған әлемнен» қабылданған а лғашқы т абыст ар оның ішінд е -еңб ек ақы -өндіріс пен импор т с алықт ары -меншік тен түск ен т абыст ар 0 - 34 - 33 37 - 36 41 - 40 «Қа лған әлемг е» б ерілг ен а лғашқы т абыст ар оның ішінд е -еңб ек ақы -өндіріс пен импор т с алықт ары -меншік тен түск ен т абыст ар - 0 - 193 - 184 301 34 - 439 - 383 «Қа лған әлемнен» қабылданған ағымдағы т ранс фер ттер 0 42 47 «Қа лған әлемг е» б ерілг ен ағымдағы т ранс фер ттер 24 48 113 «Қа лған әлемнен» қабылданған күр делі т ранс фер ттер 13 «Қа лған әлемг е» б ерілг ен күр делі т ранс фер ттер 42 35 23 Ха лықтың ор таша жылдық с аны, млн адам 14,8836 14,8583 14,8589 14,9092 15,0130 |