Microsoft Word на 5 формат doc
Антибиотиктерді алу технологиялары
жүктеу/скачать 1,42 Mb. Pdf көрінісі
|
клеткалық биотехнология негіздері
- Бұл бет үшін навигация:
- Антибиотиктер
- Антибиотик-про
| 3.1.1.1. Антибиотиктерді алу технологиялары
Өнеркəсіптік жолымен медицинада, ветеринарияда, ауыл шаруашылығында жəне ғылыми зерттеулерде кеңінен қолданы- латын антибиотиктерді алады. Антибиотиктер – микроор- ганизмерді таңдамалы зақымдайтын немесе жоятын əсер көр- сететін, табиғи биологиялық, химиялық қосылыс болып табы- лады. «Антибиотик» терминін 1889 жылы А.Вьюимен ұсынды. Антибиотиктерге ең бай көзі ретінде өмір сүретін организмдер топырақта кездеседі. Микроб текті антибиотиктер тағам өнеркə- сібінде қолданылады жəне инфекциялық ауруларды емдеуде қажет. Кейбір антибиотиктер тамақ өнеркəсібінде тез бұзылатын өнімдерге консервант ретінде қолдынылады. Медицина практикасында қолданылатын антибиотиктер актиномицеттермен (сəулелі саңырауқұлақтар), зеңді саңырау- құлақтармен, сонымен қатар кейбір бактериялармен өндіріледі. Бұл топтың препараттарына синтетикалық аналогтар мен табиғи антибиотиктердің туындылары да жатады. Антибиотиктерді зерттеу антибиотикке тұрақты микроорганизмдердің жəне анти- биотикке тəуелді штамдардың пайда болатынын анықтады. Сонымен қатар, антибиотиктерді ретсіз пайдалану адамдарда жəне жануарларда какдидомикозды, стафило- жəне стрептокок- кты аурулардың пайда болуына жəне асқорытудың бұзылуына алып келеді. Осы мəліметтерге орай, антибиотиктерді қолдану- дан шығару туралы пікірлер туды. Бірақ, қазіргі таңда анти- биотиктерді алмастыратын ешқандай дəрілік препарат жоқ. Көбіне бактерияларға əсер ететін антибиотиктер келесі топ- тар түрінде ұсынылған: • құрылымында β-лактамды сақинасы бар антибиотиктер (пенициллиндер, цефалоспориндер, карбапенемдер, монобак- тамдар); • макролидтер-құрылымында макроциклдік лактонды сақинасы бар антибиотиктер (эритромицин) жəне азалидтер (азитромицин); 33 • тетрациклиндер – құрылымдық негізі 4 конденсациялық 6 мүшелі циклдан тұратын антибиотиктер (тетрациклин жəне т.б.); • диоксиамино-фенилпропан туындысы (левомицетин); • аминогликозидтер–молекуласында амин қанттары бар антибиотиктер (стрептомицин, гентамицин жəне т.б.); • циклдік полипептидтер тобының антибиотиктері (поли- миксиндер); • линкозамидтер (линкомицин, клиндамицин жəне т.б.); • гликопептидтер (ванкомицин). Антибиотиктердің əсер ету молекулярлық механизмі бойынша мынадай топтарға бөлінеді: • бактерияның жасуша қабығына əсер ететін антибиотиктер (пенициллиндер, цефалоспориндер); • ақуыз синтезін бұзатын антибиотиктер (тетрациклиндер, левомицитин, аминогликозидтер жəне т.б.); • генетикалық кодтың тəртібін бұзатын антибиотиктер; • нуклеин қышқылының синтезін бұзатын антибиотиктер (мысалы, рифампицин); • цитоплазмалық мембрана өткізгішін бұзатын антибио- тиктер (мысалы, полимиксиндер). Антибиотиктерді ұзақ мерзімде қолдану осы препаратқа тұрақты патогенді организмдердің дамуына алып келеді. Сон- дықтан антибиотиктердің бір түрін екінші түрімен алмастырып отыру қажет. Ол үшін антибиотиктердің продуценті болып табылатын микроорганизмдерді табу керек. Антибиотик-про- жүктеу/скачать 1,42 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|