Министерство сельского хозяйства республики казахстан

246 
 
Жобаның  жалпы  құны = Тапсырмалар  мен  ресурстардың  фиксацияланған  құны + 
тағайындау құны. 
Тағайындау  құны = Ресурс  құны*  тағайындау  ұзақтылығы    (сағаттық  жүктемеде)   
немесе  
Тағайындау құны  = Ресурстардың фиксацияланған құны. 
Осылайша,  егер  кез  келген  ресурс  үшін  оның  қолданылу  шығыны  анықталса, MS 
Project  жеке  тапсырмалар  үшін ресурстардың  тағайындалуының шығынын  жəне  жобаға 
кететін жалпы шығындарды автоматы түрде есептейді.  
Еңбек  шығындары – бұл  адамдар,  құрылғылар  жəне  құрал-жабдықтар.  Еңбек 
шығындарының ерекшелігі тапсырмалардың аяқталуымен олар тауысылмайды жəне басқа 
тапсырмаларды орындауда қолданылуы мүмкін.  
Материалдық  ресурстар –  бұл  материалдар  мен  шикізаттар.  Олар  тапсырмаларды 
орындау  барысында  толық  пайдаланылады    жəне  басқа  тапсырмаларды  орындауға 
қолданыла алмайды, себебі таусылып қалады.  
Жеке ресурстар – бұл жеке адамдар немесе құрылғылар. 
 Топтық  (біріктірілген)  ресурстар – бұл  бірдей  немесе  өзара  алмастырыла  алатын 
ресурстар.  Мысалы,  редакторлар  немесе  секретарлар.  Біріктірілген  ресурстарға  кіретін 
барлық  жеке  ресурстар  бірдей  шығынға  ие  болады  жəне  осы  топ  үшін  анықталған  бір 
ресурстар  күнтізбесін  қолдануы  керек.   Олар  үшін  жеке  тағайындаулар  жəне  жеке 
демалыс күндерін жасауға болмайды.   
Фиксацияланған шығындар – бұл тапсырмалармен тікелей байланысқан шығындар. 
Еңбек  ресурстарының  шығындары    -  тапсырмаға  тағайындалған  əрбір  ресурстың 
шығындары.  Олар  жұмыс  мерзімімен  немесе  ресурсты  пайдалануға  кететін  уақыт 
шығынына жəне тағайындалумен байланысты.     
Жалпы шығындар – ресурстар мен  фиксацияланатын шығындар қосындысы.  
Еңбек ресурстарының  шығындары  төмендегі формула арқылы есептеледі: 
Ресурстар  шығындары=  уақыт  ресурстар  бірлігінің  шығындары *  тапсырмаларды 
орындауға кететін ресурстардың уақыт мөлшері. 
Мысалы: егер ресурс сағатына 250 теңге болса, ал уақыт 5 сағатқа белгіленсе, онда 
ресурс шығындары 750 теңге болады.  
Егер  тапсырмаға  бірнеше  ресурстар  тағайындалса,  онда  тапсырма  шығындары 
тағайындаулар шығындарының қосындысына тең болады.  
Материалдық  ресурстар  шығындары  тікелей  тапсырмалары  ұзақтылығына 
байланысты емес.  
Материалдық ресурстар шығындары = ресурс бірліктерінің саны * ресурс бірлігінің 
шығыны. 
MS Project ортасында ресурсты пайдалану құнын Resource information (Информация 
о  ресурсе)  терезесінің Costs (Затраты)  бөлімінде  Шығын  нормалары  кестесіне  мəндер 
енгізу арқылы анықталады [3].  
Cost rate table (Таблицы норм затрат)  бөлімі бірдей құрылымды 1-суретте, олар A, B, 
C, D жəне  E бағандарынан тұрады.  
 

247 
1-сурет. Cost rate table (Таблицы норм затрат)  бөлімі 
Ресурстар  кестесінің  сан/уақыт  бірлігі  форматында  ресурстар  төлемі  жүктемесін 
көрсетуге болады: 
Стандартты жүктеме (поле Standart Rate ) – кəдімгі жұмыс уақытындағы жұмыстар 
үшін; 
Үстеме жүктемесі (поле Overtime Rate)- үстеме жұмыс уақыттары үшін; 
Қолданылу  шығындары  (поле Per Use Cost) –жұмыс  уақытына  байланыссыз 
тағайындаулар үшін арнайы шығындар [4].   
Ресурс  жүктемелері  жобаның  орындалуы  барысында  өзгеріп  отыруы  мүмкін. 
Effective Date (Дата действия) өрісінде ресурстардың жаңа жүктемесі орын алатын күнді 
көрсетуге  болады.  Бұл  өрісті  кестенің  тек  екінші  жолынан  бастап  толтыру  керек. 
Жүктемелерді  абсолютті  сандық  мəнде,  не  алдыңғы  жолғыға  қарағанда  салыстырмалы 
пайыздық қатыста көрсетуге болады. Мысалы, +10%. 
Тапсырмаға  ресурсты  тағайындау  барысында  оның  құны  автоматы  түрде  мына 
формула арқылы анықталады: 
Тағайындау 
құны=ресурс 
жүктемесі*еңбек 
шығындары+ресурсты 
қолдану 
шығындары. 
Үнсіз  келісім  бойынша  ресурс  жүктемесі  шығындар  нормасының  А  бағанынан 
алынады.  Қажетті  жағдайда  басқа  шығындар  нормасы  кестелерін  көрсетуге  болады.  Ол 
үшін Task Usage (Использование  задач)  терезесінде  керекті  ресурсты  таңдай  отырып, 
Assignment Information (Информация  о  назначении)  терезесін  ашу  керек  жəне General 
(Общие)  тағайындаулардың  сұхбаттық  терезесінде Cost rate table (Таблица  норм  затрат) 
тізімінен баламалы шығындар нормалары кестесі көрсетіледі (2-сурет).  

248 
 
 
 
2-сурет. Тапсырмаға ресурсты тағайындау 
 
MS Project ортасында тапсырмалар құны мына формула арқылы есептеледі: 
Тапсырма құны = тағайындаулар құны +  белгіленген шығындар. 
Белгіленген  шығындар (fixed cost) – бұл  жобалық  ресурстардың  пайдаланылуына 
қатыссыз шығындар. Олар еңбек шығындарына тəуелді емес[4].   
Белгіленген  шығындарды Cost (Затраты)  кестесінің Fixed Cost (Фиксированные 
затраты ) өрісінде енгізуге болады (3-сурет).  
 
 
 
3-сурет. Белгіленген шығындарды Cost (Затраты) кестесі 
Қорыта  келгенде, MS PROJECT бағдарламасында  ақпараттық  технологиялар 
бойынша жобаны басқаратын моделді əзірлеу ақпараттық ағынға, инвестициялық үрдіске 
қатысушылардың көптігіне байланысты болашағы зор деп айтуға болады. 
 
Əдебиеттер 
1.  Богданов  В.В.  Управление  проектами  в MicrosoftProject 2003: Учебный  курс. – 
СПб.: Питер, 2004. 
2. Орлов С.А. Технологии разработки программного обеспечения: Учебник. – СПб.: 
Питер, 2002. 

249 
3. Əбілдаева Э. MS PROJECT БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ КӨМЕГІМЕН ЖОСПАРЛАУ
ЖƏНЕ БАСҚАРУ // Қорқыт ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университеті «Жоғары 
кəсіптік  білім  берудің  инновациялық  дамуы:  тəжірибесі,  мəселелері  жəне  келешегі» 
халықаралық  ғылыми-тəжірибелік  конференциясы  жинағы,  Қызылорда-2012  ж.18-19 
қазан,  
4. Əбілдаева  Э. 
Project  жобаларды  басқару  кешенінің  мүмкіндіктері // Қорқыт  Ата
мемлекеттік университерті жанындағы «Жас ғалымдар альянсы»  қоғамдық бірлестігінің 
«Жас  ғалымдар»  кеңесі  «Агробиологиялық  жəне  қолданбалы  зерттеулер»  ғылыми 
орталығы  ұйымдастырған  «Білім,  ғылым,  инновация:  өзекті  мəселелері  мен  даму 
жолдары» III республикалық  ғылыми-тəжірибелік  конференция  материалдары, 
Қызылорда-2012ж., 347-351бет 
Есболатова Ш., Тенгаева А., Султанбекова М. 
РАЗРАБОТКА МОДЕЛИ ДЛЯ УПРАВЛЕНИЯ ПРОЕКТАМИ В ПРОГРАММЕ  
MS PROJECT 
В  данной  статье  рассматривается  разработка  модели  для  управления  проектами  в 
программе MS Project. 
Ключевые  слова:  Проект,  цель,  ресурсы,  качество,  расчет  стоимости  проекта, 
затраты на оплату труда. 
EsbolatovaSh.,TengaevaA.,Sultanbekova M. 
DEVELOPMENT OF MODEL FOR A MANAGEMENT BY PROJECTS IN THE PROGRAM 
MS PROJECT 
In this article development of model is examined for a management by projects in the 
program MS Project. 
Keywords: Project, aim, resources, quality, calculation of cost of project, expenses on the 
remuneration of labour. 

250 
 
УДК 648.7:601.3.154.5 
 
Касымова Г.Т., Джобалаева Г.С., Əлібек Н.Б. 
 
Казахский национальный аграрный университет, г. Алматы 
Казахский национальный исследовательский технический университет им. 
К.И.Сатпаева, г. Алматы 
 
ОПРЕДЕЛЕНИЕ СОПРОТИВЛЕНИЯ ТЕПЛОПЕРЕДАЧИ ФРАГМЕНТОВ СТЕН ПО 
СПОСОБУ «ТЕПЛОВОГО ЯЩИКА» 
 
Аннотация 
В  статье  описывается  новый  метод  измерения  сопротивления  теплопередаче 
ограждающих  конструкций  строительных  сооружений  при  небольшой  разности 
температур  с  различных  сторон  ограждения.  Приведены  зависимости  поправочных 
коэффициентов 
н , 
 от  времени,  а  также  рассчитана  сопротивление  теплопередаче 
стены из красного кирпича. 
Ключевые  слова:  тепловой  поток,  плотность  теплового  потока,  теплопередача, 
инфракрасная  термограмма,  зона  прогрева,  тепловизор,  сопротивление  теплопередаче 
ограждающей конструкции 
 
Введение 
В последнее десятилетие существенно вырос интерес к применению инфракрасного 
(ИК)  тепловидения  в  строительстве.  Стимулировали  появление  практически  не 
существовавшего  ранее  рынка  услуг  по  энергоаудиту  строительных  сооружений,  что,  в 
свою очередь, привело к взрывному росту спроса на бюджетные  тепловизоры. С другой 
стороны,  именно  в  последнее  десятилетие  произошла  смена  поколений  инфракрасных 
(ИК)  тепловизоров,  обусловленная  разработкой  относительно  недорогих  матричных 
детекторов  ИК  излучения.  Цены  на  тепловизоры  снизились  чуть  ли  не  на  порядок, 
измерительные  модели  стали  доступны  небольшим  организациям  и  даже  физическим 
лицам. 
Материалы и методы 
Для  сокращения  длительности  процедуры  измерения  сопротивления  теплопередаче 
ограждающих  конструкций  строительных  сооружений  при  небольшой  разности 
температур  с  различных  сторон  ограждения  предложен  новый  способ,  в  котором 
дополнительно  измеряют  температуру  и  плотность  теплового  потока  на  поверхности 
ограждающей  конструкции,  противоположной  нагреву,  на  расстоянии  не  менее  двух 
максимальных  линейных  размеров  зоны  нагрева  от  центра  зоны  нагрева,  при  этом 
измерения температуры и плотности теплового потока нанагреваемой и противоположной 
поверхностях  ограждающей  конструкции  в  центре  зоны  нагрева  производят  в  момент 
времени  т,  когда  на  поверхности,  противоположной  нагреву,  разность  температуры  в 
центре  зоны  нагрева  и  дополнительно  измеренной  температуры,  а  также  разность 
плотности  теплового  потока  в  центре  зоны  нагрева  и  дополнительно  измеренной 
плотности,  превысят  пороги  чувствительности  соответствующих  измерительных 
устройств,  а  сопротивление  теплопередаче  ограждающей  конструкции  определяют  по 
формулам [1]:  
если тепловой поток измеряют на нагреваемой поверхности, 
 
 
н н
н, 
 
 
 
(1)
 
 

251 
если тепловой поток измеряют на противоположной поверхности,  
 
н
,
(2) 
причем поправочные коэффициенты 
н,  определяют из выражений:  
н
2.68 н
.
.
.
.
,
   (3) 
н
0.22 н
.
.
.
.
,
 (4) 
где  
R – сопротивление  теплопередаче  ограждающей  конструкции, 
н , 
 – 
температуры нагреваемой и противоположной поверхностей ограждающей конструкции в 
центре  зоны  нагрева  соответственно, 
н , 
 –  плотность  теплового  потока  на 
нагреваемой и противоположной поверхностях ограждающей конструкции в центре зоны 
нагрева  соответственно,  D – площадь  зоны  равномерного  нагрева,  L – толщина 
ограждающей  конструкции,  τ – время  измерения  температуры  и  плотности  теплового 
потока  на  поверхностях  ограждающей  конструкции  в  центре  зоны  нагрева,  λ – 
коэффициент теплопроводности материала ограждающей конструкции.  
Результаты и обсуждение 
Для  вычислений
н и
использовалась  компьютерная  программа  моделирования 
нестационарной теплопередачи в строительных конструкциях ThermoCalc-6L.  
На Рисунке 1 приведен общий вид реализации предлагаемого способа (H - линейный 
размер зоны нагрева). 
Рисунок 2 иллюстрирует  практическое  применение  способа  определения 
сопротивления теплопередаче: а) и б) внешний вид и крепление нагревателя к кирпичной 
стене;  в)  зона  прогрева (1х1)  м
2
  на  стене,  противоположной  нагреву  (инфракрасная 
термограмма). 
Рисунок – 1. Схема способа определения сопротивления теплопередаче 
ограждающей конструкции 

252 
 
 
                             а 
                                        б 
 
                                                                      в  
 
Рисунок – 2. Практическое применение способа определения сопротивления 
теплопередаче: а) внешний вид нагревателя; б) крепление нагревателя; в) зона прогрева 
(1x1) м
2
 на стене, к стене противоположной нагреву 
 
На Рисунке 3 приведены зависимости введенных выше поправочных коэффициентов 
н , 
от  времени  при  определении  сопротивления  теплопередаче  кирпичной  стенки 
толщиной 1 м, нагрев в зоне размером 1x1 м
2
 (получены с помощью программного пакета 
Mathematica). Очевидно, что при больших временах нагрева, соответствующих переходу в 
стационарный режим, коэффициенты 
н и   стремятся к 1. 
Проводилось  экспериментальное  определение  сопротивления  теплопередаче  стены 
из красного кирпича толщиной 0.7 м. Нагрев производился с внутренней стороны стены. 
Нагреватель  (Рисунок 2) был  изготовлен  в  соответствии  с  ГОСТ 31166-2003 [2] и 
представлял собой металлический ящик с одной открытой поверхностью размером (1x1) 
м
2
, стенки которого были утеплены теплоизоляционным материалом (изофлексом), обли-
цованным  внутри  отражающим  излучение  материалом  (фольгированным  пеноизолом). 
Суммарная мощность нагрева 2000 Вт. 
Для  измерения  температуры  нагрева  внутренней  и  наружной  сторон  стены 
использовался  тепловизор FLIR ThermaCam AGEMA 570. Диапазон  измеряемых 
температур: (-10...+350) 
о
С.  Температурная  чувствительность  (порог  чувствительности 
прибора): 0.1 
о
С. 
Для  измерения  плотности  теплового  потока  использовался  измеритель  теплового 
потока ИПП-2 (заводская калибровка по сертификату № 23/287/442). Диапазон измерения: 
(0-2000)  Вт/м.  Время  измерения: 3.5 минуты.  Основная  погрешность  (порог  чувствии-
тельности прибора): 5%. 

253 
Рисунок – 3. Зависимости поправочных коэффициентов
 кн, кп от времени 
На Рисунке 1, в показан вид теплового поля на поверхности кирпичной стены, про-
тиивоположной нагреву, через 24 часа после начала нагрева (инфракрасная термограмма). 
Таким  образом,  сопротивление  теплопередаче  стены  из  красного  кирпича, 
определенное по формуле (1) составило 
R = 0.306- (44 - 21.9)/7= 0.97 м
2
К/Вт, 
что близко к теоретическому значению: 
R = L/λ = 0.7/0.76 = 0.92 м
2
К/Вт. 
Погрешность  определения  сопротивления  теплопередаче  стены  составила 5.4
 %. 
Следует  заметить,  что  в  описанных  выше  экспериментальных  исследованиях  на 
стационарный  режим  температура  стены  вышла  только  через 7 суток,  что  подтверждает 
эффективность  (сокращение  времени  процедуры  измерений)  предложенного  способа 
определения сопротивления теплопередаче ограждающих конструкций. 
Выводы 
В рамках предложенной модели нестационарного нагрева элементов НОК тепловым 
потоком,  произвольно  изменяющимся  во  времени,  разработан  новый  метод  измерения 
сопротивления теплопередаче ограждающих конструкций строительных сооружений при 
небольшой  разности  температур  с  различных  сторон  ограждения,  что  позволило 
предложить алгоритм определения сопротивления теплопередаче НОК в нестационарных 
условиях с погрешностью до 10%.  
Литература 
1. Вавилов  В.П.,  Маринетти  С.,  Нестерук  Д.А.  Тепловизионная  оценка
сопротивления  теплопередаче  строительных  конструкций  в  нестационарных  условиях. 
//Дефектоскопия, 2009.– №7–С. 50-61  
2. ГОСТ 31166-2003 «Конструкции  ограждающие  зданий  и  сооружений.  Метод
калориметрического определения коэффициента теплопередачи»  

254 
 
Касымова Г.Т., Джобалаева Г.С., Əлібек Н.Б. 
 
«ЖЫЛУЛЫҚ ЖƏШІК» ТƏСІЛІ БОЙЫНША ҚАБЫРҒА ФРАГМЕНТІНІҢ ЖЫЛУЛЫҚ 
БЕРІЛІСКЕ КЕДЕРГІСІН АНЫҚТАУ 
 
Аңдатпа  
Мақалада қоршаудың əр жағынан температураның аз айырмашылығы болған кездегі 
құрылыс  ғимараттарының  қоршау  конструкциясының  жылулық  беріліске  кедергісін 
өлшеудің жаңа тəсілі сипатталады. 
н,  түзету коэффициенттерінің уақытқа байланысты 
келтірілген, сондай ақ қызыл кірпіштен қаланған қабырғаның жылулық беріліске кедергісі 
есептелген. 
Кілт  сөздер:  жылулық  ағын,  жылулық  ағынның  тығыздығы,  жылыту,  жылу  беру, 
инфроқызыл  термограмма,  аса  қызу  аймағы,  тепловизор,  қоршау  конструкциясының 
жылулық беріліске кедергісі. 
 
Kasymova G., Dzhobalaeva G., Alіbek N. 
 
DETERMINATION OF RESISTANCE TO HEAT TRANSFER WALL FRAGMENT BY THE 
METHOD OF "HEAT BOX" 
 
The article describes a new method for measuring the R-value of building structures with a 
small temperature difference with the various parties fences. The dependences  
н,   correction 
coefficients, from time to time, as well as the calculated thermal resistance of the walls of red 
brick. 
Keywords: heat flux, heat flux, heat transfer, infrared thermographs, warm zone, a thermal 
imager, R-value 
 
 
ƏОЖ  631.352.99 
 
Қожағұлова М.С., Жүнісбаев Б.Ж., Сапарбаев Е.Т. 
 
Қазақ ұлттық аграрлық университеті 
 
«МЕРЕКЕ» ПИЯЗ СОРТЫНЫҢ ФИЗИКАЛЫҚ-МЕХАНИКАЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ 
 
Аңдатпа 
Мақалада пияздың физикалық-механикалық қасиеттерін анықтаудың əдістемесі мен 
құралдар  тізбесі  келтірілген. «Мереке»  сортының  физикалық-механикалық  қасиеттерін 
эксперименталдық  зерттеу  деректерін  өңдеу  мен  талдау  нəтижесінде  пияз  пəлегі  мен 
арамшөпті  аластағыш  құрылғының  конструктивтік-режимдік  параметрлерін  айқындауға 
қажетті мағлұматтар алынған. 
Кілт сөздер: пəлек аластағыш құрылғы,пəлек диаметрі, пəлек биіктігі, бадана басы 
биіктігі,  арамшөп  биіктігі,  өсімдік  саны,  ортаквадраттық  ауытқу,  интервал,  ықтималдық, 
өзгеру коэффициенті. 
 
Кіріспе 
Пиязды жинау көптеген қиыншылықтармен байланысты келеді, соның біріне пиязды 
машинамен жинауды қиындататын егістіктердің арамшөппен ластануы жатады. Сіліккіш 
типтес  машинамен  жинау  кезінде  пияз  егістігін  жиым-терімге  алдын-ала  дайындамаса, 
онда  сіліккіш  аппараттың  айналушы  элементтері  бітеліп  қалады  да,  машина  өндірімді-

255 
лігінің төмендеуіне, оның сынуына, тазарту үшін жиі тоқтауға əкеледі. Осыған байланыс-
ты жиым-терім алдында арамшөпті аластау қажеттігі туындайды.  
Пиязды механикаландырылған түрде жинау міндетін шешу үшін жиым-терім маши-
налары  жұмыстық  органдарының  конструктивтік-режимдік  параметрлерін  есептеу  мен 
негіздеу үшін қажет оның физикалық-механикалық қасиеттері маңызды болып табылады.  
Материалдар жəне əдістер  
Пияз  пəлегі  мен  арамшөп  аластауды  қамтамасыз  ететін  пəлек  аластағыш  құрылғы-
ның қаптама (1), білік (2) жəне білікке көлденең жазықтыққа белгілі бір бұрышпен орна-
тылған пышақтардан (3) тұратын конструкциясын ұсынуға болады. Қаптаманың (1) пəлек 
шығаратын терезесі бар, оның төменгі бөлігі ашық түрде болады. Мұндай құрылғы пияз 
пəлегі  мен  арамшөпті  аластауды  екі  операцияда  орындайды:  пияз  пəлегі  мен  арамшөпті 
көтеру; оларды кесу жəне ұсақтау (1-сурет). 
1-сурет. Пəлек аластағыш  құрылғы сұлбасы 
1 – қаптама; 2 – білік; 3 – пышақтар 
Пəлек  аластағыш  құрылғының  конструктивтік-технологиялық  параметрлерін  негіз-
деуге  пияз  егістігінің  мынадай  физикалық-механикалық  қасиеттерін  зерттеу  қажет:  пияз 
егістігі жолағының ені; пияз баданасының топырақ үстіндегі бөлігінің ұзындығы; өсімдік-
тің  табиғи  күйдегі  биіктегі;  өсімдік  пəлегінің  ені;  үйкелістің  статикалық  коэффициенті;     
1 шаршы метрдегі өсімдік саны. 
«Мереке» пияз сортының физикалық-механикалық қасиеттерін зерттеу мемлекеттік 
стандарттар  талаптары  негізінде,  өсімдік,  топырақтың  физикалық-механикалық  қасиет-
терін  анықтауға  пайдаланылатын  əдістемеге,  Қазақ  ұлттық  аграрлық  университетінің 
«Механика  жəне  ауылшаруашылық  техникасын  құрылымдау»  кафедрасында  жасалған 
əдістемеге  сəйкес  Жамбыл  облысы  Мерке  ауданы  Сұрат  ауылындағы  «Қараш»  шаруа 
қожалығының пияз егістіктерінде жүргізілді.  «Мереке» пияз сортының физикалық-меха-
никалық қасиеттерін сандық мəндерін анықтау үшін пайдаланылатын прибор, құрал-сай-
ман жəне жабдық тізбесі өлшеулердің шекті мүмкін ауытқуларын есепке ала отырып, жап-
пай өлшеуге таңдап алынды жəне мəліметтер 1-кестеде келтірілген [1, 2]. 
Кесте 1 – «Мереке» пияз сортының физикалық-механикалық қасиеттерін анықтайтын 
прибор, құрал-сайман жəне жабдық тізбесі 
Өлшенетін 
көрсеткіш 
Прибор, құрал-сайман мен жабдық аталымы 
Өлшеудің ұйға-
рынды қателігі 
Қатараралықтың ені 
МЕСТ 11900-66 сəйкесті  
ЩЦ-ІІ-250-0,05 штангенциркулі  
± 5 мм 
Пияз пəлегі мен 
арамшөп ұзындығы 
МЕСТ 17435-72 сəйкесті  
ЛМП-300 сызғышы  
± 0,5 мм 

256 
 
Өсімдік пəлегінің 
диаметрі 
МЕСТ 166-80 сəйкесті  
ЩЦ-ІІ-250-0,05 штангенциркулі  
± 0,1 мм 
Үйкелістің 
статикалық бұрышы
Үйкелістің статикалық бұрышын  
анықтайтын прибор, жазықбет жиынтығы 
± 0
0
30
/
 мм 
 
Пияз  пəлегі  мен  арамшөптің  үйкелістік  қасиеттері  ішкі  жəне  сыртқы  үйкеліс  коэф-
фициенті арқылы анықталады. Ішкі үйкеліс коэффициенті пияз пəлектерінің өзара үйкелі-
сімен айқындалады. Біздің жүргізген тəжірибелерде «Мереке» сортының пияз пəлегі мен 
арамшөпті  болаттан  жасалған  пышақтармен  кесу  кезіндегі  үйкелістік  қасиеттері  зерде-
ленді. Тəжірибені қайталап жүргізу реті – он дүркін. Үйкелістің статикалық коэффициен-
тін анықтау үшін 2-суретке сəйкес көрсетілген прибор пайдаланылды [3].  
 
 
 
2-сурет. Үйкелістің статикалық бұрышын анықтайтын аспап сұлбасы 
1 – шкала; 2 – жебелік;  3 – көлбеу жазықтық; 4 – негіз; 5 – винт 

жүктеу/скачать 8,12 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: