Molecular Biology of the cell клетканың молекулалық биологиясы Алтыншы басылым, І том

жүктеу/скачать 52,26 Mb.

Pdf көрінісі

бет	244/330
Дата	27.09.2022
өлшемі	52,26 Mb.
	#40449

1 ... 240 241 242 243 244 245 246 247 ... 330

Байланысты:
alberts-kletkanyn-molekulalyk-1-tom-comp (1)

4.64-сурет. Адам мен шим- панзе лептин гендерінің кодтайтын аудандары тіз- бектерінің салыстырмасы

270 4-тарау. ДНҚ, хромосомалар мен геномдар
4.63-сурет.
Нуклеотидтік тізбек ақпараты
негізінде адамдар мен приматтар арақаты-
насын көрсететін филогенетикалық ағаш.
Барлық төрт түрдің геном тізбектері ортақ
ататек болған уақыттан бері тек 1.5%-ға ғана
ерекшеленеді. Өзгерістер екі ажырайтын
тармақта тәуелсіз орын алатындықтан жұп
бойынша салыстыру нәтижесінде соңғы ор-
тақ ататектен бері тізбектің екі мәрте ажы-
рағандығын көрсетеді. Мысалы, адам-оран-
гутан салыстырмасы 3%-дан сәл ғана артық
тізбек ажырауын, ал адам-шимпанзе салы-
стырмасы шамамен 1,2% айырмашылықты
көрсетеді (F.C. Chen and W.H. Li. Am. J. Hum.
Genet. 68: 444-456, 2001 көзінен өзгертіліп
алынған).
human
gorilla
chimp
protein
human
gorilla
chimp
protein
human
gorilla
chimp
protein
human
gorilla
chimp
protein
human
gorilla
chimp
protein
1
60
61
120
121
180
181
240
241
300
4.64-сурет.
Адам мен шим-
панзе лептин гендерінің
кодтайтын аудандары тіз-
бектерінің
салыстырмасы
негізінде ататектік тізбекті
анықтау. Ұзындығы 300 ну-
клеотидті құрайтын лептинді
кодтайтын геннің сегменті
көрсетілген. Лептин тағамда-
ну мен энергияны пайдала-
нуын реттейтін гормон болып
табылады. Жасыл түспен
таңбаланған
кодондарда
екі түр арасында толық 441
нуклеотидтің тек бесеуі ғана
ерекшеленеді. Осыған қоса,
бес нуклеотидтің ішінде
тек біреуі ғана кодталатын
амин қышқылын өзгертеді.
Горилланың бес нуклеотид
варианттары да көрсетілген.
Екі жағдайда горилла тізбегі
адам тізбегімен, ал басқа үш
жағдайда шимпанзе тізбегіне
сай болады. Соңғы ортақ ата-
тектің лептин генінің тізбегі
қандай болды? Эволюция
мутациялардың минималь-
дық санын қажет ететін жол-
мен жүргені тиімді. Сонымен,
соңғы ортақ ататекте лептин
генінің тізбегі сәйкес болған жағдайда адам мен шимпанзедегідей болды; сәйкес болмаған жағдайда
горилла тізбегі шешуші тізбек ретінде қолданылады. Лептин кодтайтын тізбектің тек 300 нуклеотид-
тері көрсетілген. Қалған 141 нуклеотиді адам мен шимпанзеде бірдей келеді.

ГЕНОМДАР ҚАЛАЙ ДАМИДЫ?
271
Адам мен шимпанзе сияқты жақын туыстас организмдер үшін гендер тізбектерін
қайта құру және соңғы ортақ ататекті анықтау, салыстырмалы түрде, оңай (

жүктеу/скачать 52,26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 240 241 242 243 244 245 246 247 ... 330