Молодой учёный

 «Министры и вице-министры».

Студенты делятся на 3 группы (студенты по очереди 

произносят триаду: «Вера. Надежда. Любовь») и полу-

чают карточки с какими-либо государственными пробле-

мами, например:

 

— в государстве началась эпидемия гриппа; (Вера)

 

— в государстве снизилась рождаемость; (Надежда)

 

— в государстве началась засуха. (Любовь)

В каждой группе один — министр, а остальные ви-

це-министры. Вице-министры поочередно высказывают 

свое мнение по той или иной проблеме. Выслушав всех, 

министр должен прийти к какому-либо решению. Затем 

«министры» из каждой группы рассказывают о своих ре-

шениях остальным группам. Затем преподаватель обсу-

ждает со студентами, какие решения министров были са-

мыми ответственными и почему?

Вопросы: 1. Какое качество проявили министры, соз-

давая свою программу? 2. Подумайте, а все ли мы об-

ладаем этим качеством — ответственность? Почему? 3. 

Как мы можем воспитать в себе ответственность? 4. Чув-

ствуете ли вы ответственность за кого-либо?

6.  Групповое пение. «Как здорово, что все мы здесь 

сегодня собрались!» (Митяев Олег).

Опыт показал, что существует потребность включать 

студентов в различные виды воспитательных работ (на-

пример — внеклассное мероприятие на тему: «Твори 

добро»  (интерпретация сказки «Двенадцать ме-

сяцев» с опорой на нравственно-духовные ценности 

или акция фестиваль студенческих видеороликов в об-

щеобразовательной школе), что дает им возможность 

осознать свое предназначение, о системы ценностей, со-

гласующихся с общечеловеческими идеалами, общенаци-

ональной казахстанской идеей и собственной уникально-

стью. Реализация этой цели была возможна при решении 

следующих задач проекта на тему: «Мы за здоровый образ 

жизни».

72

«Молодой учёный»  .  № 7.1 (87.1)   .  Апрель, 2015  г.

1.  Развитие глубинного понимания сущности следу-

ющих качеств: ответственность, забота;

2.  Раскрытие творческого потенциала студентов, 

умений и навыков общения;

3.  Воспитание духовно — нравственных ценно-

стей: забота и любовь к людям, ответственность за себя 

и других.

Форма проведения: фестиваль

Цель:

  Развитие творческого потенциала студентов, 

развитие и углубление представлений о здоровом образе 

жизни, ответственности и заботе о себе и других.

Участники: Студенты Кызылординского государствен-

ного университета им.КоркытАта будут проводить по 

предложенному плану.

Сроки проведения: февраль — апрель 2015 г.

1.  Проведение цикла круглых столов по факультетам 

на тему: «В здоровом теле — здоровый дух» (организа-

торы круглых столов — студенты) — первая декада фев-

раля

2.  Объявление о проведении фестиваля студенче-

ских видеороликов — первая декада февраля (во время 

проведения круглых столов).

3.  Подготовка и создание видеороликов студентов по 

теме «Мы за здоровый образ жизни» — вторая декада марта.

4.  Просмотр видеороликов и отбор лучших фильмов 

для реализации в период проведения акции в школе (фе-

стиваля) — первая декада апреля

Проведение фестиваля студенческих видеороликов 

в общеобразовательных школах г. Кызылорды.

Таким образом, дисциплина «Самопознание» явля-

ется одной из базовых в системе высшего профессио-

нального образования, полное и качественное усвоение 

которого способствует самосовершенствованию будущих 

специалистов.

Литература:

1.  Послание Президента РК Н. Назарбаева народу Казахстана «Нұрлы жол — Путь в будущее» 11 ноября 2014 г.

2.  Закон «Об образовании Республики Казахстан». Астана, 2007

3.  Назарбаева С. А. Этика жизни. Алматы. 2001. — 96 с.

Қазақ халқының тұрмысындағы ағаш өнерінің маңызын оқыту арқылы 

оқушыларда технология пәніне қызығушылығын арттыру

Утегенов Жанатбек Кенжебекович, педагогика ғылымдарының магистрі

Қорқыт Ата атындағы ҚМУ (Қызылорда қаласы, Қазақстан)

Айдаров Алкожа Турсункожаевич, технология пәнінің мұғалімі

№ 213 Қыркеңсе орта мектебі (Қызылорда қаласы, Қазақстан)

Қаншымбеков Серікқали Бектұрсынұлы, технология пәнінің мұғалімі

Қазалы № 24 орта мектеп (Қызылорда қаласы, Қазақстан)

Ж

алпы педагогикадағы «алыстан — жақынға, бел-

гіліден — белгісізге» ұстанымы бүгінгі жас ұр-

пақты тәрбиелеуде, әсіресе, халықтық педагогикада 

маңызы өте зор. Халықтық педагогика дегеніміз — тәрбие 

жөніндегі халықтардың ғасырлар бойы қалыптасқан пе-

дагогикалық білімі мен тәрбие тәжірибесінің жиын-

тығы. Қазіргі мектеп алдындағы негізгі міндеттің бірі 

әр жасөспірімнің қалыптасып дамуында өзі күнделікті 

өмірден көретін, еститін заттары мен құбылыстары үлкен 

орын алады. Қазақ халқының сан ғасырлар бойы жи-

налған мол тәжірибесі, танымдық мұрасы, салт — дәстүр, 

әдет — ғұрып, аңыз ертегілері, жұмбақ, мақал — мәтел, 

ұлттық ойындары ерекше тәрбиелік мәні бар, баға жетпес 

асыл қазына болып саналады [1].

Елбасымыз Н. Ә. Назарбаев «Қазақстан — 2030» Қа-

зақстан халқына жолдауында «Бүгінігі таңда қоғамның 

ұлттық мәдени тұрғыдан кемелденуі жас ұрпақты өз 

халқының рухани қазынысымен, ұлттық тәрбиенің озық, 

өнегелі, дәстүрлерімен тереңірек таныстыру, соның не-

гізінде жеке тұлғаны қалыптастырып, оның шығар-

машылық мүмкіндіктерін дамыту көзделеді» деген. Яғни, 

біздің егемен еліміздің болашағы жас ұрпақтың білімі мен 

тәрбиесінің деңгейі ғасырлар бойы жинақталып келген 

ұлттық педагогиканың негізінде деп түсінуіміз қажет.

Мектепте технология пәнінде, еңбекке баулу са-

бағында және сыныптан тыс жұмыстарда халықтық педа-

гогиканы пайдалану оқушылардың пәнге деген сүйіспен-

шілігін, қызығушылығын арттырып, білімді қабылдауға 

барынша қолайлы ықпалын тигізеді.

Мал шаруашылығымен айналысқан, көшпелі елдің 

барлық тіршілік болымысы табиғатта және табиғатпен 

біте қайнасып отырады. Ұлы далада көшпелі өмір сүруге 

бейімделген қазақ халқы өз мекен еткен кеңістіктің барша 

қадір қасиетін танып, біліп және сол кеңістіктегі құбылы-

старды уақытымен зерделеуге, теңестіруге, пайымдауға 

машықтанды. Осыған орай халқымыздың дәстүрлі білім 

73

“Young Scientist”  .  #7.1 (87.1)  .  April 2015

мен тәрбиелер жиынтығы — ғұмыр бойы жинақталған 

тәжірибелердің қорытындысы. Онда талай ғасырлар сүз-

гісінен өткен ұғымдар, түсініктер, пайымдар жатыр. Мә-

дени мұралар уақыт озып, қоғам дамыған сайын екше-

леніп, жаңарып жаңа мазмұнға ие болады. Сондықтан 

қазақ халқының мәдени мұралары адамзат баласының қол 

жеткізген дана пікірлері мен асыл ойларына, тәжірибелік 

тұжырымына өте бай. Тарихи зерттеулер тас дәуірден 

бері өмір сүріп келе жатқан қазақ халқының арғы ұр-

пақтарының малмен, егіншілікпен айналысып, жартылай 

көшпелі өмір сүргенін дәлелдейді. Тіршілік ету бары-

сында аталған кәсіптің барлығына еңбек құралдары қажет 

болды, әрі олардың сапалы болуына өте үлкен дәрежеде 

мән берілді. Көшпелі өмір сүру салты үнемі көшіп жүруге 

ыңғайлы тұрмыс бұйымдарының формасына әсер етті, 

яғни бұйымдар көбіне дөңгелек шар тектес не түбі жалпақ 

болуы керек болды. Мұндай пішіндер дала көшпенділері 

үшін өте қолайлы. Өзін қоршаған табиғатты заттар мен 

ондағы жүріп жатқан құбылыстар туралы ата — бабала-

рымыздың түйсінуі өте жоғары болды [2].

Ертеден келе жатқан дәстүр бойынша қазақ өте қо-

нақжай халық. Дастарханы мал өнімдері мен сүт өнім-

дерімен көмкерілген. Төрт түлік малдың сүтінен әр түрлі 

тәтті, дәмді тағамдар әзірлеп, дастархан байлығын арт-

тыра түскен. Олардың барлығы дерлік ағаш ыдыстарда 

сақталды [3]. Қазақ халқы көшпелі өмір сүргендіктен 

тұтынатын ыдыстары көбінесе ағаштан, теріден жасалып, 

ою — өрнектермен әшекейленген. Әсіресе тұрмыстық 

бұйымдардың көбісі ағаштан жасалды. Жасалатын бұй-

ымның қолдану мақсатына қарай материалы да әр түрлі 

ағаштан болды. Мысалы: бидай, жүгері түйетін келі-сап 

жиде ағашынан, бесік талдан, ыдыс аяқ сақтайтын бұй-

ымдар қарағайдан (иісі құрт-құмырсқа жолатпайды), 

сандық, ағаш кереует т. б. мақсатына қарай ағаш түрлерін 

таңдайды. Бұл бұйымдарды жасау мен дайындауда басқа 

ұлтқа қарағанда қазақ халқы өте шеберлік танытқан.

Қазақ халқының тұрмыс — тіршілігі ерте кезден — 

қоршаған ортамен етене байланысты болғандықтан тұр-

мыстағы қолданыс заттары мал өнімдерінен, ағаш бұй-

ымдарынан болады. Соған қарамастан, ғылым қанша 

қарыштап дамысада, жас ұрпақты өз халқының рухани 

қазынасымен, ұлттық тәрбиенің озық, өнегелі дәстүрімен 

тереңірек таныстыра отырып, жеке тұлғаны қалыпта-

стыру бүгінгі күннің өзекті мәселесі болып қала береді. 

Сондықтан мектепте жас ұрпаққа технология пәні мен ең-

бекке баулу сабағында ағаш өңдеу, онан жасалатын бұй-

ымдар туралы көбірек мәлімет беру үшін мынадай мақсат-

тарды алға қоямыз:

 

— Қазақ халқының тұрмысындағы ағаш өнерінің, 

онан жасалатын бұйымдардың маңызын оқыту арқылы 

оқушының еңбек, технология пәніне қызығушылығын 

арттырып, дамыту;

 

— Халықтық педагогика элементтерін пайдалана 

отырып, оқушылардың бойына халықтың мол тәжіри-

бесін, салт-дәстүр, әдет-ғұрпын сіңіру, адамгершілікке, 

имандылыққа, ізділікке тәрбиелеу;

 

— Ұлтжандылық сезімін оята отырып, еліне, туған 

жеріне, табиғатын қорғауға тәрбиелеу;

Алға қойған мақсаттарымызға жету үшін төмендегідей 

міндеттер бар:

 

— Оқушылардың сабақта алған теориялық білімі мен 

практиканың өзара байланысын дәлелдеуіне көз жеткізу;

 

— Оқушылардың пәнге қызығушылығын танымдық 

белсенділікті арттыратын қызықты тәжірибелер арқылы 

ояту;

 

— Оқушылардың біліктілігін арттыру;

 

— Оқушыларды өз бетімен ізденуге үйрету;

 

— Жаңа ақпараттық технология әдістерін қолдану 

арқылы білімдерін тереңдету;

 

— Оқушылардың болашақта мамандық таңдауына ой 

салып, әсер ету;

Жоғарыда аталған мақсаттарға жету үшін мектептегі 

пәнаралық байланыстың да маңызы зор. Мысалы, Қазақ 

халқының ерте замандағы өмірлік болмысы, құрал — 

жабдықтары, тұрмыстық бұйымдары, қару жарағы ту-

ралы мәліметті қазақ әдебиеті толықтырып отырады.

Қазақ халқының тұрмыс — тіршілігіндегі, шару-

ашылық жайындағы, қолөнер саласындағы ағаш өңдеу 

өнерінің маңыздылығы, онан жасалатын бұйымдар қазіргі 

таңда үлкен сұранысқа ие болуда, осының өзі оқушы-

ларда ағаш ұсталық өнеріне деген сүйіспеншілігін, қы-

зығушылығын арттыруда.

Оқушылардың ұлттық өнерге деген сүйіспеншілігін 

арттыру үшін әр сабақта оларға қазақ халқының өнерінің 

алғашқы даму кезеңін, ұсталық, зергерлік өнері туралы 

тарихи деректермен келтіріп, мол мәліметтер беріп оты-

рамыз. Олардың дәлелі ретінде ертедегі қолөнер бұйымда-

рының археологиялық қазба деректерінен мәліметтер бе-

реміз. Әр түрлі үлгіде жасалған ағаш бұйымдардың сан 

алуан түрлігі туралы түсінік берудің де мәні зор. Міне, 

осының негізінде ұлттық құндылықтарды қадірлеп, қа-

стерлеуге тәрбиеленеді.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1.  Шоқпарұлы Д. Қазақтың қолданбалы өнері. Алматы «Алматы кітап» 2007. 272 б.

2.  Кенжеахметұлы С. Қазақ халқының тұрмысы мен мәдениеті.«Алматы кітап» 2007.383 б.

3.  Дәркембайұлы Д. Қазақтың дарқан дастарқаны. Алматы «Алматы кітап» 2007. 186 бет

Молодой ученый

Ежемесячный научный журнал

№ 7.1 (87.1) / 2015

а

д Р е с

 

Р е д а к ц и и

:

420126, г. Казань, ул. Амирхана, 10а, а/я 231.

E-mail: info@moluch.ru

http://www.moluch.ru/

Учредитель и издатель:  

ООО «Издательство Молодой ученый»

ISSN 2072-0297

Тираж 1000 экз.

Отпечатано в типографии издательства «Молодой ученый», г. Казань, ул. Академика Арбузова, д. 4

Статьи, поступающие в редакцию, рецензируются.  

За достоверность сведений, изложенных в статьях, ответственность несут авторы.  

Мнение редакции может не совпадать с мнением авторов материалов.  

При перепечатке ссылка на журнал обязательна.

Материалы публикуются в авторской редакции.

Р

е д а к ц и о н н а я

 

к о л л е г и я

:

Главный редактор: 

Ахметова Г. Д.

Члены редакционной коллегии:

Ахметова М. Н.

Иванова Ю. В.

Каленский А. В.

Лактионов К. С.

Сараева Н. М.

Авдеюк О. А.

Алиева Т. И.

Ахметова В. В.

Брезгин В. С.

Данилов О. Е.

Дёмин А. В.

Дядюн К. В.

Желнова К. В.

Жуйкова Т. П.

Игнатова М. А.

Коварда В. В.

Комогорцев М. Г.

Котляров А. В.

Кузьмина В. М

Кучерявенко С. А.

Лескова Е. В.

Макеева И. А.

Матроскина Т. В.

Мусаева У. А.

Насимов М. О.

Прончев Г. Б.

Семахин А. М.

Сенюшкин Н. С.

Ткаченко И. Г.

Яхина А. С.

Ответственные редакторы: 

Кайнова Г. А., Осянина Е. И.

Международный редакционный совет:

Айрян З. Г. (Армения)

Арошидзе П. Л. (Грузия)

Атаев З. В. (Россия)

Борисов В. В. (Украина)

Велковска Г. Ц. (Болгария)

Гайич Т. (Сербия)

Данатаров А. (Туркменистан)

Данилов А. М. (Россия)

Досманбетова З. Р. (Казахстан)

Ешиев А. М. (Кыргызстан)

Игисинов Н. С. (Казахстан)

Кадыров К. Б. (Узбекистан)

Кайгородов И. Б. (Бразилия)

Каленский А. В. (Россия)

Козырева О. А. (Россия)

Куташов  В.А. (Россия)

Лю Цзюань (Китай)

Малес Л. В. (Украина)

Нагервадзе М. А. (Грузия)

Прокопьев Н. Я. (Россия)

Прокофьева М. А. (Казахстан)

Ребезов М. Б. (Россия)

Сорока Ю. Г. (Украина)

Узаков Г. Н. (Узбекистан)

Хоналиев Н. Х. (Таджикистан)

Хоссейни А. (Иран)

Шарипов А. К. (Казахстан)

Художник: Шишков Е. А.

Верстка: Голубцов М. В.