Жазушыныц Tim шурайлы, сездак коры мол болуы керек.
Бул — калам иесше койылар булжымас талап. Tin байлыгы
сез енершдеп мазмун байлыгына экеледь Ал халыккд кажет
шыгарма — мазмунды шыгарма.
Жазушыньщ
Tini
бай болуга тшс дегенде: ол езшщ сез
корын молайту ушш ылги гана тыцнан сез жасасын деп
ешим де айтпайды жене еркдшан олай ету мумкш де емес.
Жазушы езшщ сез кррын молыкгыру ушш жалпы халыкгык
тшдщ телегей-тендз бай кдзынасын, мумкшдтнше, молырак
Hrepyi,
оньщ килы-килы киын
api
кызьпс, кубылыстарын
жете
TyciHyi,
эр сездщ м а т
мен машнасындагы уланзгайыр
езгертулер мен енденулерд!, ауысулар мен алмасуларды,
кубылулар мен кулпыруларды дел ангара
6uiyi
кажет. Сонда
гана жазушы “езшщ сез корын мейлшше байытып, ерюм
6ip
колданып ебден ыгыр кьшган арзан сездерге
жоламайшн болады” (Беранже). Сонда гана жазушы ер
сезда тандап, талгап тауып, ойды анык, сезгмда незис жетгазер
тын жене тартымды суреттер жасай алады. Муньщ e3i
жазушы тиишн уш турл1 утымдылыгына —
дтдтке,
ыщиамдыкка, сулулыкка — непзделу! шарт.
Тш байлыгыньщ кдйнар кездер1 коп. Солардьщ 6ipi —
евздердщ кеп магыналылыгы (полисемия). Эр
сез жеке, атау
куйшде турып-ак бфнеше магынага ие. Бул сырды лингвисгер
сеэдеп тура магына жене туынды магына ретшде тусщщредо
де, “тура машнадагы сездер заттар мен кубылыстарга, сапа
мен белпге, ic-ерекетке тйселей багытталып,
туынды
магыналарга Караганда, айкын, дара кершетшш”* далелдейда.
Бул, ерше, назар аударарлыкжайг. Б1ракбкэгекереп — бхрыщай
лингвистик тургыдан даледденш, кррытылган туйщ-^гужырымдар
гана емес, эр сездеп алп кзеиетпц едеби шыгармаларда кзлай
KepiHyi.
Керкем сез. теориясы, бэршен бурын соган назар
аударады. Егер жазушы эр сездщ ар сипаттагы тура
lieM
туынды
машналарын ж т айьфа таньш, еркдйсьюын тек ез орнында
гана угымды крддана алса, сезбен жасалган суреттеп ой мен
угым, сыр мен сезшдеодтне жетеда де, осы аркылы шыгармага
ecqra эмоциялык куш дарытады. Ал баяндау мен суреттеудеп
двлдж — жазушы шебертгшщ ец ipi курларыньщ 6ipi.
Полисемюм кзламгер ушш тек осы жагдайда кажет.
Мысалга
дуние деген 6ip гана сезда алайык та, осы сеэде
II
*
К. Аханов
. Tin блш ш е Kipicne. Алматы, 1965, 154-бет.
194
ка шла магына бар екешн жене оларды кдламгерлер кдй
ретте кдлай крлдантанын созджтен кдрап керелис. “
Дуние
(зат eciM). 1.
Ралам, букш влем,
буюл жер жузь Дуниеде,
Достарыңызбен бөлісу: 
