Мутанова динара юлдашбаевна


Dialogue between journalist and a famous person



Pdf көрінісі
бет53/68
Дата24.05.2022
өлшемі2,26 Mb.
#35442
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   68
Байланысты:
Dissertation Mutanova.pdf Мәдениетаралық-коммуникативті құзіреттілік

Dialogue between journalist and a famous person 
Journalist: Hello! I would like to ask you several questions. Did you dream of 
this job in your childhood? 
Famous Person: Oh yes. as far as I remember myself. I have always been 
dreaming about being a singer. 
Journalist: What was your parents attitude to your choice? Famous Person: Well, 
they never took it seriously, but they saw that I was always singing and dancing. 
They always asked me to sing something if we had guests. 
Journalist: Were you following the traditional job requirements whilst choosing 
the job. 
Famous Person: I always knew that I would be a singer, so I didn't really follow 
any requirements, only my wishes and my heart. 
Journalist: How many jobs had you had before you knew that this was the only 
one? 
Famous Person: 1 was working as a waitress when I was in a colleague, and then 
I was a back vocal singer for a couple of years. There I realized even more, that I 
wanted to be a singer. 
Journalist: Did you make lots of friends being a singer?
Famous Person: Not really, I have been so busy all the time, that I have no time 
for making friends and meeting them. 
Journalist: Do you like your job? Do you get any job satisfaction? Famous 
Person: Oh. I love my job and I got really much satisfaction. But I am always tired 
and have little time for my family. 
Бұл әдісті пайдалану кезінде жаңа материалды ұсыну туралы әңгімелер
әрдайым диалог түрінде; грамматика құрылымы ұсынылған диалогтар мен 
естіленген сөйлеу үлгілері негізінде оқытылып; студенттер сөздерінің 
мағынасын және құрылымын берілген мазмұнда түсінуі керек болды. Тура әдіс 
пен аудио-тілдік әдіс коммуникативтік мәдениетті дамытуға бағытталған тіл 
үйрету әдістемесінің маңызды қадамы болды. 
Тілді бірлесе үйрену (Community Language Learning) -70-ші жылдардың 
басында Чарльз Каррен «Кеңес беру-оқыту» деп аталатын жаңа білім үлгісін 
жасады. Оқушылар «клиенттер» деп қарастырылды, ал мұғалім «кеңесші» 
ретінде қызмет жасады. Оқытушы оқушыларды тұтас ағза, бір оқушы ретінде 
қарастырды. Бұл әдістің ережесіне сәйкес студенттерге «What is 
communication», «Communication in our life», «Why is communication important in our 
life?», «Modes of communication and how to make it effective», т.б. тақырыптар 
бойынша қарым-қатынас, сұхбат жасау міндеттелді. Студенттерге айтқысы 
келетін ойларын айтқызып, тек қажет кезінде мұғалім оларға кейбір сөздерді 
аударуға көмектесті. Аталған әдістің басты ерекшелігі – сабақ барысында 


128 
аспаны қолдану. Болашақ ағылшын тілі мұғалімдері коммуникация 
тақырыбына сәйкес сұхбат құруда өз ойын айқын айтуға, дауыс ырғағын әңгіме 
барысына қарай дұрыс пайдалануға, тілсіз қарым-қатынас құралдарын дұрыс 
пайдалануға тырысты. 
Болашақ ағылшын тілі мұғалімдерінің коммуникативтік мәдениеттерін 
дамытуда пайдаланылған келесі әдіс - Silent Way деп аталып, әдістің атауы 
оның қандай әдіс екені туралы анықтама береді, яғни Silent Way әдісін 
қолданатын мұғалім сөйлеуден шектелген. Ол сабақ уақытында көп уақыт бойы 
үнсіз қалады, демек тілдік емес қарым-қатынас арқылы студенттерге айтқысы 
келген ақпаратты береді. Біздің іс-тәжірибеміз барысында аталған әдісті 
қолданудағы материалдар мыналарды қамтыды: 
- English sound/colour chart; 
- Word chart; 
- Fidel chart; 
- Teacher’s silence; 
- Peer correction; 
- Cuisenaire rods; 
- Self-correction gestures; 
- Structured feedback. 
Word chart тапсырмасын орындау болашақ ағылшын тілі мұғалімдеріне 
«like» сөзіне мағыналас сөзерді табу тапсырылды. Студенттер «to adore», «to be 
fond of», «love», «enjoy», «appreciate», «relish», «take delight in» сөздеріне «like»
сөзіне тікелей мағынас келмесе де, кейбір коммуникативтік жағдайларда 
аталған сөздерді қолдануға болатынын дәлелдеді. Студенттердің өзара 
әрекеттесуі, мұғалімнің үнсіздігімен қатар, өз қателерін түсінуге, ишара арқылы 
өзара коммуникация құруға, қарым-қатынастарын өзара талқылауға мүмкіндік 
берді. 
Жалпы физикалық әрекетті (Total Physical Response) іс-тәжірибемізде 
пайдаланудың негізгі мақсаттарының бірі – болашақ ағылшын тілі 
мұғалімдерін коммуникация барысында еркін сезінуге бағыттау. Әдістің негізін 
салушы Asher білім алушылардың шет тілін үйренуде ана тілін үйренудің 
табиғи жолын қалпына келтіру деп ойлады. Біздің іс-тәжірибемізде аталған 
әдісті қолдану барысында болашақ ағылшын тілі мұғалімдеріне тез қарым-
қатынас жасауда мәжбүр етпедік. Студенттер мұғалімді тыңдап, оның тілдік 
және тілдік емес әрекеттерін, ым, ишара, т.б қайталау арқылы коммуникативтік 
дағдыларын дамытуға тырысты. Білім алушылардыңкоммуникация жасауы 
үшін сөйлесуге шектеу қойылмады, барынша үнсіз қалып, дайын болған кезде 
ғана сөйледі. Сабақ үдерісінде жазбаша тіл ауызша тілмен ерекшеленді, 
болашақ ағылшын тілі мұғалімдерінің коммуникативтік мәдениетін, сөйлеу 
қабілеттерін дамыту үшін интерактивті тақтада суреттер, жағдайлар 
қолданылды. 
Интерактивті тақтада көрсетілген түрлі суреттер мен бейнетаспалардан 
білімгерлер коммуникативтік мәдениетті дамыту үшін білім беру жүйесі, 
құндылықтар, салт – дәстүрлер бойынша қабылданған мінез – құлық 


129 
үлгілерінің және оларды күнделікі байланыста үйлесімді жүзеге асыру 
қабілеттіне ие болу керек екенін ұғынды. Сабақты пысықтау кезеңінде біз 
жоғарыда атап өтілген «А-ден Z-ке дейін» әдісін пайдаландық. Білімгерлердің 
коммуникативтік мәдениетке деген көзқарасын анықтауға, коммуникативтік 
мәдениетті дамыту мақсатында алфавиттің әр әріпіне білімгерлер 
коммуникативтік мәдениетті анықтайтын қауымдастық, тұжырымдама немесе 
құбылыстарды таңдап, өз ойларымен бөліскенін ерекше атап өткіміз келеді. 
Сабақтың келесі ой толғау кезеңінде студенттер «коммуникация», 
«мәдениет», «қарым-қатынас» ұғымдарының шығу тегі, даму тарихы мен 
ғалымдардың берген анықтамаларын сұрақ-жауап әдісі арқылы айқындалды. 
Коммуникативтік мәдениетке байланысты сұрақтар талқыланып болғаннан 
кейін дәріс қорытындыланып, бағалау кезеңімен аяқталды. Дәріс сабағында 
білімгерлердің өтілген тақырып бойынша түсініктерін қалыптастырып, өздеріне 
қажетті көптеген мәліметтерді ойға түйді.
Алдағы мақсат эксперимент жүргізілген топтардағы білімгерлермен 
олардың дәріс кезінде алған білімдерін қорытып, жүйелеу дағдыларын 
қалыптастыру болды.
Сабақтың тақырыбы: «Тілдік және тілдік емес қатынастар»
Сабақтың мақсаты: білімгерлерге тілдік және тілдік емес қатынас туралы 
білімдерін, олардың мәдени ерекшеліктеріне байланысты алған білімдерін 
байқау болып, сабақ проблемалық дәріс түрінде жүргізілді. сабақтың 
ұйымдастыру нысандары ретінде таңдап алынды. 
Сабақтың кезеңдері: мәселені айқындау; мәселені шешу; мәселенің 
шешімін қолдану; ойсергек; қорытындылау кезеңі; және бағалау кезеңдерін
қамтыды. 
Практикалық сабақ барысында тілдік әне тілдік емес қарым-қатынастың 
айырмашылығын, маңызын, болашақ мұғалімнің аталған қатынас түрлерін 
қолдануының ерекшеліктерін, мұғалімнің коммуникативтік мәдениеті - 
коммуникативтік іс-әрекеттің білімін, дағдысын және тәжірибесін біріктіретін 
және оқу үдерісінде құндылықты өзара іс-қимыл ұйымдастыру қағидаларын 
анықтайтын кәсіптік маңызды тұлғалық сапа екенін, ал педагогикалық қызмет - 
педагогикалық өзара әрекеттесуге бағытталған, стандартты және стандартты 
емес педагогикалық тапсырмаларды шешуді өз ішіне алатынын түсінді. 
«Пирамида» әдісі белгілі бір тақырып бойынша пирамидалардың сөздерін 
жинақтады. Бұл әдіс білімді жүйелендіруге және топ болып ойлауды дамытуға 
бағытталған. «Сөздердің жинағы» әдісі білімгерлердің комбинаторлық 
қабілеттерін дамытты. Білімгерлер бірнеше сөздерге сөйлем немесе жағдайлар 
құрастырып оларды сөйлеу барысында қолданды. Мәселені шешу кезеңі, 
«Пирамида» әдісі арқылы жүзеге асты, яғни, білімгерлер тақырып бойынша 
интерактивті тақтадан пирамидалардың сөздерін жинақтады. Мысалы, тілдік 
қарым-қатынас тақырыпшасына білімгерлер: тіл, сөз, сөйлем, сөйлеу, дауыс 
ырғағы, пауза, жоғары дауыс, т.б. сөздерді; тілсіз қарым-қатынас 
тақырыппшасына: ым-ишарат, пантомимика, дауыс тембрі, дауыстылығы, 
сөздің тездігі, үзіліс, күлкі, көз арқылы контакт, жанасу, т.б сөздерді жинақтау


130 
арқылы мәселені айқындады. 
Жоғарыдағы аталған жаттығуларға білімгерлер бесенді қатысып, өз ой-
пікірлерімен бөлісті. Сабақ барысында қолданылған келесі әдіс - «Пресс-


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   68




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет