Н. Ю. Зуева (жауапты хатшы), О. Б. Алтынбекова, Г. Б. Мәдиева

141 
 
Вестник КазНУ. Серия филологическая. №5-6 (139-140). 2012 
 
 
 
 
 
ƏОЖ 82-1 
17.82.10  
 
А. Ахметова 
əл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың II курс магистранты,
 
Қазақстан, Алматы қ. 
E-mail: 
ainur1717@mail.ru
 
 
Жұмекен Нəжімеденов поэзиясындағы «түстер» сыры 
 
Мақалада  Жұмекен  Нəжімеденовтің  «Жеті  бояу»  жинағында  түр-түстерге  байланысты  өлеңдерінде    өң-
бояуларға байланысты атаулар бір заттың, құбылыстың түрін, түсін, сыртқы сипатын ғана білдіретіндігімен 
шектелмей, ауыспалы мағынада қолданылып, өмірдің жағымды-жағымсыз құбылыстары мен философиялық 
ұғым-түсініктерді, символдық мəн-мағыналарды аңғартады.  
Жұмекен  жырларының  басты  ерекшелігі – сөздерді  қазақи  ұлттық  танымда  сөйлетіп,  философиялық 
астарды  түрлі  бояулармен  бере  білуінде.  Ақын  поэзиясында  түр-түстерді  өте  ұтымды  қолданған.  Өлең-
деріндегі жеті бояу («Қара түс», «Сұр түс», «Көк түс», «Қызыл түс», «Қоңыр түс», «Сары түс», «Ақ түс») –   
қазақ  халқының  болмысын,  тұрмысы-танымындағы  дүниелік  қасиеттерін,  тарихын,  салт-дəстүрін,  мінезін, 
менталитетін  шаруашылығын  танытумен  бірге,  адамның  жалпы  өмірге  деген  əртүрлі  қарама-қарсылы 
көзқарасын, мінезін, ішкі жан-дүниесінің қайшылығын, т.б. білдіреді. Ақынның қарапайым болмысына қарап 
қазір əдеби жұртшылық арасында «Қоңыр өлең – Жұмекен» деген тіркес қалыптасқан.   
Ж.  Нəжімеденов  қолданған  түр-түстік  бояулар  оның  өлеңдеріндегі  өзіндік  дара  тілдік  бірліктер  болып 
табылады.  
Түйін сөздер: Жұмекен Нəжімеденов, ақын, поэзия, жалпыхалықтық ұғым, түр-түс атаулары. 
 
A. Akhmetova 
Secrets of the "light of the realities" in poetry Zhumeken Nazhimedenova 
 
Names of the color in the poetic collection "Zheti boyau" Zhumeken Nazhimedenova not limited to the definition 
of the color and type of event or what some things, but in an indirect using values, give the definition of the positive 
and negative aspects of life, symbolic meanings. 
The main feature of poetry Zhumeken is he passing the word Kazakh national knowledge, is able to present a 
philosophical subtext different colors. The poet in his poetry is very well used variety of colors. Seven colors in his 
poetry ("The black color", "The Grey color", "The Blue color", "The Red color", "The Brown color", "The Yellow 
color", "The White color") means being of the Kazakh people, worldly quality byteyskom knowledge, history, 
tradition, nature, mentality, economy, as well as opposing views on human life in general, the character, the inner 
contradictions of the world, etc. Looking at the simplicity of the poet's literary community is formed such a name as 
"Konur olen – Zhumeken". The different colors used J. Nazhimedenovym language units are individual in his poetry. 
The different colors used J. Nazhimedenov language units are individual in his poetry. 
Keywords: Zhumeken Nazhimedenov, poet, poetry, national confession, name of colors. 
 
А. Ахметова 
Секреты «светлых реалий» в поэзии Жумекена Нажимеденова 
 
Наименования, связанные с цветами, в стихотворном сборнике «Жеті бояу» Жумекена Нажимеденова не 
ограничиваются  лишь  определением  цвета  и  вида  какого  нибудь  явления  или  вещи,  но  и  используясь  в 
косвенном  значений,  дают  определение  положительных  и  отрицательных  явлений  жизни,  символических 
значений.  
Главная  особенность  поэзии  Жумекена  заключается  в  том,  что  он,  передавая  слова  казахского  нацио-
нального познания, умеет преподнести философский подтекст разными красками. Поэт в своей поэзии очень 
удачно  применил  разновидность  цветов.  Семь  цветов  в  его поэзии («Черный  цвет», «Серый  цвет», «Синий 
цвет», «Красный  цвет», «Коричневый  цвет», «Желтый  цвет», «Белый  цвет»)  означают  бытие  казахского 
народа,  мирские  качества  в  бытейском  познании,  историю,  традиции,  характер,  менталитет,  хозяйство,  а 
также противоположные взгляды человека на жизнь в общем, характер, противоречивость внутреннего мира 
и др.  Глядя на простоту поэта сейчас, среди литературной общественности сформировалось такое название,  
как  «Қоңыр өлең - Жұмекен». 
Различные  цвета,  использованные  Ж.  Нажимеденовым,  являются  индивидуальными  языковыми  еди-
ницами в его поэзии.  
 Ключевые слова:  Жумекен Нажимеденов, поэт, поэзия, общенародное признание, наименовании цветов. 
 
_____________________________
 
 
 
ҚазҰУ хабаршысы. Филология сериясы. №5-6 (139-140). 2012 
Жұмекен Нəжімеденов поэзиясындағы «түстер» сыры 

142 
 
 
 
ISSN 1563-0223                        Bulletin KazNU. Filology series. 
№5-6 (139-140). 2012 
Қазақ  поэзиясында  өзінің  ұлттық  стиль 
машығымен  дараланып  көрінетін  ақындардың 
бірі – Жұмекен Нəжімеденов. Оның 1979 жылы 
жарық  көрген  «Жеті  бояу»  жинағына  əртүрлі 
түстер  атауымен  аталатын  өлеңдері («Қара 
түс», «Сұр түс», «Көк түс», «Қызыл түс», «Қо-
ңыр  түс», «Сары  түс», «Ақ  түс») енген. Жұме-
кен  поэзиясының  стилі,  көркемдігі  қандай  деген 
мəселені  қозғар  болсақ,  əрине,  оның  ақындық 
толғаныс,  тебіреністерін  білдіруде  қолданған 
бояуларын айтар едік.  
Кез  келген  халықтың  ұлттық  əдебиеті  мен 
мəдениеті,  халықтық  наным-сенімдері,  халық-
тың ұлттық болмысы өз тілінде көрініс табатын 
халық  ұғымындағы  түр-түстік  ұғымдар,  сим-
волдар баға жетпес тілдік қазына болып табылады.
 
«Табиғаттағы  түр-түстердің  барлығы  əрқа-
шанда бір заттың, құбылыстың түрін, түсін, өң-
реңкін, сыртқы сипатын ғана  анықтаумен шек-
телмейді.  Сонымен  қатар,  түр-түс  атаулары 
мүлдем түр-түске қатысы жоқ, не одан бүгінде 
тым  алыстап  кеткен  ұғым-түсініктерді,  мəн-
мағыналарды,  жөн-жосықтарды  білдіретін  де 
қасиеттерге ие» [2, 11].  
Ақын  түр-түстің  əр  түрін    терең  филосо-
фиялық ой-cезіммен қолданғанын көреміз.
 
 
Жер бетіндегі əрбір халықтың шығу тегімен, 
ұлттық  танымымен,  салт-дəстүрімен  астасып 
жататын түстер құпиясы ақынды тереңге жете-
леп  əкетеді.  Қазақ  халқының  жанына  жақын 
түстердің бірі – қоңыр түс. Енді осы түс ақын-
ның түсінігінде қандай орын алды «Қоңыр түс» 
өлеңінде тоқталайық.  
 
Қоңыр шешем қоңыр кешті жамылып,  
көзін сулап қалып еді қамығып. 
Қоңыр жолға түсіп едім мен өстіп – 
қоңырқай ой маза берер емес түк. 
Қоңырайып жатыр алда жол əлі -   
кеудем кейде қоңыр күйге толады. 
Қоңыр əнмен қазақ бесік тербетіп,  
өргізіпті-ау қоңыр-қоңыр баланы. 
 
Осы  өлеңнің  ішінде  «қоңыр»  сөзі  өң,  түс 
мағынасында  қолданылып  тұр  ма  деген  сауал 
туындайды.  Ақын  мұнда  «қоңыр»  сөзін  түс 
ретінде  қолданбаған. «Қоңыр»  қазақ  халқында 
үлкен  философиялық  мəнге  ие  ұғымдардың 
бірі.  Өлеңде  «қоңыр»  сөзі  бірнеше  рет  қайта-
ланып  келіп,  өлеңнің  көркемдік  ажарын,  өңін 
кіргізіп, стильдік реңк үстеп, қазақ елінің міне-
зіне  тəн  қарапайымдылығы  мен  момындығын, 
мамыражай тыныш өмірін бейнелеп тұр.  
 
Қоңыр күпі, қоңыр дала, қоңыр үн…  
қоңыр күймен өтіп жатыр өмірім. 
Қоңыр күзде қоңыр шаруа күйбеңмен,  
қоңсы қонған қоңыр қызға үйленгем. 
Қоңыр-қоңыр күй тыңдап ем жасымда –  
Шешем қалды қоңыр төбе басында. 
Қоянжонға қоңыр ымырт түскенде  
Қоңырайып отырамын үстелге… 
 
Өлеңнің  өн  бойын  құрап  тұрған  «қоңыр 
шеше», «қоңыр кеш», «қоңыр жол», «қоңырқай 
ой», «қоңыр  күй», «қоңыр  əн», «қоңыр  бала», 
«қоңыр  күпі», «қоңыр  дала», «қоңыр  үн», «қо-
ңыр  күз», «қоңыр  шаруа», «қоңыр  қыз», «қо-
ңыр  төбе», «қоңыр  ымырт»  сияқты  тіркестер 
көшпенді  қазақтың  сахара  даласын,  филосо-
фиялық,  психологиялық  ой-танымын,  өнерін, 
тіршілігін,  шаруашылығын,  мінез-құлқын,  сы-
пайылығын,  қарапайымдылығын,  бəрін-бəрін 
көз  алдымызға  сурет  күйінде  алып  келеді. 
Өлеңдегі  «қоңыр»  сөзі  ақынның  идеясын  то-
лықтай  айқындап  отыр.  Жұмекеннің  бұл  сөзді 
қолдануының  мағынасы  терең.  Осы  ойымызды 
жазушы  Ə.Кекілбаев  «Қайран  Жұмекен,  осы 
бір  кіп-кішкентай  өлең  жолына  күллі  қазақтың 
баяғы  ата-баба  заманынан  бергі  бар-бар  тір-
лігін,  тірлік  кешіп  жатқан  өмір  ортасы,  мінез-
құлқы,  ұлттық  сипатын  сол  қалпында  бұлжыт-
пастан  мөлдіретіп, …мүсіндеп  шығарған  да 
қойған» деп түйіндейді. 
 
Қара көмір жанатыны - əдемі, 
қара судың ағатыны - əдемі. 
Қара көздің жақсы-ау күлімдегені, 
одан гөрі дала түні - əдемі. 
Құт кірерде қара жерге қақ тұрған, 
қара қазан қамы бала бақтырған. 
Қара қазақ қауіпті дерт, ауруын 
қара қойдың өкпесімен қақтырған.  
Қара көздің жасын түнге кептірген 
талай қара кезеңдерден өттім мен. 
Бірақ бабам «қара мал» ғып ырысын, 
Қасиетін – «қара шаңырақ» деп білген. 
 
«Қара  түс»  өлеңінде  қара  сөзінің  тура  сын-
дық мағынасымен қатар, қайғы-қасірет, қаралы 
сəт,  көңілсіздік,  сонымен  бірге  «қара  қазан», 
«қара  қазақ»,  т.б.  қазаққа  қасиетті,  берекелі 
мағыналарын  беретін  тіркестерді  ауыспалы 
мағынасында қолданғанын көреміз. 
 
Қара, қара! 
Көп қой қара сөз менде 
көнбейтұғын етістіктен өзге емге. 
Қара бояу, лағынат айтам мен саған, 
қара көңіл бір досымнан безгенде. 
Қара, қара! 
Көп ұғымға жат əлі, -  
маған жұрттың түсінігі батады. 
Қам көңіл жан қарғанғанда, қақырап 
«қара түрге тапсырдым» деп жатады. 
А. Ахметова 

143 
 
Вестник КазНУ. Серия филологическая. №5-6 (139-140). 2012 
 
 
қараға да ақ пейілмен қарау жөн, 
қара лента қоршағанша бейнеңді... 
 
«Қара» сөзінің негізгі мағынасы ақтың қара-
ма-қарсы  түрі.  Бұл  өлеңде  «қара»  басқа  мета-
фораланған  сөздерді  тіркестіріп  қайғы-мұңның 
белгісі ретінде («қара көңіл», «қара киіп жыла-
масын  аналар»),  киеліліктің,  қасиеттіліктің 
белгісі ретінде («қара қазан», «қара мал», «қара 
шаңырақ»),  табиғилық,  негізділік,  əдеміліктің 
негізі  ретінде («қара  көмір», «қара  су», «қара 
көз»),  жамандылықтың  белгісі  ретінде («қара 
түнге тапсырдым») қолданылған.  
«Сұр  түс»  өлеңін  оқи  отырып,  ақынның 
түсінік-танымында  «сұр»  жағымсыз  түстердің 
қатарына жатады. 
 
Темір қақпа, темір төсек – сұр бəрі 
ертеңді-кеш сұстанып кеп тұрғаны! 
Сұп-сұр ұшқын төгіп қалды сұр жанар, 
сұр жұдырық түйіледі ұрғалы. 
 
Беймаза, көңілсіз сұрғылт тартқан мекеннің, 
дүниенің  кейпін  елестетеді.  Ақынды  жегідей 
жеген  сұрқай  өмірдің  түсі  кеткен  тыныс-тір-
шілігінен көрініс береді.  
 
 
«Көк түс» өлеңі: 
Көктемгі жер бояуы да көк қой деп, 
көлеңдетіп киіп едің көк көйлек. 
Көл-дүниеден көкті ғана білуші ең, 
Кетер болсаң – көк зəріңді төкпей кет. 
Көктем еді-ау, көктем еді, дүбірлі 
көк бұлақтар көгал кезіп жүгірді. 
Көк кіреуке көзді айналған күндері 
көгіс тілің көк төбетпен бір үрді. 
Көктемеде көкек құсап көк, көк деп 
көк уыңды сөйлеп болдың, төкпектеп. 
Күте-күте, қуа-қуа көк түсті 
кеттің білем, ақырында, көк бет боп. 
Көктем өтті, жаз да кетті, күз жетті, 
енді əр мезгіл өз бояуын іздетті. 
Ал сен болсаң – баяғы сол көк, көк, көк –  
көк тіліңнен көк сөздерді төк, төк, төк!  
 
 
«Көк» сөзі қазақ тілінің түсіндірме сөздігін-
де  а)  заттың  көгілдір  аспан  тəрізді  түсі;  ə)  кө-
геріп шыққан өсімдік, өскен шөп деп көрсетіл-
ген.  Бұл  өлеңде  ақын  көктем  мезгілінде  Таби-
ғат-Ананың  көк  түске  енуі,  бетінде  бұлақ  суы 
сарқырап ағып жатқан көк шалғынды бейнелей 
келе,  осы  «көк»  сөзін  ауыспалы  мағынасында 
қолдана  отырып,  қазақ  халқындағы  «көкбет» 
деп долы, ашулы, ұрысқақ, арсыз, бетпақ, аузы-
нан  «ақ  ит  кіріп,  көк  ит  шығатын»  нешебір 
былапыт  сөздер  мен  қарғыстарды  айтатын 
«көкбеттерді» (көкбеттікке  салынатын  əсіресе, 
əйелдер қауымы болып келеді) сынайды.
 
 Ашу-
ызадан беті көгеріп, зəрі бетіне шыққан адамды 
«көкбет» деп атайды. «Көкбет» сөзі «көк» жəне 
«бет» сөзінің бірігуінен жасалған.  
Қазақ тілінде қызыл сөзіне қатыстық символ-
дық мағыналар көп. Жұмекен жырында да қызыл 
түсінің қолданылу аясының кеңдігін байқаймыз. 
 
Жырың қызыл ғой десе, 
Жауап əзір, таза арым: 
қызыл тілім сөйлесе, 
қызыл қанмен жазамын.  
Қызыл тілім тіпті ұзын, 
ұқсас қызыл тасқынға 
ант еткемін қып-қызыл 
қызыл жалау астында. 
 
«Қызыл  түс    –  өткірлік  белгісі.  Сөйлеуде, 
поэзияда  сөздің  шебер  қолданысында  қызыл 
түс  тура  мағынасында  емес,  ауыспалы  мағы-
нада қолданылуы жиі кездеседі». Ақынның жо-
ғарыдағы  «Қызыл  түс»  өлеңіндегі  қызыл  сөзі  
«қызыл  жыр», «қызыл  тіл»  тіркестері  «сөзге 
жүйрік», шешен» мағынасында алынып отыр: 
 
«Сары түс» өлеңі:  
Ағаш басы сарғайыпты – бар ма айып 
мезгіл жетті. 
Ойды ескіртіп алмайық. 
Жата-жата архивында ақылдың 
көп өлеңім қалған сынды сарғайып. 
Сары жел есті – сары бұта дір етті,                                                          
сары күзің сары қырман күретті... 
.......................................................... 
Сезген адам Нанның нағыз бояуын 
сап-сары ғып көрсе керек даланы! 
Сары жұртқа сара күйді шерте кеп, 
қарызымнан құтылмақ ем тер төлеп. 
Жасамақ боп алтын-жырды құм-сөзден 
сары қаламды қуып келем желкелеп.
 
 
Өлеңде  «сары»  сөзінің  негізгі  түстік  мағы-
насымен қатар, түрлі-түрлі ауыс мағыналары да 
бар. «Сары»  сөзі  тілімізде  жиі  қолданыста  бо-
латын,  көп  жағдайда  түсті  білдіретін  лексема. 
«Сары»  сөзі  сын  есім  мағынасында  қолданы-
лып, «сары  күздегі»  сары  қырманды,  ағаш  жа-
пырақтарының  сарғайған  түсін  білдірумен  қатар, 
«жұрт»  сөзімен  тіркесіп  ауыспалы  мағынасын-
да қолданылып тұр. Ақын «сары жұртына» ар-
налған «алтын-жырларын» (саф, таза жыр) тар-
туды өзіне міндет етеді.  
 
Қас суретші бақытсызды салса егер 
сап-сары ғып қойса керек жүректі. 
Жапырақтың сары тілі, ал, əне 
сары көл бетін жалап-жалап алады. 
 
«Сары» сөзінің ендігі бір мағынасы – уайым, 
қайғы, мұң-шерге, ұзаққа созылған əрекет, про-
ҚазҰУ хабаршысы. Филология сериясы. №5-6 (139-140). 2012 
Жұмекен Нəжімеденов поэзиясындағы «түстер» сыры 

144 
 
 
 
ISSN 1563-0223                        Bulletin KazNU. Filology series. 
№5-6 (139-140). 2012 
цеске  байланысты  жəне  сол  ұзақ  процестің 
нəтижесінде пайда болған əртүрлі сипатты біл-
діретін  сөздер.  Мəселен,  сары  сөзінен  уайым-
қайғыға байланысты пайда болған сары уайым, 
сарыла  күту  сөздерінде  сағыныш  мəні  жатса, 
сары  күз,  ұзынсары  тіркестерінен  ұзақ  уақыт 
түсінігі  аңғарылады.  Сары  сөзінің  негізінен 
сағыныштан  сарғаю,  сары  жамбас  болу,  сары 
төсек  тіркестері  де  қалыптасқан.  Ақын  мұнда 
адамның жүрегі мен сарғайған ағаш жапырағын 
сыртқы  пішімімен  бірдей  ұқсастықта  алып 
отыр.  Халық  ұғымында  «сағыныштан  сарғаю» 
фразеологизмі бар.  Уайым, қайғы жеп, қасірет 
шеккен бақытсыз адамның жан-дүниесін (жүре-
гін) «сары», «сарғаю» ұғымымен беріп отыр. . 
«Ақ түс» деген өлеңінде «Ақ деген не»? деп 
сауал қоя отырып,  
«Ақ деген не? Қиянаттан, тепкіден, Аман шық-
қан Ардың түсі деп білем», - деп, адамдық қасиет-
тің жоғары сатысы «Ар» мəселесін сөз етеді.  
 
Ерді асырап, Ар, адалдық атағы 
Ақ дүние мəз-мейрам боп жатады. 
Ақ дастархан, 
ақ жаға, 
ақ көңілдің 
тек оп-оңай кірлейтіні – батады. 
 
Жырым – аппақ, 
 
жырды жазар парақ та ақ, 
көлеңкең де кейде ақ сынды... бəрі аппақ.   
 
Бұл  өлеңде  «ақ»  сөзі  тура  мағынасында  «ақ 
бұлт», «ақ  жаға», «ақ  нан», «ақ  парақ», «ақ 
шың», «аппақ  жаңбыр», «ақ  қағаз»,  ауыспалы 
мағынасында  «ардың  түсі», «ақ  дүние», «ақ 
дастархан», «ақ  көңіл», «ақ  ой», «ақ  тілеу», 
«жырым-аппақ»  деген  тіркестер  жұмсалған. 
Мұнда  «ақ»  сөзі  кіршіксіз,  таза,  адал,  əді-
летсіздік, жамандық мағыналарында қолданыл-
ған.  Осы  сөз  арқылы  адам  бойындағы  жақ-
сылы-жаманды мінездері де беріледі.   
Бұл  мақалада  Жұмекен  Нəжімеденов  поэ-
зиясында кездесетін түр-түс атауларының қазақ 
халқында белгілі бір ұғымға ие екендігін анық-
тап,  сол  бояулардың  танымдық,  ұлттық,  мə-
дени,  фондық  мағыналарын  қазақ  халқының  
əлемді  тану бейнесімен тығыз  байланысты  екен-
дігіне көз жеткіздік.  
Сонымен  ақын  поэзиясында  түр,  түс,  бояу-
ларды  қолдану  арқылы  өмірдегі  əділетсіздік, 
арамдық,  адалдық,  аңқаулық,  қулық,  махаббат, 
зұлымдық, ерлік, ездік, көлеңкелі тұстарын  сөз 
етеді.  Поэзиядағы  боялар  ақынның  айтпақ  ой-
толғауларына  үстеме  мəн  беруге  көмектесетін 
құралға айналып кеткен.  
  
Əдебиеттер 
 
1 Кеңшілікұлы А. Қазақ жырының тұңғиығы // Таңшолпан. – 2001. – №3.  
2  Лауланбекова  Р.Т.  Түр - түс  компонентті  күрделі  аталымдардың  танымдық  сипаты  (сын  есім + зат  есім  үлгісі 
бойынша): Филол. ғыл. канд. ғыл. дəр. алу үшін дайынд. дисс. авторефераты. – Алматы, 2010. 
3 Нəжімеденов Ж. Үш томдық шығармалар жинағы: Өлеңдер мен поэма. – Алматы: Жазушы, 1996. – Т. 2. – 456 б.  
 
References 
 
1 Keңshіlіkұly A. Қazaқ zhyrynyң tұңғiyғy // Taңsholpan. – 2001. –  № 3. 
2 Laulanbekova R.T. Tүr - tүs komponenttі kүrdelі atalymdardyң tanymdyқ sipaty (syn esіm + zat esіm үlgіsі boyynsha). Filol. 
ғyl.kand.ғyl.dər. alu үshіn dayynd. diss. Avtoreferaty. – Almaty, 2010. 
3 Nəzhіmedenov Zh. Үsh tomdyқ shyғarmalar zhinaғy: Өleңder men poema. – Almaty: Zhazushy, 1996. – T. 2. –  456 b. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
А. Ахметова 

145 
 
Вестник КазНУ. Серия филологическая. №5-6 (139-140). 2012 
 
 
 
 
 
УДК 81:001.12/.18 
 
Ч.О. Байгунакова 
магистрант I кура КазгосженПУ,
 
 Казахстан, г. Алматы 
E-mail: 
chinara_111@mail.ru
 
 
Проблемы исследования политического дискурса в когнитивной лингвистике 
 
В статье рассматриваются проблемы исследования политического дискурса в когнитивной лингвистике. 
Основная задача лингвистического анализа политического дискурса (Political Linguistic Discourse Analysis) – 
вскрыть механизм сложных взаимоотношений между языком, властью и обществом. Изучение политической 
лингвистики  помогает  лучше  разбираться  в  происходящих  в  современном  мире  политических  процессах,  а 
также  видеть  подлинный  смысл  выступлений  политических  лидеров  и  используемые  ими  способы 
манипуляции общественным сознанием. 
Отметим,  что  политический  дискурс  относится  к  особому  типу  общения,  для  которого  характерна 
высокая  степень  манипулирования  сознанием  людей,  и  поэтому  выявление  механизмов  политической 
коммуникации  представляется  значимым  для  определения  характеристик  языка  как  средства  воздействия. 
Таким  образом,  методы  исследования  политического  дискурса  направлены  на  выявление  содержательной 
связи между политикой и языком. 
Ключевые  слова:  политический  дискурс,  когнитивная  лингвистика,  манипуляция,  общественное  сознание, 
политическая коммуникация, лингвистический анализ политического дискурса, политический язык. 
 
Sh.O. Baygunakova 
Problems in the study of political discourse in cognitive linguistics 
 
The article deals with the problem of political discourse in studies of cognitive linguistics. The main task of 
Political Linguistic Discourse Analysis is to show the complicated relationship between a language, power and 
society. Study of Political Linguistic helps to hot only understand better world current events but also realize the role 
of political leaders and their ways in public manipulation. The author marks that political discourse refers to a special 
type of communication which is characterized by tho high level manipation in conscience peoples. That’s why 
defining the process of political communication is very important for using language characteristics as way of affect. 
Therefore the methods of research of political discourse are pointed to find out the contextual links between the 
politics and language. 
Keywords: political discourse, cognitive linguistics, manipulation, social consciousness, political commu-
nication, linguistic analysis of political discourse, political language. 
 
Ш.О. Байғонақова 
Когнитивті лингвистикадағы саяси дискурсты зерттеу мəселелері 
          
Мақалада  саяси  дискурсты  когнитивті  лингвистикада  зерттеу  мəселелері  туралы  айтылады.  Саяси 
дискурсты  лингвистикалық  талдаудың  негізгі  мақсаты  тіл,  қоғам  жəне  билік  арасындағы  күрделі  қарым-
қатынас  механизмін  ашу  болып  табылады.  Лингвистикадағы  саяси  дискурсты  зерттеу,  қазіргі  замандағы 
саяси  үдерістер  мен  саясат  көшбасшыларының  жұрт  алдындағы  сөйлеген  сөздерінің  мағынасын  тереңірек 
түсініп, қоғам санасын алдарқату мақсатындағы қолданылған əдіс-тəсілдерін ашуға ықпал етеді. 
Автор  саяси  дискурстың  қоғам  санасын  алдарқату  мақсатындағы  ерекше  қарым-қатынасқа  жататынын, 
сондықтан саяси тілдік қарам-қатынас механизмдерін қарастыру тілдің əсер ету құралы ретінде пайдаланылу 
жолдарын анықтауға көмектесетінін атап өтеді. Сонымен, саяси дискурсты зерттеу əдістері саясат жəне тіл 
арасындағы мазмұндық қатынасты анықтауға бағытталған. 
Түйін  сөздер:  саяси  дискурс,  когнитивті  лингвистика,  айлалы  əрекет,  қоғам  санасы,  саяси  комму-
никация, саяси дискурстың лингвистикалық анализі, саяси тіл. 
___________________________
 
Как  известно,  политический  дискурс – это 
явление,  с  которым  все  сталкиваются  ежедневно. 
Борьба  за  власть  является  основной  темой  и 
движущим  мотивом  этой  сферы  общения.  Чем 
более открыта и демократична жизнь общества, 
тем  больше  внимания  уделяется  языку  поли-
тики.  Политическим  дискурсом  интересуются 
как  профессиональные  политики,  журналисты  
 
и  политологи,  так  и  самые  широкие  массы 
граждан.  Интерес  к  изучению  политического 
дискурса  привел  к  появлению  нового  направ-
ления  в  языкознании – политической  лин-
гвистики (political linguistics). Эта  наука  воз-
никла  на  пересечении  лингвистики  с  полито-
логией  и  занимается  изучением  политической 
сферы коммуникации, рассмотрением средств и 
Проблемы исследования политического дискурса в когнитивной лингвистике 

146 
 
 
 
ISSN 1563-0223                        Bulletin KazNU. Filology series. 
№5-6 (139-140). 2012 
способов  борьбы  за  политическую  власть  в 
процессе  коммуникативного  воздействия  на 
политическое  сознание  общества,  в  частности 
она  занимается  исследованием  политического 
дискурса.  Основная  задача  лингвистического 
анализа  политического  дискурса (Political Lin-
guistic Discourse Analysis) - вскрыть  механизм 
сложных  взаимоотношений  между  языком, 
властью  и  обществом.  Изучение  политической 
лингвистики  помогает  лучше  разбираться  в 
происходящих  в  современном  мире  полити-
ческих  процессах,  а  также  видеть  подлинный 
смысл  выступлений  политических  лидеров  и 
используемые  ими  способы  манипуляции  об-
щественным сознанием [1]. 
Отметим,  что  политический  дискурс  отно-
сится  к  особому  типу  общения,  для  которого 
характерна  высокая  степень  манипулирования 
сознанием  людей,  и  поэтому  выявление  меха-
низмов  политической  коммуникации  представ-
ляется  значимым  для  определения  характе-
ристик языка как средства воздействия. В этом 
смысле  важность  изучения  политического  дис-
курса  продиктована  необходимостью  поиска 
для  политиков  оптимальных  путей  речевого 
воздействия на аудиторию, с одной стороны, и 
необходимостью понимания аудиторией истин-
ных  интенций  и  скрытых  приемов  языкового 
манипулирования, с другой стороны. 
Уже  сама  речь,  как  показал  Э.Косериу [2, 
24], «политически  нагруженна»,  поскольку  яв-
ляется знаком солидарности с другими членами 
общества,  употребляющими  тот  же  язык.  Иногда 
даже  говорят,  что  язык – как  посредующее 
звено между мыслью и действием – всегда был 
«важнейшим фактором для установления поли-
тического  подавления,  экономической  и  со-
циальной дискриминации» [3].  
Политический  язык [4] отличается  от  обыч-
ного тем, что в нем:  
– «политическая  лексика»  терминологична, 
а обычные, не чисто «политические» языковые 
знаки  употребляются  не  всегда  так  же,  как  в 
обычном языке; 
– специфичная структура дискурса – резуль-
тат иногда очень своеобразных речевых приемов, 
–  специфична  и  реализация  дискурса – 
звуковое или письменное его оформление. [5] . 
Политический дискурс по существу является 
выражением  всего  комплекса  взаимоотноше-
ний  между  человеком  и  обществом,  и,  таким 
образом,  это  явление  по  сути  своей  функцио-
нально  направлено  на  формирование  у  реци-
пиентов некоторого фрагмента мировосприятия 
или  картины  мира.  Используя  политический 
дискурс  в  качестве  пробного  камня,  можно 
понять,  как  в  разных  языковых  коллективах 
моделируются  культурные  ценности,  как  про-
пагандируется социальный порядок, какие эле-
менты  языковой  картины  мира  остаются  за 
пределами  сознательных  речевых  стратегий 
говорящих,  как  формируется  концептуальная 
картина  мира,  присущая  каждому  языковому 
коллективу [5, 26]. 
В  политическом  тексте  содержится  как 
экстралингвистическая  информация  (картина 
мира),  так  и  знаковая  информация  (картина 
мира,  представленная  через  знак,  номинацию) 
[6, 49]. 
Политический  дискурс  обладает  не  только 
смыслом  (соотнесен  с  реальностью),  но  и 
сущностной «привязкой» (соотнесен субъектно 
с определенной группой или группами людей). 
Различные субъекты общения по-разному отра-
жаются  в  дискурсе:  коммуникативные  формы 
порождают свое содержание [6, 50]. 
В  целом  общественное  предназначение  по-
литического  дискурса  состоит  в  том,  чтобы 
внушить  адресатам – гражданам  сообщества – 
необходимость  политически  правильных  дей-
ствий  и/или  оценок.  Иначе  говоря,  цель  поли-
тического  дискурса – не  описать,  а  убедить, 
пробудив в адресате намерения, дать почву для 
убеждения  и  побудить  к  действию.  Поэтому 
эффективность  политического  дискурса  можно 
определить относительно этой цели. 
Понимание политического дискурса предпо-
лагает  знание  фона,  ожиданий  автора  и  ауди-
тории,  скрытых  мотивов,  сюжетных  схем  и 
излюбленных  логических  переходов,  бытую-
щих  в  конкретную  эпоху. Таким  образом,  мы 
сосредотачиваемся  на  когнитивном  анализе 
политического  дискурса,  мотивируясь,  прежде 
всего, тем, что в нём наиболее наглядно актуа-
лизируется  и  отражается  общественное  созна-
ние.  То  есть,  политический  дискурс  является 
непосредственно  связанным  с  ценностными 
ориентациями  в  обществе.  А  ценностные  кате-
гории  часто  рассматриваются  как  семанти-
ческие  и  когнитивные  конструкты. Помимо 
этого,  проблема  нашего  исследования  когни-
тивных  аспектов  политического  дискурса  яв-
ляется  одной  из  проблем  когнитивной  лин-
гвистики, когнитивной теории языка, коммуни-
кативной  прагматики  и  теории  дискурса.  Ис-
следователю  коммуникации  в  любом  случае 
необходимо  знать,  насколько  говорящие  и 
слушающие  понимают  друг  друга - правильно 
Ч.О. Байгунакова 

147 
 
Вестник КазНУ. Серия филологическая. №5-6 (139-140). 2012 
 
 
или  нет;  направленность  на  понимание  есть 
фундаментальное условие человеческого обще-
ния.  При  этом  успешное  понимание  осуществ-
ляется  не  только  тогда,  когда  люди  пытаются 
понять  значение  слов  и  словосочетаний  в 
высказывании, но  и,  прежде  всего  тогда, когда 
они  сосредоточены  на  интенции  собеседника, 
на  том,  что  он  хочет  выразить,  какое  речевое 
действие производит. 
Решение  проблемы  коммуникации  осуществ-
ляется  на  основе  анализа  дискурса  и  таким 
образом  позволяет  исследователю  приоткрыть 
завесу  над  её  когнитивными  аспектами,  а 
именно  над  эксплицитными  и  имплицитными 
интенциями, содержащимися в самом дискурсе 
говорящего  и  пишущего.  Исследование  и  опи-
сание  политического  дискурса  в  современной 
научной  литературе  носит  по  большому  счёту 
произвольно - индивидуальный  и  условный 
характер.  Многое  зависит  от  того,  как  к  его 
рассмотрению  подходит  тот  или  иной  специа-
лист.  Но,  в  любом  случае,  на  наш  взгляд, 
следует оговорить, какие методы исследования 
стоит применять для того, чтобы наглядно про-
следить  содержание  политического  дискурса  и 
выявить  основные  когнитивные  аспекты,  за-
ключающиеся в его внутренней структуре. 
Многие  ученые  признают,  что  убеждающая 
функция  является  основной  функцией  поли-
тического  дискурса.  Как  справедливо  отмечает 
П.Б.  Паршин, “для  политического  текста  рече-
вое воздействие является основной целью ком-
муникации,  на  достижение  которой  ориенти-
руется выбор лингвистических средств” [7]. 
Внимание  и  интерес  к  изучению  полити-
ческих  текстов  можно  объяснить  несколькими 
факторами.  Во-первых,  внутренними  потреб-
ностями  лингвистической  теории,  которая  в 
разные  периоды  истории  обращалась  к  реаль-
ным  сферам  функционирования  языковой 
системы,  к  речи.  Во-вторых,  политологи-
ческими  проблемами  изучения  политического 
мышления,  его  связи  с  политическим  поведе-
нием;  необходимостью  построения  предсказы-
вающих моделей в политологии, а также необ-
ходимостью разработки методов анализа поли-
тических  текстов  и  текстов  СМИ.  В-третьих, 
социальным  заказом – попытками  освободить 
политическую  коммуникацию  от  манипуляций 
общественным  сознанием [8,  245]. В  лин-
гвистической  литературе  существует  широкое 
и узкое понимание политического дискурса. 
К  ученым,  придерживающимся  широкого 
определения  политического  дискурса,  отно-
сится  Е.И.  Шейгал,  которая  под  политическим 
дискурсом  понимает  ”любые  речевые  образо-
вания,  содержание  которых  относится  к  сфере 
политики” [5, 23]; а  также  А.Н.  Баранов,  у  ко-
торого  политический  дискурс – это  “совокуп-
ность  дискурсивных  практик,  идентифицирую-
щих  участников  политического  дискурса  как 
таковых  или  формирующих  конкретную  тема-
тику  политической  коммуникации” [8, 246]. 
Широкое  понимание  “политического  языка” 
как  языка,  используемого  в  публичной  сфере, 
учитывает  растущую  власть  СМИ,  развитие 
новых  коммуникационных  технологий,  расши-
рение  процессов  глобализации  и  процесс  ком-
мерциализации  политической  коммуникации. 
Так,  Е.И.  Шейгал  анализируя  структуру  поли-
тического дискурса, выявляет его пересечения с 
другими  видами  дискурсов:  юридическим,  науч-
ным,  дискурсом  СМИ  и  т.д.  Она  определяет 
следующие признаки политического дискурса – 
институциональность,  информативность,  смысло-
вую неопределенность, авторитарность [5]. 
Узкого  определения  политического  дискурса 
придерживается, в частности, голландский лин-
гвист  Т.  ван  Дейк [9]. Он  считает,  что  поли-
тический  дискурс – это  класс  жанров,  ограни-
ченный  социальной  сферой,  а  именно  полити-
кой.  Правительственные  обсуждения,  парла-
ментские  дебаты,  партийные  программы,  речи 
политиков – это  те  жанры,  которые  принадле-
жат  сфере  политики.  Политический  дискурс – 
это  дискурс  политиков.  Ограничивая  полити-
ческий  дискурс  профессиональными  рамками, 
деятельностью  политиков,  ученый  отмечает, 
что  политический  дискурс  в  то  же  время  яв-
ляется  формой  институционального  дискурса. 
Это  означает,  что  дискурсами  политиков  счи-
таются  те  дискурсы,  которые  производятся  в 
такой  институциональной  окружающей  обста-
новке, как заседание правительства, сессия пар-
ламента,  съезд  политической  партии.  Таким 
образом, дискурс является политическим, когда 
он  сопровождает  политический  акт  в  полити-
ческой обстановке [9]. 
Следует  уточнить,  что  специалисты  разгра-
ничивают  следующие  разновидности  полити-
ческого дискурса: 
-  институциональный  политический  дис-
курс,  в  рамках  которого  используются  только 
тексты,  непосредственно  созданные  политиками 
и  использованные  в  политической  коммуни-
кации  (парламентские  стенограммы,  полити-
ческие  документы,  публичные  выступления  и 
интервью политических лидеров и др.); 
Проблемы исследования политического дискурса в когнитивной лингвистике 

148 
 
 
 
ISSN 1563-0223                        Bulletin KazNU. Filology series. 
№5-6 (139-140). 2012 
-  масс-медийный  (медийный)  политический 
дискурс, в рамках которого используются тексты, 
созданные  журналистами  и  распространяемые 
посредством  прессы,  телевидения,  радио,  интер-
нета; 
- официально-деловой политический дискурс, 
связанный с аппаратной коммуникацией, в рамках 
которой  создаются  тексты,  предназначенные 
для сотрудников государственного аппарата; 
-  тексты,  созданные  "рядовыми  гражданами", 
которые, не являясь профессиональными поли-
тиками  или  эпизодически  участвуют  в  поли-
тической  коммуникации.  Это  могут  быть  раз-
ного  рода  письма  и  обращения,  адресованные 
политикам или государственным учреждениям, 
письма в СМИ и др.; 
- "политические  детективы", "политическая 
поэзия"  и  тексты  весьма  распространенных  в 
последние годы политических мемуаров; 
-  посвященные  политике  тексты  научной 
коммуникации. 
Границы  между  данными  разновидностями 
политического  дискурса  не  вполне  отчетливы, 
нередко  приходится  наблюдать  их  взаимное 
пересечение. 
В  политической  лингвистике  существует 
также  классификация  источников  изучения 
политической  коммуникации,  основанная  на 
разграничении  устной  и  письменной  речи.  К 
числу  устных  источников  относятся,  в  част-
ности,  материалы  парламентских  дебатов, 
выступления политических лидеров на встречах с 
избирателями, митингах, официальных церемо-
ниях  и  др.  Письменные  источники – это  про-
граммы  политических  партий  и  движений, 
листовки, лозунги, послания президента парла-
менту,  выступления  политиков  в  прессе  и  др. 
Различаются  также  материалы  непосредствен-
ного  диалога  и  материалы,  предназначенные 
для трансляции при посредстве СМИ. 
К методам исследования политического дис-
курса можно отнести критический анализ поли-
тического  дискурса    и  дескриптивный  анализ 
политического  дискурса.  Критический  анализ 
политического дискурса направлен на изучение  
 
способов,  с  помощью  которых  политическая 
власть  осуществляет  свое  господство  в  об-
ществе. Материалом для критического дискурс-
анализа, как правило, становятся политические 
тексты,  создаваемые  в  ситуации  социального 
риска  и  отражающие  неравенство  коммуни-
кантов.  Определение  "критический"  исполь-
зуется  в  подобных  исследованиях  для  того, 
чтобы подчеркнуть обычно скрытые для неспе-
циалистов  связи  между  языком,  политикой  и 
идеологией. Детальное изучение текстов помо-
гает  выявить  воздействие  политического  дис-
курса на восприятие информации [10]. 
Помимо  внутриполитических  проблем  (ген-
дерное,  этническое,  социальное  неравенство) 
объектом  критического  исследования  стано-
вятся  международные  отношения.  Лингвисты 
критического направления уделяют много вни-
мания исследованию "неравенства между госу-
дарствами", которые являются членами между-
народных организаций. 
В отличие от критического дискурс-анализа, 
при  дескриптивном  подходе  превалирует  стрем-
ление  описать  и  объяснить  феномены  полити-
ческого  дискурса,  избегая  при  этом  собствен-
ной (особенно связанной с политическими убеж-
дениями  субъекта  исследования)  идеологической 
оценки,  что,  конечно,  вызвано  не  отсутствием 
гражданской  позиции,  а  представлениями  о 
критериях  научной  объективности  исследова-
ния.  В  зарубежной  политической  лингвистике 
существует  множество  вариантов  дескриптив-
ного  анализа  политического  дискурса.  Эти  ва-
рианты  представляют  собой  набор  методик  и 
подходов,  пересекающихся  по  многим  пара-
метрам. 
Таким  образом,  методы  исследования  поли-
тического  дискурса  направлены  на  выявление 
содержательной связи между политикой и языком. 
Многообразие  аспектов  исследования  поли-
тической  коммуникации  отражает  тот  интерес, 
который  проявляется  к  политическому  дис-
курсу, и то многообразие материала, направле-
ний  анализа  и  позиций,  которые  характерны 
для современной политической лингвистики. 
 
Литература 
 
1  Чудинов А.П. Политическая лингвистика. –М., 2006. 
2  Coseriu E. 1987 – Lenguaje y política // M. Alvar ed. El lenguaje político. – Madrid: Fundación Friedrich Ebert, Instituto de 
Cooperación Iberoamericana, 1987. P.9-31. 
3  Miles L. 1995 – Preface // C. Schäffner, A.L. Wenden eds. Language and peace. – Aldershot etc.: Dartmouth, 1995. P.ix-x.  
4  Ухванова-Шмыгова  И.Ф.  Дискурс-анализ  в  контексте  современных  исследований:  Сб.  науч.  трудов  «Актуальные 
проблемы содержательного анализа общественно-политических текстов». – Белгосуниверситет. – Вып. 3. – Минск, 2002. – 
С. 6-28.  
5  Шейгал Е.И. Семиотика политического дискурса . –Волгоград, 2000. 
Ч.О. Байгунакова 

149 
 
Вестник КазНУ. Серия филологическая. №5-6 (139-140). 2012 
 
 
6  Ухванова-Шмыгова  И.Ф.  Каузальный  анализ  политического  текста:  Сб.  науч.  трудов  «Актуальные  проблемы 
содержательного анализа общественно-политических текстов». – Белгосуниверситет. – Вып. 1. –  Минск, 1998. – С. 45-52. 
7  Паршин  П.Б.  Исследовательские  практики,  предмет  и  методы  политической  лингвистики // Проблемы  прикладной 
лингвистики. –М., 2002. 
8  Баранов А.Н. Введение в прикладную лингвистику.–М., 2001. 
9  Van Dijк T.A. What is political discourse analysis?  – Amsterdam, 1998. 
10 Водак Р. Язык. Дискурс. Политика / пер. с англ. и нем. Карасика В.И., Трошиной Н.Н. –Волгоград: Перемена, 1997. 
 
References 
 
1  Chudinov A.P. Politicheskaya lingvistika. –M., 2006. 
2  Coseriu E. 1987 – Lenguaje y política // M. Alvar ed. El lenguaje político. – Madrid: Fundación Friedrich Ebert, Instituto de 
Cooperación Iberoamericana, 1987. P.9-31. 
3  Miles L. 1995 – Preface // C. Schäffner, A.L. Wenden eds. Language and peace. – Aldershot etc.: Dartmouth, 1995. P.ix-x.  
4  Uhvanova-Shmygova I.F. Diskurs-analiz v kontekste sovremennyh issledovaniy: Sb. nauch. trudov «Aktual'nye problemy 
soderzhatel'nogo analiza obschestvenno-politicheskih tekstov». – Belgosuniversitet. – Vyp. 3. – Minsk, 2002. – S. 6-28.  
5  Sheygal E.I. Semiotika politicheskogo diskursa . –Volgograd, 2000. 
6 Uhvanova-Shmygova I.F. Kauzal'nyj analiz politicheskogo teksta: Sb. nauch. trudov «Aktual'nye problemy soderzhatel'nogo 
analiza obschestvenno-politicheskih tekstov». – Belgosuniversitet. – Vyp. 1. –  Minsk, 1998. – S. 45-52. 
7  Parshin P.B. Issledovatel'skie praktiki, predmet i metody politicheskoy lingvistiki // Problemy prikladnoy lingvistiki. –M., 
2002. 
8  Baranov A.N. Vvedenie v prikladnuyu lingvistiku.–M., 2001. 
9  Van Dijk T.A. What is political discourse analysis?  – Amsterdam, 1998. 
10 Vodak R. Yazyk. Diskurs. Politika / per. s angl. i nem. Karasika V.I., Troshinoy N.N. –Volgograd: Peremena, 1997. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Проблемы исследования политического дискурса в когнитивной лингвистике 

150 
 
 
 
ISSN 1563-0223                        Bulletin KazNU. Filology series. 
№5-6 (139-140). 2012 
 
 
 
ƏОЖ 81:001.83(100) 
 
Г.Ə. Бөрібаева 
Əл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың 2-курс магистранты, Қазақстан, Алматы қ.  
E-mail: 
kasymgulnar@mail.ru
 
 
Қазақ, орыс, ағылшын тілдеріндегі одағай сөздерге салғастырмалы талдау 
 
Мақалада  қазақ  тіліндегі,  орыс  тіліндегі  жəне  ағылшын  тілдеріндегі  одағай  сөздер  жəне  олардың 
қолданылуы,  топтастырылуы  жеке-жеке  қарастырылып,  салғастырылады.  Келтірілген  мысалдар  арқылы 
одағай  сөздердің  үш  тілдегі  табиғаты,  ұқсастықтары  мен  айырмашылықтары,  ұлттық-мəдени  ерекшеліктері 
айшықталған. Қорытынды алынған мысалдар негізінде жасалды. 
Түйін  сөздер:  одағай  сөздер,  мəдениаралық  қарым-қатынас,  лингвомəдениеттану,  одағай  сөздердің 
классификациясы, салғастырмалы талдау, ағылшын тіліндегі одағайлар, орыс тіліндегі одағай сөздер. 
 
G.A. Boribayeva 
Comparative analysis of interjections kazakh, russian and english languages 
 
The article is considered the usage and typology of interjection in Kazakh, Russian and English languages. Their 
similarities and difference are determined by giving concrete examples. From the examples offer national and cultural 
peculiarities of interjections Kazakh, Russian and English languages. Conclusions are based on the results of 
comparative analysis of the examples. 
Interjections
 are words used for the sole purpose of expressing emotion. The history of studying of interjections 
shows that, the treatment of an interjection is one of the most disputable and at the same time the least studied areas 
of science about language in foreign, and in the Kazakh and Russian linguistics. But researches were devoted to the 
comparative analysis of interjections of different languages (private languages), such as, Russian and English, 
German, French, etc. And research of comparative analysis of the Kazakh, English and Russian interjections is 
carried out for the first time. That fact that complex studying of onomatopoeias in the comparative plan so far wasn't 
carried out caused a choice of a subject of this work. 
A comparison between English and Arabic interjections is conducted in an attempt to find out whether 
equivalents can be found in both languages . 
Keywords: interjections, intercultural communication, linguistic cultural, classification of interjections, compa-
rative analysis, interjection of Russian languages, interjection of English languages. 
 
Г.А. Борибаева 
Сопоставительный анализ междометий казахского, русского, английского языков 
 
В  статье  рассматриваются  употребление  и  типология  междометий  в  казахском,  русском,  английском 
языках.  Их  различие  и  сходство  определяются  с  помощью  конкретных  примеров,  из  которых  открываются 
национальные,  культурные  особенности  междометий  казахского,  русского  и  английского  языков.  Выводы 
основаны на результатах сопоставительного анализа примеров.  

жүктеу/скачать 18,4 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: