Н. Ю. Зуева (жауапты хатшы), О. Б. Алтынбекова, Г. Б. Мәдиева

188 
 
 
 
ISSN 1563-0223                        Bulletin KazNU.
 Filology series.
 №
 4 (144). 2013 
 
 
 
УДК: 811.111 
 
А. Алдабердіқызы 
 
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті PhD докторанты, 
Қазақстан, Алматы қ. 
е-mail: aydyn9@mail.ru 
 
Әлеуметтік лингвистика саласының саяси дұрыс тіркестерінің  
қазақ тіл білімінде термин және ұғым ретінде қалыптасу жолдары 
 
Мақалада этнография, әлеуметтік лингвистика, мәдениеттану сияқты гуманитарлық ғылым салаларында, 
сонымен қатар тіл саясаты аясында жиі қолданысқа ие саяси дұрыс тіркестер жайында сөз қозғалады. Саяси 
дұрыстылық қағидасы жыныстық сипаты бар сөздерді бейтарап сөздермен алмастыруды талап етеді. Соны-
мен қатар физикалық ақаулары бар тұлғаларды атау кезінде дәстүрлі «соқыр», «мылқау», «ақсақ» сөздерінің 
орнына ағылшын тілінде «challenged» («ерекше қажеттіліктерге ие тұлға») тіркесі қолданыс табуда. 
Саяси  дұрыстылық  ұғымын  ғылыми  дұрыстылықпен  шатастырмау  керек.  Кейде  саяси  дұрыс  тіркестер 
жалпы қолданыстағы ғылыми дұрыс тіркестерге қайшы келеді, бұл жағдайда саяси дұрыстылықтың жақтас-
тары  ғылыми  дұрыс  терминдерді  саяси  дұрыс  терминдермен  алмастыруды  талап  етуде.  Алайда  кейде  ғы-
лыми дұрыс терминдер саяси дұрыс терминдерге сай келеді. 
Саяси  дұрыс  тіркестердің  ағылшын  тілінің  америкалық  нұсқасында  алғаш  пайда  болуы  анықталып, 
олардың қазақ тіл білімінде термин ретінде қалыптасу жолдары қарастырылады. 
Түйін сөздер: саяси дұрыстылық, тіл саясаты, әлеуметтік лингвистика, терминжасам, қазақ тіл білімі. 
 
А. Aldaberdikyzy 
The problem of Terminologization and Conceptualization of Politically Correct Expressions  
of Sociolinguistics in the KazakhLinguistics 
 
The article deals with politically correct expressions widely used in such humanitarian sciences as ethnography, 
sociolinguistics, culturology and as well as in language policy. The political correctness assumes the change of 
words, having sexual attachment by those having neutral forms, and the use of different forms with «challenged» 
instead of previously used simple words denoting peoples with physical disabilities as ‘blind’, ‘invalid’, ‘lame’ and 
many others. 
Politically correctness is not to be confused with scientific correctness. Sometimes politically correct expressions 
get into conflict with scientifically correct expressions, while the supporters of politically correctness demand the 
change of scientifically correct terms to politically correct ones. Sometimes politically correct terms coincide with 
scientifically correct ones. 
The first usage of these expressions in American English was traced, approaches of politically correct phrases 
terminologisation and explanation in Kazakh linguistics were provided. 
Key words: politically correctness, language policy, sociolinguistics, terminologisation, Kazakh linguistics. 
 
А. Алдабердикызы 
Проблема терминологизации и концептуализации политкорректных выражений  
социолингвистики в казахском языкознании 
 
В  статье  рассматривается  политически  корректные  выражения,  используемые  в  таких  отраслях  гумани-
тарных  наук,  как  этнография,  социолигвистика,  культурология  и  т.п.,  которые  нашли  частое  применение  в 
сфере  языковой  политики.  Политическая  корректность  предполагает  замену  слов,  которые  имеют  половую 
принадлежность, на гендерно-нейтральные термины, использование различных форм с «challenged» («чело-
век с особыми потребностями», букв.перевод: «тот, кто вынужден преодолевать трудности») вместо исполь-
зовавшихся ранее простых слов для людей с физическими недостатками («слепой», «хромой», «инвалид»). 
Политкорректность  также  не  следует  путать  с  научной  корректностью  тех  или  иных  понятий.  Иногда 
политкорректные  термины  противоречат  общепринятым  научным,  а  сторонники  политкорректности 
добиваются  замены  научно  корректных  терминов  на  политкорректные.  Иногда  же  научно  корректный  тер-
мин совпадает с политкорректным. 
В  статье  также  отслежены  первоисточники  использования  этих  выражении  в  американском  варианте 
английского языка, также даны обьяснения толкования и терминологизации данных выражений в казахской 
лингвистике. 
Ключевые  слова:политкорректность,  языковая  политика,  социолингвистика,  терминологизация,  казах-
ская лингвистика.
 
______________________________________ 
А. Алдабердіқызы 

189 
 
Вестник КазНУ. Серия филологическая. № 4 (144). 2013 
 
 
АҚШ-та ХХ ғасырдың 70-жылдарының соңын-
да  және 80-жылдарында  әлеуметтік  қозғалыс-
тардың нәтижесінде пайда болған саяси дұрыс-
тылық (politically correctness) ұғымы  филосо-
фия, мәдениеттану және тілбілімі салаларының 
мамандарының  едәуір  қызығушылығын  туғыз-
ды.  Д.  Адлер [1, 214]; Г.  Бирд  и  К.  Серф [11, 
195]; Б. Брайсон [13, 450]; Д. Д’Соуза [15, 250]; 
Д.  Равич [18, 167]; С.  Уолкер [19, 167]; Ю.  Л. 
Гуманова [3, 91]; А.  В.  Остроух [5, 57]; С.  Г. 
Тер-Минасова [7, 57] және  басқа  да  ғалымдар 
саяси дұрыстылық құбылысына түрлі тұрғыдан 
сипаттама  беруге  тырысты.  Ең  алдымен,  бұл 
ұғым  қоғамдағы  кез-келген  құбылысқа  деген 
ерекше тілдік шыдамдылық, мәдениеттілік-әдеп-
тік  және  тілдік  беталыс,  тілдік  қозғалыс  және 
идеологиялық  шындық  ретінде  қарастырыла-
ды.  Алайда,  Тер-Минасованың  ойынша,  саяси 
дұрыстылық терминінің әу баста тіркес ретінде 
пайда  болуында  бір  қателік  жатыр [7, 57]. Се-
бебі, «саяси» деген анықтауышының өзі объек-
тивті  көзқарастың  болуын  қамтамасыз  ете  ал-
майды. Бірақ, бұл тіркестің тұрақтылығы және 
әлемнің  көптеген  тілдеріне  сіңісіп  кетуі  оның 
өміршеңдігін қамтамасыз етуде. 
Саяси  дұрыстылық  ұғымының  кең  таралға-
нына қарамастан, оның көпшілікке ортақ анық-
тамасы әлі қалыптаса алмады. Н. Г. Комлевтың 
айтуынша, «саяси  дұрыстылық  америка  саяса-
тының  либералды  бағытын  айқындайтын,  маз-
мұнынан гөрі, символикалық образдар мен тіл-
дік  кодты  дұрыстаумен  шұғылданатын  ұран-
ұғым [4, 36]. Сөйлеу  әдебі  антинәсілділіктің, 
экологизмнің,  ұлттық  және  жыныстық  кіші  топ-
тардың, ЖИТС-ке  қарсы  күрестің  белгілерімен 
шартты түрде кодталады». Бұл бір-біріне қара-
ма-қайшы бағалау мен жол табу кезеңінде сая-
си дұрыстылық ұғымын ерекше мәдениеттілік-
әдептік  және  тілдік  категория  ретінде  қарас-
тырған  жөн.  Шынтуайтында,  бұл  құбылысты 
пәнаралық тәсілмен анықтау оның интегратив-
ті  табиғатын  аша  түспек.  Саяси  дұрыстылық 
ерекше мазмұнға ие. Идеологиялық және сана-
лық  тұрғыдан  ұлтаралық,  мәдениаралық,  этно-
саралық  қарама-қайшылықтар  мен  қақтығыс-
тардың алдын алуға және оларды болдырмауға 
мүмкіндік  береді,  сонымен  қатар,  әртүрлі  дең-
гейдегі  тілдік  құралдарды  таңдау  барысында 
мүмкіндігінше  орынды  тілдік  құралды  табуға 
жәрдемдеседі.  Бұл  тұрғыдан,  саяси  дұрысты-
лық категориясы АҚШ-тың тілдік және мәдени 
тәжірибесіне тән құбылыс. 
Жоғарыда айтылған «жақсы» ниеттегі саяси 
дұрыстылық  ұғымын  асыра  қолдану  жағдай-
лары  да  аз  емес.  Бұл  құбылыс  саяси  тұрғыдан 
жағымсыз  тақырыптардың  жайылуын  тоқтату 
мен  қоғамдық  ой-сананы  қажетті  арнаға  бұру 
арқылы  мәлімет  жеткізу  мен  ақпараттық  ке-
ңістікті  жүйелеу  мен  ережелерге  бағындыруда 
аса  ірі  рөл  ойнайды.  Мысалы,  дәстүрлі  емес 
жыныстық  бағыттағы  тұлғалар  өз  құқықтарын 
ашық және саяси дұрыс тәсілмен қорғай алады. 
Алайда, оларға қарсы пікір көрсеткендер саяси 
«дұрыс» көзқарасқа  ие  тұлғалар  тарапынан  го-
мофоб  аталуы  әбден  мүмкін.  Осылайша,  саяси 
дұрыстылықты  кез-келген  қарсылық  білдіру 
көңіл-күйін  басу  және  қоғам  мүшелерінің  ой-
санасына әсер ету мақсатында қоғамдық көзқа-
расты қажетті арнаға бұрудың амалы ретінде де 
қарастыруға  болады.  Бұл  орайда,  саяси  дұрыс-
тылық  қоғамның  кіші  топтарының  мүддесін 
қорғауға негізделген деп айтуға әбден мүмкін. 
Соңғы  кездері  АҚШ-та  саяси  дұрыстылық 
аясында  көпмәденилілік (multiculturalism) пен 
тілдік  код (speech code) тақырыптары  қызығу-
шылық тудыра бастады. Бұл орайда,  көпмәде-
нилілік  «әртүрлі  мәдениеттердің  адамзат  тари-
хына  қосқан  үлесін  айқындайтын  философия-
лық  құрылым» [12, 325] ретінде  анықталады. 
Көпмәденилілікті 
жақтаушылар 
батыстық 
немесе  «еуроорталықтық»  қағидалар  негізінде 
білім  беру  мен  тәрбиелеуден  бастарту  керек 
екендігін  алға  тартуда.  Көпмәденилілік  ұғымы 
ұлғая  келе,  тек  қана  нәсілдік  және  этникалық 
топтарды ғана емес, сонымен қатар, жыныстық, 
діни, қоғамдық-саяси қозғалыстарды қамтуда. 
Тілдік  код  ұғымы 1962 жылы  америкалық 
социолингвистер  тарапынан  қолданысқа  енгі-
зілген  болатын.  Р.  Т.  Беллдің  пайымдауынша, 
«жеке  тұлға  қоғамдық  жерлерде  белгілі  бір 
әдептік  қалыптарын  сақтауы  шарт  және  бұл 
қалыптардың  бірқатары  тілдік  әдеп  қалыпта-
рына  сәйкес  келеді» [2, 318]. Демек,  саяси  дұ-
рыстылық құбылысы  заманауи ағылшын  тілін-
дегі  тілдік  әдептің  қалыптарының  өзгеруіне 
тікелей байланысты.  
Адлердің [1, 214] тұжырымдауынша, қазіргі 
таңдағы  ағылшын  тіліндегі  басты  беталыс – 
тіркестерді қолдану барысында ешкімді ренжітпеу 
ниетін білдіретін оның «инклюзивті» (inclusive) 
мазмұнында.  Сәйкесінше,  белгілі  себептердің 
арқасында  саяси  дұрыстылық  шекарасынан 
шығып кеткен тіркестер «инклюзивті» термин-
термен алмастырылуда, яғни, тілдік код өзгерісі 
орын алуда. 
Тілдік  код  алмасуына  ең  жиі  ұшырайтын 
терминдер  тобы  ұлттық, нәсілдік  және  этника-
лық  топтарға  жататын  тұлғаларға  қатысты. 
ҚазҰУ хабаршысы. Филология сериясы. № 4
 ( 144). 2013 
Әлеуметтік лингвистика саласының саяси дұрыс тіркестерінің қазақ тілбілімінде термин... 

190 
 
 
 
ISSN 1563-0223                        Bulletin KazNU.
 Filology series. 
№
 4 (144). 2013 
Бұрын  қолданыста  болған  тіркестердің  көбі 
қазіргі  таңда  саяси  дұрыстылық  тұрғысынан 
орынсыз  немесе  тіл  тигізуші,  қорлаушы  ұғым-
дар ретінде қабылдануда. Осыған орай, этноор-
талықтық, яғни, бағыныңқы мәдениеттерді жә-
бірлеу  және  еуроорталықтық,  яғни,  батыс,  еу-
ропа  мәдениетін  алдыңғы  қатарлы  деп  санау 
тәріздес ұғымдар пайда болды. Ал бұл мақала-
ның  зерттеу  объектісі  болып  табылатын  тіл 
саясаты  саласындағы  саяси  дұрыс  тіркестер 
алдыңғы  сөйлемде  аталып  өткен  екі  ұғымды 
жоққа  шығару  нәтижесінде  тілдік  код  мәрте-
бесіне ие болып отыр. 
Тіл саясатының саяси дұрыс тіркестері әлеу-
меттік  лингвистика,  этнография,  шетел  тілін 
оқыту, мәдениеттану тәріздес ғылым салалары-
нан бастау алған. Олардың ең алғашқы мысал-
дары  ретінде  АҚШ-та  ХХ  ғасырдың  екінші 
жартысына  дейін  қолданыста  болған  Африка 
құрлығының  тұрғындарын  немесе  олардың 
ұрпақтарын  білдіретін  «негр» (negro) термині 
еді.  ХХ  ғаcырдың 30-40-жылдарында  «Африка 
нәсілі  өкілдерінің  басқа  да  этникалық  топтар-
мен теңдігін және олардың ар-ұжданынын мойын-
дау»  ретінде  бұл  термин  бас  әріппен  жазыла 
бастады [9, 258]. Алайда, азаматтық құқық қоз-
ғалысының  күшейюі  барысында  «Негр»  сөзі 
испан  тілінен  енген  кірме  сөз  және  құлдық 
ұғымымен  тығыз  байланысты  болғандықтан, 
«қара» (black) сөзімен  алмастырылды.  Уақыт 
өте  келе  «қара»  сөзіне  де  қарсы  пікірлер  бой 
көтере бастады. Қазіргі таңда 1880 жылы ойлап 
табылған, алайда бірденен қолдау таба алмаған 
афроамерикалық (African-American) тіркесі 
қолданылуда.  Біл  тіркес  қара  нәсілді  америка-
лықтарды  туған  құрлығымен  байланысын  ай-
қындайтындықтан, өте орынды деп  есептеледі. 
Сонымен  қатар,  Африка  диаспорасы  немесе 
қара нәсілді азамат тіркестері де кездеседі. 
Қарама-қайшы пікірлер басқа да ұлттық және 
этникалық  топтарды  атау  кезінде  орын  алды. 
Үндіс (Indian) сөзі  саяси  тұрғыдан  дұрыс  деп 
есептелмегендіктен,  оның  орнына  ағылшын  ті-
лінде indigenous person немесе Native American 
тіркестері  қолданыла  бастады.  Алайда  бұл 
саяси дұрыс тіркестердің алғашқысы ғана қазақ 
тілбілімінде  термин  ретінде  «жергілікті  амери-
калық» болып қалыптасып, екіншісі шет қалып 
қойды. Эскимос (Eskimo) сөзі де жергілікті аляс-
калық (Native Alaskan) тіркесімен  алмасты-
рылды.  АҚШ-та  Латын  Америкасынан  келген 
эмигранттардың көбеюіне байланысты ХХ жүз-
жылдың 70-жылдары  латынамерикалықтарды 
білдіретін Hispanics жалпы  термині  қалып-
тасқан  еді.  Алайда  бұл  сөз  «табысы  төмен, 
жаңажағдайларға  нашар  бейімделген»  азаматтар 
коннотациясына  ие  болғандықтан, «латын  аме-
рикалық» (Latino/Latina) нұсқасы  ұсынылды  
[8, 25]. Сол  сияқты,  азияттықтарды  білдіретін 
Oriental  сөзі  тарапсыз  деп  есептелетін Asian 
сөзімен алмастырылды. Алайда бұл соңғы беріл-
ген  өзгеріс  Қазақстанның  географиялық  және 
саяси-қоғамдық  ерекшеліктеріне  байланысты 
қазақ тілбілімінде көрініс таппады. 
Жоғарыда  келтірілген  саяси  дұрыстылық 
мысалдарының  барлығы  дерлік  АҚШ-тың  ұлт-
тық құрамының өзгеруімен, түрленуімен тығыз 
байланысты.  Тіл  саясаты  саласының  саяси  дұ-
рыс тіркестері де АҚШ-тың қостілді және көп-
тілді  білім  беру  немесе  алу  барысында  саны 
кіші  этникалық  топтардың  өкілдерін  ар-ожда-
нына қол сұқпау, оларды кемсітпеу мақсатында 
бұрын қалыптасқан тіркестерді ысыра бастады. 
Мәселен, Garcia айтуынша  АҚШ-та  тіл  біл-
мегендіктен  жапа  шеккендерді  білдіретін «En-
glish language learner» (сөзбе  сөз: «ағылшын 
тілін  үйренуші»  автордың  аудармасы)  тіркесі-
нің  орнына «emergent bilingual», яғни, «бас-
тауыш  қостілді  (адам)»  тіркесі  ұсынылды [17, 
48-49]. Ал заманауи Қазақстанда шетел немесе 
кез-келген  тілді  үйренушілерге  қоғамның  қан-
дай да болсын мүшесі тарапынан ешқандай қы-
сым  немесе  жәбірлеушілік  көрсетілмегендік-
тен,  қазақ  тілінде  бұл  тіркестің  анау  айтқан 
болымсыз  коннотациясы  жоқ,  сәйкесінше,  қа-
зақ  тілбілімінде  термин  ретінде  қалыптаспады. 
Бұл  тәріздес  мысалдар  қатарына  алғаш  амери-
калық ағылшын тілінде  қолданысқа ие болған 
«heritage language» тіркесін  де  жатқызуға  бо-
лады. Cho, Shin және Krashen (2004) анықта-
масы бойынша иммигранттардың балалары не-
месе  жастайынан  басқа  елден  көшіп  келген-
дердің  тілдерін  білдіретін [14, 54-61], ал Wiley 
(2005) толықтыруы бойынша бұрын колонияда 
болған  тілдер  мен  босқындар  тілін  білдіретін 
кемсітуші  коннотацияға  ие «minority language» 
(сөзбе сөз: «миноритарлы тіл» автордың аудар-
масы)  қазақ  тіліне  «мирас  тіл»  деп  аударыла-
тын тіркеспен алмастырылды [20, 248]. 
Ағылшын  тілінің  әлемнің  түкпір-түкпірінде 
жаппай  оқытылатынына  байланысты  британ-
дық ағылшын тілінде TESL (Teaching English as 
a Second Language – ағылшын  тілін  екінші  тіл 
ретінде оқыту), TEFL (Teaching English as a Fo-
reign Language – ағылшын  тілін  шетел  тілі  ре-
тінде оқыту), ал АҚШ-та және Канадада TESOL 
(Teaching English to Speakers of Other Lan-
guages – ағылшын  тілін  басқа  тілде  сөйлей-
А. Алдабердіқызы 

191 
 
 
 
тіндерге  оқыту)  тәріздес  терминдер  жиі  қол-
даныла  бастады.  Бір  қызығы,  Еуропа  Одағы 
парламенті әдетте саяси дұрыстылықтың бесігі 
болып  саналатын  Американың TESOL тер-
миніндегі  «басқа»  сөзін  кемсіту  ретінде  баға-
лап, оны қолдануды тыйым салуға бағытталған 
іс-әрекеттер  жасаған.  Алайда,  ол  іске  аспай, 
нәтижесінде,  шетел  тілін  үйрету  саласының 
түрлі  деңгейдері  мамандары  үш  бірдей  тер-
минді жағдайға байланысты пайдалануда. 
Тақырып  бойынша  жасалған  теориялық 
шолу  мен  тәжірибелік  іс-шаралар  тіл  саясаты 
саласының  саяси  дұрыс  тіркестері  ұлтаралық, 
мәдениаралық және этносаралық қақтығыстар-
дың  алдын  алуға  бағытталған  идеологиялық 
және  саналық  реттеу  механизміне  ие  екендігін 
көрсетеді. Сонымен қатар, олар әртүрлі деңгей-
дегі  тілдік  құралдарың  ішінен  ең  орындысын 
таңдауға  мүмкіндік  береді.  Ал  мәдени-әдептік 
категория ретінде саяси дұрыстылық жағымсыз 
стереотиптерді болдырмауға және жәбірленуші 
топтарға  деген  шыдамдылықты  дамытуға  ба-
ғытталған  қоғамда  қалыптасқан  мәдени  және 
әдептік  қалыптар  жүйесін  білдіреді  және  бұл 
топтардың теңдігін қамтамасыз етеді. 
Осылайша,  контекстерге  лингвистилисти- 
калық  талдау  жасау  барысында  саяси  дұрыс 
тіркестер  мен  терминдер  ағылшын  тілінің 
жүйесіне  едәуір  әсер  еткендігін  байқауға  бо-
лады.  Алайда  Қазақстанның  этникалық  және 
лингвистикалық  жағдайының  өзіндік  ерекше-
ліктеріне  байланысты  бұл  тіркестердің  са- 
наулылары  ғана  қазақ  тілбілімінде  көрініс 
тапқан. 
 
Әдебиеттер 
 
1  Адлер Д.Борьба против политической корректности // Америка.– № 442.–1993. – С. 214.  
2  Белл Р.Т.Социолингвистика:цели, методы и проблемы.–М.:Междунар. отношения.Социолингвистика.–1980. –С. 318. 
3  Гуманова  Ю.Л.  Политическая  корректность  как  социокультурный  процесс:  на  примере  США:  Дисс.  канд.  социол. 
наук. – Мәскеу, 1999. – С. 91. 
4  Комлев Н.Г.Словарь иностранных слов. – Мәскеу: Эксмо-пресс,1999. – С. 36. 
5  Остроух  А.В.  Политическая  корректность  в  США:  культурологический  аспект:  Дисс. … канд.  культур.наук. – 
Мәскеу, 1998. – С. 57. 
6  Панин  В.В.  Политическая  корректность  как  языковая  и  культурно-поведенческая  категория. / В.В.  Панин. // 
Межкультурная коммуникация: тенденции и опыт. – Нижний Тагил,2003. – С. 48. 
7  Тер-Минасова С.Г. Язык и межкультурная коммуникация. – Мәскеу: Слово, 2000. – С. 57. 
8  Трофимова З.С. Словарь новых слов и значений – Мәскеу: Павлин, 1993. – С. 25. 
9  Allen I.L. Unkind Words: Ethnic Labeling from Redskin to WASP – Bergin & Garvey, New York – Westport – London. – 
1990. – 258 р. 
10  Bauman M. E., Beckwith, F. J. Are You Politically Correct? Debating America's Cultural Standards.Buffalo, NY. –1993. – 
210 р. 
11  Beard H., Cerf C. The Official Politically Correct Dictionary and Handbook. -Villard Books, NY.– 1995. – 195 p. 
12  Beckwith F. J., Bauman M. E. Are You Politically Correct?: Debating America's cultural standards edited by – Prometeus 
Book, Buffalo. – 1995. – 325 p. 
13  Bryson B.Made in America.–Minerva, London.–1995. –450 p. 
14  Cho G., Krashen K., & Shin F. What do we know about heritage languages? What do we need to know about them? 
Multicultural Education, 11(4).–2004. –Рp. 54-61. 
15  D'Souza D. Illiberal Education: the Politics of Race and Sex on Campus. – TheFree Press, NY.–1991. –250 p. 
16  Fishman J. 300-plus years of heritage language education in the United States. In J. K.Peyton, D. A. Ranard, & S. McGinnis 
(Eds.), Heritage languages in America: Preserving a national resource (pp. 81-89). Washington, DC & McHenry, IL: Center for 
Applied Linguistics & Delta Systems, 2001. –Рp. 18-22. 
17 Garcia G. The Decline of Men: How the American Male Is Getting Axed, Giving Up, and Flipping Off His Future. 
HarperCollins Publishers.2009. –Рp. 48-49. 
18  Ravitch D. Multiculturalism: E Pluribus Plures // Are You Politically Correct?:Debating America's Cultural Standards. - 
Prometheus Books, Buffalo, NY. –1993. –Рp. 165-185. 
19  Walker S. Hate Speech: The history of American Controversy. – University of Nebraska Press, Lincoln and London. – 1994. 
– 167 p. 
20  Wiley T. G. Literacy and language diversity in the United States. (2nd ed.). Washington, DC: Center for Applied Linguistics, 
2005. – 248 р. 
 
References 
 
1  Adler D. Bor'ba protiv politicheskoy korrektnosti // Amerika. – № 442. – 1993. – S. 214.  
2  Bell R.T. Sotsiolingvistika: tseli, metody i problemy. – M.: Mezhdunar. otnosheniya. Sotsiolingvistika. – 1980. –  S. 318. 
3  Gumanova Yu.L. Politicheskaya korrektnost' kak sotsiokul'turnyj protsess: na primere SShA: Diss. kand. sotsiol. nauk. – 
Mәskeu, 1999. – S. 91. 
4  Komlev N.G. Slovar' inostrannyh slov. – Mәskeu: Eksmo-press, 1999. – S. 36. 
 
ҚазҰУ хабаршысы. Филология сериясы. № 4
 ( 144). 2013 
Әлеуметтік лингвистика саласының саяси дұрыс тіркестерінің қазақ тілбілімінде термин... 

192 
 
 
 
ISSN 1563-0223                        Bulletin KazNU.
 Filology series.
 №
 4 (144). 2013 
5  Ostrouh A.V. Politicheskaya korrektnost' v SShA: kul'turologicheskiy aspekt: Diss. … kand. kul'tur.nauk. – Mәskeu, 1998. – 
S. 57. 
6  Panin V.V. Politicheskaya korrektnost' kak yazykovaya i kul'turno-povedencheskaya kategoriya. / V.V. Panin. // 
Mezhkul'turnaya kommunikatsiya: tendentsii i opyt. – Nizhniy Tagil, 2003. – S. 48. 
7  Ter-Minasova S.G. Yazyk i mezhkul'turnaya kommunikatsiya. – Mәskeu: Slovo, 2000. – S. 57. 
8  Trofimova Z.S. Slovar' novyh slov i znacheniy – Mәskeu: Pavlin, 1993. – S. 25. 
9  Allen I.L. Unkind Words: Ethnic Labeling from Redskin to WASP – Bergin & Garvey, New York – Westport – London. – 
1990. – 258 r. 
10  Bauman M. E., Beckwith, F. J. Are You Politically Correct? Debating America's Cultural Standards. Buffalo, NY. – 1993. – 
210 r. 
11  Beard H., Cerf C. The Official Politically Correct Dictionary and Handbook. -Villard Books, NY. – 1995. – 195 p. 
12  Beckwith F. J., Bauman M. E. Are You Politically Correct?: Debating America's cultural standards edited by – Prometeus 
Book, Buffalo. – 1995. – 325 p. 
13  Bryson B. Made in America. – Minerva, London. – 1995. – 450 p. 
14  Cho G., Krashen K., & Shin F. What do we know about heritage languages? What do we need to know about them? 
Multicultural Education, 11(4). – 2004. – Rp. 54-61. 
15  D'Souza D. Illiberal Education: the Politics of Race and Sex on Campus. – The Free Press, NY. – 1991. – 250 p. 
16  Fishman J. 300-plus years of heritage language education in the United States. In J. K. Peyton, D. A. Ranard, & S. McGinnis 
(Eds.), Heritage languages in America: Preserving a national resource (pp. 81-89). Washington, DC & McHenry, IL: Center for 
Applied Linguistics & Delta Systems, 2001. – Rp. 18-22. 
17  Garcia G. The Decline of Men: How the American Male Is Getting Axed, Giving Up, and Flipping Off His Future. Harper 
Collins Publishers. 2009. – Rp. 48-49. 
18  Ravitch D. Multiculturalism: E Pluribus Plures // Are You Politically Correct?: Debating America's Cultural Standards. - 
Prometheus Books, Buffalo, NY. – 1993. – Rp. 165-185. 
19  Walker S. Hate Speech: The history of American Controversy. – University of Nebraska Press, Lincoln and London. – 1994. 
– 167 p. 
20  Wiley T. G. Literacy and language diversity in the United States. (2nd ed.). Washington, DC: Center for Applied Linguistics, 
2005. – 248 p. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
А. Алдабердіқызы 

193 
 
Вестник КазНУ. Серия филологическая. № 4 (144). 2013 
 
 
 
 
 

жүктеу/скачать 4,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: