Национальной академии наук республики казахстан

Известия Национальной академии наук Республики Казахстан  
 
 
   
202  
Евразийского  Экономического  Союза  с  мировым  сообществом.  Авторы  приходят    к  выводу,  что  формирование 
Евразийского  Экономического  Союза  потребует  большого  объема  работы  по  решению  правовых,  институциональных, 
технических,  организационных  и  процедурных  вопросов  в  целом  ряде  взаимосвязанных  областей.  В  этом  плане 
ключевое значение имеет правильная последовательность шагов, особенно с учетом сжатых временных рамок. 
 
Тлеубердинова  А.Т.  -  д.э.н.,  профессор  Карагандинского  государственного  университета  им.  академика  Е.А. 
Букетова 
Аскеев А.Г. – м.э.н., эксперт (Канцелярия Премьер-Министра Республики Казахстан) 
Джумабаева Ш.Б., - м.э.н., ст. преподаватель Карагандинского государственного университета им. академика Е.А. 
Букетова 
 
 
Поступила 27.03.2015 г. 
 
N E W S 
OF THE NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN 
SERIES OF SOCIAL AND HUMAN SCIENCES 
ISSN 2224-5294 
Volume 3, Number 301 (2015) 
 
Innovative technology and foreign language teaching 
 
T.N. Kalbirova 
kalbirovatol@mail.ru 
Kazakh national technic university named after K.I. Satpayev, Almaty, Kazakhstan 
The Constitutional council of the Republic of Kazakhstan 
 
Key words:multimedia learning paradigm of learning, communicative activities of students' independent work 
intensification. 
Abstract. The article deals withthe necessity and importanceof innovative technologiesin the classroomforeign 
languages.Alsodiscussed  in  detailinmultimedia  technology,  acting  asspecialintellectualactivityfunds.  They  have  a 
numberof  advantages  comparedwith  otherinformation  technologytraining,  as  they  allow:  to  improve  the  process 
oforganic combination oftraditional formsand methods of educationwith innovative; implementtraining, information, 
games,  modeling,  design  andanalysisfunctions;obschedidakticheskieperform  suchprinciplesasthe  visibility, 
accessibility,  feasibledifficultysystematictransitionfrom  education  toself-education,positive  emotional  backgroundof 
learning,linking  theorywith  practice.The  use  of  innovativelearning  technologiescreates  the  mostfavorable 
conditionsandcontributes significantly to themotivationin learningforeign languages. 
 
Шет тілдеріне арналған инновациялық технология және білім беру 
 
Т.Н. Калбирова 
kalbirovatol@mail.ru 
 
Тірек  сөздер:білім  берудің  мультимедиялық  әдістері,  білім  берудің  парадигмасы,  студенттің 
коммуникативті әрекеті, өзіндік жұмыстың интенсификациясы. 
Аннотация. Мақалада шет тілі сабақтарында инновациялық технологияны қолданудың  қажеттілігі мен 
маңыздылығы  айқындалады.  Сонымен  бірге  мақалада  ерекше  зияткерлік  әдістер  ретінде  мультимедиялық 
технологиялар  толығымен  қаралып  жатыр.  Олардың  дәстүрлі  формалардың  органикалық  байланыс 
процессін  және  инновациялық  білім  беру  әдісін  жетілдіру;  білім  беруші,  ақпараттық,  ойын,  модельдеуші, 
құрастырушы  және  аналитикалық  міндеттерді  іске  асыру;  көрнекілік,  қол  жетімділік,  қиындық,  жүйелік, 
білім  алудан  өз  бетімен  білім  алуға  өту,  білім  берудің  жағымды  эмоциональды  фоны,  теорияның 
тәжірибемен  байланысы  сияқты  ортақ  дидактикалық  қағидаларды  орындау  мүмкіндіктерін  беретіндіктен, 
білім  берудің  басқа  ақпараттық  технологиялармен  салыстырғанда  артықшылықтары  бар.  Білім  берудің 
инновациялық  технологияларын  қолдану  өте  қолайлы  шарттар  туғызады  және  шет  тілдерін  үйрету 
процессінде себептердің едәуір жоғарылауына үлес қосады. 
 
Білім  берудің  мультимедиялық  әдістерін  қолданбай  шет  тілдерін  үйрету  мүмкін  емес.  Ағылшын 
тілінде  қарым-қатынас  жасау  нақты  процесстің  мысал  келтіру  мүмкіндігі,  оқылатын  тіл  мен 
мәдениеттің  нақты  шарттар  функциясына  білім  беретін  ортаның  жуықтау  қажеттілігі,  сөзсіз,  шет 
тілдерін үйрету әдісінің маңызды міндеттері болып табылады.  
XXI  ғасыр  –ақпараттандыру  ғасыры  тілді  дәстүрлі  үйретуге  өз  түзетулерін  енгізеді.  Жаңа 
мүмкіндіктер  арқасында  қазіргі  кезде  білім беру  барысында  компьютер  технологияларын  қолдану  зор 

ISSN 2224-5294                                                                                        Серия общественных и гуманитарных наук. № 3. 2015  
 
 
203 
мәнге ие. Жаңа ақпараттық және коммуникативтік технологиялар енгізу білім беруге жол ашады, ашық 
түрде  білім  беру  жүйесін  қалыптастырады,  қазіргі  дипломды маман  ие  болуға  тиісті  қвалификациялы 
сипаттама ұсыныстарын өзгертеді. 
Қазіргі педагогикалық ғылым білім беруде жаңа технологияларды қолдануға тырысады. Жоғарыда 
келтілген  интерактивті  медиа  сонымен бірге  өзінің сенімді қолданысын алады.  Әр  түрлі  интерактивті 
оқытатын  компьютер  бағдарламаларының  көпшілігі  ағылшын  тілін  үйретуде  фонетикалық  және 
грамматикалық  аспектілерді  дербес  талқылау  және  оларды  қолдануда  дағдысына  дейін  жеткізу 
көзделеді. Осы бағдарламалардың ерекшеліктері интерактивті диалогтар, сөйлеуді тану жүйелері және 
дыбыстау визуализациясы, дыбыстардың артикуляциясын көрсететін анимацияланған роликтер, сөйлеу 
дағдысының  барлық  түрлерін  дамыту  үшін  жаттығулар,  аудармамен  бейнесюжеттер,  білім  алуда  өз 
нәтижелерін зерттеу болып табылады. 
Ағылшын тілін үйретудің мақсаты студенттердің коммуникативті қызметі болғандықтан, яғни тілді 
толығымен  игеру,  білім  беру  барысында  оқытушы  міндетіне  әрбір  студенттің  қызметін  жандандыру, 
олардың  шығармашылық  белсенділігі  үшін  жағдайлар  жасау  кіреді.  Ақпараттық  бағдарламалыр  және 
интернет-технологиялар,  сонымен  бірге  ынтымақтастықта  үйрену  және  жобалы  әдіс  осы  мәселелерді 
шешуге мүмкіндік беру сияқты заманауи әдістерді қолдану. 
Мультимедиа технологиясы (ағ. multi-көп және media-орта) бірнеше ортаның (мәтін, видео, аудио, 
кесте,  анимация    және  т.б.)  аудиовизуалды  ақпараттарын  біріктіретін,  қолданушының  жүйемен 
интерактивті  диалогын  және  дербес  қызметтердің  әр  алуан  түрлерін  іске  асыратын  ақпараттық  білім 
беру технологиясы ретінде қарастырылады. 
Білім  беру  барысында  мультимедиалық  технологияларды  қолдану:  дәстүрлі  формалардың 
органикалық  байланыс  процессін  және  инновациялық  білім  беру  әдісін  жетілдіру;  білім  беруші, 
ақпараттық, ойын, модельдеуші, құрастырушы және аналитикалық міндеттерді іске асыру; көрнекілік, 
қол  жетімділік,  қиындық,  жүйелік,  білім  алудан  өз  бетімен  білім  алуға  өту,  білім  берудің  жағымды 
эмоциональды фоны, теорияның тәжірибемен байланысы сияқты мүмкіндіктер береді. Сонымен қатар 
мультимедиалық  технологиялар  компьютерді  жобалау,  пішіндеу  және  құрастыру  тұрғысынан 
төңіректегі  біртұтас  әлемді  таныстыру  үшін  жасалған  мультимедиалық  бағдарламаларға, 
энциклопедияларға, сөздіктерге және арнайы ақпараттық білім беру орталықтарына сүйенеді. 
Мультимедиалық технологиялар ерекше зияткерлік әдіс ретінде және басқа ақпараттық білім беру 
технологияларымен салыстырғанда артықшылықтары бар болғандықтан, олар: 
1.
 
Тұрақты  жетілдіру  мазмұны  және  заманауи  шарттармен  тәрбиелеу  әдісі  педагогикалық  құрал 
болып табылады. 
2.
 
Лингвистикалық қабілеттері бар студенттерді айқындау және қолдауға мүмкіндік береді. 
3.
 
Дистанциялық білім берудің негізі болып табылады  
4.
 
Бүкіләлемдік  желі  Internet  және  кең  байланыс  желісі  арқылы  тәрбиелеудің  озық  әдістері  мен 
жалпы педагогикалық жұртшылық білім беруге қол жеткізуді қамтамасыз етеді. 
5.
 
Жасанды  тіл  ортасын  құрады,  шет  тілін  (ШТ)  үйретуде  жеке  білім  алуын  қамтамасыз  етеді, 
студенттің  дербестігін  және  жауапкершілігін  арттыру,  барлық  жастағы  топтарға  ШТ  үйретуді 
ұйымдастыру,  қатысушының  өз  қызығушылықтары  мен  мақсаттарына  байланысты  ШТ  үйрету,  ШТ 
үйретуде мәдениетаралық компонент енгізу. 
6.
 
Мультимедиа  технологиялары  жаңа  және  бейнелеу  көрнеіліктері  әдістерінің  құрылуының 
шексіз  мүмкіндіктерін  көрсетеді.  Мультимедиа  (қосымша  құралдары  бар  компьютер)  әрбір  шет  тілін 
үйренушіге мұқият бақылау және тұрақты жедел көмек арқылы орындалатын өзіндік жұмыстың қуатты 
құралы болуға қабілетті болуы керек. 
Білім беру барысында тиімді жақтарымен қатар мультимедиалық технологияларды жаппай құруға 
және енгізуге кедергі келтіретін тиімсіз тенденциялары да бар. Оларға мыналарды жатқызуға болады: 
1) осы технология негізінде білім беру процессі мен оны ұйымдастыруды енгізу мультимедиалық 
технологияларды  белсенді  пайдалану  үшін  қолданыстағы  білім  беру  жүйесінің  дайындығының 
болмауы; 
2) білікті құрастырушылардың тапшылығы; 
3) мультимедиалық технологиялардың дамыған әдістемесінің болмауы; 
4) мультимедиалық технологияларды құру мен кең енгізу үшін қаржының жетіспеушілігі; 
5) сарапшылық аппаратықұрастырылмаған. 
Қазіргі  заманғы  білім  беру  әлеуметтік  мәдениет  жағдайындағы  қиыншылықтарға  төзімді, 
инновациялық  процестерді  ғана  емес,  коммуникация  процестерін  де  кең  мағынада  қолданатын 
мамандарды  даярлауға  жаңа  талаптар  қояды.  Заңгер,  политолог,  менеджер,  экономист,  мұғалім  және 

Известия Национальной академии наук Республики Казахстан  
 
 
   
204  
т.б.  мамандар  коммуникативті  мәдениетті,  ынтымақтастыққа  қабілетті,  диалог  жүргізе  алатын,  сөзге 
шебер, яғни коммуникативті білікті болуы қажет. 
Болашақ маманның коммуникативті біліктілігінің астарында біз адами құндылық болуы керектігін 
түсінеміз, оған үш қасиет тән: 1) перцептивтілік қызмет - бұл қасиет іскерлік әріптесті қабылдау және 
түсіну,  өз  ойын  білдіру  үшін  қажет;  2)  коммуникативті  қызметті  жүргізуге  арналған,  мынадай 
сипаттарды    ұйымдастырған  қасиет:  алдыңғы  коммуникативті  қызметті  қалпына  келтіреді,  ақпарат 
береді, шығармашылық бірлестік ұйымдастырады, сөйлесу процессін басқару, болашақ коммуникативті 
қызметті  жобалау;  3)  коммуникативті-операциялы  қызметті  жүзеге  асыруға  арналған  қасиет  -  басқа 
тұлғалармен сойлесу барысында өзін-өзі ұстау және басқару. 
Білім берудің қарқынды технологиялары белгілі уақыт аралығында үлкен көлемді білімді тиімді 
ұғыну  және  қызметтің  субъектілері  нәтижесіндегі  жетістіктерге  қол  жеткізудің  бәрі  педагогикалық 
технологиялар екенін түсінеміз. 
Еңбекті  қарқындату  -  бұл  қызу,  өнімді,  әсерлі  жұмыс  істеу,  берілген  жұмыс  уақыты  аралығында 
көбірек жұмысқа үлгеру, яғни, көлемі жағынан, қосымша уақыт жағынан емес,  біліктілікпен жұмысты 
атқара  білу.  Әлбетте,  қарқындату  педагогикалық  еңбектің  сапасын  арттыруды  қажет  етеді, 
оқытушының  кәсіптік  құзіреті,  сондай-ақ  уақытты  толық  пайдалану,  берілген  уақыт  аралығында 
анағұрлым көбірек білім беру. 
Бірақ, Ю. Бабанский, М. Поташник бұл жағдайларда туындайтын шамадан тыс оқудан сақтануды 
ұсынады «...тиімді шара керек, оқытушыға темп пен көлемді ескеретін, жағдайға байланысты жоғары, 
білім  алушылардың  денсаулығына  нұқсан  келмейтін,  басқа  дисциплиналарға  үлгеретіндей  тиімділік 
критерийлері  түрінде  шектеу    қажет».  Бұл  таңдаудың  методикасы  оқытушыға  оқыту 
оптимизациясының теориясын ұсынады[3, c.104-105] .  
«Оңтайландыру» белгілі бір функцияның көп немесе аз түрде көрсетілуі немесе көптеген мүмкін 
варианттардың  арасынан[9,  с.357]  ең  жақсысын  таңдап  алу,  мысалы  жұмыс  методикасының  нақты 
шарттары  арасынан,  яғни  нормативті  немесе  минималды  уақыт  аралығында  оқытушы,  білім  алушы, 
топ,  жоо  нәтижелерін  алуға  мүмкіндік  береді.  Бұл  интентификация  арқылы,  бар  күш-жігерді  жұмсау 
арқылы жүзеге асатыны белгілі. 
Технологиялардың  тиімділігі,  білім  беру  тәсілін  оңтайландыру,  білім  берудің  тиімді  жақтары 
заманауи педагогикалық технологиялардың ажырамас атрибуты болып табылады. 
Тиімділік(лат. effectivus –    белгілі  нәтиже  беруші)  «максималды  қол  жетімді  немесе  алдын  ала 
ойластырылған мақсатқа қол жеткен нәтиженің қатынасы...» [7, с. 471-472.]. 
Ұтымдылық  («Ұтымды»  -  орынды  негізделген,  пайдалы[4,с.  597])  оқытушының  пайдалы 
қызметін  түсіндіреді,  олай  болса,  білім  беру  технологиясының жаңаруы  жолында  білім  алушының  да 
ұтымдылығы болып қарастырылады. 
Қарқынды  білім  беру  технологиясының  маңызды  компоненті  болып  психологиялық  компонент 
табылады.  «Оқытушы  -  студент»  арасындағы  өзара  бейімделу  қарқынды  білім  алуда  студенттер 
арасындағы, студент пен оқытушы арасындағы «бейімдік әрекеттесу» достық қарым-қатынасты, өзара 
сенім, өзара көмекті білдіреді (1 кесте). 
 
1 кесте. Қарқынды технологиялардың коммуникативті біліктілігі 
 
Негізгі компоненттер 
Коммуникативті  біліктіліктің  қалыптасуының  қарқынды  технологиялары(оқыту 
мәселесі, ойын қызметі, ынтымақтастықтың, өзін-өзі кемелдендіруі және т.б.) 
Диагностикалық 
студенттің білім деңгейін, оның шынайы оқу мүмкіндігін ескере отырып, коммуникативті 
қызметінің  нәтижесін  бағалау  әдісін  қолдану;  студенттің  және  оқытушының 
коммуникативті білімін, ұсталығын және икемділігін  анықтау; жоо-ның оқу және тәрбие 
ісіндегі коммуникативті  біліктілікті түзету 
Жобаланған 
студенттердің  қызығушылықтары,  мотивациясы  және  мүмкіндіктерін  коммуникативті 
біліктілігінің дамуы және мақсаттарының жобалануы 
Мазмұнды 
жасын  және  психологиялық  ерекшеліктерін  ескере  отырып,  білім  алушылардың  білім 
стандартын саралау нәтижесінде коммуникативті қызметінің дайындық деңгейін арттыру 
Модельдеулер 
студенттердің  білім  алу  процестерін  жандандыру  нәтижесінде  жіті  технологияларды 
таңдауы, өзін-өзі шығармашылық жетілдіруі, танымдық дербестігі 
Ұйымдық 
коммуникативті  біліктілікті  дамыту  мақсатында  білім    беру  процесінің  әдістерін 
қарқындату үшін ақпараттың ең жаңа көздерін, қосымша әдебиеттерді,  аудиовизуальды 
әдістерді,  компьютерлерді,  интернет  технологияларды  қолдану;  білім  беру  аясының 
шығармашылық ұйымы, дөңгелек үстелдегі талқылау, микро және макро топтар арасында 
білім беру шарттарын ыңғайластыру 
Психолого-педагогикалық 
«оқытушы  -  студент»  субъект-субъектті  қатынас  жүйесінде  өзара  бейімделу;  гуманистік 
әрекеттестік - жауапты көңіл, студенттер арасындағы, студент пен оқытушы арасындағы 
достық;  өзара жаралған сенімділік, көмек атмосферасы, жағымды эмоциялы көңіл-күйге 

ISSN 2224-5294                                                                                        Серия общественных и гуманитарных наук. № 3. 2015  
 
 
205 
дағдылану 
 
ӘДЕБИЕТ 
 
[1]
 
Білім беруде қазіргі ақпараттық технологиялар. Роберт И.В. – Мәскеу, Школа-Пресс, 1994.-215 б. 
[2]
 
Benefits  and  drawbacks  of  controlled  laboratory  studies  of  second  language  acquisition.  Yang  L. R. Cambridge: 
CambridgeUniversityPress, 2001.  173–193 б. 
[3]
 
Білім    жүйесінде  жаңа  педагогикалық  және  ақпараттық  технологиялар.  Полат Е. С. —  Мәскеу,  Просвещение, 
2000. — 45–46 б. 
[4]
 
4. Интернет дегеніміз не? Білім беруде ақпараттық және коммуникациялық технологиялар.// Кушниренко А. Г., 
Леонов А. Г., Кузьменко М. А. және т.б. Білім және ақпараттану   - № 5, 7. -1998.- 56-57б. 
[5]
 
Оқытудың жаңа қарқынды әдісі. Журнал "Шет тілдері мектепте", Щукин А. Н. 2005, № 2; — 36–37 б. 
[6]
 
Жаңа ақпараттық және педагогикалық  технологияларына негізделген компьютерлік оқу құралы.// Педагогика. 
Глазов Б. И. Ловцов Д. А. — № 6. 1995.- 12–13 б. 
[7]
 
Амонашвили Ш.А. Педагогикалық үдерістің жеке-адамгершілік негізі [Мәтін] - Мн.: Университетская, 1990.- 560б. 
[8]
 
Ожегов С.И. Орыс тілінің сөздігі[Мәтін] - М.: Русский язык, 1988. - 750б. 
[9]
 
Пидкасистый  П.И.  Оқушының  сабақ  үстіндегі  іс-әрекетінің  ұйымдасуы[Мәтін]  /  П.И.  Пидкасистый,  Б.И. 
Коротяев - М.: Знание, 1985. -80б. 
[10]
 
Селевко Г.К. Заманауи білім беру технологиялары[Мәтін]: оқу құралы. - М.: Народное образование, 1998. - 256б. 
[11]
 
 Шетел сөздерінің сөздігі[Мәтін] - 18-ші баспа, өшір. - М.: Рус. яз., 1989.- 624б. 
 
REFERENCES 
 
[1]
 
Modern information technologyin education.RobertIV, MoscowSchoolPress,1994, 215 p. 
[2]
 
Benefits  and  drawbacks  of  controlled  laboratory  studies  of  second  language  acquisition.  Yang  L. R. Cambridge: 
CambridgeUniversityPress, 2001.  173–193p. 
[3]
 
New pedagogicaland information technologiesin the education system. PolatES, Moscow,Education,2000, 45-46p. 
[4]
 
What  is  the  Internet?  Information  and  communicationtechnologies  in  education,  KouchnirenkoAG,  LeonovAG, 
KuzmenkoMA, and so on. D. Information andeducation,  №5, 7, 1998, 56-57p. 
[5]
 
A newmethod ofintensivetraining.Magazine "Foreign languages at school" ShchukinAN2005, № 2, 36-37p. 
[6]
 
Computerizedtutorial,  based  on  new  informationand  educationaltechnologies,Pedagogy.  GlazovBIHuntersDA,  №  6. 
1995, 12-13p. 
[7]
 
Amonashvili, ShPersonality-humane manner pedagogical process[Text], Mn .:University, 1990,560p.  
[8]
 
Ozhegov, SI Russian Dictionary[text], M .:Russian Language, 1988, 750p. 
[9]
 
Pidkasistyĭ, P.I.Organizatsiyastudentactivitiesin the classroom[Text], PIPidkasistyĭ, BIKorotyaev,M.: Knowledge, 1985, 80p. 
[10]
 
SeleucusGKModern educational technology[Text], a tutorial, M .:Education, 1998,  256p. 
[11]
 
Dictionary of Foreign Words[Text], 18thed., Sr.,M .:Eng.lang., 1989, 624p. 
 
Инновационные технологии и обучение иностранным языкам 
Т.Н. Калбирова 
kalbirovatol@mail.ru 
КазНТУ им. К.И.Сатпаева, г. Алматы, Республика Казахстан 
Конституционный Совет, Республика Казахстан, г. Астана 
 
Ключевые  слова:  мультимедийные  средства  обучения,  парадигма  обучения,  коммуникативная  деятельность 
студентов, интенсификация самостоятельной работы. 
Аннотация.В статье раскрывается необходимость и важность применения инновационных технологий на занятиях 
иностранных языков. Также в статье подробно рассматриваются мультимедийные технологии, выступающие в качестве 
особых  интеллектуальных  средств  деятельности.  Они  имеют  ряд  преимуществ  по  сравнению  с другими 
информационными  технологиями  обучения,  так  как  позволяют:  совершенствовать  процесс  органического  сочетания 
традиционных форм и методов образования с инновационными; реализовывать обучающую, информационную, игровую, 
моделирующую,  конструирующую  и аналитическую  функции;  выполнять  такие  общедидактические  принципы  как 
наглядность, доступность, посильная трудность, системность, переход от обучения к самообразованию, положительный 
эмоциональный  фон  обучения,  связь  теории  с практикой.  Применение инновационных  технологий обучения  создает 
наиболее  благоприятные  условия  и способствует  значительному  повышению  мотивации  в процессе  обучения 
иностранным языкам. 
 
Поступила 27.03.2015 г. 
 
 

Известия Национальной академии наук Республики Казахстан  
 
 
   
206  
N E W S 
OF THE NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN 
SERIES OF SOCIAL AND HUMAN SCIENCES 
ISSN 2224-5294 
Volume 3, Number 301 (2015),248 – 255 
 
Professionally-oriented foreign language teaching 
 
Aisultanova K.A., Akshalova B.N., Hudaiberdina D.A. 
Al-Farabi Kazakh National University, Almaty, Kazakhstan 
dinara.azretalievna@gmail.com 
 
Key words: professional activities, brainstorming, students of linguistics, socio-cultural, intercultural. 
Abstract:  The article deals  with the  structural elements of a substantial component of professionally oriented 
foreign  language  learning,  the  development  of  personal  qualities  of  students  and  the  acquisition  of  specific  skills 
based on professional and linguistic knowledge. 
 

жүктеу/скачать 5,06 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: