Нүрмашева Ф. К а з а Х с т а н р е с п у б л и к а с ы н ы ң а з а м а т т ы қ 1 c ж ү р г І з у к ү к ы ғ ы \. l\l \ I ы /м II а \іч 1,1 ’iiiw
жүктеу/скачать 12,05 Mb. Pdf көрінісі
|
nurmashev u nurmasheva f kazakstan respublikasynyn azamattyk 2
| 15-т а р а у. ДӘЛЕДДЕУ ПРОЦЕСІ
§ 1. Дәлелдеу проиесі үгымы Дәлелдеу пропесі гиісті жүиелілікпен жэне әзара гыгызбай- ланыста келпрілген дәлелдемелік іс-әрекетпн бірнеше бағыт- тарынан түрады. Бул — дәледдемелерді табу, жмнау. зерттеу, ба- іадай және усыну. Тартыстык трижіишне сэйкес далелдеме- лерді тараптар, шагымданушыдар, арызданушылар және іске катысушы өзге түлгалар тауып. жинап усынуы тиіс. Сот бүл тулгаларга көмектесе адады. ал кажет болган жагдайда өз бас- тамасы бойынша әрекет ете алады. Ta’jan кою арызында талая етуші өз талаптарын негіздейтж мән-жайларды жэне талап етушжш баяңдаган мән-жайларын растайтын дәлелдеме. ердт көрсетуі тніс (КР АІЖК 150-баптын 2-бөлш 5-тармагы) Ерек- ше сот істері бонынша зан арытланушы.тарга арызды беріен 192 кездетиісті дәлелдемелерді ұсынуды міндеттейді. (КР АІЖК 290, 294-баптар). Егер де талап кою арызында, шагымында немесе ерекше сот ісзері бойынша арыздарда дәлелдемелерді үсыну- мен байланысты кемішліктер болатын болса, сот төрешісі өз атынан талап етушілерге, шатымданушыларга немесе арызда- нушыларга кажегп дәлелдемелерді талап етуге шаралар колда- иа отырып, КР АІЖК. 155-бабына сәйкес кемішліктерш жою үшін уакыт береді. Істі сот талкылауына дайыидау белгілі бір денгейде дәлел- демелерді табумен, жинаумен және үсынумен байлапысты. КР АІЖ К 194-бабына сәйкес сот төрешісі талап етушінін та- лаптарын тыпдайды, одан жауап берупп жағынан болуы мүмкпн карсылыктарды аныктайды, кажет болом жаідаііда оган косым- ша дәлелдемелер усыну кажезтшн айтады. Сот төрешісі куә- герлерді шакыру, сараптама ісі жәпе т.б. туралы мәселелерді шешеді. Дәлелдемелерді бүл кезепде жинау жөніндеіі ерекше шараларды сот төрешісі ерекіпе сот істері бойыпша жузеге асы- рады. (КР АІЖ К 291, 296, 302-баптар). дәлелдемелер сот талк- ылауы сатысында анықталып жиналады және ұсынылады. Да- йымдау бөлімінем бастап, іс бойыпша шеипм шытарганіа деиін мүдцелі тулғалар, сопдай-ак сот істі козғау мен лайындау саты сында сотка үсынылмаган дәлелдемелерді іске катыстыруга шаралар колдана алады. Егер де жарыссөз кезінде немесе про курордын кортындысы кезінде, соилай-ак шешім шыгару сәлн- де сот жапа мән-жайларды аныктау кажет немесе жаиа дәлел- демелерді зерттеу кажет табады. ол мәш бойынша істі карауды капта бастау туралы үйгарым шығарады. (КР АІЖК. 214-бап- тың 2-бөліп). Кассаииялык және кадағалау сатысыңда мүдделі түлғалар жана матерпазшарды үсына алады. Дәлелдеу әрекетінін алғашкы бағыты екі ерекше жағдаймен. дәлелдемелерді табумен және тіркеумен байланысты. Дәле.гдемелерді зертзеу. Сот дәлелдемелерін зерттеу — бул оны тікелей кабылдау. бір дәлелдемелерді өзтелері аркылы тек- серу, дәлелдемелерде үсынылған карама-кайшылыктарды таб\ мен жою. Дәлелдемелерді сот және іске катысуиіы түлғадар зерттейді Дәлелдемелерді зерттеу әрекеттерін сот баскарады. Ол іске катысушы түлғалардын түсініктемелерін тыңдайды, куэгерлер мен сарапшьсзарды жауапка алады. жазбаша және заттай дәлелдемелермен танысады. ( К.Р АІЖК 177-бап). Дәлел- 193 демелерді іске катысушы барлык тулгалар да эерттеуі тиіс. Дәлелдемелерді зерттеу туралы сот пен іске катысушы түлга- лардын іс-әркеттерінщ өзара байланысы — іс үшін манызы бар факторлар мен мән-жайларды табу мен аныктауда табыскд жетудін манызды шарты. Дәлелдемелер тиісті дәлелдеу куралынын турін колданумен байланысты турлі тәсілдермен зерттеледі. Тараптар мен үшінші тулгалардынтүсініктемелерін сот тындайды және де сот пен іске катысушы тулғалар тараптар мен үшінші тұлгаларга сурактар коя алады. Қажет болтан жагдайды сот кайта жауап ала алады, сондай-аколардын жауаптарыңдағы карама-кайшылыкты анык- тау үшін куәгерлерді бетпе-бет кездеспреді. Дәледдемелерді багалау. Іс бойыншадәлеллеудін бір элементі дәлелдемелерді багалау болып табылады. Оларды дурыс бага лау занды және негізді шешім кабылдау үшін манызы зор. Дәлелдемелерді соттын багалауы дәлелдемелерді еркш багалау деп аталатын прпнииппен тыгыз байланысты. Онын непзінде екі фактор жатыр: а) салыстыру тәсілінің өлшемі — сот төрешісінін ішкі сенімі; б) ешбір дәлелдеменін сот ушін алдын- ала бектлген күші жок (К.Р АІЖК 77-бап). Кез келген бағалау нысанды (затты) әлдебір өлшеммен са лыстыру болып табылады. Егер де салыстырудын өліпемі мен тәсітдері белгілі болса, онда талдау да белплі бол ады. Жалпы ереже бойынша, накты дәлелдемені багалау оны катыстылык, кумәнсіздік өлшемдерімен салыстырудан турады (К.Р АІЖК 77-баптын 3-бөліп). Тараптардын кукыктык карым-катынаста- рынын шын магынасын аныктау мәселесін шешу үшін іс бо йынша дәлелдемелерді баіалау (накты курамымен бірге кукык тык курамы ретінде — занды кукыктар мен міндеттердін магы- налары бойынша) дәлелдемелердін жеткіліктілігінін (толык- тьны) есебш жэне оларды біріе, әрі өзара байланыста караулы талап етеді Сонгысы дәлелдемелік деректердін бастыларымен байланысын аныктау кажет болган жагдайда жанама дэлелде- мелерді пайдалануда манызды Акыр аяіында доле.лдемелерді еркін баіалау соттын даулы кукыктык карым-катынасты танудынакикапыіын істін пакты мән-жай.іары репнле де, тараптардын кукыктары мен міндепері репнде де багалауы болып табылады Дәлелдемелерлі багалаудын кейбір анторлары мыналай белплермен байланысіырады: I) соттын і шк і сенімі; 2) бейт? раптык. жан-жактылык жане істе бардэлсддемелерд] жнынтык- жүктеу/скачать 12,05 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|