Нуржігіт Алтынбеков 1 А. И. Струков, В. В. Серов патологиялық анатомия бесінші басылым, стереотипті
-сурет. Тоқ ішекті зақымдаған Крон ауруы
жүктеу/скачать 7,24 Mb. Pdf көрінісі
|
струков патан
- Бұл бет үшін навигация:
- Асқыну зардаптары.
- Нуржігіт Алтынбеков 362 АППЕНДИЦИТ Аппендицит
- Этиологиясы мен патогенезі.
| 209-сурет. Тоқ ішекті зақымдаған Крон ауруы:
а — макропрепарат (Ж.М. Юхвидовадан); б — Пирогов– Лангханс алып жасушалары араласқан эпителиод-жасушалы гранулема (Л.Л. Капуллерден); в — тар саңылаулы ойық жара (Л.Л. Капуллерден). Аурудың басты микроскопиялық бейнесі — бейспецификалық гранулемалар ішектің бүкіл қабатын жайлайды. Құрамына эпителиоидтық жасушалар мен Пирогов—Лангханстың алып жасушалары кіретіндіктен (209-суретті қара ), олар саркоидоз гранулемасына ұқсайды. Кілегейлі қабықшаның асты су сіңіп ісініп, лимфоциттер, гистиоциттер мен плазмациттер шоғырланады, лимфоидтық элементтер көбейеді, тар саңылаулы жаралар қалыптасады. Бұл үдерістер осы ауруға тән. Бұнымен қоса ішектің қабырғасында іріңдіктер түзіледі, жасушалар шоғыры мен гранулемалар жетіле келе, склероз бен гиалиноз өрістейді. Ауру ұзаққа созылса, қабырғасы тым тыртықтанып, ішек қалыпты сиқынан таяды. Асқыну зардаптары. Ауру асқынса, ішектің қабырғасында жыланкөздер қалыптасады; ішек тесілсе, іріңді немесе нәжістік перитонит дамиды. Ішектің, көбіне мықындық бөлімі тарылып (стеноз), кейде ішек түйіледі. Крон ауруы — ішектің ракалдылық үдерісі. Нуржігіт Алтынбеков 362 АППЕНДИЦИТ Аппендицит — бүйеннің құрт тәрізді өскінінің қабынуы. Оның өзіндік клиникалық бейнесі бар. Сондықтан, клиника-анатомиялық тұрғыдан, бүйеннің құрт тәрізді өскінінің кез келген себептен (мысалы, туберкулез, дизентерия) қабынуын аппендицит деуге болмайды. Аппендицит жиі кездеседі, көбі хирургиялық тәсілмен ғана емделеді. Этиологиясы мен патогенезі. Аппендицит — энтерогендік аутоинфекция. Оны ішектегі бактериялар, көбіне ішек таяқшасы мен энтерококк дамытады. Микробтардың өскіннің қабырғасына өту механизмін және вируленттілігін жандандыратын жағдайларды зерттеген кезде әртүрлі факторлардың әсер ететіні байқалған. Аппендициттің патогенезі жайлы теориялар осы деректерге негізделеді. Бұл теорияларға сүйенсек, өскіннің саңылауына бөгде заттар іркілген кезде ондағы қалыпты флора ішектің өз қабырғасына жайыла бастайды (Ашофф Л., 1907). Бұндай жағдай ішектің перистальтикасы бұзылып, атония дамығанда, өскін бүгіліп қалғанда немесе оған нәжістік тастар, жануарлық паразиттер, басқа да бөгде заттар жиналғанда байқалады. Бұл заттар кілегейлі қабықшаның бетіндегі эпителийді зақымдайды, сондықтан инфект ішектің қабырғасына өтіп, алдымен ошақты (алғашқы аффект), кейін диффузды іріңді қабынуды туындатады (флегмоналы аппендицит). Өскіннің қабырғасында лимфалық тамырлар өте көп, іріңдік инфекцияның жайылуына бұл да қолайлы жағдай. Инфекция өскінге энтерогендік жолмен ғана емес, гематогендік жолмен де жетеді. Жүйкелік-тамырлық теория бойынша (Риккер Г.,1926; Русаков А.В., 1951), жүйке жүйесінің кеселді әсерінен өскінде қанайналымы өзгеріп, ішіндегі инфекция жанданады. Бұның салдарынан өскіннің қан тамырлары мен бұлшықетті қабаты жиырылып, саңылауы тарылады (спазм), қан мен лимфаның ағысы тежеліп, қанды ошақтар пайда болады, метаболизм бұзылып, дистрофия мен некробиоз дамып, ақырында инфекция іргесіне жайылып, іріңді қабыну өріс алады. Кең қолдау тапқан теория — ангионевроздық теория . Ол аурудың барысын өскіннің кинетикасының бұзылуымен сабақтастырады. Физиологиялық ұғымға негізделгендіктен, оған сүйене отырып, аппендицитке тән алғашқы нышандарды да (жай, беткейлік аппендицит), алып тастаған өскіннен морфологиялық өзгерістер табылмайтын кейбір клиникалық жағдайларды да ойға қонымды етіп пайымдауға болады. Бірақ тек қана осы жүйкелік-тамырлық теория тұрғысынан аппендициттің деструкциялы нысандарының даму барысын толық пайымдау қиын. Бұл жағдай өз шешімін Ашофф ұсынған, «өршімелі алғашқы аффект» деп аталатын концепция арқылы тауып жүр. жүктеу/скачать 7,24 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|