Қожа ахмет ясауи атындағы халықаралық
жүктеу/скачать 3,13 Mb. Pdf көрінісі
|
|
Сөз құдіреті Экспрессивті қабілет - (латынның мәнерлі деген сөзінен шыққан) оқытушының өз ойын сөз арқылы немесе вербалды емес тәсілдермен айқын және бейнелі түрде жеткізуге бейімдеген. Сөз арқылы терең білімдерді беруге күн тәртібінің қажеттілігіне сендіруге болады. Адам тұлғасының дамып, кемелдеуінде сөздің атқарар маңызы орасан зор. Сөз арқылы қарым-қатынас қалыптасып, адам тәрбиесінің жүзеге асатыны анық. Педагогтың мәдени деңгейі, оның кәсіби шеберлігі көркем әpi әдемі, орынды әpi келісті, сыпайы әpi әдепті сөйлей отырып, берген материалды немесе ой, пікірін қысқа да нұсқа жеткізе білуі мен айқындалады. «Оқпен атсаң біреуге тиеді, ал мерген сөзбен атса – мыңға тиеді» деп, дана халқымыз тегінен-тегін айтпаса керек. Ауызша әсердің көлемі әр мұғалімнің жұмысында бірдей емес. Ол төмендеген сайын, әр сөздің бағалылығы жоғарлап оларда іскерлік рөлге ие бола біледі. Оған қоса вербальды қатынас қарапайым ақпарат беруге ұқсас емес. Ең алдымен оқытушы да студент те объект емес, олар ауызша контакт субъектісі болып табылады. Қабілеттілік пен даярлық шындықты болжамау, яғни жалпы көру нүктесін бірігіп істеп шығару, яғни кем дегенде әңгімелесуші өз күдігін қорықпай айтуы, бәстесуі, оның сөзін үзбей соңына дейін тыңдауына сенімді болды, яғни аса қажет және қиын жағдайларда қателігін жөндеп, көмектесу нағыз ұстаздың міндеті. Ақырында коммуникацияға қатысушылар бір тілде сөйлеп, бір – бірін түсінуге тиісті. Бұл әрдайым бола бермейді. Мысалы: «Біздің физика пәнінің 103 мұғалімі өзімен өзі сөйлеседі», - деп бір білім алушы екіншісіне айтуда «Ал сіздердікі ше?» - «Біздікі де, бірақ ол бізді тыңдап отыр деп ойлайды». Оған қоса бір сөз бірнеше мағына беруі мүмкін. Волейбол добын аяғымен тепкен білім алушыны ұстап алған мұғалім «Мүлікті кім құртып жүргенін енді ғана байқадым» деп ашулана айқайлап жіберді. Волейбол добымен футбол ойнағанды мен саған көрсетемін. «Мені екі рет жазалап еді. Рахмет сізге деген жауап естілді». Сөйлеу мәдениеті не айтылғанында ғана емес қалай айтылғанына да байланысты. Айқын мақам, сауатты сөйлеу, сәтті теріп алынған көркемдеулер баяндалатын материалды түсініктілеу етеді. Көптеген нәрселердің ішінен адамның анықтық қабылдайтыны бірең сараңы. Адамның қабылдауы оның орталық назарына байланысты. жүктеу/скачать 3,13 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|