| Қырым-татарларының тілі (Қырым, Добруджы, Румыния; Түркия)
Қырым татарлары тілі (қырымтатар)- түркі тілдері қыпшақ тобының қыпшақ-половец топшасына жатады.
Ерекшеліктері:
Фонетикасы бойынша – 8 дауысты (а, е, ы, и, о, ө, у, ү), олар негізінен сөздің барлық позицияларында тұрақтылығымен ерекшеленеді, тек ы, и қысаң дауыстылары ғана үнді дыбыстарымен тіркескенде түсіп қалуға бейім (редукцияға ұшырайды);
ө, ү дауыстыларының шартты түрде о,у әріптерімен таңбалануы салдарынан соңғы 60 жылдай уақытта әсіресе жастар сөздерді жазылуы бойынша дыбыстайтын болды, мысалы: корьди сөзін осылайша «корди» деп оқу, дұрысы: көрді и/көрдү), халықтың осылайша тіл алды дыбыстарды жаппай өзгертіп айтуынан қырым татарлары тіліне мүлдем жат депалатализация құбылысы жиі байқалады;
ерін үндестігі шектеулі сипатта болса, дауысты дыбыстардың біріңғай жіңішке немесе біріңғай жуан дыбысталуы (палатализация) (көрип «көріп», турып «тұрып») кеңінен орныққан; әдеби тілде (терең) тіл арты к/қ дыбысының сақталуы (қара «қара», ақсақ «ақсақ»);
Достарыңызбен бөлісу: |
