Қырымшақ тілінің фонетикасындағы айрықша белгілері

Алдыңғы қатарлы дауысты и дыбысының ерекше күшті редукциясы, ол әлсіз позицияда жазуда ы әрпімен таңбаланады: быр «бір», сыз «сіз», қытийим «кетейін», кыбык «қалай»;

Сөз соңындағы қ спирантизациясы (күшейтіле айтылуы): бойдах «бойдақ», қартлых «қарттық»;

Оғыз тілінен енген сөз басындағы в: вер «вер», вар «бар», вар –«бар/бару»;

Көмекші етістіктің оғыз формасы ол- «бол/болу»;

Сөз басындағы т дыбысының ч-ға алмасуы: чыш «тіс», чүш «түс», чүшмек «түсу/құлау»;

Арнаулы лексика: қысреге «шынайы / шындыққа жанасымды

/правдивый», бутперест «бұтқа табынушы/идолопоклонник», чешни «дәм/вкус», русфай «жаман/нашар/зұлым/скверный», опранмах «қиналу/азаптану/страдать», қыбар «ұяң/ұялшақ/застенчивый», мефе «пайда», авада «қызмет/служба», амиле «жүкті/ауыр аяқ (әйел)/беременная», бехсун «көңілсіз/грустный», эйрон ол-«ғашық болу/влюбляться», исфат «ант/клятва» и т.п.

Қарайымдар маджмуа деп атайтын қолжазба жинақтарын қрымчақтар джонк (қырым татарлары тілінде джонк «альбом») деп атайды.

Құмық (қумуқ) тілі – түркі тілдері қыпшақ тобының қыпшақ-половец топшасына жатады.