Оқу лық/ Н. А. Закирова, Р. Р. Аширов Ас та на: «Ар манПВ» бас па сы, 2018. 304 б
жүктеу/скачать 13,17 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 187-сурет. Жа зық ай на да зат кес кі нінің бейнеленуі Тапсырма
- 188-сурет. Екі өза ра пер пен ди ку ляр жа зық тықтар да ғы құ мы ра ның кес кі ні 189-сурет.
- Жат ты ғу 29
- 190-сурет. А 236 236 А Р Р 1. Жа рық Түс кен 2. Адам кес кі ні не М
- Экс пе ри ме нт тік тап сыр ма
- Шы ғар ма шы лық тап сыр ма «Жа зық ай на лар дың қол да нылуы» та қы ры бы на ха бар ла ма да йын даң дар. АР МА Н - ПВ
- § 39. Сфе ра лық ай на лар, сфе ра лық ай на көмегімен кес кін алу I Сфе ра лық ай на лар, сфе ра лық ай на лар ға тән нүк те лер мен сы зық тар
- II Сфе ра лық ай на лар да ғы сәу ле лер дің ша ғы луы
- 192-сурет. Дө ңес ай на лар А 238 238 Р 192-сурет. 192-сурет. М
| 187-сурет.
Жа зық ай на да зат кес кі нінің бейнеленуі Тапсырма кі араперпен кул р а налық а ықтықта н ктелік арықк інің кескінінсалың ар ен ерқан акескін ал ың ар еліктен 88-суретте кескінбар бол ам- арың ыа тың ар 188-сурет. Екі өза ра пер пен ди ку ляр жа зық тықтар да ғы құ мы ра ның кес кі ні 189-сурет. е рис коп та ғы сәу ле лер дің жолы А спек спек ай ай на лық на лық ла ды. ла ды. Р шыны шыны нек нек тер тер нек нек нек алу ға алу ға Ай Ай на лар на лар спек спек т ро ме тр лер де, т ро ме тр лер де, спек спек спек на лық на лық М е ре ді. е ре ді. шашын шашын қо қо л да на ды. л да на ды. қо қо қо «К «К а лей дос коп» а лей дос коп» бұрышт бұрышт ап ап қойылған қойылған бөл бөл шек те рі нен шек те рі нен мүм кін дік мүм кін дік А ра пай ым ра пай ым құ құ быр, быр, о о л л бұ бұ рыш тап рыш тап бұ бұ бұ қой қой е ре ді. е ре ді. Олар Олар ды ды Олар Олар Олар шаш шаш шашын шашын ар ар т т ар ар ар жа жа «К «К а лей дос коп» а лей дос коп» «К «К «К Н анық анық ңіз дің ңіз дің б б е тін е тін үшін үшін пе пе рис коп рис коп пе пе пе ра пай ым ра пай ым пе пе рис коп рис коп пе пе пе 45º 45º қа қа - тап тап қа қа е тін е тін не не П ай ай наның наның мен мен в в е ло си пед тер де е ло си пед тер де нал ған нал ған бір бір не не ме се ме се зық зық ай ай на ның на ның қа қа рай рай қа қа қа В ейтіп ейтіп көрс көрс қо қо л да нылады. л да нылады. адам адам ның ның кө кө ру ру кө кө кө а а наның наның пай пай да сы да сы е ло си пед тер де е ло си пед тер де б құ құ рыл рыл құ құ құ х ни ка да х ни ка да да да кі ші кі ші б бббббббббббббб аа ен ал ың ар еліктен кескін аа с кі ара а налық н ктелік арық кескінін салың ар ен ер ың ар пп Тапсырма ара перпен кул р а ықтықта п а зық ай зық ай на на да зат да зат нінің бейне нінің бейне ленуі ленуі нінің бейне нінің бейне нінің бейне а а с с Зат Зат сс да зат да зат ы ы Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 236 Ба қы лау сұ рақ та ры 1. Ша ғы лу заң да рын тұ жы рым даң дар. 2. Қан дай бұ рыш тар тү су жә не ша ғы лу бұ рыш та ры деп атала ды? 3. Ай на лық пен ша шы ранды ша ғы лу лар дың ай ыр ма шы лық та ры қан дай? 4. Жа зық ай на қан дай кес кін бе ре ді? Оны қа лай са ла ды? Жат ты ғу 29 1. Түс кен сәу ле мен ша ғыл ған сәу ле нің ара сын да ғы бұ рыш 60º бол ған кез де, тү су бұ ры шы ның мә ні қан дай бо ла ды? 2. Жа зық ай на да жар қы райт ын А, В жә не С нүк телері нің кес кі нін са лың дар (190су рет). Әр нүк те үшін жә не бар лық үш нүк те үшін ай на да ғы кес кін нің кө рі ну ай ма ғын гра фи ктік түр де анық таң дар. 3. Сәу ле нің жа зық ай на ға тү су бұ ры шын 30ºтан 45ºқа дей ін арт тыр ды. Түс кен сәу ле мен ша ғыл ған сәу ле нің ара сын да ғы бұ рыш қа лай өз ге ре ді? Жат ты ғу 29 1. Жа рық сәу ле сі жа зық ай на ға оның бе ті не қа тыс ты 30ºпен тү се ді. Түс кен сәу ле мен ша ғыл ған сәу ле нің ара сын да ғы бұ рыш қан ша ға тең? 2. Адам жа зық ай на ға қа рай 2 м/с жыл дам дық пен жү ре ді. Ол өзі нің кес кі ні не қан дай жыл дам дық пен жа қын дай ды? Бұлқызық Атақты ене лықа налар теқымбатт ратынболған лар ысатыпалу ін ран у ақс ектеріке еқо алықтарынб тін е сатуғам б рболған ір-бірінепараллел орналасқанекі а ықа насаны ексі кескінбере і Жа ықа на- лар ың б л қас етін к норе ссерлар к п ілікті қа ет ететін қо ылым ар а мысалы л уроме к но л мін е а ық ала а к п ауын ер қа ет болған а па а- ланған Жа ық а налар ерте ен театр мен рктер е опт калық елестер і асау ін қол а- ныла ы A B C 190-сурет. А 236 236 А Р Р 1. Жа рық Түс кен 2. Адам кес кі ні не М ММ М рыш Жаттығу а рық А А ле нің жа тан 45ºқа ле мен ша ғыл ған рыш қа лай өз ге ре ді? Н үшін на да ғы кес кін нің түр де анық таң дар. жа зық ай на ға дей ін - жә не ес кін нің П бол ған қан дай бо ла ды? қы райт ын А, ес кі нін са лың дар бар В В ғыл ған сәу ле нің сәу л ған кез де, бо ла ды? б б б дың айыр ді? Оны қалай салады? а ры деп аталады? машылықта ды? с с ды? п п паа лған а асау ін қо с а ық а на- лым ар а мысалы лған а па а- па ыы ран у на- ы Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 237 3. Күн сәу ле ле рі Жер дің бе ті мен 40º бұ рыш жа сай ды. Сәу ле нің ба ғы тын құм ға ті гі нен кө міл ген жі ңіш ке тү тік тің іші не қа рай өз гер ту үшін жа зық ай на ны көкжиекке қа тыс ты қан дай бұ рыш пен қою ке рек? Экс пе ри ме нт тік тап сыр ма 1. Үйде ай на ал ды на тұ рың дар. Кес кін де рің оқу лық та ай тыл ған кес кін мен сәй кес ке ле ме екен? Ай на лық кес кін де рің нің жү ре гі қай жақ та ор на лас қан? Ай на дан ал ды мен бір қа дам, со сын екі қа дам арт қа ше гі нің дер. Осы кез де ай на да ғы кес кіні ңде қандай өзгеріс бо ла ды? Оның ай на дан ара қа шық ты ғы қа лай өз ге ре ді? Кес кін нің би ік ті гі өз гер ді ме? 2. Пе рис коп не ме се ка лей дос коп құ рас ты рың дар. Шы ғар ма шы лық тап сыр ма «Жа зық ай на лар дың қол да нылуы» та қы ры бы на ха бар ла ма да йын даң дар. АР МА Н - ПВ В нылуы» та нылуы» та қы қы б б б на ха на ха а ас қа шегінің с дер. Осы кез ды? Оның айнадан ара п тылған кес гі қай жақта орналас п дер. Осы кез а а ған кескін с с рыш пен ы ы өз рыш пен Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 238 § 39. Сфе ра лық ай на лар, сфе ра лық ай на көмегімен кес кін алу I Сфе ра лық ай на лар, сфе ра лық ай на лар ға тән нүк те лер мен сы зық тар Егер ай на ның бе ті сфе ра ның бір бө лі гі бол са он да бұл ай на ны сфе ра лық ай на деп атай ды. Ша ғыл ды ру шы бет ре тін де ай на ның іш кі жә не сырт қы бет те рін қатар қол да на бе ру ге бо ла ды. 191, 192су рет тер де ой ыс жә не дө ңес ай на лар бей не лен ген. О нүк те сі ай на ның сфе ра лық бе ті нің цен трі С сфералық айна төбесі. Сфе ра лық бет тің цент рі мен айна төбесі ар қы лы өте тін тү зу ді бас оп ти ка лық ось БОО деп атай ды. Айнаға БООға па рал лель тү се тін сәу ле лер ша ғы лу дан кей ін ай на ның фо ку сы ар қы лы өте ді, бұл нүк те F деп бел гі ле не ді. Сфе ра лық ай на лар үшін фо кус нүк те сі айна төбесінен сфе ра лық бет тің R қи сық тық ра диусы ның жар ты сы на тең қашықтықта орналасқан. F R = 2 . Су рет терде кесінді OC R = , кесінді CF R = 2 . ин за ның фо ку сы ар қы лы БООға пер пен ди ку ляр өте тін жа зық тық ты фо кустық жа зық тық Ж деп атай ды. II Сфе ра лық ай на лар да ғы сәу ле лер дің ша ғы луы Сфе ра лық ай на бағытына және тү су нүк те сі не бай ла ныс ты сәу ле лер ді әр түр лі ша ғыл ды ра ды. Кей бір сәу ле лер дің жолымен та ны сай ық (193, 194су рет). Ай на төбесіне БООға a бұ ры ш жасай түскен 1сәу ле сол a бұ ры шы мен ша ғы ла ды. Су рет те ша ғыл ған сәу ле 1 циф ры мен бел гі лен ген. Күтілетіннәтиже а ра ра ты қып с д р с ра лық а аларды т л р , сы ық та ры а ық тық та ры ата ала сы дар с ра лық а а да с у л лы са ла ала сы дар с ра лық а а м м д с алуды р с д р алы а с д с пат та ала сы дар Ж О 1 С 3 2 2 1 F 191-сурет. Ой ыс ай на лар Ж О 1 С 3 2 2 1 1 F 192-сурет. Дө ңес ай на лар А 238 238 Р 192-сурет. 192-сурет. М ММММММММММММММММММММММ М МММММ М ММММ М М М М М М М ММ М МММММММММММММММММММММММММММММММММ F F А ААААААА А АААААААААААААААААААА Ж Ж 1 1 С С 2 2 2 2 1 1 жүктеу/скачать 13,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|