Оқу лық/ Н. А. Закирова, Р. Р. Аширов Ас та на: «Ар манПВ» бас па сы, 2018. 304 б
жүктеу/скачать 13,17 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Түс кен сәу ле, ша ғыл ған сәу ле жә не екі ортаның шекарасындағы сәуленің тү су нүк те сі не тұрғызылған пер пен ди ку ляр бір жа зық тық- та жа та ды.
- Сәу ле нің тү су бұ ры шы ша ғы лу бұ ры шы на тең: α β = . Күтілетіннәтиже
- II Ай на лық жә не ша шы ранды ша ғы лу
- 184-сурет. Ай на лық жә не ша шы ранды ша ғы лу Жауабықандай
- III Жа зық ай на да ғы кес кін
- Айна бетінен шағылған сәулелердің жалғасының шашырай тара- лып қиылысуының нәтижесінде алынған кескін жалған кес кін деп аталады.
| Түс кен сәу ле, ша ғыл ған сәу ле жә не екі ортаның шекарасындағы
сәуленің тү су нүк те сі не тұрғызылған пер пен ди ку ляр бір жа зық тық- та жа та ды. Сәу ле нің тү су бұ ры шы ша ғы лу бұ ры шы на тең: α β = . Күтілетіннәтиже а ра ра ты қып с д р а рық ты т су а ы лу б ры та ры ара сы да ы т у л д л т т р б арқылы а ық та ала сы дар а а лық а ы ра ды а ы лу ды т с д р п, лар а мы сал дар л т р ала сы дар а ық а а да д с алу ды р с д р ы с пат та ала сы дар А 232 232 А А А та Р ша ша ғы лу ғы лу Р Р Р Түскен сәу сәуленің та жа М тү су тү су Жа рық Жа рық сәу сәу сәу сәу сәу бір бір a a бұ бұ ры шпен ры шпен бұ бұ бұ ла ды. ла ды. a a бұ бұ ры шын ры шын бұ бұ бұ ғы лу ғы лу заң да рын заң да рын М А л жам да ры мыз ды л жам да ры мыз ды көрейік. көрейік. Дис Дис кі нің кі нің жа жа рық рық жа жа жа сәу сәу ле сін ле сін сәу сәу сәу тү су тү су сы зы ғы ның сы зы ғы ның ле сін ле сін ай ай ры шпен ры шпен Н Н Н Н Н Н Н Н Н НН Н 181-сурет. 181-сурет. Бил Бил ьяр ьяр д ша д ша ры ры д ша д ша д ша л жам да ры мыз ды л жам да ры мыз ды кі нің кі нің ор ор та сы на та сы на ле сін ле сін - - П П П П П ПППП П П П П П П П ПП П П П П В бойы бойы мен мен ба ба ды ды пер пер пен ди ку ляр пен ди ку ляр бо ла тын бо ла тын бұ ры шы мен бұ ры шы мен В В В В В ВВ В ВВВ б тон тон шағылу шағылу заңын заңын үс үс тел тел жақ жақ тауы на тауы на жақ жақ жақ шар шар ды ды шар шар шар жақ жақ ғыт тап ғыт тап а шағылады. шағылады. дене дене б б етінде етінде ме ме ханика ханика заңын заңын қорытып қорытып с және және с с ерпімсіз ерпімсіз соқтығыс соқтығыс у у к к езінде езінде Ал Ал с с ерпімсіз ерпімсіз етінде етінде п б б арық бөлшектердің ағыны арық бөлшектердің ағыны бөлшек бөлшек тердің тердің бөлшек бөлшек бөлшек ерпімсіз ерпімсіз а ша ша ғы луы ғы луы етімен етімен әрек әрек арық бөлшектердің ағыны арық бөлшектердің ағыны с не лер не лер өз өз де де ғы луы ғы луы ар ар ы Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 233 ß 182-сурет. Ай на ның бе ті не пер пен ди ку ляр сәу ле ке рі ба ғыт та ша ғы ла ды 183-сурет. Жа рық сәу ле сі нің тү су бұ ры шы ша ғы лу бұ ры шы на тең Тү су бұ ры шы түс кен сәу ле мен екі ортаның шекарасындағы сәу ле нің тү су нүк те сі не тұр ғы зыл ған пер пен ди ку ляр ара сын да ғы бұ рыш. Ша ғы лу бұ ры шы ша ғыл ған сәу ле мен екі ортаның шекарасындағы сәу ле нің тү су нүк те сі не тұр ғы зыл ған пер пен ди ку ляр ара сын да ғы бұ рыш. II Ай на лық жә не ша шы ранды ша ғы лу Ай на ның бе тін ке дірбұ дыр ақ қа ғаз бен жа уып, оған бірнеше параллель сәулелер түсірейік. Ша ғыл ған сәу лелер еркін бағытта ша шы рай ды. Әр түр лі бет тен ша ғыл ған сәу ле лер дің таралу жолының бей не сін са лып, са лыс ты рай ық. Ай на ның те гіс бе ті не түс кен сәу ле шоқ та ры па рал лель шоқ болып ша ғы ла ды. Ке дірбұ дыр бет тен ша ғыл ған сәу ле лер ша шы рай ды (184су рет). Ақ қа ғаз бе ті, бөл ме нің ақ қа быр ға сы өз де рі не түс кен жа рық сәу ле нің 90%ын ша ғыл дыр са да, біз ол жер лер ден өз кескіні міз ді көр мей міз. Шынының, жыл ты ра тыл ған ме тал дың, су дың ай на дай те гіс бе ті нен кескіндер кө рі не ді. 184-сурет. Ай на лық жә не ша шы ранды ша ғы лу Жауабықандай л т ы ы ы т с б т с р д , ал сы а ы ы да р б д л т су лы б т т р д т с а ық р қа ық б лып р д л т б л м л р д а рық та ды ру а ы ра қы а рық қ л да ы ла ды Өзтәжірибең пт ка ан ерт аналықке ен іпа аланып арықс улесініңт суб ры ымен а ық а на ан ағылуб ры ынсалыстырың ар суб ры ы лке енке е ағылуб ры ы қала ере і ербетке ір-б ырболса с улелерқала ағыла ы АР М бөл бөл ғыл дыр са ғыл дыр са да, да, ра тыл ған ра тыл ған ме тал дың, ме тал дың, М А сәу сәу сәу сәу сәу те те гіс гіс бе бе ті ті не не бұ бұ дыр дыр бұ бұ бұ бе бе т т тен тен бөл бөл ме нің ме нің ақ ақ қа қа да, да, біз біз о о л л ж ж ме тал дың, ме тал дың, Н шы шы е дір е дір бұ дыр бұ дыр түсірейік. түсірейік. Ша Ша ғыл ған ғыл ған сәу сәу сәу сәу ле лер дің ле лер дің сәу сәу сәу т т аралу аралу не не түс түс - ранды ша ранды ша бұ дыр бұ дыр П ранды ша ранды ша ғы ғы П па аланып салыстырың ар б ыр болса с улелер ВВ а ы ра қы В па аланып арық су б ры ы В бб р д , ал сы а б лып р д а ы ра қы а рық б а е мен екі ортаның шекарасындағы сәу е мен екі ортаның шекарасындағы сәу ляр ара ляр ара сын сын да да а а с е мен екі ортаның шекарасындағы сәу е мен екі ортаның шекарасындағы сәу да да ғы бұ ғы бұ рыш. рыш. ғы бұ ғы бұ ғы бұ е мен екі ортаның шекарасындағы сәу е мен екі ортаның шекарасындағы сәу да да ғы бұ ғы бұ п ры ры шы шы на тең на тең е мен екі ортаның шекарасындағы сәу е мен екі ортаның шекарасындағы сәу а а нің тү нің тү с с нің тү нің тү нің тү у бұ у бұ с сс ры ры у бұ у бұ у бұ на тең на тең сы Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 234 III Жа зық ай на да ғы кес кін Не лік тен біз кес кін ді ай на бе ті нің ар ғы жа ғы нан кө ре міз? Бұл сұ рақ қа жау ап бе ру үшін, S жарық көзінен түс кен жә не ша ғыл ған сәу ле лер ді бей не лейік (185су рет). ß 2 O 1 O 2 ß 1 2 1 1 2 a 1 a 2 S O ß 1 185-сурет. Жа зық ай на да ғы жал ған кес кін Адам зат ты өзі нің кө зі не түс кен сәу ле лер дің қи ылы су нүк те сі нен кө ре ді. Ай на дан ша ғыл ған 1 мен 2 сәу ле ле рін S нүк те сін де қи ылыс қан ға дей ін со за мыз. Ту ра осы нүк те ден S жа рық кө зі нің кес кі нін кө ре міз. Шын мә нін де ай на ның ар ғы жа ғын да еш нәр се жоқ, сон дық тан да кес кін ді жал ған деп атай ды. Айна бетінен шағылған сәулелердің жалғасының шашырай тара- лып қиылысуының нәтижесінде алынған кескін жалған кес кін деп аталады. Бей не леу ке зін де алын ған SOO 1 жә не S OO 1 тік бұ рыш ты үш бұ рыш та ры тең, олар дың OO 1 ор тақ қа быр ға ла ры бар, және бұрыштарына қосымша g бұ рыш та ры тең. Де мек, SO жә не S O ка тет те рі де тең. Зат ай на дан қан дай қа шық тық та тұр са, зат тың жазық айнадағы кес кі ні де айна жазықтығынан сон дай қа шық тық та тұ ра ды. Жа зық ай на да ғы өз кес кі нің ді ба қы лау кес кін нің та ғы бі раз қа си ет те рін байқау ға мүм кін дік бе ре ді. Жа зық ай на кө ле мі бір дей сим мет рия лы ту ра кес кін бе ре ді (186су рет). Ай на да ғы өз кес кі ні ңе оң қо лы ң ды соз са ң, ол саған сол қо лын со за ды. Со ны мен, жа зық ай на бе ре тін кес кін жал ған тура өлшемдері зат өлшемдерімен бір дей зат ай на дан қан дай қа шық тық та тұр са ол ай на ның ар ғы жа ғын да сон дай қа шық тық та ор на ла са ды. жүктеу/скачать 13,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|