Жылдар
|
Маңызды оқиғалар
|
Автор
|
1
|
2
|
3
|
4
|
1
|
1838-1839
|
Жасуша теориясының ашылуы
|
Т.Шванн М.Шлейден
|
2
|
1865
|
«Өсімдік будандарымен тәжірибе» жұмысының шығуы
|
Г.Медель
|
3
|
1870
|
Митоздың өсімдіктер ағзасында ашылуы
|
Е.Страсбургер
|
4
|
1879-1882
|
Митоздың жануарлар ағзасында ашылуы
|
В.Флемминг
|
5
|
1875
|
Ұрықтану барысында жануарларда пронуклеустардың қосылуының ашылуы
|
Э. Ван Бенеден
О.Гертвинг
|
6
|
1883
|
Ұрықтану барысында өсімдіктерде пронуклеустардың қосылуының ашылуы
|
Н.Н.Горожанкин
|
7
|
1884
|
Ұрықтану барысында өсімдіктерде пронуклеустардың қосылуының ашылуы
|
Е.Страсбургер
|
8
|
1883-1884
|
Тұқым қуалаудың ядролық теориясының ашылуы
|
В.Ру
Е.Страусбургер
О.Гертвиг
|
9
|
1883
|
«Хромосома» терминінің қабылдануы
|
В.Вальдейер
|
10
|
1884-1887
|
Хромосомалардың «ажырауының» ашылуы
|
Л.Гайзер
Э. Ван Бенеден
|
11
|
1885
|
Хромосома жиынтығының тұрақтылығының ашылуы
|
К.Рабль
|
12
|
1887
|
Редукциялық бөлінудің ашылуы
|
Э. Ван Бенеден
В.Флемминг
|
13
|
1900
|
Мендель заңдарының қайтадан ашылуы
|
К.Корренс
Э.Чермак
Г.Де Фриз
|
14
|
1901
|
Мутациялық өзгергіштік теориясын ұсынды
|
Г.Де Фриз
|
15
|
1902
|
Гаметалардың тазалық ережесі
|
У.Бэтсон
|
16
|
1906
|
«Генетика» термині қабылданды
|
У.Бэтсон
|
17
|
1909
|
«Ген», «генотип», «фенотип» терминдері қабылданды
|
В.Иогансен
|
1 – кестенің жалғасы
1
|
2
|
3
|
4
|
18
|
1925
|
Саңырауқұлақтармен тәжірибеде рент-ген сәулелерінің тұқым қуалайтын өзгергіштіктердің пайда болуына себепкер екендігі туралы мәліметтер алды
|
Г.А.Надсон
Г.С. Филлипов
|
19
|
1927
|
Дрозофиламен жасаған тәжірибе-лерінде рентген сәулелерінің тұқым қуалайтын өзгергіштіктердің пайда болуына себепкер екендігі туралы мәліметтералды
|
Г.Меллер
|
20
|
1930-1940
|
Химиялық қосылыстардың мутациялар тудыратыны анықталды
|
В.В.Сахаров М.Е.Лобашев И.А.Рапопорт
|
21
|
1930-1940
|
Эволюцияның генетикалық негіздерін зерттеу бағытындағы жұмыстар дамыды
|
С.С.Четвериков Р.Фишер Дж.Холдейн С.Райт
|
22
|
1940-1955
|
«бір ген - бір фермент», «бір ген - бір белок, бір ген - бір полипептид» деген қағидасын ұсынды
|
Дж Бидл
Э.Тетум
|
23
|
1953
|
ДНҚ молекуласының құрылысын анықтады
|
Ф.Крик Дж.Уотсон
|
24
|
1950-1960
|
Гендердің жұмыс істеу принциптерінің ашылды
|
М.Ниренберг
С.Очао
Г. Корана
|
25
|
1930-1940
Жылдан бастап қазірге дейін
|
Қазақстанда генетикалық зерттеулердің жүргізілуі:
К.Мынбаев, Г.З.Бияшев, А.М.Ғаббасов, Н.Л.Удольская, І.Ә.Әбуғалиев, Р.А.Уразалиев, Е.Х.Узенбаев, М.В.Бессчетнова, А.Ж.Жангалиев, Н.С.Бутарин, Ә.Ы.Жандеркин, Ә.Е.Есенжолов, В.А.Бальмонт, М.Ә.Ермеков, А.Е.Елеманов, Ф.М.Мұхаметқалиев, Қ.Медеубеков, М.К.Кройтер, Р.І.Берсімбаев, Қ.Қ.Мұхамбетжанов, А.Т.Сейсебаев т.б.
|
1.1 Генетиканың зерттеу әдістері
Ағзаның тұқым қуалаушылық және өзгергіштік қасиеттері тірі материя құрылымының әр түрлі деңгейінде зерттеледі: молекулалық, хромосомалық, жасушалық, ағзалық, популяциялық. Бұл үшін әртүрлі әдістер қолданылады.
Жынысты көбеюде ағзалардың жеке қасиеттері мен белгілерінің тұқым қуалауын және тұқым қуалау заңдылықтарын талдауға мүмкіндік беретін будандастыру жүйесін сол сияқты гендердің өзгергіштігі мен олардың комбинаторикасын зерттейтін әдісті гибридологиялық талдау деп атайды. Бұл генетикалық талдаудың ішіндегі ең негізгісі. Бұл әдістің бір немесе бірнеше белгілері арқылы бір-бірінен ажыратылатын ағзаларды будандастыру болып табылады. Осындай будандастырулардан алынған ұрпақтар будандар (гибридтер) болып табылатындықтан, бұл әдісті гибридологиялық әдіс деп атайды. Гибридологиялық талдау генетиканың ең негізгі және ең арнайы әдісі болып табылады. Оған сонымен қатар математикалық статистиканың элементтері де енеді.
Математикалық әдіс, әдетте, будандастыру бойынша жүргізілген тәжірибелердің нәтижелерін өңдеу, белгілердің өзгергіштігін зерттеу және зерттелген белгілер арасындағы байланыстарды табу үшін қолданылады.
Хромосомалар құрылысының ерекшелігі цитологиялық әдістің көмегімен зерттеледі. Хромосомалар функцияларына және олардың жаңадан өзін өзі өндіру механизмдеріне талдау жасау үшін тұқым қуалаудың цитохимиялық, биохимиялық және цитогенетикалық әдістері де қолданылады. Геннің әсері және ағзаның жеке дамуы үрдісіндегі оның көрінісі онтогенетикалық әдіспен зерттеледі.
Молекулалық биология молекулалық генетиканың дамуы биополимерлерді зерттеудегі физикалық-химиялық әдістердің кең қолданылуына байланысты болды.
Достарыңызбен бөлісу: |
