Бақылау сұрақтары
1. Урбоэкология нені оқытады?
2. Қала экологиясы мен қала тұрғындарының экологиясын арасында қандай қағидашыл айырмашылық бар?
3. Қаланың шегіндегі қандай территорияны көрсетуге болады?
4. Қала құрылысындағы эколого-техникалық талаптарды атаңыз.
5. Қаланың негізгі эколого-гигиеналық мәселесін атаңыз.
6. Қаланың шулы ластануы қалай негізделеді?
7. Қаланың негізгі функциялары және елдің өміріндегі олардың рөлі.
8. Қала тұрғындарының негізгі ерекшеліктері неде?
9. Қала тұрғындары қандай макро және микро орталармен әсерге түседі?
10. Қаланың қауіпсіздігінің белгілі нысанға келуі қалай болады?
11. Қала халқын қауіпсіздіктің қандай түрлері алаңдатады?
7-тарау
ТҰРҒЫН ҮЙ– ҚАЛА ТҰРҒЫНЫНЫҢ
ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ОРНЫ
Жерде пайда болып, ауа райынан, жыртқыш аңдардан, жауынан қорғану үшін тұрғын үй ғимараттарын немесе тұрғын үй үңгірлері, үңгірлер, тасты көзірлер және т.б. лайықтай бастады. Адамзат санының өлшемі бойынша адамдар біртіндеп жаңа аумақтарға көшті. Тропикалық және субтропикалық аудандардан адамдар орманды және орманды дала белдеулеріне қозғалды, ал кейін тундра және орманды тундра жазираларына қозғалды. Табиғаттың шарттары ауысты және құрылыс материалдары ауысты, құрылыс технологиялары ұшталды және тұрғындардың барлық жаңа түрлері пайда болды. Бүгінгі таңда тұрғындардың орасан зор әр түрлілігін көруге болады, әр түрлі табиғи және тұрмыстық-шаруашылық шарттарға икемді. Біз Моңғолия даласында көшуге ыңғайлы, қыста жылы және жазды суықтау киіз үйлерді кездестіреміз. Тундрада тез құрылатын және тез жиналатын, жеңіл және өте жылы тұрғындар - мехтық чумалар немесе тораңғыларды көреміз. Сүректі өсімдіктері жоқ далалы және жартылай далалы аудандарда адамдар саманнан-қолдан жасалған кірпіштерден, сабанның қоспасы және лайдан жасалған, кейде боқтық қосылған тұрғын жайлар тұрғызуда. Тұрғын жайларды ыңғайлы аумақтарға салады. Төтенше ұлы өте мықты халқы бар және жердің бағасы өте қымбат және үйден ірі өзеннің жағасына қойылған толық қоныстанулар Оңтүстік Шығыс Азияда орналасқан. Россияда дәстүрлі ең танымал тұрғын жай - ағаш үй.
Адам өмірінің маңызды бөлігін үйде өткізеді, сондықтан денсаулығын сақтау үшін, еңбек күнінен кейін жұмыс қабілетін қалыптастыру үшін, балаларды тәрбиелеу үшін отбасының бос уақытын жақсы көңіл күйде болуың тұрғын жайдың санитарлық жағдайына және оның қайырымдылығына аса мән бөлінеді.
Достарыңызбен бөлісу: |