Оқу құралы Қостанай 2016
жүктеу/скачать 368,75 Kb.
|
Суюндикова Ж.Т. Адам экологиясының негіздері
| Тұрғындардың ластануы. Полимерлы материалдардың қатары бактериялардың және балдырлардың күшейтілген бойын шақыру қасиетіне ие. Тұрғын бөлмелердің кондиционирлау жүйесі кейбір жұқтырғыш бактериялардан таралуы мүмкін. Мысалы, легионелла ағзасы «легионерлер ауруын» жұқтыратын бастау қызметін атқарады. Бұл ауру өз атына Филадельфии қаласында 1976 жылдан кейінгі белгісіз тұтанғыштан кейін ие болды, Американдық легион съездіне жиналған 4400 соғыс ардагерлерінің 182 ауырып қалды және 29 адам қайтыс болды. Бұл ауру көбінесе тұрушылардың және қонақ үй персоналдарының, медицина жұмыскерлерінің және гериаторлық, психиаторлық, басқа да кәсіптелген стационарлар, жатақханаларда болады. Көбіне бұл аурумен егде жастағы кісілер ауырады, ер кісілер әйелдерге қарағанда 2-4 есе жиі жұқтырады. Тұтанғыштар көбіне жазғы-күзгі айларда болады.
Аэрогенді инфекциялар көбіне жабық бөлмелерде, әсіресе, ауруханаларда болады. Ауаның барлық бактериялық тұқымдастыруы оперциялық блоктар кезінде операцияға дейін 500 клетка/м3-тан және операциядан кейін 1000 клетка/м3-тан аспауы керек. Ауаның микробты ластану нормасы туу бөлмесінде де таралады. Бөлмедегі адамдардың денсаулығына жағымсыз әсерін, өкпе тиген жағдайда рак ауруына ұшырататын радон газы тигізеді. Радонның концентрациялары ашық ауада оның деңгейін біршама көтереді. Көптеген қала тұрғындары бөлшектері заводта жасалған бұқаралық құрылыс үйлерінде тұрады. Ағылмалы индустриалды құрылыс Ресейде тұрғын үй мәселесін шешті. Қазіргі үйлер темір бетонды панельдер мен блоктардан құрылған. Мұндай тұрғындар адамдарды сыртқы әрекеттерден және үйдің жайлы болуын қадағалайды. Бірақ сонымен қатар олар адамдардың денсаулығына және өмір тіршілігіне кері әсерлерін тигізеді. Қазіргі тұрғындарда адамдар химиялық заттардың үлкен топтағы кешенді әрекеттеріне душар болады. Онымен қоса тұрғындардың саңырауқұлақты ластану қаупі төніп тұр. Үйдің шаңында адамның ағзасында аллергия тудыратын шағынтістеуіктер болады. Адамның ағзасында 400-ге жуық оның өзін және қоршаған ортасын улайтын заттар болады. Америка Құрама Штатының халқы өздерінің және жақындарының денсаулықтарына қатты алаңдайды. Адамдардың өмір шарттарының құралдары өте терең зерттеледі. Тұрғын ортаны ластағыштар және олардың денсаулықты төмендету рөлдері егжей-тегжейлі қарастырылады. АҚШ-дағы бір жылдық өлімнің есептеу саны бөлмелерде келесі ластағыштардың болуынан жинақталады: бөлмедегі темекінің түтіні бір жылда 52 мың адам, жүрек-тамыр ауруларынан 35 мыңдай адам, өкпе рагынан 6 мың адам, тағы басқа 11 мың адам шегуге қатысты онкологиялық потологиялардан қайтыс болады. Радонның кесімді әрекеттерінен 18 мың өлім, ал 4 мың – асбесттен, тағы 4 мың ұшқыш органикалық заттардан болады. Адамдардың денсаулығы үшін ең қауыптысы құрылыстық және бөлек химиялық заттар. Жасанды құрылыс материалдарының арнайы тобын қазіргі құрылыста кең қолданылатын синтетикалық полимерлық материалдар құрайды. Олар технологиялық қатынастарда өте ыңғайлы, бірақ тұрғындар ауасы улағыш заттарға көбінесе қызмет етеді. Мұнайшылар ауылында үйлер құрама-қалқандардан құрылғандықтан, Тюмень облысында қайғылы жағдай болған. Құрылыс кезінде фенолформальдегидті шәйірді құрайтын ағаш-жоңқалы плиталар қолданылған. Суық бола бастаған жағдайда, үйді жылыта бастағанда, активті фенол түзіле бастады. Шеткі улы заттардың концентрациясы бөлмеде 300 КМШ-не жетті. Кейбір полимерлы материалдар биологиялық белсенділікке ие, олар бактериялар мен күшейтілген ұзын балдырларды шақыруға ие. Денсаулықты сақтау үшін, жұмыс қабілеті, адамның жақсы көңіл күйі санитарлы жағдайда және тұрғындардың абаттандыру деңгейлері үлкен рөл атқарады. Қалалық тұрғын әр уақытта жұмыста және үйде әр түрлі факторлар – микроклимат, ауаның химиялық құрамы және ондағы заттар, электромагниттік жолақтар, шу, радиацияның иондануы, биологиялық агенттерге душар болады. Бұл барлық факторлар өзінің тұрғынының немесе жұмыс бөлмесінің құрылысы болуы тиіс. Дұрыс шешім үшін бұл мәселелердің санитарлы нормалары мен ережелері сай келуі керек. жүктеу/скачать 368,75 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|