Оқулық Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі бекіткен Алматы, 2011


-БӚЛІМ  ЖАСАНДЫ ИНТЕЛЛЕКТІҢ ТҦЖЫРЫМДАМАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ



Pdf көрінісі
бет2/76
Дата15.11.2023
өлшемі2,02 Mb.
#122505
түріОқулық
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   76
1-БӚЛІМ 
ЖАСАНДЫ ИНТЕЛЛЕКТІҢ ТҦЖЫРЫМДАМАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ 
 
1.1. Жасанды интеллект теориясының даму тарихы
Қазіргі ғылымның кез келген бағыттары сияқты жасанды интеллектің 
даму тарихы ӛте бай. 
Автоматтандырылған технологиялардың кең дамуы (
1.1 кестені
қараңыз) ХХ ғасырдың екінші жартысында басталды. Жасанды интеллектің 
негізгі теориялық қағидалары дәл сол заманда орнықты деп айтуға болады.
Жасанды 
интеллект 
теориясында 
салмақты 
ӛзгерістер 
мен 
жетістіктерді алдымыздағы он - жиырма жылда күтуге болады.
Кесте 1.1
Ақпараттық технологиялардың даму кезеңдері 
Кезең
Шешілетін міндеттер 
Ғалымдар және 
инженерлер 
Техника
Машиналардың 
алдыңдағы (XVII ғ.) 
Есептерді (кӛбінесе, 
арифметикалық) 
автоматтандыру 
Г. Лейбниц,
Б. Паскаль
Арифмометр, логарифм 
сызғышы және т.с.с.
Механикалық және 
механика-электр 
есептеуіш машиналар 
(XIX ғ. – XX ғ. ортасы) 
Есеп жүргізу 
(тауарларды есепке алу
халық санағы, ғылым). 
Хабарларды шифрлеу 
Ч. Бэббидж және А. 
Лавлейс,
Г. Голлерит,
П. Чебышев
Голлерит машинасы, 
электржетегі бар 
арифмометр, «Энигма» 
шифрлеу машинасы 
Алғашқы ЭЕМ (XX ғ. 40 
жылдарынан бастап) 
Бірталай деректерді 
енгізу, сақтау, ӛңдеу 
Фон Нейман (теориялық 
негіздері), Кодд Э. 
(реляциялы деректер 
базасы, 60 жылдар). 
ENIAC (АҚШ, ядролы 
бағдарлама үшін 
есептер). Мейнфреймдер, 
ЕС ЭВМ (70 жылдары)
Алғашқы басқарушы 
есептеуіш машиналар 
(XX ғ. 50 жылдарынан 
бастап) 
Техникалық қарапайым 
заттардың, күрделі 
жүйелердің 
параметрлерің басқару 
және бақылау. 
Н. Винер (теориялық 
негіздері),
К. Шеннон,
Д. А. Поспелов
Икемделген ЭЕМ, космос 
ракеталарын жүргізу 
жүйелері (ҚСРО) және 
т.б. 
Басқарушы есептеуіш 
кешендер (XX ғ. 70 
жылдары) 
Ірі техникалық 
жүйелердің 
ақаулықтарын 
автоматты түрде 
диагностикалау. Ірі 
техникалық жүйелерді 
басқару мен жұмыс 
тәртіптерін таңдау 
Р. Белман,
Л. С. Понтрягин, 
М. Мински
Есептеуіш ӛлшеу 
кешендер СМ ЭВМ (PDP-
11). Автоматтандырылған 
жобалау жүйесі, микро-
ЭЕМ 
Дербес компьютерлер 
және үлкен ЭЕМ (XX ғ. 
80 жылдарынан бастап) 
Кӛпӛлшемді деректерді 
талдау, болып кеткен 
оқиғалардың себебін 
іздеу, қалыптасқан 
жағдайдан шығу 
жолдарды іздеу
Аристотель,
Дж. Буль,
Л. Заде,
М. Мински,
С. Пейперт,
Р.Кини, Х. Райфа, Р. 
Ковальски, және 
басқалар. 
Микро-ЭЕМ PDP-11, 
IBM/370, дербес 
компьютерлер IBM286, 
386 және т.б. 
1.2. Бағдарламалы қҧралдардың даму кезеңдері 



Әрбір кезеңде (кесте 1.2) ақпараттың ерекше ӛңдеу технологиясы 
құрылды (мысалы, деректер базасының технологиясы). Кезеңдердің әрбіреуі 
ӛркендеп, келесі жоғарғы деңгейдің технологиясының негізі болып 
табылады.
Кесте 1.2 
Бағдарламалы қҧралдардың кейбір кезеңдері 
Технология
Міндеттер
ЭЕМ және сыртқы құрылғылардың физикалық 
деңгейлерін бағдарламалы басқару технологиясы 
Операциялық жүйелерді жасау
Эвристикалық программалау 
ЭЕМ физикалық деңгейінің іс-әрекетін 
программалы-аппаратты оңтайландыру 
Операциялық жүйелерді жетілдіру, арнайы 
утилиталарды жасау 
Сақталу деректердің логикалық ұйымдастыру 
технологиясы
Файлдық деректер жүйесін жасау 
Деректер базалар мен есептеу технологиясы 
Деректерге қатынау әдістерді және стандартты 
форматтарды жасау, сандық алгоритмдер 
Жасанды интеллект теориясы 
Сақталу деректердің салыстырмалы талдауының 
әмбебап әдістерін жасау. Қайшылықтарды, 
олардың пайда болу себебін және жою әдістерін 
іздеу 
Ескерту
: эвристикалық программалау — белгілі, алдын ала берілген ережелер арқылы іс-әрекеттер 
стратегиясын жасау.
Әрбір технология ӛзіндік ерекше ұғымдарды, терминдерді және 
әдістерді туғызады. Келесі жоғарғы деңгейдің технологиялары оны 
қолдайды, бірақ жаңа ұғымдар да пайда болып жаңа теорияны құруға 
әкеледі. Жасанды интеллект үшін бұл білім туралы ұғым. 
Сонымен, жасанды интеллект – ӛзіндік міндеттері бар, ерте 
технологияға негізделетің ең жаңа ақпараттық технология.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   76




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет