Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»
жүктеу/скачать 3,57 Mb. Pdf көрінісі
|
| Тапсырманы орындаңыз
Тӛменде келтірілген кестеде кӛрсетілген жағдайлардың әрқайсысында қалай әрекет ететіндігіңізді және ӛзіңізді қалай сезінетінізді сипаттаңыз. 269 ЖАНЖАЛДАРДЫҢ СЕБЕПТЕРІ Кестеде жоғарыда айтылғандай, жанжалдардың жіктелуінің негізі әртҥрлі. Қақтығысқа әкелетін деструктивті коммуникацияны туғызатын қарама-қайшылықтар, объективті-іскерлік келіспеушіліктер де, жеке-прагматикалық келіспеушілік те болуы мҥмкін. Жалпы алғанда, жанжалдар қарама-қайшылықтардың кӛрінісі ретінде әрдайым дамудың кӛзі болып табылады. Сондықтан классификацияда конструктивті және деструктивті шиеленістер сияқты сипаттамалар қалыптасады. Құрылымдық шиеленістер — бҧл қарсыластар іскерлік қарым- қатынастың этикалық нормалары мен ақылға қонымды дәлелдерден асып кетпеуі. Осындай қақтығыстың шешімі адамдар арасындағы қатынастарды дамытуға және топты дамытуға әкеледі (диалектика заңдарының біріне сәйкес: қарама-қайшылықтардың кҥресі - дамудың кӛзі болып табылады).Мысалы, конструктивтік іскерлік қақтығыс себептері, ресурстар тапсырмалармен қамтамасыз етілмеуі немесе қажетті қҧзыреттіліктің жоқтығы болуы мҥмкін. Құрылымдық шиеленістің шешімі - бҧл себептерді, кемшіліктерді жою, яғни еңбек процесін жетілдіру. Деструктивті шиеленістер — екі жағдайда пайда болады : егер тараптардың біреуі ӛз ҧстанымын қатал тҥрде талап етсе және басқа тараптың мҥдделерін есепке алуды қаламаса; қарсыластардың біреуі моральды тҥрде мінеп-шенеу әдістерін қолданады, Жанжал Мен әдетте әрекет етемін Мен әдетте сезінемін Біреу менен бір нәрсе алып, қайтып бермегенде Біреумаған мен қаламаймын бірдеңе істеуді айтса Біреуі мені еш себепсіз ҧрып немесе соққызған кезде Біреу мені жаман атпен атаса Біреу мені істемеген нәрсені айыптағанда Біреу менің артымнан болмаған бір нәрсені айтса |