Оқулық «Білім беруді дамыту федералдық институты»

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1.38-сурет. Түзу бекітпе:
 
1.37
-сурет. 
Жиектелген 
ілгектер:
а 
— көзді; 
б 
— түзу; 
в 
— 
әрлегіш (каркас)
Әрлеу жұмыстары үшін 
ілгекті инешаншым 
тігімдерін 
пайдаланады (1.36-сурет). Оларды жеке тапсырыс бойынша сырт 
киім дайындау кезінде тілік ілгектерді қолмен жиектеп торлау үшін 
қолданады (арнайы машиналар болмаған жағдайда). 
Жиектеп торланған ілгектердің үш түрі болады: көзді (1.37- 
сурет, 
а
) — костюмдер мен ерлер пальтосында; түзу (1.37-сурет, 
б
) 
— іш киімде, көйлектерде, блузкаларда, шалбарларда; әрлегіш 
немесе каркас (1.37-сурет, 
в
) – костюм лацкандарында. 
Ілгекті инешаншымды жасау үшін инені матаға астынан ілгек 
тілігінен 0,1...0,3 см арақашықтықта кіргізеді, иненің ұшын жіппен 
орайды және инешаншымды байлайды. Инешаншымдарды қиықтан 
және бір-бірінен бірдей арақашықтықта орналастырады, ал жіпті 
бірдей күшпен байлайды. 
Ілгектің ұшына тілік сызығына перпендикуляр етіп бекітпені 
қояды. Әртүрлі ілгектердің ұзындығы да әртүрлі болады, оларды 
әртүрлі жіптермен орындайды. Көзді ілгектерді орау кезінде 
инешаншым жиілігі 1 см-де 6...10 болады; оларды № 3...7 жібекпен 
(гаруспен) және № 10...20 мақта-мата жіптерімен орындайды. 
Сәндік (каркас) ілгектерді орау кзеінде инешаншым жиілігі 1 см-де 
12...15. Оларды № 13... 18 жібек жіптермен орындайды. Сетінеудің 
алдын алу үшін қиықтарды алдын ала орайды. 
Бекітпелерді 
ілгек 
ұштарын, 
қалталарды 
және 
қарсы 
қатпарларды бекіту үшін қолданады. Бекітпелер түзу (1.38-сурет) 
және пішінді (1.39-сурет) болады. Түзу бекітпелерді орындау үшін 
әуелі екі-үш бойлық бекіткіш жіптерді қалта немесе ілгек тілігінің 
ұшына перпендикуляр етіп салады, одан кейін матаны ұстап тұрып, 
60

оларды 
көлденең 
инешаншымдармен 
орайды. 
Бұл 
инешаншымдардың жиілігі 1 см-де 7... 10. Бекітпе ұзындығы 0,3... 
1,5 см. Қалталарда бекітпе ұзындығы шетінің еніне, ал ілгектерде 
өңделген екі шеттің еніне тең болуы тиіс. 
Жіпті (тұйық) ілгектер бекітпелердің бір түрі болып табылады. 
Олар жасайтын бойлық инешаншымардың саны 1 см-де 4...7, 
орайтын 10...15, бекітетін 3...4. 
Ілгектер үшін № 10.30 мақта-мата, № 18, 33, 65 және 75 жібек 
және гарус № 3...7 гарус жіптер пайдаланылады. 
Пішінді бекітпелерді қарсы қатпарлардың соңына қояды, 
көбінесе олар сәндік рөлді атқарады. Пішінді бекітпелерде жіптер 
біртұтас көлегейленіп орналастырылады. Бекітпелерді жібек 
жіптермен немесе гаруспен орындайды. 
Түймелер (1.40-сурет) түймелеу үшін ғана емес, сонымен қатар 
сәндік үшін де қолданылады. Әдетте оларды негізгі материалдың 
тонына қарай таңдайды. Әрбір тесік жұбында екі тесікті түймелерді 
4-5 инешаншыммен, төрт тесікті түймелерді 3-4 инешаншыммен 
тігеді, бұл ретте мата қалыңдығына қарай биіктігі 0,1...0,2 тіктеме 
жасалады. Тіктемені 2-3 ораммен орап, жіптің ұшын 3-4 
инешаншыммен байлайды. Мақта-мата және зығыр мата 
бұйымдарында түймелерді тіктемесіз тігуге рұқсат етіледі. 
Түйме берік болу үшін, оларды төсемемен тігеді, оны негізгі 
материалдың ішкі жағынан немесе түйме астынан салады (қалың 
мата бұйымдарында). Түймелерді қосарланып бүктелген № 40, 50 
мақта-мата жіптермен немесе № 33, 65 және 75 жібек жіптермен 
қолмен не арнайы машинамен тігеді. 
1.39
-сурет. Пішінді бекітпелер
: 
а, б 
— сыртқы түрі; 
в 
— орындалуы 

жүктеу/скачать 13,94 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: