2-ші кесте. Т-хелперлердің түрлері және олардың цитокиндер
жүйесімен байланысы
Т-хелперлер түрі
Өндіретін
Цитокиндер әсеріне
124
цитокиндері
жауабы
Тх0
ИЛ-2, ИЛ-3, 4, 5, 6, 10,
13, IFN-γ, ФНО-α және
ФНО-β, ГМ-КСФ -аз
мөлшерде
ИЛ-12 мен IFN-γ Тх1
бағытында
дамуды
қоздырады, ИЛ-4 пен
GTF-β – Тх2 бағытында
Тх1
IFN-γ, ИЛ-2, 3, 8,
TNF-α мен TNF-β,
ГМ-КСФ, МТФ, MAF,
хемокиндер
ИЛ-2,12–өсу
факторлары,
ИЛ-10 – ингибиторы
Тх2
ИЛ-3, 4, 5, 6, 8, 9, 10, 13,
ГМ-КСФ, хемокиндер
ИЛ-4,
GTF-β
–
өсү
факторлары, IFN-γ мен
ИЛ-2 - ингибиторлары
Тх1 IFN-γ, ИЛ-2, TNF-α мен TNF-β,; Тх2 - ИЛ-4, 5, 6, 9, 10, 13;
жасушалардың екеуіне де ортақ ИЛ-3 пен 8, ГМ-КСФ, хемокиндер.
Цитокиндер өзара байланысып, тұтас бір жүйені – цитокиндік
торды - құрады. Бұл жүйенің қызмет етуінің негіздеріне жататындар:
Антигендік стимуляциясыз цитокиндік тор минималды деңгейде
қызмет етеді. Стимуляция болмаған жағдайда иммундық жүйенің
жасушалары цитокиндерді өндірмейді және цитокиндерді сырттан еңгізсе
жауап бермейді. Бұл факторларға жауапты қамтамасыз ете алатын
цитокиндердің синтезі және олардың рецепторларының экспрессиясы
иммундық
жүйенің
жасушаларына
антигендердің
немесе
басқа
стимулдайтын агенттердің әсері болғанда іске асады. Цитокиннің бөлініп
шығуын және оның рецепторының экспрессиялануын ортақ себепкер
факторлары шақырады. Бұл себептен цитокиннің әсері көбінесе жергілікті
болады. Рецепторлардың тектерiнiң экспрессиясы цитокиндердің
өздерінің тектерінің экспрессиясынан ұзақ болатынынан цитокиннің
әсерінің шектелуінiң тағы бiр себебi болады.
Цитокиндер жүйесіне артықшылық тән: цитокиндердің әр түрі,
бірнеше түрлі жасушалармен өндіріледі (сондықтан, оларды монокиндер
мен лимфокиндерге бөлгенiмiз шартты). Бірақ, сонымен қатар, бір түрге
жататын жасушалар әр түрлі цитокиндерді өндіре алады. Цитокиндердің
барлығы полифункционалды. Олар бір бірінің қызметтерін қайталайды,
өндірілуін және қызметтерін күшейтіп немесе әлсіздендіре алады.
Сонымен, цитокиндер өндірілу және қызмет ету деңгейінде тығыз
байланысқан жүйені (торды) құрайды (20-шы сурет).
Тх1
Тк
125
Достарыңызбен бөлісу: |