Оқулық физика 9 проект башарұлы Р. т б

239
ПРОЕКТ
Радиоактивті элементтердің шығаратын 
сәулесін магнит өрісінде зерттегенде, оның 
үш түрге жіктелетіні белгілі болды (сурет 
6.11). Оларды 
альфа-
, 
бета-
және 
гамма- 
сәулелер
дейді де, гректің 

, 

, 

әріптерімен 
белгілейді. Альфа- және бета- сәулелерінің 
магнит өрісінде қарама-қарсы бағыттарға 
бұрылуы, олардың оң және теріс зарядты 
бөлшектер екенін аңғартты. Шынында да, 
β
-сәуле
дегеніміз теріс зарядты электрондар, ал 
α
-сәуле
дегеніміз оң 
зарядталған бөлшектер ағыны болып шықты. Сондықтан оларды кейде 
α
- және 
β
-бөлшектері
деп те атайды. Оның үстіне, 

-бөлшектің масса-
сы 

-бөлшектің массасына қарағанда мыңдаған есе кіші екені, олардың 
магнит өрісіндегі бұрылу бұрыштарын салыстыру арқылы анықталады. 
Кейінірек 

-бөлшегінің гелий атомының ядросы екені белгілі болды.
Гамма-сәулесі
магнит өрісінде өзінің алғашқы бағытын өзгертпейді. 
Ол жиілігі рентгендік сәуле жиілігінен де жоғары ең қысқа толқынды 
электрмагниттік сәулелер ағыны болып табылады. Сондықтан гамма-
сәуленің денелерден өтімділігі рентгендік сәулелердікінен де артық.
Радиоактивтік – атомдардың ғана емес, олардың ядроларының да 
күрделі құрылымын айғақтайтын бірден-бір құбылыс. Жоғарыда айтыл-
ған радиоактивті элементтердің шығаратын сәулелері атом ядросы ыды-
рауының нәтижесі болып табылады.
Кейбір химиялық элементтердің ядроларының 

-, 

- және 

-сәуле-
лерін шығару құбылысын 

жүктеу/скачать 5,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: