Оқулық физика 9 проект башарұлы Р. т б


Еркін тербеліс графикте қандай қисықпен бейнеленеді және оны не  себептен периодты тербеліс деп атайды? 5



Pdf көрінісі
бет115/219
Дата22.12.2023
өлшемі5,74 Mb.
#142615
түріОқулық
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   219
4. Еркін тербеліс графикте қандай қисықпен бейнеленеді және оны не 
себептен периодты тербеліс деп атайды?
5. Тербелістің амплитудасы мен периоды және жиілігі деп қандай шама-
ларды айтады?
6. Төмендегі мысалда келтірілген есептің шығару жолдарын түсіндіріңдер.
Есеп шығару мысалы
1-есеп.
Горизонталь жазықтықта қатаңдығы 
k
серіппе көмегімен қа-
бырғаға бекітілген массасы 
m
кішкене шар жатыр. Шарды тепе-теңдік 
күйінен 
x
0
қашықтыққа жылжытады да, оған 
v

бастапқы жылдамдық 
беріп, солға қарай жібереді (сурет 5.3). Тербеліс амплитудасын табу 
керек. Серіппенің массасы мен үйкелісі ескерілмейді.
Сұрақтар
?


163
ПРОЕКТ
Берілгені
k
– серіппе қатаңдығы
m
шардың массасы
x
0
– шардың ауытқуы
v
0
шардың бастапқы
жылдамдығы
А
– ?
Есеп мазмұнын талдау
Жүйенің серіппе созылған (сурет 5.3, 2) 
және шардың солға қарай ығысқан (сурет 5.3, 
1) екі түрлі күйін қарастырайық.
Шарды солға жібергендегі жүйенің толық
энергиясы серіппенің потенциалдық энергия-
сынан және шардың кинетикалық энергиясы-
нан тұрады:
E
kx
mv
1
0
2
0
2
2
2
=
+
.
Бұл энергия шардың солға қарай мак-
симал ығысқан кездегі (
x

A

v
= 0) серіп-
пенің потенциалдық энергиясына тең:
E
kA
2
2
2
=
,
мұндағы 
А
– тербеліс амплитудасы.
Энергияның сақталу заңына сәйкес
E
1

E
2
немесе 
kx
mv
kA
0
2
0
2
2
2
2
2
+
=
.
Бұдан: 
A
x
mv
k
=
+
0
2
0
2
.
Жауабы:
A
x
mv
k
=
+
0
2
0
2
.
1. Дененің 
х
координатасының уақытқа тәуелділік графигінен (сурет 5.4, 
а
) тербеліс периодын және жиілігін анықтаңдар. Бұл қандай тербеліс?
Сурет 5.4
а
)
ә
)
Сурет 5.3
1)
2)


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   219




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет