109
ПРОЕКТ
2) еркін түсу үдеуі тұрақты деп алынғандықтан, дененің Жер бетіне
жақын маңдағы қозғалыстары
ғана қарастырылады; мұндай жағдайда
Жердің бетін горизонталь
деп есептеуге болады;
3) Жермен байланысқан санақ жүйесін инерциялық жүйе деп
есептейміз;
4) ауаның да кедергісі ескерілмейді, яғни
денеге бір ғана ауырлық
күші әрекет етеді деп қарастырамыз.
Міне, нақ осындай шарттарға сәйкес келетін денелерді қарастыратын
боламыз.
2. Есептің бастапы шартына (берілген жылдам-
дықтарға, координаталарға) қарай дененің ауырлық
күші әрекетінен туындайтын
қозғалыс траектория-
сы әртүрлі болуы мүмкін. Мысалы, жылдамдықтың
бағытына орай дене вертикаль бағытта жоғары да,
төмен де (сурет 3.33,
а
)
немесе парабола бойымен
қисықсызықты қозғалуы мүмкін (сурет 3.33,
ә
және
б
). Алайда қозғалыс траекториясы қанша құбылса
да дененің барлық жағдайдағы қозғалыс күйі Нью-
тонның екінші заңы айқындап берген
динамиканың
негізгі векторлық теңдеумен
сипатталады:
F
mg
a
=
,
мұндағы
F
a
– ауырлық күші;
m
– дененің массасы;
g
– еркін түсу үдеуі.
3.
Механиканың негізгі есебі
қозғалыстағы де-
ненің кез келген уақыт мезетіндегі орнын
(коор-
динаталарын) анықтау болып табылады.
Осыған
орай денеге ауырлық күші әрекет еткен кездегі оның
айнымалы қозғалысын сипаттайтын
Достарыңызбен бөлісу: 
